Sağlıklı Gözler
Görme, insanların dünyayla etkileşime geçmek ve dünyayı öğrenmek için kullandığı birincil duyulardan biridir. Aynı zamanda dünyadaki çoğu işte kullanılan ana araçtır. Ayrıca, hayatımız giderek dijital ekranlar üzerinden ilerliyor ve bu durum gözlerin aşırı çalışması riskini daha da artırıyor.
Gözlerinize özen göstermek için atabileceğiniz birçok adım var. Göz hastalıkları riskini ve görme yetinizdeki bozulmayı azaltmak için, genel sağlığınızı ve esenliğinizi, özellikle de göz sağlığınızı ön planda tutun.
En yaygın gözle ilgili sorunlar arasında miyopi (uzaktaki nesnelere odaklanamama), hipermetropi (yakındaki nesnelere odaklanamama, ki bu genellikle yaşla birlikte kötüleşir), astigmat (korneanın eğriliğinden kaynaklanan bulanık görme) ve konjonktivit (pembe göz olarak da bilinir) yer alır. Ayrıca farklı göz hastalıkları ve enfeksiyonları da oluşabilir. Bunların birçoğu genel yaşam tarzıyla ilgilidir.
Gözle ilgili sorunların başlıca belirtileri şunlardır:
- Bulanık görme
- Işık hassasiyeti
- Göz bebeğinin düzgün büyümemesi
- Gözlerden akıntı
- Sulanma
- Gözlerde tahriş
- Çevresel görmede azalma
- Işık çakmaları
- Odaklandığınızda "arka planda" şekiller görmek
- Göz arkası ağrısı, baş ağrıları
Bu belirtilerin birçoğu bariz olsa da, insanlar genellikle hafif göz problemlerini yorgunluk ve strese bağlayarak görmezden gelir ve rutin kontrolde görme kaybı yaşadıklarını öğrenirler.
Genetik göz sağlığınızı belirlemede önemli bir rol oynar. Benzer yaşam tarzına sahip iki kişi, genlerine bağlı olarak farklı göz gücüne sahip olabilirler. Ailenizde görme bozukluğu geçmişi varsa, gözlerinizi fazla yormamaya ekstra özen gösterin. Bununla birlikte, günümüzde ekran başında geçirilen sürenin artması nedeniyle, herkesin düzenli olarak göz muayenesi olması tavsiye edilir.
Gözlerinizin güvenliği önceliğiniz olmalı ve günlük rutinlerinize katabileceğiniz pek çok yardımcı uygulama bulunmaktadır.
Fiziksel koruma
Dışarıda güneş gözlüğü takarak ultraviyole (UV) ışığın zararlı etkilerinden korunabilirsiniz. Güneş gözlüğü sadece yazın değil, yıl boyunca gereklidir çünkü UV ışınları güneş ışığında her zaman bulunur ve gözünüzün hem yüzeyine hem de iç yapısına zarar verebilir.
Taktığınız güneş gözlüklerinin güvenilir bir üreticiden olduğundan ve UV ışınlarına karşı yeterli koruma sağladığından emin olun. En iyi koruma, UV ışığının %99-100'ünü engelleyen (veya emen), bazen 400 nm'ye kadar UV ışığını emdiği belirtilen gözlüklerle sağlanır.
Ancak, güneş gözlükleri kaynak yaparken veya güneş tutulmasını izlerken olduğu gibi daha yoğun ışık ve ısıdan yeterince koruma sağlamaz. Gerekli durumlarda koruyucu gözlük kullanın, örneğin kimyasallarla çalışırken, yoğun ışıkta veya küçük uçan parçacıklarla. Aynı şekilde motorsiklete binerken, dalış yaparken ve diğer ekstrem sporlarda da gözünüzü koruyun; kask takın çünkü baş travmaları da görme kaybına yol açabilir.
Gözlerinizi daha fazla korumak için, gözünüze sürdüğünüz ürünlere dikkat edin. Maskara, far, eyeliner gibi göz makyajı ürünlerinin son kullanma tarihine bakın ve kaliteli ürünler seçin. Makyaj fırçalarınızı düzenli olarak yıkayın.
Doğru hijyen çok önemlidir. Maskaranız veya lens kabınız kolayca çantanızın dibine fişler, atıştırmalıklar ve anahtarla birlikte düşebilir, ama bunları gözünüze temas ettirmek istemezsiniz. Benzer şekilde, kirli suda yüzmek veya başkasının havlusunu kullanmak tipik göz enfeksiyonu nedenlerindendir.
Ergonomi
Günlük yaşam ve çalışma alanlarınızın tasarımı gözlerinizi destekleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Ergonomik çalışma alanı, aydınlatma ve bilgisayar konumu, göz yorgunluğunu önemli ölçüde azaltabilir.
Bilgisayar ekranınız, küçük harfleri okumaya çalışırken gözlerinizi gereksiz yere yormayacak kadar büyük olmalıdır. Ekranı doğrudan önünüze ve ekranın üst kısmı hafifçe göz hizasının altında olacak şekilde yerleştirin. Doğru yerleşimin önemini anlamak için şu deneyi yapın: Tavana bakın ve çalışırken ekranınızın orada olduğunu hayal edin. Gözleriniz yukarıya kalkık çalıştığınızda, onları benzer şekilde zorlarsınız; sadece daha az seviyede.
Bilgisayar ekranı yüzünüzden yaklaşık 40-60 cm mesafede olmalı. Sandalyenizde dik oturun, ayaklarınızı yere sağlam basın ve dizleriniz 90 derece bükülü olmalı. Başınızı ve boynunuzu öne eğmemeye dikkat edin, kambur durmayın. Öne eğik baş pozisyonu sırt ağrısına yol açar, ayrıca gözleriniz üzerinde gereksiz bir baskı oluşturur.
Doğru aydınlatma—fiziksel metin okurken ve yazarken, ışık kaynağınızı baskın olmayan elinizin yanına yerleştirin, böylece bilgisayar ekranınızda parıltı olmaz ve ışık doğrudan gözlerinize girmemiş olur. Çalışma ortamınızdaki genel aydınlatma ne çok loş ne de çok parlak olmalı ve dışarıdaki doğal ışık gün boyunca değiştikçe ayarlanabilmeli.
Işık Hakkında Daha Fazlası
Doğrudan güneş ışığı gözler için zararlı olmakla birlikte ve güneş gözlüğü şiddetle tavsiye edilse de, düzenli olarak doğal dış ışığa maruz kalmak (güneş gözlüksüz) hem göz sağlığınız hem de genel esenliğiniz için gereklidir. En parlak ofis ışıkları bile en fazla 800 lüks değerindedir (uluslararası ışık ölçüm birimi), oysa bulutlu bir günde dahi dışarıdaki ışık 1.000 ila 10.000 lüks arasında olabilir. Bu, vücudunuzun sirkadiyen ritmini düzenler ve gözlerinizi uzakta görmeye ve uyum sağlamaya teşvik eder.
Mavi ışık filtreli gözlükler bilgisayarda çalışanlar arasında popülerdir. Araştırmalar mavi ışığın engellenmesinin uykusuzluğu azaltıp sirkadiyen ritmi iyileştirebileceğini gösteriyor. Bazı kişiler bu gözlüklerin göz yorgunluğunu da azalttığını iddia ediyor. Ancak, mavi ışık gözlüklerinin uzun vadede gözlerinizi koruyacağına dair kesin bir bilimsel kanıt yok. Bir ekrana uzun süre bakarsanız gözleriniz koruma olmadan da yorulacaktır, koruma ile de.
20-20-20 kuralı, bilgisayarda çalışırken gözlerinizi dinlendirmenin ünlü bir yöntemidir: Her 20 dakikada bir, en az 20 saniye boyunca sizden en az 6 metre uzaktaki bir şeye bakın. Modern insanlar, özellikle şehirde yaşayanlar, sıklıkla uzağa bakmaz. Bunu deneyin ve gözlerinizin rahatladığını fark edin. Benzer şekilde, her iki saatte bir, en az 15 dakika boyunca tüm ekranlardan uzaklaşın.
Görmenize yardımcı olacak bazı diğer göz egzersizleri:
- Yakındaki bir nesneye en az 5 saniye bakın, ardından hemen uzaktaki bir nesneye dönün. Bunu 3 kez tekrarlayın. Gözlerinizin odaklanma yetisini korumasına yardımcı olur.
- Çevrenizde düz ve yatay bir çizgi seçin, örneğin bir duvar ile tavanın birleştiği çizgi. Başınızı hareket ettirmeden, gözlerinizi çizgi boyunca soldan sağa ve geri, tek bir akıcı hareketle takip etmeye çalışın. Gözleriniz "atlıyorsa", bu aşırı göz yorgunluğunun işareti olabilir.
- Benzer bir etki için gözlerinizle hayali bir sekiz çizgi çizin.
- Gözlerinizi sıkıca 5 saniye kapatın, ardından 15 kez hızlıca kırpıştırın. Dijital ekran kullanırken düzenli olarak göz kırpmayı unutmayın.
Optometristi düzenli olarak, ihtiyacınız olduğunda ise oftalmoloğu ziyaret edin
Yukarıda da belirtildiği gibi, modern dünyanın talepleri gözlerimiz üzerinde giderek daha zorlayıcı oluyor. Bu nedenle, herkes göz yorgunluğunun erken belirtilerine dikkat etmeli ve düzenli göz muayenesi yaptırmalıdır.
Gözlüklerinizi gerektiğinde yenileyin. Yeni reçete almak için fazla beklemeyin, eski gözlükler gözlerinizi gereksiz yere yorar ve baş ağrısı ile baş dönmesi yapabilir.
LASIK göz ameliyatı kötü görme düzeltmek için güvenli bir yöntemdir ama herkes için uygun olmayabilir. Kişisel sağlık, göz küresinin şekli, göz içi basıncı ve diğer özellikler bu işlemin sizin için uygun olup olmadığını belirler. Bu ameliyatın etkileri zamanla, özellikle yaşam tarzı değişiklikleri yapılmazsa, azalabilir.
Yaşam Tarzı
Vücudumuzun diğer yönlerinde olduğu gibi, göz sağlığı da doğrudan genel refahımıza bağlıdır. Yeterli uyku, düzenli hareket, sağlıklı bir beslenme ve makul stres seviyeleri göz sağlığına katkı sağlar.
Tüm vücudunuz gerginse, gözleriniz de gergin olur. Susuz kaldığınızda, gözlerinizin de kuruyacağını unutmayın. Stres seviyenize dikkat edin, bol su için, ofis ve yaşam alanlarınızdaki havayı nemli tutun. Yeşil yapraklı sebzeler, antioksidan ve Omega-3 açısından zengin besinlerle dengeli sağlıklı beslenmeyi ihmal etmeyin.
Gözlerinize iyi bakmak, kendinize iyi bakmak demektir!
Adetinizi WomanLog ile takip edebilirsiniz. WomanLog'u şimdi indirin:
