วัยทองกับสุขภาพทางเพศ
วัยและเรื่องเพศเป็นประเด็นที่สังคมมนุษย์รายล้อมไปด้วยความเชื่อผิดๆ และภาพจำแบบเหมารวม แค่เพราะร่างกายเราเปลี่ยนแปลง ไม่ได้แปลว่าความต้องการเรื่องเพศหรือความสนิทสนมจะหายไป วัยชรากับการดูแลเรื่องเพศควรเป็นอย่างไรดี?
วัยสูงอายุส่งผลต่อหลายแง่มุมในชีวิต ร่างกายของเราไม่สามารถฟื้นฟูได้รวดเร็วเหมือนสมัยสาวๆ ซึ่งอาจทำให้เพลิดเพลินกับบางกิจกรรมได้ยากขึ้นรวมถึงเรื่องเพศด้วย แต่หากเราปรับตัวอีกเล็กน้อย การมีชีวิตรักที่พึงพอใจและสุขภาพทางเพศที่ดีในวัยนี้ก็ยังเป็นไปได้
เรื่องเพศเปลี่ยนแปลงได้ตลอดชีวิต
เรื่องเพศเป็นส่วนหนึ่งของความเป็นมนุษย์ ความสัมพันธ์กับเพศจะค่อยๆ พัฒนาไปตามเวลา ขึ้นอยู่กับการเลี้ยงดู สิ่งแวดล้อม ศาสนา ฐานะทางสังคม ตลอดจนประสบการณ์และการค้นพบตัวเอง
หลายคนสัมผัสได้ถึงการเปลี่ยนแปลงของความต้องการทางเพศเมื่ออายุเพิ่มขึ้น โดยส่วนใหญ่แล้ว ความรู้สึกทางเพศจะสูงสุดในช่วงอายุ 20 ต้นๆ และจะเปลี่ยนไปเรื่อยๆ ระหว่างช่วงวัยเจริญพันธุ์ แต่น่าเสียดายที่เมื่ออายุถึงจุดหนึ่ง ความอยากและความสามารถเรื่องเพศมักจะลดลง
ปัจจัยหลายอย่างมีผลต่อ แรงขับทางเพศและกิจกรรมทางเพศ เช่น วัย สภาพสุขภาพที่ถดถอย การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และภาพลักษณ์ด้านลบของสังคมต่อเรื่องเพศในวัยสูงอายุ มาดูกันว่าเพศวิถีของทั้งหญิงและชายเปลี่ยนอย่างไรเมื่ออายุเพิ่มขึ้น
เรื่องเพศเปลี่ยนแปลงอย่างไรในผู้หญิงกับผู้ชาย?
ถึงแม้เรื่องเพศจะเป็นเรื่องเฉพาะตัว แต่ผู้หญิงกับผู้ชายมักมีจังหวะเปลี่ยนแปลงที่ต่างกัน โดยทั่วไปแล้ว ชายมักจะมีชีวิตเพศถึงจุดสูงสุดในวัย 20 ต้นๆ ส่วนผู้หญิงจะดียิ่งขึ้นเรื่อยๆ จนถึงช่วงอายุ 30-40 สำหรับผู้ชาย ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนมีอิทธิพลต่อแรงจูงใจเรื่องเพศ แต่ฮอร์โมนนี้จะค่อยๆ ลดลงเมื่ออายุขึ้นเลขสาม ด้านผู้หญิง แม้ยังไม่เข้าใจว่าทำไมความต้องการทางเพศจึงเพิ่มขึ้นขณะที่การเจริญพันธุ์ลดลง นักวิชาการบางส่วนเสนอว่ามาจากความมั่นคงของความสัมพันธ์ และผู้หญิงเข้าใจร่างกายกับความต้องการของตัวเองมากขึ้น
หลังอายุ 50 ปี ทั้งหญิงและชายส่วนใหญ่จะมีความสนใจเรื่องเพศลดลง ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนในผู้ชายก็ลดลงตาม ทำให้แข็งตัวได้ยากและสนใจเรื่องเพศน้อยลง ขณะที่ผู้หญิงก็ไม่ต้องกังวลท้องไม่พึงประสงค์อีก แต่ฮอร์โมนเอสโตรเจนก็ลดลง ทำให้ภาวะวัยหมดประจำเดือนนำพาปัญหาใหม่ๆ ที่ทำให้ไม่อยากคิดเรื่องเพศอีกด้วย
อะไรบ้างที่ส่งผลต่อเรื่องเพศมากที่สุด?
โรคที่มาพร้อมวัย
เป็นที่รู้กันดีว่าร่างกายจะซ่อมแซมตัวเองได้ช้าลงและเจ็บป่วยง่ายขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น โรคที่เจอบ่อยในวัยสูงอายุ เช่น มะเร็ง เบาหวาน ข้ออักเสบ เจ็บปวดเรื้อรัง และโรคหัวใจ บางโรคอาจส่งผลต่อฮอร์โมนกับแรงขับทางเพศโดยตรง ขณะที่บางโรคทำให้การมีเพศสัมพันธ์ไม่สบาย
เช่น โรคหลอดเลือดทำให้เลือดไหลเวียนไปบริเวณอวัยวะเพศลดลง ส่งผลให้ทั้งหญิงและชายกระตุ้นอารมณ์หรือถึงจุดสุดยอดได้ยากขึ้น ความแข็งแรงและระยะเวลาแข็งตัวยังลดลงตามไปด้วย
วัยหมดประจำเดือน
ผู้หญิงบางคนกลับรู้สึกตื่นตัวทางเพศมากขึ้นในช่วงวัยหมดประจำเดือน เพราะไม่ต้องกลัวตั้งครรภ์ แต่โดยทั่วไปแล้ว วัยหมดประจำเดือนมีผลต่อสุขภาพทางเพศอย่างมาก เมื่อระดับเอสโตรเจนลดลง ผนังช่องคลอดหล่อลื่นน้อยลง และเนื้อเยื่อบางลง ทำให้เจ็บหรือไม่สบายตัวในขณะมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งเรียกว่า ภาวะช่องคลอดฝ่อ การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจทำให้หงุดหงิดและไม่สนใจเรื่องเพศ
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ วัยหมดประจำเดือน
สมรรถภาพทางเพศชาย
ปัญหาความผิดปกติของการแข็งตัวสามารถเกิดขึ้นได้ทุกวัย แต่ในชายสูงอายุมักพบปัญหามากกว่า เดิม ปัจจัยสำคัญมักเกี่ยวข้องกับสุขภาพกาย สุขภาพจิต และความเครียด เมื่อแก่ขึ้น ระบบไหลเวียนโลหิตไม่ดี โรคหัวใจหรือโรคหลอดเลือดก็อาจทำให้แข็งตัวได้ยากขึ้น
สุขภาพจิต
หากไม่มีสุขภาพจิตที่ดี เราก็จะดูแลตนเองได้ไม่มาก หลายคนมีอาการทางจิตใจที่แย่ลงเมื่อสูงวัย โรคอย่างสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์บางกรณีกระตุ้นความต้องการทางเพศ แต่ในอีกด้านก็ส่งผลเป็นความสับสน หลงลืม หรือไม่สามารถเชื่อมโยงกับคู่รักต่อไปได้ หากเราไม่สามารถจดจำคู่ของเราได้ ก็ยากจะมีความต้องการทางเพศกับเขาได้
ภาพจำเหมารวม
ค่านิยมที่เน้นแต่ความอ่อนเยาว์ทำให้คนเห็นเฉพาะคนหนุ่มสาวที่มีความต้องการทางเพศ หลายคนซึ่งควรจะมีชีวิตรักที่ดีในวัยสูงอายุ กลับรู้สึกขาดความมั่นใจและถูกบั่นทอนโดยภาพลักษณ์สังคม เมื่อเราเริ่มแยกตัวเองออกจากเรื่องเพศ ความต้องการนั้นก็มักจะลดน้อยลง
ทำไมการมีชีวิตเพศที่ดีถึงสำคัญ?
การมีชีวิตทางเพศที่ดีช่วยเสริมทั้งสุขภาพกายและใจ นี่คือตัวอย่างประโยชน์ที่การมีเพศสัมพันธ์ในวัยสูงอายุสามารถสร้างให้คุณได้
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ผลกระทบเมื่อไม่ได้มีเพศสัมพันธ์
ส่งเสริมสุขภาพ
การมีเซ็กส์ที่น่าพึงพอใจนอกจากจะสนุกแล้วยังดีต่อสุขภาพ ช่วยให้เลือดไหลเวียนดี กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนแห่งความสุข (เอนดอร์ฟิน) ที่ไม่เพียงเสริมอารมณ์แต่ยังช่วยบรรเทาความเจ็บปวด เซ็กส์ทำให้ภูมิคุ้มกันแข็งแรง และคงสมดุลฮอร์โมนเพศไว้เมื่ออายุมากขึ้น
ชีวิตมีความสุขมากขึ้น
เรื่องเพศมีความหมายสำคัญเสมอ ไม่ว่าสมัยสาวหรือเมื่ออายุเพิ่มขึ้น ประสบการณ์ทางเพศที่ดีช่วยเชื่อมโยงกับคู่รักและตัวเราเอง สายสัมพันธ์แน่นแฟ้นและกิจกรรมที่มีความสุข มีผลต่อคุณภาพชีวิตอย่างยิ่ง หลายการศึกษามียืนยันว่าความพึงพอใจในชีวิตมีความสัมพันธ์กับความสุขทางเพศ นั่นหมายความว่าเมื่อเรามีความสุข ความต้องการทางเพศก็มักเพิ่มขึ้น และในทางกลับกัน
สร้างความสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้น
แม้จะไม่มีสูตรสำเร็จว่าควรมีเซ็กส์บ่อยแค่ไหนเพื่อความสัมพันธ์มั่นคง แต่เซ็กส์ก็เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยสร้างความใกล้ชิดและรักษาความอบอุ่นของคู่รัก แม้จะคบกันมานานจนเริ่มห่างเหิน ก็ยังควรหมั่นเติมเต็มความใกล้ชิดกับคนรัก อย่างไรก็แล้วแต่ ความสัมพันธ์ที่ดีควรได้รับการดูแลเสมอ
เคล็ดลับดูแลสุขภาพทางเพศเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ
ฮอร์โมนเอสโตรเจนทดแทน
การบำบัดฮอร์โมนเอสโตรเจนจะช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกายสตรี เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ยาเม็ด แผ่นแปะ หรือครีมเอสโตรเจนสามารถลดภาวะกระดูกพรุน ลดอาการร้อนวูบวาบ และช่วยให้ช่องคลอดไม่เจ็บ อาจทำให้รู้สึกเป็นตัวของตัวเองและมีเพศสัมพันธ์ได้สบายขึ้น แต่ผลข้างเคียงคือเสี่ยงมะเร็งเต้านม โรคหลอดเลือดสมอง และหัวใจ ควรปรึกษาคุณหมอพิจารณาความเสี่ยงก่อนเริ่มรักษา
หาวิธีเพิ่มความสุขกับเรื่องเพศ
เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายอาจยืดหยุ่นน้อยลง แต่ก็ยังมีวิธีสร้างความสุขระหว่างมีเซ็กส์กับตัวเองหรือคนรัก ไม่จำกัดแค่การมีเพศสัมพันธ์แบบสอดใส่ เพียงแค่อะไรที่ทำให้รู้สึกตื่นเต้นก็เพียงพอแล้ว เช่น การจูบ กอด นวด ช่วยตัวเอง หรือลองสัมผัสความใกล้ชิดรูปแบบอื่นๆ
อย่าลืมใช้สารหล่อลื่น
การใช้สารหล่อลื่นช่วยลดอาการเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ เหมาะกับทุกวัย โดยเฉพาะถ้าคุณมีอาการช่องคลอดแห้งหรือเจ็บขณะมีเซ็กส์ การใช้สารหล่อลื่นช่วยให้ความรู้สึกดีขึ้นและอาจเติมเต็มความต้องการทางเพศให้มากขึ้นด้วย
ลองฝึกขมิบกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน (Kegel)
ทั้งหญิงและชายสามารถฝึกขมิบอุ้งเชิงกรานได้ทุกวัย เมื่ออายุมาก กล้ามเนื้อจุดนี้จะอ่อนแรงลงเพราะอายุ การยกของหนัก หรือการตั้งครรภ์ การฝึกขมิบจะช่วยให้มีเพศสัมพันธ์ที่สนุกขึ้น มีจุดสุดยอดที่รุนแรง และแก้ปัญหากลั้นปัสสาวะไม่อยู่ แค่ระบุตำแหน่งกล้ามเนื้อให้ถูก แล้วหมั่นเกร็งขมิบวันละชุด หรือหลายครั้งต่อสัปดาห์ ช่วงแรกอาจนอนทำก่อน แต่เมื่อชินแล้ว ก็ขมิบได้ทุกที่ ไม่ต้องเคลื่อนไหวมาก ผู้หญิงสามารถใช้อุปกรณ์ต่างๆ มาเสริมการฝึกให้สนุกและท้าทายมากขึ้น
ความใกล้ชิดและเรื่องเพศเป็นสิ่งสำคัญในชีวิตมนุษย์ แม้ร่างกายจะเปลี่ยนไปตามวัย ก็ไม่จำเป็นต้องละทิ้งความสุขจากสายสัมพันธ์ หากเราหมั่นปรับตัวกับความเปลี่ยนแปลง การดูแลเพศวิถีของเราจะช่วยเสริมสุขภาพ รักษาความสัมพันธ์และสร้างอารมณ์ที่ดีให้ตัวเอง
คุณสามารถติดตามรอบเดือนของคุณด้วย WomanLog ดาวน์โหลด WomanLog ได้ที่นี่:
