Waarom Zijn Pre-Menstruele Dromen Zo Vreemd?
De redenen achter onze soms surrealistische, levendige en emotionele dromen blijven een mysterie. Veel mensen die menstrueren geven aan vreemde, opvallende dromen te hebben vlak voor de menstruatie. De oorzaken van dit fenomeen schuilen in onze hormonen.
We dromen allemaal, zelfs degenen onder ons die zelden hun dromen herinneren. Zelfs als je je dromen meestal niet kunt onthouden, vergeet je die van een paar dagen voor je menstruatie waarschijnlijk niet. Herkenbaar? Je bent niet de enige. Veel vrouwen ervaren in deze periode bijzondere, levendige dromen.
Waarom dromen we?
Vanaf het begin der tijden vragen mensen zich af waarom ze dromen. Sommige culturen geloven dat dromen visioenen zijn uit de geestenwereld, boodschappen van onze voorouders, voorspellingen van de toekomst of verklaringen uit het verleden. Tegenwoordig wordt aangenomen dat dromen mentale beelden zijn, die ontstaan vanuit hersengebieden gerelateerd aan het geheugen die actief zijn tijdens het slapen. Vaak dromen we over mensen, plekken en dingen die we overdag gezien hebben — maar dan op een andere of samengestelde manier. Ons geheugen registreert wat we meemaken, maar is ook creatief en dynamisch—sommigen noemen het onbetrouwbaar. Wat we in onze dromen zien, is de unieke hersencreatie van externe prikkels.
Slaapcycli
We maken twee hoofdtypen slaap door: REM (rapid eye movement, oftewel snelle oogbewegingen) en NREM (niet-snelle oogbewegingen). NREM-slaap kan worden onderverdeeld op basis van diepte: Fase 1 is het lichtst, Fase 4 het diepst. Bij het in slaap vallen glijd je in Fase 1 NREM, daarna naar Fase 2, 3 en 4, en uiteindelijk naar REM-slaap. Dit is één slaapcyclus. Een gemiddelde cyclus duurt 90-110 minuten; we hebben doorgaans 4 tot 6 cycli per nacht nodig om uitgerust te zijn. Deze stadia zijn geïdentificeerd door meting van de elektrische activiteit van de hersenen.
- Fase 1 NREM-slaap duurt meestal 1–7 minuten, ofwel 2–5% van een slaapperiode. Je spieren ontspannen, ademhaling en hartslag vertragen en je lichaamstemperatuur daalt. Dit is de vreemde fase waarin je spieren kunnen samentrekken als je in slaap valt en je makkelijk wakker wordt van een hard geluid.
- Fase 2 NREM-slaap duurt doorgaans 10–25 minuten, ofwel 45–55% van de slaap. Het is moeilijker iemand wakker te maken tijdens deze fase. Dit lijkt de belangrijkste periode voor geheugenconsolidatie, samen met de REM-slaap.
- Fase 3 NREM-slaap betreft meestal 3–8% van een slaapperiode.
- In deze fase komen de hersenen in slow-wave sleep.
- Fase 4 NREM-slaap duurt gemiddeld 10–15% van een slaapperiode. Hier herstellen je hersenen en lichaamssystemen. Hoewel deze fase maar 1 à 2 uur duurt, is zij cruciaal voor het optimaal functioneren.
- REM-slaap is wanneer we dromen. Hartslag, bloeddruk, hersenactiviteit en sympathische zenuwactiviteit nemen toe, soms boven het gemiddelde van wanneer je wakker bent. Maar je spierspanning verdwijnt, waarschijnlijk om te voorkomen dat we onze dromen uitvoeren. Deze fase duurt slechts enkele minuten tijdens de eerste slaapcyclus, maar wordt steeds langer naarmate de nacht vordert.
De hersenactiviteit tijdens REM-slaap lijkt sterk op die van wanneer je wakker bent. MRI-scans tonen aan dat de amygdala en de hippocampus (het emotie- en geheugencentrum van de hersenen) het meest actief zijn tijdens de REM-fase, mogelijk zelfs actiever dan als we wakker zijn, volgens sommige onderzoeken. Omdat deze twee centra domineren tijdens REM, bevatten onze dromen vaak sterke emoties en levendige herinneringen. Dromen kunnen zich uiten als geluiden, beelden, emoties of zelfs sensaties en voelen meestal erg persoonlijk aan.
Neurowetenschappers en slaapexperts leggen uit dat we in onze dromen vaak simpelweg de dagelijkse ervaringen herbeleven, maar soms ook dat dromen een diepere betekenis hebben, als weerspiegeling van een actueel probleem of uitdaging.
Wanneer we gestrest of angstig zijn, dromen we bijvoorbeeld dat we worden achtervolgd, deadlines missen of belangrijke afspraken vergeten. Als we onder druk staan of met een emotioneel moeilijke situatie omgaan, is de kans op nachtmerries groter.
Sommige slaapdeskundigen denken dat we onze dagelijkse ervaringen verwerken via dromen. Het onderbewuste beschermt het bewuste deel soms door ervaringen te filteren of te verhullen in droombeelden.
Waarom onthouden we sommige dromen wel, andere niet?
We onthouden het makkelijkst de dromen die we net voor het wakker worden hebben, zeker als we wakker worden midden in een REM-cyclus. REM-fasen worden langer naarmate je langer slaapt, dus we dromen meer vlak voor het ontwaken.
Emotionele dromen blijven ook langer bij. Als je plotseling wakker wordt midden in een REM-cyclus, bijvoorbeeld om naar het toilet te gaan, is de kans groot dat je nog weet waar je over droomde. Maar hoe zit het met de dromen vóór en tijdens jouw menstruatie? Proberen ze je iets te vertellen, of is het gewoon nachtelijke fantasie?
Hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus
Hoewel externe ervaringen een grote invloed hebben op onze dromen, beïnvloeden de schommelingen in onze hormonen ook het onderbewustzijn en onze mogelijkheid om goed te rusten en te herstellen.
De menstruatiecyclus bestaat uit vier fasen:
- Menstruatie
- De folliculaire fase
- De ovulatiefase
- De luteale fase
In elke fase zijn verschillende hormonen dominant. Aan het begin van de cyclus – de menstruatiefase – zijn de geslachtshormoonniveaus laag.
Na het bloeden begint de folliculaire fase en stijgt het oestrogeen. Oestrogeen en testosteron bereiken hun piek rond de ovulatie. Zodra een eicel is vrijgekomen, start de luteale fase— oestrogeen daalt snel, progesteron neemt weer toe.
Hoewel progesteron essentieel is voor de algemene gezondheid en voortplanting van vrouwen, kan het ook slaapstoornissen veroorzaken. Experts stellen dat een toename aan progesteron gelinkt is aan kortere REM-cycli en een lichtere, onderbroken slaap. In de luteale fase voorafgaand aan je volgende menstruatie, kun je merken dat je moeilijker inslaapt, vaker wakker wordt of juist moeite hebt om in de ochtend op te staan.
Een andere factor die je dromen en slaapkwaliteit beïnvloedt, is je lichaamstemperatuur. Deze stijgt in de dagen voor je menstruatie, en een hogere temperatuur kan de REM-slaap verstoren. Vandaar dat je tijdens koorts vaak rare, onrustige dromen hebt.
Intense dromen en hormonen
Veel vrouwen melden dat ze vlak voor hun menstruatie levendige, vreemde en soms verontrustende dromen hebben. Meestal zijn pre-menstruele dromen gewoonweg bizar. Op Reddit worden verhalen gedeeld over zeer realistische dromen van naar het toilet gaan, beginnen te menstrueren, vast zitten in de modder, achtervolgd worden door monsters, dromen over pijnlijke tanden of tanden die uitvallen.
Iets waar de meeste vrouwen het over eens zijn, is dat hun dromen voor de menstruatie vaak levendiger en beter te onthouden zijn.
Dit is niet het enige moment in de cyclus waarop dromen intens kunnen zijn. Ook in de dagen vóór de ovulatie rapporteren veel vrouwen opvallende dromen, maar deze zijn vaak juist plezierig. Rond de ovulatie is je libido verhoogd, dus het kan zijn dat je droomt over romantische of erotische gebeurtenissen.
Tips voor betere slaap voor je menstruatie
Iedereen geniet van een fijne droom, maar nachtmerries of gebroken nachten kunnen je stemming en geestelijke gezondheid beïnvloeden. Gelukkig zijn er meerdere eenvoudige manieren om je slaap te verbeteren en hormonale slaapstoornissen te verminderen.
Houd een vast slaapritme aan
De hersenen houden van routine. Als je iedere avond rond dezelfde tijd naar bed gaat, merk je dat je lichaam vanzelf slaperig wordt. Door een vast ritme kan het lichaam zichzelf beter reguleren. De pijnappelklier weet precies wanneer het slaaphormoon melatonine moet worden aangemaakt, en als je iedere ochtend op hetzelfde tijdstip opstaat, past je slaapcyclus zich daarop aan en word je frisser wakker.
Beweeg overdag
Een van de beste manieren om je hormonen 's nachts te reguleren, is overdag bewegen! Beweging zorgt voor minder hormonale pieken en dalen en maakt je aan het einde van de dag moe en slaperig.
Ontwikkel een kalmerend avondritueel
Wil je diepere, verfrissende slaap? Creëer dan een eenvoudige, aangename avondroutine. Dit laat je hersenen weten dat het tijd is om tot rust te komen. Voor mentale rust kun je even journalen of de dag voorbereiden. Voor lichamelijke ontspanning kun je wandelen, stretchen, mediteren of genieten van een warm bad en voor positieve emoties tijd aandacht geven aan iemand die belangrijk voor je is, positief visualiseren of een mooi boek lezen.
Kruidenthee drinken
Heb je moeite in slaap te vallen of ben je meer gespannen vlak voor je menstruatie? Sommige kruiden hebben een rustgevend effect. Citroenmelisse, kamille, lavendel, valeriaan en passiebloem zijn allemaal goed om te ontspannen, vooral als je de thee in de late namiddag drinkt.
Let wel op: kruidenthee vlak voor het slapen kan ervoor zorgen dat je 's nachts wakker wordt om naar het toilet te gaan.
Kleine snack voor het slapengaan
Menstruatie én de voorbereiding daarop vragen energie, dus je stofwisseling versnelt en je lichaam vraagt meer voeding. Omdat we tijdens het slapen meestal 7-8 uur vasten, raakt de energiereserve snel uitgeput. Probeer daarom een kleine snack te nemen — eiwitten met koolhydraten werken goed, zoals een stukje kaas met een nectarine of wat yoghurt en fruit.
Koel je kamer af
Slaapdeskundigen adviseren om te slapen bij een kamertemperatuur rond 18–19°C. De lichaamstemperatuur stijgt iets tijdens de luteale fase, dus een iets koelere slaapkamer is aangenaam. Zet, als het kan, voor het slapengaan het raam open of gebruik een ventilator of airco.
Vermijd stress en prikkels voor het slapengaan
Stress kan in de pre-menstruele luteale fase extra zwaar wegen. Om sneller in slaap te vallen én rustiger te dromen, is het goed om prikkels, stress en emoties voor het slapen te beperken. Heb je de gewoonte om sociale media te checken, spannende films te kijken of het nieuws te lezen voor je gaat slapen? Probeer dit te vervangen door een rustgevend ritueel.
Tot slot
Hoe meer we leren over de menstruatiecyclus, hoe beter we het brede effect op vrouwenwelzijn begrijpen. Vreemde, opvallende dromen zijn slechts één van de vele aspecten van de pre-menstruele fase. Dromen zijn onderdeel van het mysterieuze en prachtige verhaal van ons lichaam en haar vermogen deze unieke ervaring te creëren.
Download WomanLog nu:
