Adet Takip Uygulamaları ve Verilerimin Güvenliği
Adet takip uygulamaları pratik, kullanımı kolay ve birçok kadının kişisel hayatında planlama ve karar alma süreçlerinde güvendiği vazgeçilmez bir yardımcıdır. Bu uygulamaların görevlerini yerine getirebilmesi için, kullanıcılarından mahrem veriler toplanır. Amerika’da Roe v Wade kararının bozulması ve dünyada buna benzer kararların alınmasıyla, sıkı kürtaj karşıtı yasaların uygulanmasının adet takip verilerinin güvenliğini tehdit edebileceğine dair endişeler artmaktadır.
İlgi alanlarımız ve davranışlarımız hakkındaki veriler, her elektronik etkileşimde toplanıyor. Mağaza sadakat kartlarından sosyal medya tercihlerine kadar, günlük hayatlarımız dijital veri setlerinde temsil edilebiliyor ve şirketler bunun için büyük paralar ödemeye hazır.
Kişisel bilgilerimiz internetin dört bir yanından, kullanıcıların haberi olsun ya da olmasın toplanıyorsa, bu verilere tam olarak kim erişiyor ve ne için kullanıyorlar?
Roe v Wade kararının iptal edilmesinden bu yana, veri güvenliği savunucuları banka bilgileriniz, sosyal güvenlik numaranız ve benzer hassas bilgilerle birlikte bir diğer kişisel verinin daha potansiyel olarak suç unsuru olabileceğine dikkat çekiyor: Adet takip uygulamanızın topladığı veriler.
Dijital Hayatlarımız (ve çerezler)
Farkında olsak da olmasak da, siber alemde bıraktığımız dijital ayak izi oldukça büyük. Ziyaret ettiğiniz her internet sitesi, orada ne yaptığınızla ilgili belirli veriler toplar. İnternet ortamında bir şey paylaşıldıktan ya da uygulandıktan sonra, onu yok etmek çok zor olabilir — burada sadece utanç verici üniversite dönemi fotoğraflarımızdan değil, çok daha fazlasından bahsediyoruz.
Son dönemde özellikle Avrupa'nın GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği) gibi regülasyon baskısı sayesinde, çoğu internet sitesi artık “çerez tercihlerinizi” sormak zorunda. Web’de gezinirken birkaç butona tıklamak can sıkıcı olsa da, bu daha fazlasını içerir ve metni okumaya değer olabilir.
Çerezler, internet sitelerinin sonraki ziyaretlerinizde sizi “hatırlamak” için kaydettiği küçük veri kümeleridir. Kullanıcı adı ve şifreniz, alışveriş sepetinizdeki ürünler, sitede geçirdiğiniz süre ve arama tercihleri gibi basit bilgiler toplayabilirler ya da, gezinme alışkanlıklarınız ve bir önceki ziyaret ettiğiniz internet siteleri gibi daha karmaşık veriler de depolayabilirler. Bu yüzden daha önce bir defa baktığınız veya düşündüğünüz bir ürünle ilgili size özel reklamlar gösterilir.
Çerezler genellikle cihazınızda saklanır ama verileriniz aynı zamanda çevrimiçi profillerinize ve internet sitelerine de eklenir.
Üçüncü taraf çerezleri onayladığınızda, bir internet sitesine çevrimiçinde ne yaptığınızla ilgili karmaşık bilgiler toplamasına izin vermiş olursunuz.
Tarayıcı aramalarınız, dijital abonelikleriniz ve internet alışverişlerinizle ilgili veriler değerli birer üründür ve farklı amaçlarla kullanılabilir. Çoğu uygulama ve internet sitesi, kullanıcı verilerinizi üçüncü taraflara satarak ek “bedava” gelir elde eder, genellikle bunlar aracı veri satıcılarıdır ve bu verileri reklam şirketlerine, kredi kuruluşlarına veya ticari ortaklara devrederler.
Bu veriler değerlidir çünkü örneğin, hedefli reklamlar için en olası tüketicileri belirleyip satışları artırmaya, işletmelere envanter ihtiyaçlarını öngörerek tasarruf ettirmeye veya kullanıcı tercihlerini analiz ederek ürünleri geliştirmeye yarar.
Ve elbette, hükümetiniz güvenlik gerekçeleriyle istenildiğinde web verilerine erişebilir. İşte Roe v Wade kararı burada devreye giriyor.
Roe v Wade ve veri güvenliğiniz
Kolluk kuvvetleri ve güvenlik kurumlarının kamuyu korumak için düzenli şekilde şüpheli çevrimiçi aktiviteleri izleyerek güvenlik tehditlerini belirleyip ortadan kaldırdığını biliyoruz. Ancak, ABD Yüksek Mahkemesi'nce kadınlara 50 yıldır kürtaj hakkı tanıyan yasanın iptaliyle birlikte, kadınlar tüm dünyada — kürtaj yaptırıp yaptırmadığına ya da hiç düşündüğüne bakılmaksızın — güvenlik ve mahremiyet saldırılarına karşı çok daha savunmasız hâle geldi.
Kadın üreme sistemiyle ilgili temel bilgilere sahip olan herkes bilir ki, adetler her zaman düzenli değildir ve düşük yapmak, özellikle gebeliğin ilk haftalarında embriyo henüz fetüse dönüşmemişken, son derece yaygındır. Bu, en sağlıklı kadınlar için dahi geçerli. Kayıtlı gebeliklerin yaklaşık 5’te 1’i düşükle sonlanır; erken dönemde fark edilmeyen düşükler de dahil edilirse bu oran 3’te 1’e yaklaşabilir.
Kürtaj yasalarının radikal şekilde uygulandığı yetki alanlarında, tüm düşük vakaları — hatta en erken olanlar dahi — şüpheli sayılıp cinayet ya da adam öldürme suçlamalarında delil olarak kullanılabilir.
Bu tür vakalara dünyanın farklı bölgelerinde rastlanmaya başlandı bile. Zaten travma yaşayan bir kadın için bu yaşanacak en yıkıcı deneyim olabilir. Pek çok kişi, adet takip verilerine erişimin, “şüpheli” kayıt geçmişi olan kadınları ortaya çıkararak, bir tür cadı avına yol açabileceğinden kaygılanıyor.
Böyle bir dijital takip sadece tüm adet uygulaması kullanıcılarının mahremiyetini ihlal etmekle kalmaz, yasadışı kürtaj yaptıran kadınları kovuşturmaya çalışırken, her tür belirsiz veriye sahip kullanıcılar da — düzensiz adet görenler, düşük yapanlar, ya da dönemini kaydetmeyi unutanlar — şüpheye düşebilir: Evet, aramızda bazen dönemini kaydetmeyi unutanlar bile. Ne kadar saçma gelse de, kadınları kontrol etmekte kararlı bir yerel yönetim bu yeni bir gerçekliğe dönüştürebilir.
Kürtajın kesinlikle suç sayıldığı yerlerde, kolluk kuvvetleri ilgili verilere mahkeme kararı olmadan da erişim talebinde bulunabilir. Zaten ilgilenen bir taraf herhangi bir şirket gibi bu verileri kolaylıkla satın alabilir.
İşte bu nedenle, ABD’de Roe v Wade kararının ardından 2022 yazında alarm çanları çalmış, hatta bazıları adet uygulamalarının tamamen silinmesini önermiştir.
Adet kayıtları tıbbi açıdan hassas bilgi içeriyor mu?
Hem evet hem hayır. Bir yandan, kişinin sağlığıyla ilgili bilgiler gizli ve hassas kabul edilir. Herhangi bir sağlık sağlayıcısı, açık izin olmadan bunları başkalarıyla paylaşırsa ciddi yaptırımlarla karşılaşırdı.
Ancak, adet takip uygulamaları ve diğer sağlıkla ilgili dijital hizmetler, sağlık sağlayıcıları olarak kabul edilmez; bu yüzden, Amerika’daki HIPAA (Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası) gibi gizlilik yasalarına uymak zorunda değildirler. Bir uygulamanın verilerinizi paylaşmaması tamamen kendi tercihine kalmıştır.
Adet takip uygulamalarında, adet geçmişiniz, döngü uzunluğunuz ve içindeki değişimler, tahmini yumurtlama zamanları ve doğurganlık pencereleri, çoğu zaman yaşadığınız çeşitli semptomların kaydı ve cinsel aktivite günlükleri ve gebelik takibi gibi başka hassas bilgiler de bulunabilir. Bunların hepsi kesinlikle kişisel olmalı.
Kişisel verilerimi nasıl koruyabilirim?
Verilerinizin yanlış ellere geçmemesi için atabileceğiniz birkaç adım var.
Yeni bir uygulama indirmeden önce araştırın. Güvenilir ve sağlam mı? Arkasında geçmişi olan, açık kimlikli gerçek kişiler mi var? Şirket adını aratıp son kullanıcı yorumlarına göz atın.
Her şey iyi görünüyorsa, Gizlilik Politikasını okuyun. Bilerek muğlak tutulmuşsa ya da veri güvenliğiyle ilgili hiçbir bilgi bulamıyorsanız, bir sorun olabilir. Bazı uygulamalarda “gizlilik dahil değildir” ibaresi açıkça belirtilebilir; bu, verilerinizi istedikleri gibi kullanıp satabileceklerini gösterir.
Şimdi uygulamanın istediği ek bilgilere bakın:
Sağlık uygulamanızın gerçekten rehberinize, kameranıza ya da diğer hassas verilerinize erişime ihtiyacı var mı? Muhtemelen hayır. Erişimi reddettiğiniz halde uygulamanın tüm özelliklerini kullanabiliyor musunuz? Cevabınız hayırsa, indirmeden önce bir kez daha düşünün.
Çünkü konum bilgisi çektiğiniz fotoğraflara da eklenebilir. Telefonunuzun gizlilik ayarlarını kontrol edin.
İnternet sitelerine kişisel bilgi vermeden önce çerez ayarlarınızı gözden geçirin. Bireysel internet siteleri için gerekli olmayan tüm çerezleri reddedebilir, bilgisayarınızın tarayıcı ayarlarında mahremiyetle ilgili tercihlerde bulunabilirsiniz.
Ve son olarak, mahremiyetinizi korumanın bir diğer yolu da daha güçlü gizlilik yasaları talep etmekten geçiyor — hem yerelde, hem daha geniş ölçekte. Regl konuşmanın üzerindeki damgalamayı azaltmaya çalışsak da, her kadının süreci kendi özeline aittir. Patronunuzun, belediye başkanının ya da devletin, siz istemedikçe kişisel sağlık bilgileriniz üzerinde hakkı yoktur.
Kendinizi koruyun ve çerez talepleri ile uygulama açıklamalarındaki küçük harfli yazıları mutlaka okuyun.
WomanLog'u şimdi indir:
