Leven met genitale herpes
Genitale herpes is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die miljoenen mensen wereldwijd treft. Er hangt veel stigma rond SOA’s, wat het moeilijk kan maken om hulp te zoeken wanneer dat nodig is. De realiteit is echter dat iedereen herpes kan krijgen.
Genitale herpes is niet te genezen, maar wel te beheersen. Als je herpes hebt, kan het lastig lijken om erover te praten en te bepalen wat je volgende stappen zijn. Dit artikel behandelt zowel medische als psychologische richtlijnen die mensen met genitale herpes kunnen helpen hun situatie te managen.
Wat is genitale herpes?
Twee types herpes simplex-virus veroorzaken genitale herpes: herpes simplex virus type 1 (HSV-1) en herpes simplex virus type 2 (HSV-2).
HSV-1 wordt vooral overgedragen via mond-op-mondcontact door zweertjes, speeksel en oppervlakken rond de mond. Dit virus veroorzaakt orale herpes, waaronder wat meestal koortslippen wordt genoemd. HSV-1 kan ook op het genitale gebied worden overgedragen via oraal-genitaal contact en zo genitale herpes veroorzaken, maar dit komt minder vaak voor. Het virus kan zich verspreiden zelfs als de huid rond de mond of geslachtsdelen er normaal uitziet.
HSV-1 is meestal asymptomatisch, wat betekent dat mensen vaak niet weten dat ze drager zijn van het virus. HSV-1 kan zowel orale als genitale herpes veroorzaken, die beiden vaak asymptomatisch zijn. Als er symptomen optreden, kunnen deze af en toe terugkomen.
Symptomen van orale herpes door HSV-1
- Blaasjes en zweertjes in en rond de mond
- Tintelingen, jeuk of branderig gevoel rond de mond voorafgaand aan het verschijnen van blaasjes
Symptomen van genitale herpes door HSV-1
- Een of meerdere genitale of anale blaasjes of zweren
HSV-2 veroorzaakt genitale herpes. Het virus wordt seksueel overgedragen via contact met genitale oppervlakken, huid, open wondjes, sperma en vaginale afscheiding. HSV-2 kan ook worden overgedragen vanaf huid die er normaal uitziet op het genitale gebied, niet alleen via zweren. Net als HSV-1 is HSV-2 vaak asymptomatisch. Beide typen virussen leiden tot een levenslange infectie zonder genezing, maar dat betekent niet dat je altijd pijnlijke symptomen of ongemak zult ervaren als je genitale herpes hebt. De meeste gevallen zijn asymptomatisch of vertonen milde symptomen, wat betekent dat verkeerde diagnoses niet ongewoon zijn.
Mogelijke symptomen zijn onder andere:
- Lichte tintelingen of stekende pijn in benen, heupen en billen voorafgaand aan het verschijnen van genitale zweren
- Een of meerdere genitale of anale blaasjes of zweren
- Koorts
- Lichaamspijn
- Gezwollen lymfeklieren
In de meeste gevallen ontdekken mensen dat ze het virus hebben tijdens een uitbraak van symptomen. De eerste uitbraak vindt meestal plaats twee tot twaalf dagen nadat iemand besmet is geraakt. Bij HSV-2 komen terugkerende symptomen vaker voor, maar deze zijn meestal minder ernstig dan de eerste uitbraak.
Preventie
Begrijpen hoe het virus zich verspreidt is de eerste stap om verdere verspreiding tegen te gaan. Of je jezelf nu wilt beschermen tegen het virus of je seksuele partners wilt beschermen, de voorzorgsmaatregelen zijn hetzelfde.
- Beide HSV-types zijn het meest besmettelijk tijdens uitbraken, maar kunnen ook besmettelijk zijn als je geen symptomen hebt.
- Mensen met genitale HSV moeten tijdens een uitbraak afzien van seksuele activiteiten.
- Het gebruik van condooms tijdens seks kan het risico op overdracht verlagen, maar condooms bieden slechts gedeeltelijke bescherming omdat HSV zich ook op plekken buiten het condoom kan bevinden.
- Het gebruik van beflapjes (dental dams) tijdens orale seks kan als beschermende laag dienen.
Behandeling
Hoewel genitale herpes een levenslange aandoening is, hoeft dit geen grote invloed te hebben op je geestelijke gezondheid of seksleven. Er zijn veel dingen die je kunt doen om het risico op overdracht te minimaliseren en om de symptomen te beheersen. Het zal niet altijd makkelijk zijn, maar het is wel mogelijk. Het mooie is dat je gewoon seksuele relaties kunt aangaan zonder voortdurend bang te zijn HSV over te dragen.
Let op het volgende:
- Antivirale middelen zoals acyclovir, famciclovir en valacyclovir kunnen symptomen verlichten, uitbraken verkorten en het herstel versnellen.
- Suppressieve therapie—een dagelijkse antivirale behandeling op recept—kan de overdracht met 50%-80% verminderen en uitbraken aanzienlijk beperken.
- Vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen helpen sommige symptomen te verlichten.
- Warme douches of baden kunnen de aangedane plekken verzachten en tijdelijk verlichting bieden.
Het gebruik van condooms in combinatie met dagelijkse antivirale medicatie en het vermijden van seks tijdens een uitbraak kan het risico op overdracht aanzienlijk verminderen.
Houd je lichaam en geest zo gezond mogelijk om het virus te kunnen bestrijden en uitbraken te beperken. Dit betekent voldoende slaap nemen, stress verminderen en gezond eten. Onthoud dat gezondheid niet alleen lichamelijk is—zoek iemand bij wie je je verhaal kwijt kunt en vertel wat je doormaakt. Een beetje morele steun kan veel verschil maken in hoe goed je met je situatie omgaat.
Communicatie
Seksuele voorlichting schiet in veel delen van de wereld helaas tekort. Als je geen toegang hebt gehad tot informatie over SOA’s of seksuele veiligheid, is het niet jouw schuld dat je daar niet van op de hoogte bent. Het kan lastig zijn om over intieme onderwerpen te praten, zeker als er iets aan de hand lijkt te zijn. Maar kennis is onmisbaar voor een gezonde seksuele relatie met jezelf en met je partner(s); dit is dus hét moment om jezelf te informeren.
Als je vermoedt dat je bent blootgesteld aan genitale herpes (of enige andere SOA), maak dan een afspraak bij je arts. Zij kunnen het uitsluiten zodat je je geen zorgen hoeft te maken of je vermoedens bevestigen en je helpen de beste manier te vinden om met je situatie om te gaan. Onthoud: ze zijn er om je te helpen, niet om je te veroordelen.
Naast het zoeken van hulp en het regelen van je gezondheid, zijn de enige mensen die absoluut op de hoogte moeten zijn van je situatie zij met wie je seksuele relaties hebt (of wilt hebben). Als je deze informatie niet wilt delen met vrienden of familie, dan hoeft dat niet. Het kan fijn zijn iemand in vertrouwen te nemen, maar die keuze is helemaal aan jou.
Je leven opnieuw leren managen met een nieuwe diagnose kan uitdagingen opleveren. De eerste stap is de realiteit te accepteren. Daarna kun je op zoek gaan naar manieren om zo normaal mogelijk door te leven en te genieten van de dingen waar je van houdt. Genitale herpes hoeft je niet te stoppen—maar vrede sluiten met de diagnose is essentieel.
Je menstruatiecyclus en seksleven kun je bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
