Düşük: Nedir ve Nasıl Başa Çıkılır
Genellikle şiddetli kanama ve ağrı ile seyreden düşük, gebelik kaybının en yaygın şeklidir. 20. haftadan önce gerçekleşir ve tüm gebeliklerin %10–20’sini etkiler. Gerçek sayı ise daha yüksektir; çünkü birçok düşük, kadın hamile olduğunu fark etmeden çok önce olur. Duruma bağlı olarak tıbbi ya da cerrahi tedavi gerekebilir. Çoğu zaman, düşük gelecekteki gebelikleri etkilemez.
Düşük yaygın bir durum olsa da, özellikle hamilelik zor elde edilmiş ve sevinçle bekleniyorsa, duygusal olarak başa çıkmak zor olabilir. Eğer başınıza gelirse, kendinizin ve partnerinizin desteğe ihtiyacı olabileceğini unutmayın. Kendinize şefkat göstermek için yardım aramaktan çekinmeyin.
Düşükler erken veya geç olabilir
İki türü vardır:
- Erken düşükler, gebeliklerin %10–15’ini etkiler ve gebeliğin ilk üç ayında gerçekleşir.
- Geç düşükler, gebeliklerin %1’inden azını etkiler ve ikinci üç aylık dönemde gerçekleşir.
Erken düşükler çok yaygındır. Kadınların, hamile olduğunu fark etmeden önce düşük yaşaması sıklıkla görülür.
Doğrulanmış gebeliklerin %10–20’si, gebeliğin ilk 12 haftasında düşükle sonuçlanır.
Geç düşük, ikinci trimester veya orta trimester kaybı olarak da adlandırılır; fetüsün 14 ila 20. gebelik haftaları arasında kaybedilmesidir. Erken düşüklere göre çok daha nadirdir ve hem duygusal hem de fiziksel olarak daha yıkıcı hissettirebilir.
Belirtiler
Gebeliğin başında kanama ve vajinal lekelenme yaygındır ve en az yarısında endişelenecek bir durum yoktur: gebelik normal şekilde devam eder. Karın veya belde ağrı ve kramplar da gebeliğin normal belirtileri olabilir. Ancak bunlar aynı zamanda düşük belirtisi de olabilir, bu yüzden emin olmak için doktorunuza başvurun.
Pembe akıntı (vajinadan sıvı ya da doku gelmesi) de düşük belirtisi olabilir.
Pembe akıntı olduğu durumda, dış gebelik ihtimalini ekarte etmek için mutlaka doktorunuza başvurun; çünkü bu durum annenin hayatını riske atabilir. Nadir görülür, fakat düşüğe göre çok daha tehlikelidir. Erken teşhis hayat kurtarır.
Ultrason muayenesi ile dış gebelik tespit edilebilir. Her şey yolundaysa, aynı muayenede anne-baba adayları gebeliğin yaklaşık yedinci haftasından itibaren fetal kalp atışını duyabilirler.
Düşüğün nedenleri nelerdir?
Erken düşükler genellikle embriyonun olması gerektiği gibi gelişmemesinden kaynaklanır. Kromozom problemleri en yaygın neden olarak kabul edilir. Bu problemler çoğunlukla rastgele meydana gelir ve tekrarlama olasılığı düşüktür.
Kromozom anormallikleri şu durumlara yol açabilir:
- Boş gebelik (ya da anembriyonik gebelik): Döllenmiş yumurta rahme yerleşir ama embriyoya dönüşmez. Bu, gebeliğin ilk üç ayında görülen düşüklerin yaklaşık yarısının sebebidir; vücut, yumurtada bir sorun fark edince embriyo gelişimini durdurur.
- Rahim içi fetal ölüm: Embriyo oluşur fakat gelişimi durur ve gebelik kaybı belirtileri başlamadan ölür.
- Mol gebelik (ya da üzüm gebeliği): Fetüsün kromozomlarının her ikisi de babadan gelir; ya da kısmi mol gebelik: Babanın iki seti vardır, annenin kromozomları da kalır. Her iki durumda da anormal plasenta gelişimi ve fetüs gelişiminin olmaması söz konusudur. Bu durum ciddi komplikasyonlara, hatta nadir bir kanser türüne yol açabilir ve erken tedavi gerektirir.
Bazı durumlarda, annenin sağlığındaki sorunlar düşük sebebi olabilir. Kontrolsüz diyabet, tiroit hastalığı, hormonal problemler, ciddi enfeksiyon ya da rahim ağzı problemleri olan anne adaylarında düşük riski artar.
Geç düşüklerde ise çoğunlukla rahmin yapısal bir anormalliği nedeni vardır—embriyonun sağlıklı gelişimini engelleyen bir malformasyon olabilir. Örneğin, rahim alışılmışın dışında bir şekle sahip olabilir ki bu da hamileliği zorlaştırır. Bu tip anomaliler cerrahi müdahale ile düzeltilebilir, fakat her zaman gerekli değildir ve artı-eksi yönleriyle değerlendirilmelidir.
35 yaşındaki bir kadında düşük riski yaklaşık %20’dir; 40 yaşında %40; 45 yaş ve üstünde ise risk %80’dir.
Geç düşük, bazı yaşam tarzı faktörleri ile de tetiklenebilir: sigara içmek, pasif içicilik, alkol ve madde kullanımı, aşırı kafein tüketimi veya obezite. Yaşam tarzı faktörleri riskleri en aza indirmek için kontrol altına alınabilir.
Çevresel faktörler de düşük riskini etkiler: ağır metaller, cıva, çözücüler, tinerler veya pestisitler gibi tehlikeli kimyasallara maruz kalmak. Evde ya da iş yerinizde bu maddelerin olup olmadığını belirleyin ve temastan kaçının.
Düşüğe ne neden olmaz
Şu tür rutin faaliyetler düşük nedeni değildir:
- egzersiz (koşu ya da bisiklet gibi ağır aktiviteler dahil)
- cinsel ilişki
- zararlı kimyasallara veya tehlikeli çevre faktörlerine maruz kalmadığınız sürece çalışma
Düşükten sonra ne olur?
Çoğu zaman, kadının vücudu düşük olayını doğal olarak gerçekleştirir. Kanama genellikle 7–10 gün sürer ve iki-üç hafta içinde tamamen kesilir. Bu süreçte evde dinlenmek, gerekiyorsa doktorun önerdiği ağrı kesicileri kullanmak ve iyileşene kadar size destek olacak yakın dostlarınızla zaman geçirmek önemlidir.
Doktorunuz, gebeliğin sona erdiğini doğrulamak için evde gebelik testi yapmanızı isteyebilir. Vücudunuzun iyileştiğinden emin olmak için kontrol randevusu alın.
Tamamlanmamış düşük küçük cerrahi girişim veya ilaç tedavisi ile çözülebilir. Her iki yöntem de gelecekteki doğurganlığı etkilemez.
Bazı kaynaklar üçüncü bir yol olarak bekleme yönteminden bahseder—vücudun kendini temizlemesini beklemek. Ancak bu yöntem ileride kanamalı düşük riskini artırabileceğinden artık tavsiye edilmemektedir.
Tekrar hamile kalmak
Çoğu kadın düşükten sonra dört ila altı hafta içinde yeniden adet görmeye başlar. Yeni döngünün 1. günü, düşükten sonraki kanamanın ilk günü olarak kabul edilir.
Düşükten sonraki birkaç döngüde, kadının regl düzeni tekrar oturabilir; çünkü gebelik kaybı sonrası hormon dengesi sağlanmalıdır. Gebelikten önce regl düzensizse, bundan sonra da düzensiz olabilir.
Düzensiz bir döngü, yumurtlamayı takip etmeyi zorlaştırabilir; ancak düşükten sonraki ilk birkaç döngüde ya da çift hazır olduğunda tekrar hamile kalmak mümkündür.
Yineleyen (üst üste üç veya daha fazla) düşüklerde, risk faktörlerini saptamak ve bunları yönetmek ya da kaçınmak önerilir.
Çoğu zaman düşük önlenemez. Kendinize iyi bakmaya odaklanın:
- risk faktörlerinden (sigara, alkol, madde kullanımı) uzak durun
- kafein alımını sınırlandırın
- besin değeri yüksek bir diyet uygulayın
- hamile kadınlar için en iyi besin takviyeleri konusunda doktorunuza danışın
- kronik bir hastalığınız varsa, sağlık uzmanınızla birlikte yönetin
Gebelik kaybının üstesinden nasıl gelinir?
Düşük, ister erken ister geç olsun, ciddi bir üzüntüye yol açabilir. Kadınlar kendilerini haksız yere suçlayabilir, kayıp ve yas duyguları yaşayabilir. Erkekler de acı çeker ve sıklıkla kendini suçlar. Birbirinizle konuşun.
Gebelik kaybı yaşayanlar yasın farklı aşamalarından geçebilir:
- şok ve inkâr
- suçluluk ve öfke
- depresyon ve umutsuzluk
- kabullenme
Düşük hakkında açıkça konuşmak zor olabilir; çoğu zaman gerçekleşmemiş hayaller ve başarısızlık hissi ile ilişkilendirilir. Bu ağır duyguları partneriniz veya yakınlarınızla paylaşmak, yas sürecinin üstesinden gelmenize ve tekrar yaşama sevinci kazanmanıza yardımcı olabilir.
Çok sayıda kadın, üreme yıllarında en az bir kez düşük yaşar; bu nedenle benzer bir deneyim yaşamış biriyle paylaşımda bulunmak yararlı olabilir.
Ancak her birimizin hikâyesi, koşulları ve ihtiyaçları farklıdır. Bazen arkadaşlar yüzeysel şefkat ve teselli sunabilir. En iyi niyetli dostlarınız bile size nasıl yardımcı olacağını bilemediğinde, deneyimli bir terapist duygularınızı güvenle ele almanıza yardımcı olup zamanı geldiğinde üzüntünüze veda etmenizi sağlayabilir.
Adet döngünüzü WomanLog ile takip edebilirsiniz. Hemen WomanLog’u indirin:
