การมีประจำเดือน—มันคือพร คำสาป หรือแค่ความไม่สะดวก? ไม่ว่าเราจะมองอย่างไร การมีประจำเดือนถือเป็นสัญญาณของสุขภาวะทางระบบสืบพันธุ์ สำหรับผู้หญิงบางคน ปัจจุบันเริ่มหันมายอมรับการไหลเวียนตามธรรมชาติของเลือดประจำเดือนของตัวเองกันมากขึ้น
ขบวนการฟรีบลีดดิ้งอยู่เคียงข้างผู้หญิงที่เลือกจะไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ประจำเดือน เช่น ผ้าอนามัย แทมพอน หรือถ้วยอนามัย แล้วปล่อยให้เลือดไหลออกมาอย่างอิสระ แรกเริ่มเกิดจากการประท้วงอคติต่อประจำเดือน และการเลือกปฏิบัติทุกรูปแบบ แต่ปัจจุบัน การปล่อยให้เลือดประจำเดือนออกอย่างอิสระทั้งที่บ้านและในที่สาธารณะ กลายเป็นวิถีชีวิตของผู้หญิงจำนวนมาก หลายคนโพสต์ภาพขณะเลือดเปื้อนเสื้อผ้าหรือเตียงนอน เพื่อแสดงให้เห็นว่าเลือดประจำเดือนไม่ใช่สิ่งสกปรก และประจำเดือนคือส่วนหนึ่งของความเป็นผู้หญิงธรรมดาสำหรับประชากรครึ่งโลก
เป็นเรื่องยากที่จะระบุชัดเจนว่าเมื่อไรผู้หญิงตัดสินใจเลิกใช้แทมพอนหรือผ้าอนามัย แล้วหันมายอมรับธรรมชาติของร่างกาย วัฒนธรรมบางแห่งอาจปฏิบัติแบบนี้กันมานานหลายศตวรรษ แต่ในโลกยุคใหม่ ฟรีบลีดดิ้งเพิ่งกลายเป็นขบวนการเมื่อไม่นานมานี้ ต้นยุค 2000 มีผู้หญิงกลุ่มหนึ่งเริ่มแสดงความเห็นว่า การปล่อยให้เลือดไหลโดยไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ใด ถือเป็นสิทธิ์ของผู้ที่มีประจำเดือนแต่ละคน ต้องใช้เวลากว่า 10 ปีก่อนที่สังคมออนไลน์ 4chan จะถูกกล่าวถึงเรื่องเย้ยหยันเฟมินิสต์และขบวนการฟรีบลีดดิ้ง จุดประสงค์ของพวกเขาคือการทำให้ผู้หญิงรู้สึกอับอายที่เลือดเปื้อนเสื้อผ้า แต่กลับกลายเป็นว่าความดูหมิ่นนี้กระตุ้นให้เกิดชุมชนที่เลือกยอมรับร่างกายของตนเองอย่างเต็มใจ
ปี 2015 Kiran Gandhi หญิงสาวคนหนึ่งทราบว่าตัวเองจะมีประจำวันแรกในขณะเตรียมตัววิ่งมาราธอนลอนดอนที่เธอฝึกซ้อมมากว่าปี ด้วยทางเลือกที่มีน้อยและไม่น่าพึงพอใจ เธอตัดสินใจปล่อยให้เลือดไหลออกมาระหว่างการแข่งขัน เรื่องนี้ถูกสื่อตีแผ่ จนเธอได้กล้าออกมาปฏิเสธความละอาย พร้อมรณรงค์เรื่องการเลือกปฏิบัติต่อผู้หญิง การให้ข้อมูลสารพิษในแทมพอนและผ้าอนามัย การเก็บภาษีที่ไม่ยุติธรรมต่อผลิตภัณฑ์ประจำเดือน และผลลัพธ์ต่อสิ่งแวดล้อม ตัวอย่างของ Kiran ทำให้หลายคนกล้าติดตามแนวทางนี้ ทุกวันนี้การปกป้องสิทธิของผู้ที่เลือกปล่อยให้มีประจำเดือนอย่างอิสระกลายเป็นขบวนการต่อสู้ความละอาย การเลือกปฏิบัติ และภาษีที่ไม่เป็นธรรม
แม้แต่ละคนอาจมีวิธีดูแลความสะอาดช่วง
ประจำเดือน อาการพีเอ็มเอส หรือ บรรเทาอาการปวดประจำเดือน ที่แตกต่างกัน ไม่ใช่ทุกคนจะเป็นนักเคลื่อนไหว แต่เราอาจต้องเปิดใจรับฟังเสียงของพวกเธอ เหล่านี้คือเหตุผลยอดนิยมที่มีผู้ร่วมขบวนการ
ภาษีที่เลือกปฏิบัติ ครึ่งหนึ่งของประชากรโลกต้องมีประจำเดือนหรือเคยมีมาแล้ว ตลอดชีวิต ผู้หญิงอเมริกันโดยเฉลี่ยต้องเสียเงินกว่า $18,000 ไปกับการดูแลตัวเองช่วงประจำเดือน ตัวเลขนี้ถือว่าสูง แม้แต่สำหรับคนมีกำลัง แต่สำหรับผู้หญิงในภาวะยากจน อาจถึงขั้นต้องตัดขาดจากกิจกรรมประจำวันเพียงเพราะขาดแคลนผลิตภัณฑ์ที่จำเป็น
การเข้าถึงผลิตภัณฑ์ประจำเดือนควรเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน แต่ในหลายประเทศผลิตภัณฑ์เหล่านี้กลับถูกเก็บภาษีในฐานะสินค้าฟุ่มเฟือย เมื่อผู้หญิงไม่สามารถเข้าถึงการดูแลที่เหมาะสม โอกาสด้านการศึกษาและงานก็หดแคบลง หลายคนจึงเลือกหยุดเรียนหรือหยุดงานเพื่อเลี่ยงความอับอาย ประเทศอย่างอินเดีย เคนยา และออสเตรเลียได้ยกเลิกภาษีแทมพอนแล้ว ส่วนเยอรมนีและไอร์แลนด์ลดภาษีลง
ปกป้องสิ่งแวดล้อม ไม่ใช่ความลับที่ผลิตภัณฑ์ประจำเดือนแบบเดิม ๆ ทำลายสิ่งแวดล้อม แต่ปัญหานี้ใหญ่กว่าที่เราคาดคิด เฉพาะในสหรัฐอเมริกาคนเดียว ใช้ผลิตภัณฑ์ประจำเดือนแบบใช้ครั้งเดียวถึง 19 พันล้านชิ้นต่อปี ซึ่งส่วนใหญ่ลงสู่หลุมฝังกลบโดยไม่มีทางนำกลับมาใช้ใหม่ได้ ขบวนการฟรีบลีดดิ้งเรียกร้องให้บริษัทลดพลาสติกและวัสดุที่ย่อยสลายไม่ได้ในผลิตภัณฑ์ และสนับสนุนให้ผู้บริโภคที่มีทางเลือกเลือกผลิตภัณฑ์ที่เป็น มิตรต่อสิ่งแวดล้อม มากขึ้น
กังวลด้านสุขภาพ ผลิตภัณฑ์ประจำเดือนแบบเดิม ๆ ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังอาจส่งผลเสียต่อร่างกาย วัสดุบางอย่างอาจมีสารเคมีแต่งกลิ่นแรง สารฟอกสี หรือยาฆ่าแมลง (ถ้าฝ้ายไม่ใช่อินทรีย์) ซึ่งมักไม่ถูกระบุบนบรรจุภัณฑ์ สารบางตัวถึงแม้ในปริมาณน้อยก็ทำให้ผู้หญิงบางคนเกิดภูมิแพ้หรือเพิ่มโอกาสติดเชื้อ เช่น เชื้อแบคทีเรียหรือยีสต์ในช่องคลอดได้
อีกหนึ่งเหตุผลที่ควรเลือกผลิตภัณฑ์ประจำเดือนอย่างรอบคอบ คือ กลุ่มอาการท็อกซิกช็อก (TSS) ซึ่งเกิดจากสารพิษของเชื้อ Streptococcus หรือ Staphylococcus ทั้งหญิงและชายมีโอกาสเป็นแต่ผู้หญิงที่มีประจำเดือนเป็นกลุ่มเสี่ยงหลัก การติดเชื้ออาจมาจากแผลลึกหรือไฟไหม้ แต่แทมพอนซึมซับสูงถือเป็นปัจจัยเสี่ยง (รวมถึงไดอะแฟรมกับฟองน้ำแต่โอกาสน้อยกว่า) TSS อาจทำให้ไตวาย หายใจล้มเหลว ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด และเสียชีวิตได้ 5–15% แต่หากรักษาเร็ว โอกาสฟื้นตัวดี หากใช้แทมพอนซึ่งสะดวกมาก ไม่ต้องกังวลแต่ควรเปลี่ยนบ่อย ๆ และเลี่ยงชนิดซึมซับสูง
ลดขยะจากผลิตภัณฑ์ประจำเดือน ยิ่งใช้ผลิตภัณฑ์น้อย ยิ่งดีต่อสิ่งแวดล้อมและประหยัดเงิน แม้จะเลือกใช้ ในวันที่ประจำเดือนออกมาก แต่การปล่อยให้ไหลอิสระในวันที่ออกน้อยก็ช่วยคุณประหยัดได้มากทีเดียว
ทำลายตราบาป แม้ขบวนการฟรีบลีดดิ้งยังถูกต่อต้าน (โดยเฉพาะจากผู้ที่ไม่มีประจำเดือน) แต่ประเด็นที่พูดถึงนั้นสำคัญต่อทุกคน การลดตราบาปเกี่ยวกับประจำเดือนส่งผลดีต่อสุขภาพจิตและวัตถุในสังคม และยังทำให้ทุกอย่างธรรมดาขึ้น เช่น พกผ้าอนามัยในที่สาธารณะ หรือพูดเรื่องประจำเดือนอย่างเปิดเผย
สุขภาพดีขึ้น การปล่อยเลือดอย่างอิสระช่วยลดความเสี่ยงท็อกซิกช็อกและอาการระคายเคืองจากสารอันตรายในผลิตภัณฑ์บางชนิด ผู้หญิงบางคนบอกว่าประจำเดือนสั้นลงและอาการไม่สบายก็น้อยลงเมื่อเลือกฟรีบลีดดิ้ง แม้ยังไม่มีงานวิจัยยืนยัน แต่เรื่องนี้ไม่น่าแปลกใจเพราะเลือดประจำเดือนก็ถูกสร้างมาเพื่อขับออกจากร่างกาย
รอยเปื้อนเลือด ปัญหาใหญ่ของฟรีบลีดดิ้งคือความไม่สะดวกใจจากรอยเลือดเปื้อนเสื้อผ้าหรือเฟอร์นิเจอร์ เสื้อผ้าซักออกได้หากแช่น้ำเย็นและใช้สบู่ถูทันที แต่ถ้าเปื้อนเฟอร์นิเจอร์จะล้างยากกว่า บางคนอาจนั่งบนผ้าขนหนูหรือใช้เสื้อผ้าและชุดที่เตรียมไว้โดยเฉพาะเพื่อปกป้อง
โรคติดต่อทางเลือด แม้จะไม่พบบ่อย แต่ประจำเดือนอาจมีเชื้อไวรัสตับอักเสบ B และ C ที่มีชีวิตอยู่นอกตัวได้นานหลายวันถึงหลายสัปดาห์ ฟรีบลีดดิ้งจึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการแพร่เชื้อ ควรปฏิบัติด้วยความรับผิดชอบ อย่าทิ้งให้เป็นภาระผู้อื่น
สุขอนามัย ถ้าต้องการลองฟรีบลีดดิ้ง อย่างน้อยควรเปลี่ยนเสื้อผ้าบ่อย ๆ เพราะเมื่อเลือดเจอกับอากาศจะเกิดกลิ่นและเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียได้เร็ว ศึกษาเพิ่มเติมเรื่อง ดูแลสุขอนามัยช่วงมีประจำเดือน
เริ่มที่บ้าน หลังจากศตวรรษแห่งตราบาปและความกดดันจากสังคม การไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ใด ๆ อาจรู้สึกแปลกใหม่ สำหรับมือใหม่ควรเริ่มฟรีบลีดดิ้งที่บ้านหรือพื้นที่ที่คุณสบายใจ ลองแล้วดูว่าชอบหรือไม่ ถ้าโอเคกับการปล่อยให้ไหลที่บ้าน อาจลองก้าวออกไปในที่สาธารณะในภายหลัง
ใช้ผ้าขนหนูช่วย การฟรีบลีดดิ้งที่บ้านปกป้องเฟอร์นิเจอร์ด้วยการนำผ้าขนหนูหนาพับซ้อนกันสองชั้น เพื่อให้มั่นใจว่าเลือดจะไม่เปื้อน ถ้าต้องออกไปข้างนอกให้ใส่ชั้นในหลายชั้นหรือออกนอกเฉพาะวันมาน้อย
เคารพพื้นที่สาธารณะ คุณมีสิทธิ์เลือกจัดการกับประจำเดือนในแบบของตัวเอง แต่ควรคำนึงถึงคนรอบข้างด้วย เช่น การใช้รถเมล์หรือที่ทำงาน ควรรักษาที่นั่งและบริเวณโดยรอบให้สะอาดเสมอ
ลองกางเกงชั้นในสำหรับประจำเดือน กางเกงชั้นในชนิดนี้ออกแบบด้วยวัสดุซึมซับหลายชั้นและต้านเชื้อแบคทีเรีย ป้องกันการรั่วและกลิ่นไม่พึงประสงค์ ให้คุณปล่อยเลือดได้ตลอดวันโดยไม่เปื้อนเสื้อผ้า ปัจจุบันยังมีกางเกงโยคะและเลกกิ้งประเภทเดียวกัน แม้บางกลุ่มอาจไม่เห็นด้วยที่จะเรียกคนใส่กางเกงชั้นในแบบนี้ว่าฟรีบลีเดอร์ แต่หลายคนก็ยอมรับ ขึ้นอยู่กับเหตุผลเบื้องหลังของคุณเอง
วลีนี้ถูกพูดถึงในโลกออนไลน์ช่วงนี้ ตลอดศตวรรษ ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับประจำเดือนสร้างความเสื่อมเสียมานาน จนถึงปัจจุบัน หลาย ๆ คนยังคงรู้สึกละอายต่อร่างกายของตัวเองเรื่องประจำเดือน ภารกิจนี้จึงขึ้นอยู่กับเราเองว่ากล้าจะเปลี่ยนแปลงหรือไม่ บางที ฟรีบลีดดิ้ง อาจช่วยให้เราเห็นว่าประจำเดือนคือกระบวนการธรรมชาติและดีต่อสุขภาพ
คุณสามารถติดตามรอบประจำเดือนด้วย WomanLog ดาวน์โหลด WomanLog ได้แล้ว: