Yeni! Hesabınızı yönetmek, kayıtlarınızı görüntülemek, raporları (PDF/CSV) indirmek ve yedeklerinizi görmek için giriş yapın. Buradan giriş yapın!
Bu makaleyi paylaş:

Uçucu Yağlar Gerçekten İşe Yarıyor Mu?

Lavanta—uyku ve rahatlama için, limon—baş ağrısı için, gül—anksiyeteyi azaltmak için vs. Uçucu yağlar hoş kokabilir, fakat gerçekten işe yarayıp yaramadıkları hâlâ tartışma konusu.

Aromaterapide Uçucu Yağların Etkinliğinin Keşfi.

Aromaterapideki etkinlikleri net olmasa da, uçucu yağlar pek çok üründe antibakteriyel içerik olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır.

Uçucu yağların kullanımını en az 12. yüzyıla kadar takip edebiliyoruz. Kayıtlarda merhem, parfüm ve hatta mumyalama sıvılarında kullanıldıklarından bahsedilir. Koku veren yağlar artık ölülerimizi mumyalamada kullanılmasa da, son yıllarda birçok rahatsızlık ve hastalık için doğal bir çözüm olarak oldukça popüler hale geldiler. Uçucu yağlar kozmetiklerde, kokularda ve ev temizlik ürünlerinde yer buluyor.

Uçucu yağlar nedir?

Uçucu yağ, belirli bir bitkiye özgü aromatik kimyasal bileşenlerin konsantre halde bulunduğu sıvıdır; bu yağlar genellikle buhar distilasyonu yoluyla elde edilir—sitrus özleri ise soğuk sıkım yöntemiyle çıkarılır. Burada “uçucu” ifadesi vazgeçilmez anlamına gelmez, yağın, içeriğindeki uçucu yağ asitleriyle bitkinin özü olarak kabul edildiğini, havayla temas ettiğinde buharlaşarak kokusunun hissedilmesini sağladığını belirtir. Zeytin, avokado veya susam yağı gibi bitkisel yağlardan farklı olarak uçucu yağlar esasen yağlı madde içermez; belki de bitki özü daha uygun bir terim olurdu çünkü aromatik kimyasallar çıkarıldıktan sonra, kullanıma hazır ürün oluşturmak için taşıyıcı yağ ile karıştırılırlar.


Uçucu yağlar genellikle buhar distilasyonu ile elde edilir. Bazı uçucu yağlar, örneğin sitrus yağları, mekanik sıkım veya soğuk presleme ile elde edilir. Hassas çiçek kokuları ise çözücü ekstraksiyonuyla elde edilebilir; ardından çözücüler süzülür ya da buharlaştırılarak yalnızca saf koku bırakılır.

Uçucu yağ üreticilerinin bir kısmı, kârı artırmak için sattıkları yağları seyreltmekte veya başka maddelerle karıştırmaktadır. Düşük fiyatlar ile “yalnızca harici kullanım içindir”, “ağızdan alınmaz”, “topikal uygulamadan önce seyreltiniz” gibi uyarılar, ürünün sahte veya katkılı olabileceğine işaret eder. Ancak saf uçucu yağlar da oldukça güçlüdür ve çoğu dahilen kullanılmaz. Yağlarınızı güvenilir bir üreticiden alıp, talimatlara uygun kullanın.

Uçucu yağların kullanım alanları

Bitkiler uçucu yağları çeşitli amaçlarla üretirler—tozlayıcıları çekmek, otçulları uzaklaştırmak, rekabet halindeki bitkilerin büyümesini etkilemek ve mantar, bakteri, virüs gibi bitki hastalıklarını kontrol etmek için. Uçucu yağların uçucu yapısı ve bilinen böcekleri uzaklaştırıcı etkisi, onları sentetik pestisitlere doğal bir alternatif adayı yapmaktadır. Ayrıca uçucu yağlar gıda koruyucu olarak da, örneğin et üzerinde zararlı bakterilere karşı kullanılmıştır.

Çoğu uçucu yağ, parfümler ve kozmetiklerde kullanılan koku vericilerde yer alır. Zaman zaman doğal antioksidan özelliklerinden dolayı güzellik ürünlerine eklenirler, esas amaç her zaman koku değildir.

Holistik İyi Yaşam İçin Uçucu Yağlarla Aromaterapinin Keşfi


Aromaterapi

Yalnızca görece az sayıda uçucu yağın terapi amaçlarıyla faydalı olduğu gösterilmiştir. Pek çok doğal tedavi uygulayıcısı ve aromaterapist uçucu yağları kullanır. Aromaterapi, yağların ortama yayılması veya doğrudan cilde sürülmesi—genellikle taşıyıcı yağ ile seyreltilerek—ile uygulanır.

Aromaterapistler, bazı uçucu yağlarda bulunan faydalı bileşenlerin solunarak akciğerlere ve normalde ulaşılması zor olan kan dolaşımına ulaşabileceğini ve böylece vücuda fayda sağlayabileceğini savunurlar.

Farklı uçucu yağlara atfedilen bazı etkiler:

  • Gül yağı, tatlı çiçeksi kokusuyla anksiyeteyi azaltmada etkilidir. Antioksidan özellikleri akne tedavisine ve cilt renginin iyileşmesine katkı sağlar.
    Dikkat: Topikal kullanımda ciltte tahriş yapabilir, cilt bakımından faydalanmak isterseniz taşıyıcı yağ oranını artırınız.
  • Lavanta yağı, hafif çiçeksi kokusuyla rahatlamayı ve uyumayı kolaylaştırır. Solunması baş ağrılarını hafifletir, cilde sürülmesi ise böcek ısırıklarına bağlı kaşıntı ve şişliği azaltabilir.
    Dikkat: Nadiren de olsa mide bulantısı, baş ağrısı, üşüme ve kusma gibi yan etkiler görülebilir. Ayrıca intoleransınız varsa cildi tahriş edebilir.
  • Havuç Otu (Hıssop) yağı, topraksı, bitkisel ve hafif tatlı kokuludur. Cilde uygulandığında yara izlerini azaltma, iltihabı azaltma ve genel olarak iyileştirici etki gösterir.
    Dikkat: Hamileyseniz veya epilepsi geçmişiniz varsa hıssop yağı kullanmayınız.
  • Mür yağı, reçineli bir kokuya sahiptir; akne ve çatlamış ciltte rahatlama sağlar, hatta ayak mantarını tedavi edebilir.
    Dikkat: Mür ağızdan alınmamalıdır. Topikal kullanımda dermatit yapabilir. Daha ciddi yan etkiler arasında kalp ritim bozuklukları ve düşük tansiyon vardır. Hamilelikte alınırsa düşük riskini artırabilir.
  • Fesleğen yağı. Fesleğenden elde edilen uçucu yağın, hem topikal hem dahili faydaları vardır. Fesleğen, antiviral ve anti-inflamatuar özellikleriyle soğuk algınlığında, kas gevşeticide, akne tedavisinde, stresi azaltmada ve saç bakımına eklendiğinde ürün birikimini yok edip saça parlaklık kazandırmada etkilidir.
    Dikkat: Hamileyseniz veya emziriyorsanız, fesleğen yağı kullanmadan önce hekiminize danışınız.


Çoğu insan hoş kokularını sevse de, uçucu yağların tedavi edici etkisi konusunda görüşler çok farklıdır.

Birçok kişi için lavanta, nane veya okaliptüs gibi bitkisel yağlar adeta mucizevi sonuçlar verebilir. Bazıları, uçucu yağların migrenlerini reçeteli ilaçlardan daha hızlı geçirdiğini savunur. Cinsel isteği artırmada başka hiçbir şey etkili olmazken uçucu yağların fayda sağladığını söyleyenler de vardır.

Advertisement


Uçucu yağlardaki aromalar, beynin duyguları ve uzun süreli hafızayı düzenleyen limbik sistemini uyardığı düşünülmektedir. Limbik sistem aynı zamanda solunum, kalp atışı ve kan basıncı gibi birtakım otonom fizyolojik fonksiyonların düzenlenmesinde rol oynar. Bu nedenle bazıları, uçucu yağların vücutta fiziksel etkiler oluşturabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca limbik sistem hafıza oluşumunda da önemli rol oynar. Bu da, tanıdık kokuların neden hafıza veya duyguları tetiklediğini açıklayabilir.

Ancak, bu iddiaları destekleyecek yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır, daha fazla araştırma gereklidir.

Bilim insanları daha fazla araştırma yapıyor

Uçucu yağların terapötik kullanımı konusunda şüphecilik sürse de, bilim insanları bu iddiaları tamamen göz ardı etmemişlerdir. Uçucu yağlar, özellikle içeriklerindeki biyolojik olarak aktif moleküllere odaklanan, birçok bilimsel araştırmaya konu olmuştur.

Her uçucu yağ, 50 ila 100 farklı biyokimyasal molekül içerir. Belirli yöntemlerle bu moleküllerin her biri tanımlanıp miktarları belirlenerek yağın kesin bileşimi saptanabilir.


Uçucu yağların içindeki pek çok madde antibakteriyel özellik göstermektedir.

En yüksek antibakteriyel etkiye ve en geniş etki spektrumuna sahip bileşikler fenoller grubundadır: timol (kekik ve mercanköşk yağında), karvakrol (kekik yağında) ve eugenol (karanfil yağında) bulunur.

  • Fenoller, hücre zarında geri dönüşümsüz hasara yol açar ve bakteri, virüs ve parazit enfeksiyonlarında, bulundukları yere bakılmaksızın kullanılabilir.
  • Timol ve eugenol ise bulundukları uçucu yağların mantar öldürücü (fungisit) ve bakteri öldürücü (bakterisit) faaliyetlerinden sorumludur.

Uçucu yağlar üzerine yapılacak yeni araştırmalar, antibiyotiklere dirençli bakteri suşlarıyla mücadelede kullanılabilecek yeni antibiyotiklerin geliştirilmesini sağlayabilir. Mevcut antibiyotiklerin yanlış kullanımı—tedaviyi eksik bırakmak ve aşırı antibiyotik kullanımı—zaten mevcut olan ilaçlara dirençli bakteri türlerinin ortaya çıkmasının başlıca nedenidir. Hastalara yan etki yapmadan bakterilerle savaşmanın yeni yollarını bulmamız gerekiyor. Bu tür antibiyotiklerin azlığı küresel bir sorun haline geldi.

Uçucu yağlar hâlihazırda doğal pestisit ve gıda koruyucu olarak kullanılıyor ve gelecekte de çeşitli bakteri enfeksiyonlarına karşı etkili bir araç olabilir.

Adet döngünüzü WomanLog ile takip edebilirsiniz. WomanLog uygulamasını hemen indirin:

App Store'dan indirin

Google Play'de edinin

Bu makaleyi paylaş:
https://www.healthline.com/nutrition/what-are-essential-oils
https://www.huffingtonpost.fr/entry/les-huiles-essentielles-sont-par-essence-inutiles_fr_5daf010ee4b08cfcc3226298
https://www.lexpress.fr/styles/beaute/la-verite-sur-les-huiles-essentielles_912835.html
https://www.healthline.com/health/essential-oils-find-the-right-one-for-you
https://www.medicalnewstoday.com/articles/326732
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780124166417000134
https://www.nutranews.org/sujet.pl?id=58
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29744941/
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/eugenol
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29744941/
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/thymol
Advertisement


Parlayan bir cilt sağlık göstergesidir. Ancak en sağlıklı kişiler bile bazen cilt sorunları yaşayabilir. Bu sorunlarla başa çıkmak için, cilt tipinize veya endişenize yönelik cilt bakım ürünleri kullanabilirsiniz.
Demir, hemoglobin üretimi, oksijen taşınması, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve vücuttaki daha birçok işlev için gerekli olan temel bir mineraldir. Ne yazık ki, demir eksikliği dünyada en yaygın yetersiz beslenme türlerinden biridir. Demir eksikliğinin belirtilerini ve sağlığınıza etkisini öğrenin.
Adet takip uygulamaları pratik, kullanımı kolay ve birçok kadının kişisel hayatında planlama ve karar alma süreçlerinde güvendiği vazgeçilmez bir yardımcıdır. Bu uygulamaların görevlerini yerine getirebilmesi için, kullanıcılarından mahrem veriler toplanır. Amerika’da Roe v Wade kararının bozulması ve dünyada buna benzer kararların alınmasıyla, sıkı kürtaj karşıtı yasaların uygulanmasının adet takip verilerinin güvenliğini tehdit edebileceğine dair endişeler artmaktadır.