Draagmoederschap
Ongeveer 15% van de koppels kampt met onvruchtbaarheid. Kinderwens en het niet kunnen verwekken van een kind kunnen veel stress en verdriet veroorzaken binnen een relatie. Geassisteerde voortplantingstechnologie, adoptie en draagmoederschap zijn drie verschillende wegen naar het ouderschap. In dit artikel kijken we naar draagmoederschap en de mogelijkheden die het biedt aan onvruchtbare koppels, gelijkgeslachtelijke koppels en alleenstaanden.
Zwangerschap en bevalling staan centraal bij het ouderschap worden. Helaas is niet iedereen in staat om op natuurlijke wijze zwanger te raken en te bevallen. Koppels die geconfronteerd worden met onvruchtbaarheid kunnen gebruikmaken van in-vitrofertilisatie, intracytoplasmatische sperma-injectie, fertiliteitsmedicatie, adoptie of draagmoederschap. Voor gelijkgeslachtelijke koppels en aanstaande alleenstaande moeders zijn er minder opties en kiezen zij vaak voor draagmoederschap als enige mogelijkheid om een kind te krijgen en hun genen door te geven.
Wat is draagmoederschap?
Draagmoederschap is een vorm van geassisteerde voortplanting; de wensouders komen overeen met een derde partij dat zij het kind zal dragen en na de geboorte worden de wensouders de wettelijke ouders. Er zijn twee vormen van draagmoederschap: zwangerschapsdraagmoederschap en traditioneel draagmoederschap. Zwangerschapsdraagmoederschap betekent dat de wensmoeder of een eiceldonor een eicel verstrekt, en de wensvader of een spermadonor het sperma. Door middel van in-vitrofertilisatie (IVF) wordt de eicel in het laboratorium bevrucht en het resulterende embryo in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. Het kind is dan genetisch verwant aan de ouders die het genetisch materiaal leverden, niet aan de draagmoeder.
Traditioneel draagmoederschap houdt in dat het sperma van de wensvader (of een donor) via kunstmatige inseminatie wordt ingebracht bij de draagmoeder. Deze procedure heet intra-uteriene inseminatie (IUI). Het kind is in dit geval genetisch verwant aan de draagmoeder en de man van wie het sperma afkomstig is.
Waarom is draagmoederschap belangrijk?
Onvruchtbaarheid treft zowel vrouwen als mannen en kan erg moeilijk zijn voor een koppel dat wenst ouders te worden. Na een jaar actief proberen om zwanger te raken zonder resultaat, is het tijd om behandelingen te overwegen. Veel mensen kiezen draagmoederschap als laatste redmiddel na talloze mislukte pogingen om zwanger te raken of een kind te adopteren.
Koppels die meerdere mislukte IVF-behandelingen hebben ondergaan, gelijkgeslachtelijke koppels die willen dat hun kind genetisch lijkt op henzelf, koppels met onderliggende gezondheidsproblemen, oudere ouders en alleenstaande ouders kunnen allemaal een oplossing vinden in draagmoederschap. Draagmoederschap maakt het mogelijk voor wensouders om niet alleen hun genen door te geven, maar ook betrokken te zijn vanaf het allereerste begin.
Draagmoeder worden en anderen helpen hun droom te verwezenlijken kan ook veel voldoening en persoonlijke vervulling brengen. Of het nu vrijwillig of commercieel is, draagmoederschap behoort tot de meest altruïstische handelingen.
Wie kan draagmoeder worden?
Kiezen om draagmoeder te worden is een grote beslissing, omdat een zwangerschap zowel mentaal als fysiek uitdagend is. De meeste draagmoeders hebben zelf al een kind gebaard. Dit is wenselijk omdat het aantoont dat de vrouw in staat is een zwangerschap succesvol uit te dragen. Zij moet lichamelijk gezond zijn en gescreend worden op genetische aandoeningen, besmettelijke ziektes zoals HIV of hepatitis, en andere veelvoorkomende aandoeningen die de zwangerschap kunnen beïnvloeden.
Maar dat is niet alles. Zwangerschap heeft ook een emotionele impact, en een draagmoeder moet goed voorbereid zijn om het hele proces te doorlopen. Op elk moment kunnen zich uitdagingen voordoen, soms zelfs levensbedreigend. Voor veel draagmoeders is het moment van afscheid nemen na de geboorte het verwarrendst en moeilijkst. Hechting aan het zich ontwikkelende kind is belangrijk voor zowel moeder als kind. Het loslaten van die band en het begeleiden van een gezonde overdracht zodat het kindje zich aan de wensouders kan hechten, is mogelijk, maar vereist veel empathie en zorg. In veel landen zijn er wetten ter bescherming van de draagmoeder, die haar het recht geven het kind te houden als zij dat wil. Daarom moeten alle partijen die een draagmoederschapsovereenkomst aangaan dit bewust en weloverwogen doen.
Lees ook: Wil ik een baby?
Een vrouw die draagmoeder wil worden kan zich aanmelden bij een draagmoederschapsbureau. Hoewel de risico’s en uitdagingen aanzienlijk zijn, maakt de hoge vergoeding voor een succesvolle zwangerschap draagmoederschap erg aantrekkelijk.
Voor de wensouders hangen de kosten van draagmoederschap ook af van het land, maar ze zijn doorgaans hoog. In het VK kan commercieel draagmoederschap, inclusief IVF-behandelingen en juridische kosten, oplopen tot 50.000 GBP. Door de hoge kosten zoeken veel koppels naar een vrijwillige draagmoeder binnen hun familie of vriendenkring. Het is mogelijk iemand die je kent en vertrouwt te vragen om een kind voor je te dragen. Maar zwangerschap is levensveranderend; hoe comfortabel zou jij je voelen om dit van iemand anders te vragen?
De juridische en ethische dilemma’s van draagmoederschap
Commercieel draagmoederschap is in veel landen verboden; alleen vrijwillig draagmoederschap is legaal en het proces lijkt dan op adoptie. Veel koppels wenden zich tot het buitenland als de kosten of de wetgeving in eigen land belemmerend zijn. Vaak is er dan alsnog een langdurig juridisch traject nodig om overeenstemming tussen alle partijen te waarborgen. Er bestaat bezorgdheid dat draagmoederschap kwetsbare vrouwen uit lagere inkomensgroepen uitbuit, aangezien zij weinig andere mogelijkheden hebben om zo snel zoveel geld te verdienen. Daarnaast waarschuwen critici dat draagmoederschap het lichaam van vrouwen tot handelswaar maakt. Deze ethische dilemma’s zorgen ervoor dat veel landen commercieel draagmoederschap niet legaliseren.
Ongeacht de vergoeding: negen maanden lang het kind van een ander dragen en je eigen gezondheid en welzijn opofferen voor het kind, vraagt veel toewijding. Overweeg je draagmoederschap? Denk dan eerlijk na over alle gevolgen en wees zeker van je beslissing. Het proces kan zwaar zijn voor zowel de draagmoeder als de wensouders, maar als alles goed gaat is het een zeer waardevolle ervaring.
Wat zijn de alternatieven?
Hoewel draagmoederschap een goede optie lijkt, is het erg duur. Niet iedereen kan zich de bijbehorende kosten veroorloven of wil omgaan met het risico en de emotionele achtbaan waar wensouders doorheen gaan als de draagmoeder zich bedenkt en het kindje houdt of een miskraam krijgt en het kindje verliest. Daarom is draagmoederschap vaak het laatste redmiddel, na fertiliteitsbehandelingen en/of adoptie.
IVF of in-vitrofertilisatie is het populairste type geassisteerde voortplantingstechnologie. IVF helpt koppels om, ondanks fertiliteitsproblemen, zelf een kind te krijgen en natuurlijk te bevallen. De eicellen van de vrouw worden samen met het sperma in een laboratorium bevrucht waarna het embryo wordt geplaatst in de baarmoeder van de (draag)moeder. De eicel en het sperma kunnen van de wensouders zelf of van donoren afkomstig zijn. Voor het inbrengen wordt dezelfde techniek gebruikt, ongeacht of de moeder de wensmoeder is of een draagmoeder. Omdat de bevruchting in het lab plaatsvindt en het genetisch materiaal gekozen wordt, biedt IVF uitkomst aan ouders die genetische aandoeningen of ziekte niet willen doorgeven. De behandeling is duur en heeft slechts zo’n 50% slagingskans, waardoor veel koppels eerst IVF proberen vóór ze voor draagmoederschap kiezen.
Met zoveel ongewenste kinderen in pleegzorg lijkt adoptie een logische keuze voor koppels die geen eigen kinderen kunnen krijgen. Toch is dit proces lang en eindigt het niet altijd succesvol. Adoptie is vaak ook ingewikkelder voor gelijkgeslachtelijke koppels of alleenstaande ouders vanwege een langdurig en streng selectieproces waarbij regelmatig sprake is van vooringenomenheid. Een andere reden waarom wensouders niet voor adoptie kiezen is de wens hun eigen genen door te geven of om zelf zwanger te zijn. Gezondheidsgeschiedenis van de familie, trauma’s uit het verleden en andere belangrijke factoren zijn bij adoptie onbekend; deze onzekerheden brengen risico’s met zich mee die niet iedereen wil nemen.
Lees ook: Mythes over zwangerschap
We zijn allemaal verschillend en er zijn veel redenen om kinderen te willen. Voor wie dat niet op natuurlijke wijze lukt, biedt draagmoederschap een unieke kans om vanaf het prille begin betrokken te zijn en genetisch materiaal door te geven. Voor draagmoeders is het helpen van wensouders, én het ervaren van een zwangerschap zonder later zelf een kind op te voeden, een verrijkende ervaring. Maar voordat deze belangrijke stap wordt gezet, is het essentieel dat de wensouder(s) en de draagmoeder alles goed overdenken en open met elkaar communiceren, zodat beiden een weloverwogen keuze kunnen maken.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
