Adet Öncesi Beyin Bulutu: Zihinsel Berraklığı Artırmak İçin Ne Yapabilirsiniz?
Beyin bulutu, uykusuzluk, bazı ilaçlar veya yoğun fiziksel aktiviteden sonra oluşan yorgunluk nedeniyle herkeste görülebilen yaygın bir deneyimdir. Ancak, birçok adet gören kişi, regl öncesinde beyin bulutu yaşar ve bazen semptomlar o kadar yoğundur ki günlük yaşamı sekteye uğratır.
Adet öncesi beyin bulutu sıklıkla premenstrüel sendromun diğer semptomlarıyla birlikte görülür ve bu semptomlar en azından can sıkıcı olabilir. Daha ağır vakalarda, odaklanamama ve zihnini kullanamama hali hem günlük yaşamına hem de iş ya da okul performansına zarar verebilir.
PMS Nedir?
Beyin bulutundan önce, premenstrüel sendromun (PMS) temellerine ve neden rahatsız edici belirtilerle geldiğine kısaca göz atalım. PMS semptomlarının en azından bir kısmını yaşamamış kadın bulmak zordur.
Pek çok kişide PMS genellikle adet başlamadan hemen önce hafif belirtilerle görülse de, bazı kadınlarda semptomlar o kadar şiddetlidir ki günlük hayatları sekteye uğrar.
Daha fazla bilgi için aylık döngü hakkında bilgi edinin.
Üreme çağındaki çoğu kadın PMS yaşasa da, bu, PMS'nin normal olduğu ve özellikle şiddetli semptomlarda tolere edilmesi gerektiği anlamına gelmez.
Daha şiddetli vakalarda, PMS'den daha ciddi bir rahatsızlık olan Premenstrüel Disforik Bozukluk (PMDD) yaşayan kişilerde aşırı yorgunluk, kramp, mide bulantısı, kötüleşen ruh hali, depresyon ve anksiyete olabilir.
Ve birçok adet gören kişinin yaşadığı yaygın semptomlardan biri de beyin bulutudur.
Adet Öncesi Beyin Bulutu Nedir?
Beyin bulutu, kişinin zihinsel olarak uyuşuk hissettiği, düşünmekte ve odaklanmakta zorlandığı, kararsız ve ilgisiz olduğu bir durumdur. Beyin bulutuna neden olan tek şey PMS değildir; kronik yorgunluk sendromu gibi bazı sağlık sorunları ve ruh sağlığı bozuklukları da beyin bulutuna yol açabilir.
Fakat doktorların PMS ve beyin bulutu arasındaki ilişki konusunda hâlâ net bir görüş birliği yoktur ve bazı araştırmalar ikisi arasında bir bağlantı bulunmadığını göstermektedir. Yine de, birçok kadın bunu yaşıyor. Beyin bulutunun doğrudan PMS’den kaynaklanmasındansa, keskin olmayan zihinsel işlevde birçok farklı faktörün rolü olabilir.
Beyin Bulutuna Ne Sebep Olur?
Kötü uyku adet başlamadan önce. PMS semptomlarından biri de uykusuzluk ve kalitesiz uykudur. Uzmanlar, kadınların neden adet öncesinde uykusuzluk yaşadığı konusunda uzlaşamasalar da, menstrual döngünün luteal fazında hormonlardaki dalgalanmaların uyku düzenini bozduğu ve bölünmüş uykuya yol açtığı bilinmektedir.
Yani, gece kötü uyuduysanız, gün içinde beyninizin daha az keskin olması muhtemeldir.
Yetersiz Beslenme. Beyin, enerjisinin çoğunu makro ve mikro besinlerden, vitaminlerden ve minerallerden alır. Vücudunuz da aynı zamanda menstrüasyona hazırlanıyorsa bu da oldukça fazla enerji gerektirir ve yeterince besleyici yiyecek tüketmiyorsanız, sağlıklı beyin işlevi için ihtiyacınız olan enerjiden mahrum kalabilirsiniz.
Yiyeceklere hassasiyeti olan kişilerde de, fıstık, süt ürünleri veya gluten gibi tetikleyici besinleri tükettikten sonra halsizlik hissetmek yaygındır. Eğer metabolizmanız yavaşsa, yemekten sonra beyin bulutu da sık görülebilir; ancak bu durumdaysanız, yorgunluk ve beyin bulutu deneyiminiz ay boyunca tutarlı olmalıdır.
İlaçlar. Birçok ilaç yorgunluk ve beyin bulutuna yol açabilir. Antidepresanlar, antihistaminikler ve bazı kanser tedavisi ilaçları odaklanma eksikliği ve zihinsel uyuşukluğa neden olabilir. Eğer beyin bulutunuz ilaçlardan kaynaklanıyorsa, durumunuz adet öncesinde kötüleşse de, dalgalanma çok belirgin olmayacaktır.
Depresyon ve anksiyete. Depresyon; uyuşukluk, üzüntü, günlük aktivitelerde keyif alamama ve beyin bulutu şeklinde kendini gösterebilir. Depresyonla birlikte sık görülen anksiyete de zihinsel enerjinin çoğunu tüketir çünkü rahatsız edici düşüncelerle başa çıkmak zorunda kalırsınız. Her iki durum da beyinde kimyasal üretim değişiklikleriyle birlikte beyin bulutuna yol açabilir.
Anksiyete dolu düşünceleriniz de düşünmenizi ve odaklanmanızı zorlaştırabilir, bunalmış ve dolayısıyla dikkatiniz dağılmış hissedebilirsiniz. Bazı kadınlar, adet öncesindeki dönemde premenstrüel şiddetlenme (PME) nedeniyle depresyon, anksiyete ve duygusal yeme isteğinin arttığını yaşar. Bu durum adet öncesinde ruh halinin kötüleşmesiyle karakterizedir.
Anemi. Anemi, kandaki sağlıklı kırmızı kan hücresi sayısının yetersiz olması ve vücudun oksijen taşımasının zorlaşması durumudur. Beyin yeterince oksijen almadığında baş dönmesi, yorgunluk ve beyin bulutu hissedebilirsiniz. Anemi, adet öncesinde ve adet sırasında genellikle daha da kötüleşir; çünkü vücudunuz normalden fazla enerji harcar ve birkaç gün boyunca kan kaybedersiniz.
Anemi genellikle yetersiz demir alımı ya da vücutta demir emiliminin bozulmasından kaynaklanır. Diyetiniz temel minerallerden yoksunsa, anemi riskiniz daha yüksektir.
Daha Berrak Hissetmek İçin Neler Yapabilirsiniz?
Beyin bulutu ve konsantre olamama sadece sinir bozucu olmakla kalmaz, aynı zamanda günlük hayatınızı ve iş performansınızı da olumsuz etkileyebilir. Eğer beyin bulutunuz bir hastalık belirtisi ya da ilaç yan etkisi değilse, özellikle adet döneminde kendinizi daha iyi hissetmek için yaşam tarzınızda bazı değişiklikler deneyebilirsiniz.
Daha fazla uyuyun. Uyku, genel sağlığınız için olmazsa olmazdır. Uykusuzlukla baş etmek imkansız gibi görünse de, daha iyi uyuyabilmek ve dinlenmiş uyanabilmek için bazı adımlar atabilirsiniz. Uyku düzeni oluşturarak her gün aynı saatte yatmayı alışkanlık haline getirebilirsiniz. Haftanın her günü (hafta sonları dahil) aynı saatte yatarsanız, vücudunuz o saatte daha uykulu olacak; yine aynı saatte uyanırsanız, kendinizi daha enerjik hissedeceksiniz.
Uyumadan önce beyninizi uyaran aktiviteleri sınırlamanız da tavsiye edilir. Yatmadan önce telefonda zaman geçirmekten ya da stresli filmler izlemekten kaçının. En iyi gevşeme yöntemi, ışıkları kısmak, ekranlarınızı uyumadan 1–2 saat önce bırakmak ve kitap okumak, meditasyon yapmak, günlük tutmak ya da sıcak bir banyo almak gibi rahatlatıcı şeylerdir.
Hâlâ uyumakta zorlanıyorsanız, magnezyum takviyeleri, lavanta çayı, papatya çayı (adet sancısına da iyi gelir) veya melatonin gibi doğal çözüm yollarını deneyin. Bunlar da işe yaramazsa doktorunuz uyku ilacı yazabilir.
Vücudunu hareket ettir. Hareket ve egzersiz hem vücudu hem de beyni uyarır. Egzersiz yaptığınızda enerji kaynaklarınızı daha verimli kullanırsınız. Temiz hava, güneş ve fiziksel aktivite gündüz beyninizi harekete geçirir ve gece daha iyi uyumanıza yardımcı olur.
Adet öncesi günlerde enerji seviyeniz düşerken kendinizi hareket ettirmek zor olsa da, paradoksal olarak ne kadar çok hareket ederseniz o kadar enerjiye sahip olursunuz. Elbette kendinizi zorlamamanız gerekir. Yoga, yürüyüş gibi hafif egzersizler ve kontrollü kuvvet antrenmanları adet öncesinde iyi seçeneklerdir.
Vücudumuz günün doğal ritmine göre yaşamak için tasarlanmıştır. Günü az ışıkta ve oturarak geçiriyorsanız, kendinizi uykulu ve dikkatiniz dağılmış hissetmeniz doğaldır; çünkü beyniniz bunun dinlenme zamanı olduğunu düşünür. Gece ise etrafımızda sürekli olan yapay ışıklar vücudumuzun doğal döngüsünü bozabilir.
Yeterli vitamin al. Beyniniz, vücudunuzdaki en aktif organlardan biridir; bolca enerji ve yaşamsal bileşene ihtiyaç duyar. B grubu vitaminler sağlıklı bir beyin için şarttır. Ruh halini iyileştirir, beyindeki kimyasal süreçleri düzenler ve beyninizin uzun ömürlü olmasını sağlar. D vitamini de ruh halinin düzenlenmesi ve dikkat toplamada etkilidir. Magnezyum sinir sisteminiz ve kaliteli uyku için gereklidir. Çinko ve omega yağ asitleri anti-inflamatuar özellik taşır ve sağlıklı bir beynin yapı taşlarıdır.
Dengeli bir diyet genellikle bu bileşenlerin çoğunu sağlar ama şiddetli beyin bulutu ve PMS yaşıyorsanız, ek takviyelere ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuza danışmanız iyi olur.
Hormon dengesini kontrol et. Eğer beyin bulutunuzun nedeni PMS ise, hormon dengesi bozukluğu söz konusu olabilir. Şiddetli PMS, yetersiz progesteron ve östrojen baskınlığı ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıca, androjen (erkeklik hormonu) seviyeleri yüksek olan kadınlarda beyin bulutu daha sık görülür.
Bazı endokrin sorunlar tamamen tedavi edilemese de, yine de kendinize yardımcı olmanın yolları bulunmaktadır. Doktorunuz hormon tedavisi önerebilir ya da bazı yaşam tarzı değişiklikleri isteyebilir; ayrıca, yeterli dinlenme, uygun beslenme ve hafif egzersiz ile vücudunuzu ve beyninizi destekleyebilirsiniz.
Adetinizi WomanLog ile takip edebilirsiniz. WomanLog'u hemen indirin:
