Czego się spodziewać, gdy przestaniesz stosować antykoncepcję hormonalną?
Antykoncepcja hormonalna była skutecznym narzędziem, które pomogło kobietom uzyskać większą kontrolę nad planowaniem rodziny i zdrowiem reprodukcyjnym. Jednak zmiana funkcjonowania własnych hormonów to nie błahostka. Może nastać moment, kiedy kobieta zechce zrobić przerwę lub całkowicie zrezygnować z antykoncepcji hormonalnej.
Antykoncepcja hormonalna nie jest stosowana wyłącznie w celu zapobiegania ciąży. Może być przepisywana także w walce z problemami takimi jak trądzik, obfite krwawienia czy bolesne skurcze. Znalezienie odpowiedniej formy antykoncepcji hormonalnej bywa wyzwaniem, ponieważ każda kobieta reaguje inaczej — czasem skutki uboczne przewyższają korzyści. Niektóre kobiety decydują się na przerwę w stosowaniu hormonów, by zobaczyć, jak będą się czuć bez nich.
Podstawy antykoncepcji hormonalnej
Wyróżniamy dwa główne rodzaje antykoncepcji hormonalnej — krótkoterminowe, odwracalne środki antykoncepcyjne (SARC) oraz długoterminowe, odwracalne środki antykoncepcyjne (LARC).
Wszystkie środki antykoncepcji hormonalnej zawierają progestagen (syntetyczną wersję progesteronu). Istnieją środki zawierające wyłącznie progestagen oraz takie, które są połączeniem progestagenu i estrogenu. Poprzez hamowanie naturalnej produkcji hormonów, antykoncepcja zapobiega ciąży i może pomóc przy problemach związanych z zaburzeniami hormonalnymi, takich jak trądzik, lęk, drażliwość i wahania nastroju, długie i obfite miesiączki, silne bóle menstruacyjne, bolesność piersi i inne.
Zanim wybierzesz antykoncepcję hormonalną, zapoznaj się z jej działaniem i bacznie obserwuj swoje ciało i emocje na początku stosowania. Zalecamy konsultację z lekarką lub lekarzem, aby mieć pewność, że to bezpieczne rozwiązanie. Antykoncepcja hormonalna z estrogenem nie nadaje się dla osób z określonymi stanami zdrowia lub nawykami, ponieważ może nieść poważne konsekwencje.
Co się dzieje, gdy przestaję ją stosować?
Kobieta może przestać stosować antykoncepcję hormonalną z różnych przyczyn osobistych. Może chcieć starać się o dziecko albo nie odpowiada jej, jak się czuje podczas stosowania hormonów lub doświadcza skutków ubocznych. Może też po prostu chcieć zobaczyć, jak funkcjonuje jej organizm bez nich. Gdy chodzi o Twoje ciało, masz prawo wybrać to, co uważasz za słuszne.
Powrót do regularnych cykli miesiączkowych po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej wymaga czasu. Możesz przerwać przyjmowanie hormonów w dowolnym momencie cyklu — jednakże warto zwrócić uwagę na odpowiedni moment. Jeśli stosujesz pigułki, najlepiej zakończyć aktualny blister i nie rozpoczynać nowego, zamiast przerywać w losowym momencie. Pozwoli to uniknąć nagłych wahań hormonów.
Jeśli stosujesz antykoncepcję hormonalną także w związku z zaburzeniami hormonalnymi, pamiętaj: to nie jest lek. Po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych prawdopodobnie powrócą dolegliwości, z którymi się mierzyłaś wcześniej. Zdarza się, że objawy początkowo wracają ze zdwojoną siłą, ponieważ ciało zaczyna produkować więcej własnych hormonów.
Zadbaj szczególnie o swoje ciało w tym okresie — odżywiaj się zdrowo, ćwicz regularnie, kontroluj stres i traktuj się z troską. Ułatwisz łagodną adaptację, jeśli przyjmiesz suplementy wspomagające regulację owulacji i ograniczające dominację androgenów lub estrogenów (jeśli problem Cię dotyczy). Skonsultuj się z lekarką lub lekarzem, aby ustalić, które preparaty są dla Ciebie najbardziej odpowiednie.
Zwykle potrzeba kilku miesięcy, aby poziom hormonów kobiety ustabilizował się po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. Wszystko zależy od wrażliwości organizmu na dany typ antykoncepcji, czasu jej stosowania i od stanu zdrowia. Jeśli po 3–4 miesiącach cykl nadal jest nieregularny, skonsultuj się z lekarką lub lekarzem.
Antykoncepcja hormonalna wpływa na organizm na wiele sposobów, nie zawsze korzystnych. Wiele kobiet zgłasza uczucie przygnębienia lub niepokoju podczas jej stosowania. Możesz poczuć się lżej i radośniej po jej odstawieniu. Czasem pojawiają się bóle głowy przed lub podczas krwawienia z odstawienia (spadek poziomu hormonów) — powinny ustąpić, podobnie jak dodatkowa masa ciała zdobyta w trakcie stosowania hormonów. Libido często spada podczas antykoncepcji hormonalnej — jeśli dotyczyło to Ciebie, możesz przywitać wzrost popędu seksualnego.
Zespół poantykoncepcyjny (post-pill syndrome)
Część kobiet doświadcza nasilonych skutków ubocznych po odstawieniu hormonów, znanych jako zespół poantykoncepcyjny. Choć to mało prawdopodobne, rezygnacja z syntetycznych hormonów może nasilić istniejące dolegliwości.
Poantykoncepcyjne brak miesiączki (amenorrhea)
Amenorrhea oznacza brak miesiączki. Mówimy o amenorrhei po odstawieniu pigułek, gdy cykl nie wraca do normy w ciągu sześciu miesięcy od zaprzestania przyjmowania hormonów syntetycznych. Sztuczne hormony hamują naturalną produkcję progesteronu. Tak jak wspomniano wcześniej, organizm potrzebuje czasu na powrót do własnego rytmu. Jeśli minęło ponad pół roku od zaprzestania antykoncepcji hormonalnej i nadal nie masz miesiączki, skonsultuj się z lekarką lub lekarzem, by ustalić przyczyny.
Poantykoncepcyjne PCOS
Zespół policystycznych jajników (PCOS) to powszechne zaburzenie układu rozrodczego, dotykające nawet co dziesiątą osobę w wieku rozrodczym, niezależnie od formy stosowanej antykoncepcji. Jednak hormony syntetyczne mogą wywołać przejściowe PCOS w okresie odzyskiwania własnej produkcji hormonów. Objawy są bardzo zróżnicowane — nieregularne, obfite i bolesne miesiączki, torbiele jajników, trądzik, nadmierne owłosienie (hirsutyzm), insulinooporność i wysokie ciśnienie. Jeżeli wystąpią u Ciebie trzy lub więcej tych symptomów, możesz mieć PCOS. Zazwyczaj ustępuje ono po stabilizacji poziomu własnych hormonów.
Objawy PCOS bywają niespecyficzne, dlatego często pozostają nierozpoznane. Antykoncepcja hormonalna także może maskować to schorzenie, zwłaszcza jeśli była wdrożona wcześnie, tuż po wystąpieniu objawów, które mogą przypominać typowe dla dorastania wahania hormonalne.
Dowiedz się więcej o wpływie PCOS na zdrowie i płodność.
Cykl bezowulacyjny
Możliwe jest występowanie miesiączki bez owulacji. Łatwo to przeoczyć, bo obecność krwi nie oznacza pełnej prawidłowości cyklu. Najprostszym sposobem na sprawdzenie, czy owulujesz, jest domowy test owulacyjny lub konsultacja z lekarką/lekarzem. Niektóre kobiety śledzą swoją temperaturę podstawową, by ocenić, kiedy występuje owulacja.
Owulacja jest ważna zarówno dla regulacji cyklu, jak i ogólnego stanu zdrowia kobiety. Poza tym, że umożliwia zajście w ciążę, niesie też inne korzyści — wyostrzone zmysły, wyższy popęd seksualny, promienną cerę i większą pewność siebie.
Depresja i lęki
Badania wykazały, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia depresji i stanów lękowych. Często są to właśnie powody, dla których kobiety rezygnują z antykoncepcji hormonalnej — lecz powrót do równowagi psychicznej może wymagać czasu, nawet po odstawieniu hormonów syntetycznych. Choć związek między depresją a antykoncepcją nie jest do końca jasny, ekspertki i eksperci uważają, że hamowanie owulacji oraz produkcji progesteronu może wpływać na emocje. Progesteron działa korzystnie na mózg i układ nerwowy, co pozwala szybciej wrócić do dobrej kondycji psychicznej.
Antykoncepcja hormonalna pomaga milionom kobiet kontrolować płodność i cykle miesiączkowe. Dla niektórych jest świetnym rozwiązaniem, dla innych źródłem problemów. Obserwuj swoje ciało i dobieraj strategię zarządzania płodnością do swoich potrzeb. Jeśli zdecydujesz się odstawić antykoncepcję hormonalną, monitorowanie cyklu z WomanLog umożliwi Ci lepsze zrozumienie zmian zachodzących w organizmie. Twój cykl miesiączkowy jest odzwierciedleniem ogólnego zdrowia.
Możesz śledzić swój cykl menstruacyjny z aplikacją WomanLog. Pobierz WomanLog już teraz:
