Ciśnienie w pęcherzu: śródmiąższowe zapalenie pęcherza a zakażenie dróg moczowych
Nie będzie przesadą stwierdzenie, że ludzki układ moczowy jest fascynujący. Większość z nas nie przywiązuje do niego uwagi, dopóki coś się nie dzieje, a przecież odgrywa on kluczową rolę w naszym organizmie. Oczyszcza krew, usuwa toksyny oraz reguluje objętość i skład krwi. Problemy z układem moczowym są dość powszechne — wiele z nich zaczyna się od uczucia ciśnienia w pęcherzu i częstszego oddawania moczu. W tym artykule omówimy najczęstsze przyczyny tego stanu, porównamy je i pomożemy rozpoznać odmienne objawy.
Każda z nas tego doświadczyła — brak toalety w pobliżu, a potrzeba nagli TERAZ! Dyskomfort, który wtedy czujemy, to ucisk na pęcherz wywołany nagromadzeniem moczu. Kobiety mogą przechować w pęcherzu około 500 ml moczu, mężczyźni nawet 700 ml.
Nasze ciało jest jednak bardzo sprytne. Zazwyczaj potrzeba oddania moczu pojawia się, gdy pęcherz napełni się do 200–350 ml. Nerwy w jego ścianach sygnalizują wtedy mózgowi, że czas iść do łazienki. Im dłużej czekasz, tym trudniej zignorować te sygnały. Po oddaniu moczu uczucie nacisku znika i możesz się rozluźnić. Przeciętnie sikamy od 4 do 10 razy dziennie — w zależności od ilości wypijanych płynów, pocenia i innych czynników.
Jednak u osób cierpiących na dolegliwości związane z ciśnieniem w pęcherzu ból ten nie ustępuje po oddaniu moczu, a czasem nawet się nasila. Najczęściej taki nacisk jest związany z przewlekłym schorzeniem zwanym śródmiąższowym zapaleniem pęcherza (IC). Częstą przyczyną silnego dyskomfortu jest też zakażenie dróg moczowych (ZUM), które zwykle wymaga interwencji lekarskiej. Porównajmy obie sytuacje, by umieć rozpoznać różnice i wiedzieć, na co zwracać uwagę.
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza vs. zakażenie dróg moczowych
W poniższej tabeli znajdziesz porównanie dwóch najczęstszych przyczyn ciśnienia w pęcherzu. Rozpoznanie sygnałów ostrzegawczych pozwala zdecydować, kiedy należy zasięgnąć porady medycznej. Istnieje wiele przyczyn ciśnienia w pęcherzu, te dwie jednak mają charakterystyczne objawy i mogą prowadzić do poważnych powikłań, jeśli są nieleczone.
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza
IC, czyli zespół bolesnego pęcherza, to schorzenie, w którym pęcherz staje się nadwrażliwy i nadaktywny. Powoduje to konieczność oddawania moczu znacznie częściej niż zwykle — nawet do 60 razy na dobę — mimo że pęcherz jest pusty. IC to bolesna dolegliwość, sprawiająca, że oddawanie moczu i współżycie są bardzo niekomfortowe.
Co powoduje śródmiąższowe zapalenie pęcherza?
Śródmiąższowe zapalenie pęcherza nie jest infekcją, a nauka wciąż nie zna jego jednoznacznej przyczyny. Czynniki wywołujące lub nasilające IC to między innymi:
- alergie
- problemy naczyniowe
- reakcja autoimmunologiczna
- nieprawidłowości w budowie ściany pęcherza
- niektóre infekcje, które powodują nadwrażliwość pęcherza
- genetyka
Kobiety są szczególnie narażone na rozwój IC — występuje ono znacznie częściej niż u mężczyzn.
Objawy śródmiąższowego zapalenia pęcherza
Główne objawy IC to uczucie ciśnienia i ból w pęcherzu. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
- nieustanna potrzeba oddawania moczu (nawet 60 razy dziennie)
- oddawanie moczu w małych ilościach
- bóle w miednicy
- ból podczas seksu
Objawy te potrafią czasowo ustępować, by potem powrócić.
Przebieg
Większość chorych na śródmiąższowe zapalenie pęcherza zaczyna zauważać objawy około 30. roku życia, nawet jeśli wcześniej nie miała problemów z pęcherzem. Choć nie ma na to schorzenie skutecznego lekarstwa, koniecznie trzeba seek pomocy lekarskiej. Bez zmian stylu życia i leczenia IC może się nasilać i prowadzić do:
- zmniejszenia objętości pęcherza i trudności z utrzymaniem moczu
- bólu miednicy i częstego oddawania moczu, co prowadzi do zaburzeń snu i wyczerpania
- ból podczas seksu może wpływać na relacje
Charakter bólu
Ból może być różny — od lekkiego nacisku w podbrzuszu i miednicy aż po silny, długotrwały ból.
Leczenie śródmiąższowego zapalenia pęcherza
Aby podjąć leczenie, lekarz musi postawić diagnozę IC. Nie jest to łatwe — objawy są podobne do wielu innych chorób pęcherza. Lekarz prawdopodobnie wykona badanie ginekologiczne oraz zleci różne testy: analizę moczu, cystoskopię (wprowadzenie cienkiej rurki do cewki moczowej), biopsję lub cytologię moczu.
Po potwierdzeniu IC lekarz zaproponuje metody leczenia, np.:
- fizjoterapię w celu wzmocnienia mięśni dna miednicy
- leki na receptę, np. pentosan polisiarczan sodu (Elmiron), zatwierdzony do leczenia IC, lub trójpierścieniowe antydepresanty łagodzące ciśnienie w pęcherzu i zmniejszające potrzebę częstego oddawania moczu
- leki przeciwhistaminowe, jeżeli schorzenie związane jest z alergiami
Jeśli leczenie pierwszego rzutu nie przynosi ulgi, dostępne są bardziej zaawansowane metody:
- rozciąganie pęcherza przez napełnianie go wodą
- stymulacja nerwów zaopatrujących pęcherz
- instylacje pęcherza — podanie bezpośrednio do pęcherza leków takich jak dimetylosulfotlenek (DMSO), steroidy, heparyna, wodorowęglan sodu lub kwas hialuronowy.
Pomóc mogą także zmiany w diecie. Unikaj alkoholu, cytrusów, słodzików, ostrych przypraw, kofeiny, warzyw marynowanych, pomidorów i innych kwaśnych produktów podrażniających pęcherz.
Rzucenie palenia jest szczególnie ważne, ponieważ toksyny z papierosów nasilają objawy IC.
Czy można temu zapobiec?
Nie można całkowicie zapobiec ani wyleczyć IC, gdyż nie znamy jego przyczyn. Stosując się jednak do zaleceń lekarskich, można zminimalizować dolegliwości i poprawić komfort życia.
Zakażenie dróg moczowych
ZUM to powszechne infekcje mogące obejmować każdą część układu moczowego. Zazwyczaj rozpoczynają się w cewce moczowej, ale mogą dotrzeć aż do nerek.
Co wywołuje ZUM?
Bakterie E. coli odpowiadają za około 90% wszystkich przypadków. Zawsze bytują w dolnej części jelita i okolicach odbytu, skąd łatwo mogą przedostać się do cewki moczowej — zwłaszcza przy nieprawidłowym podcieraniu po siku lub wypróżnieniu, podczas seksu czy masturbacji, w wyniku zaniedbań higienicznych albo używania cewnika.
Kobiety są szczególnie narażone na zakażenia dróg moczowych. Statystyki mówią, że co najmniej 20% z nas przechodzi ZUM choć raz w życiu. Winne są różnice anatomiczne: cewka moczowa u mężczyzn mierzy ok. 20 cm, u kobiet tylko 5 cm, co ułatwia bakteriom migrację.
Niektórzy uważają, że przeziębienie wywołuje ZUM. Niska temperatura sama w sobie nie powoduje infekcji, ale chłód lub nagłe zmiany pogody mogą zwiększać ryzyko. Gdy marznisz, nerki filtrują więcej krwi, by chronić wnętrze organizmu — przez to potrzeba więcej płynów. Brak odpowiedniego nawodnienia sprawia, że bakterie dłużej zalegają w drogach moczowych, mając doskonałe warunki do namnażania.
Objawy ZUM
Zakażenie dróg moczowych wywołuje szereg nieprzyjemnych objawów, takich jak:
- silne, nieustępujące po oddaniu moczu parcie
- pieczenie podczas oddawania moczu
- częste oddawanie moczu w małych ilościach
- mętny mocz
- krew w moczu — możesz zauważyć plamki krwi na papierze lub brunatną, ciemną barwę moczu
- intensywny zapach moczu
- ból w podbrzuszu
- bóle pleców — gdy infekcja dociera do górnych dróg moczowych
- gorączka
- dreszcze
- ogólne złe samopoczucie, zmęczenie
ZUM bywa też bezobjawowe, co czyni je groźniejszym, bo bakterie mogą się zagnieździć w górnych drogach moczowych i prowadzić do poważnych powikłań.
Przebieg
Zakażenia te zwykle zaczynają się w dolnych partiach układu moczowego, ale nieleczone obejmują cały układ.
Nieleczone ZUM może prowadzić do poważnych powikłań — przede wszystkim nieodwracalnego uszkodzenia nerek.
Do innych powikłań należą:
- sepsa i zakażenie krwi, jeśli bakterie trafią do krwiobiegu
- nawracające ZUM
- zwężenie cewki moczowej, szczególnie u mężczyzn
- ryzyko urodzenia dziecka z niską wagą u kobiet w ciąży
Charakter bólu
Ból w ZUM zaczyna się zwykle przy ujściu cewki moczowej, powodując pieczenie przy oddawaniu moczu. W miarę rozwoju infekcji pojawia się ból w podbrzuszu i miednicy, a później także w dolnej i środkowej części pleców, w okolicy nerek.
Leczenie
Niekiedy ZUM ustępuje samoistnie. Najczęściej jednak wymaga antybiotykoterapii — zwłaszcza przy silnym bólu, gorączce, nudnościach lub jeśli objawy utrzymują się powyżej 5–7 dni.
Lekarz zleci badanie moczu i posiew, żeby ustalić przyczynę i rodzaj zakażenia. Najczęściej stosuje się antybiotyki:
- nitrofurantoina
- sulfonamidy
- amoksycylina
- cefalosporyny
- doksycyklina
- fosfomycyna
- chinolony
Czy można zapobiec ZUM?
Zakażeniu można często zapobiec, stosując się do kilku zasad higieny. Nawet jednak najbardziej uważne osoby mogą zachorować, więc nie obwiniaj się, jeśli ZUM się pojawi.
Aby ograniczyć ryzyko zakażenia:
- Pij dużo płynów, najlepiej wody. Im więcej pijesz, tym częściej oddajesz mocz, a to wypłukuje bakterie.
- Oddawaj mocz zawsze po seksie i masturbacji. Skóra, tarcie i kontakt ułatwiają bakteriom dostęp do cewki moczowej.
- Podcieraj się zawsze od przodu do tyłu, by nie przenieść bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej.
- Zawsze uprawiaj bezpieczny seks — używaj prezerwatyw, a przy zmianie z seksu analnego na waginalny zakładaj nową prezerwatywę.
- Unikaj środków antykoncepcyjnych w postaci diafragmy oraz prezerwatyw z środkiem plemnikobójczym, bo zwiększają one ryzyko ZUM.
- Noś przewiewną, bawełnianą bieliznę, która pozwoli skórze oddychać i odparuje pot.
Na zakończenie
Życie z przewlekłym schorzeniem takim jak śródmiąższowe zapalenie pęcherza czy przechodzenie przez bolesne objawy ZUM mogą istotnie obniżyć komfort życia. Mamy nadzieję, że te informacje pomogą Ci zrozumieć te schorzenia, rozpoznać objawy i zdecydować, kiedy szukać pomocy lekarskiej i leczenia.
Pobierz WomanLog już teraz:
