Merk je een vreemde smaak in je mond op?
Een aanhoudende vieze smaak in je mond, hoe onbeduidend het ook mag lijken, is een heel reëel probleem dat andere onderliggende aandoeningen kan onthullen en een negatieve invloed kan hebben op je algehele welzijn.
Zoals bij veel andere persoonlijke ervaringen die voor anderen verborgen blijven, is de manier waarop we smaken waarnemen subjectief. Toch kunnen veranderingen in onze smaakperceptie van groot belang zijn voor onze gezondheid.
Een veranderde smaaksensatie, medisch bekend als dysgeusie, wordt meestal gekenmerkt door dat eten minder zoet of zout smaakt dan voorheen, samen met een aanhoudende metaalachtige, bittere of zure smaak in de mond.
Er wordt sinds de uitbraak van de Covid-19-pandemie meer aandacht besteed aan veranderingen in smaak en geur. Je smaakzin is rechtstreeks verbonden met je reukzin. Geurverlies is, bekend, een van de meest opvallende symptomen van Covid-19. Met Covid kan ook je smaak absoluut veranderen, en een “metaalsmaak” is een van de mogelijke symptomen, hoewel het niet een van de meest voorkomende is.
Als je een vieze smaak in je mond opmerkt, zijn daar heel wat mogelijke verklaringen voor.
Gebitsverzorging
Het eerste waar je aan moet denken bij onprettige sensaties in de mond is je mondhygiëneroutine. Als tandplak niet wordt verwijderd door twee minuten goed poetsen, minimaal twee keer per dag en dagelijks flossen, kan dit verharden tot tandsteen dat zich ophoopt langs het tandvlees en tussen de tanden.
Gingivitis—een ontsteking van het tandvlees, of gingiva—kan ontstaan wanneer de natuurlijke biofilm die direct na blootstelling van een tand aan speeksel ontstaat, uitgroeit en verdikt tot bacteriële plaque. Als de tanden niet worden gepoetst, is er na 12 tot 24 uur al tandplak te detecteren en kan na slechts vijf dagen plaatselijke gingivitis optreden. Dit is een van de belangrijkste oorzaken van tandbederf en tandverlies bij volwassenen en kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder hartziekten. De vieze smaak is een bijproduct van de in wezen rottingsprocessen die in je mond plaatsvinden.
Bezoek regelmatig een mondhygiëniste, eens of twee keer per jaar, om je gebit professioneel te laten reinigen. Probeer verschillende soorten tandenborstels, tandpasta’s en mondwater uit om de vieze smaak te verminderen, infecties te voorkomen en gezondere tanden en tandvlees en een frissere adem te krijgen. Vervang je tandenborstel regelmatig.
Spoel je mond voor en na het eten als je een nare smaak ervaart.
Infecties
Verschillende virale, bacteriële en schimmelinfecties—verkoudheden, sinusitis, hepatitis, spruw in de mond en andere—kunnen een vieze smaak veroorzaken door hun directe invloed op je mond, keel, neus, bijholten en het binnenoor. Een bezoek aan een kno-arts (ook wel oor-, neus- en keelarts genaamd, ofwel KNO) kan helpen om de mogelijkheid van een infectie in deze gebieden uit te sluiten.
Virale en schimmelinfecties gaan vaak gepaard met witte plekjes op je tong of andere delen van de mond.
Medicatie
Net als de infecties zelf kunnen diverse medicijnen die ervoor worden gebruikt, een onprettige smaak veroorzaken. Ook andere medicatie kan een vieze smaak geven. De meest voorkomende boosdoeners zijn:
- Antibiotica
- Bloeddrukmedicatie
- Medicatie voor hartziekten
- Antidepressiva
- Astmamedicatie, inhalatoren
- Spierontspanners
- Medicatie tegen migraine
- Kankermedicatie gebruikt bij chemotherapie
Vrij verkrijgbare medicijnen voor schimmel- en virusinfecties en tal van andere klachten, waaronder hulpmiddelen bij stoppen met roken, kunnen ook een onaangename smaak veroorzaken.
Er is vaak weinig aan te doen tijdens een medicijnkuur om de vieze smaak te verminderen, bijvoorbeeld bij het gebruik van antibiotica.
Als de klachten duidelijk samenvallen met de start van een nieuwe antibioticakuur, is dit volkomen normaal, en zul je het waarschijnlijk even moeten verdragen.
Sommige multivitamines en supplementen met calcium of zink kunnen ook je smaak beïnvloeden. Soms hangt de “metaalsmaak” samen met de “metalen” in bijvoorbeeld ijzer- en zinksupplementen. Stop enkele dagen met de supplementen en kijk of de smaak verdwijnt. Overweeg ook of het bestek dat je gebruikt bijdraagt aan een metaalsmaak. Roestvrij staal veroorzaakt zelden problemen, maar zilveren bestek blijkt (verrassend genoeg) bij bepaalde voedingsmiddelen wel een nare smaak te geven.
Als de vieze smaak overheersend is, meld het dan aan je zorgverlener en vraag naar mogelijke aanpassingen in je medicatie. Als je verandert van medicatie en de smaak blijft, neem dan zeker weer contact op met je arts.
Reflux en spijsverteringsproblemen
Reflux is een andere veelvoorkomende oorzaak van een onprettige smaak in je mond. Bij zure reflux komen kleine hoeveelheden maagzuur via de slokdarm in de mond terecht, waardoor de kenmerkende bittere, zure smaak ontstaat. Let erop of de nare smaak erger wordt na het eten of na “boeren”; en of het onregelmatig, bijvoorbeeld alleen ‘s ochtends, optreedt.
Let extra goed op je eet- en leefgewoonten om de effecten van reflux te verminderen: eet langzamer, regelmatiger, en kies voor gezondere en mildere voeding die niet te vet of pittig is.
Andere spijsverteringsklachten, zoals GERD of andere ontstekingen in je spijsverteringskanaal, maag, lever of galblaas, kunnen ook de oorzaak zijn. Bloedonderzoek kan onderliggende problemen in het spijsverteringsstelsel aan het licht brengen.
Ook braken, om welke reden dan ook, veroorzaakt logischerwijs een vieze smaak, maar dit zou binnen enkele minuten moeten verdwijnen. Spoel je mond met water waarin je een paar theelepels baksoda hebt opgelost of met mondwater zodat het sneller verdwijnt. Een beetje cranberrysap drinken helpt ook tegen de vieze smaak.
Andere aandoeningen
Ook diverse ziekten kunnen een onaangename smaak in je mond geven. Een sterke, vieze smaak is een veelvoorkomend symptoom van lever- en nierziekten en van diabetes.
Roken
Roken heeft een direct negatief effect op je geur- en smaakzin, omdat de rook, hitte en giftige stoffen de doorbloeding van je smaakpapillen verminderen en ze zelfs afsterven. Roken verhoogt ook het risico op tandheelkundige problemen.
Zwangerschap en hormonale veranderingen
Zwangerschap kan je smaakzin veranderen. Voedselaversies, cravings en een verstoorde smaak zijn heel normaal in het eerste trimester van de zwangerschap.
Ook andere hormonale veranderingen, zoals de menopauze, kunnen zorgen voor een andere smaakbeleving.
Het algemene proces van veroudering verdoft en verstoort bij veel mensen bovendien de smaakzin. Diverse cognitieve stoornissen, zoals dementie, gaan regelmatig gepaard met veranderingen in smaak- en reukperceptie.
Zoete smaak in de mond
Veel van de oorzaken van een vieze smaak in de mond—medicatie, sinusinfecties, hormonale veranderingen of neurologische problemen—kunnen ook voor een zoete smaak zorgen.
Een aanhoudende zoete smaak werd vroeger gezien als een aanwijzing voor suikergerelateerde aandoeningen zoals diabetes, maar dat blijkt lang niet altijd te kloppen.
Van alle problemen die in dit artikel zijn besproken, waaronder reflux en andere klachten die doorgaans juist een bittere en onaangename smaak geven, kunnen ook het tegenovergestelde, namelijk een zoete smaak, veroorzaken.
Houdt de zoete smaak aan, zoek dan net als bij andere nare smaken medisch advies.
Wat kun je doen?
Soms is er weinig aan te doen, bijvoorbeeld wanneer een noodzakelijke medicatie een bijwerking geeft, maar bepaalde middelen kunnen de gevolgen helpen verminderen.
Drink voldoende water om gehydrateerd te blijven en een gezonde bloedsomloop in mond en keel te bevorderen.
Poets je tanden grondig gedurende 2 minuten, twee keer per dag en flos dagelijks. Vervang je tandenborstel regelmatig en bewaar deze op een schone plek.
Spoel je mond voor en na het eten.
Gorgel met zout water of warm water met enkele theelepels baksoda om mond en keel te verlichten. Algemene remedies voor een zere keel helpen ook, bijvoorbeeld thee met gember of zuigen op keelpastilles.
Kauw suikervrije kauwgom.
Eet gezonde maaltijden regelmatig en vermijd erg pittig of vet voedsel. Vermijd koffie en andere voedingsmiddelen en dranken die reflux kunnen uitlokken.
Overweeg systematisch de mogelijke oorzaken van de vieze smaak en test deze uit. Begin met het verbeteren van je mondhygiëne en het weglaten van niet-essentiële medicijnen en supplementen.
Als je weet dat de vieze smaak door medicatie wordt veroorzaakt, kun je het proberen te compenseren met eten en drinken dat je lekker vindt, zoals citrusfruit of koffie. Wees voorzichtig met overmatig zuur en sterk gekruid voedsel, omdat dit juist weer reflux en een vieze smaak kan geven.
Let tenslotte op de omgevingsfactoren in bijvoorbeeld je werkplek of slaapkamer. Een nare smaak in de mond kán ook wijzen op vergiftiging of een allergie door schadelijke stoffen in de lucht.
De meest voorkomende oorzaken zijn echter infecties, mondhygiëne of een bijwerking van specifieke medicatie.
Blijft de vreemde smaak bestaan ná behandeling van een infectie, na beter poetsen of na stoppen met verdachte medicijnen, neem dan contact op met de huisarts!
Je menstruatie bijhouden? Gebruik WomanLog. Download WomanLog nu:
