Een Gezond Gewicht Behouden Tijdens de Menstruatiecyclus
Voor veel vrouwen kunnen schommelingen in gewicht een bron van frustratie zijn. Door de oorzaken van deze veranderingen te begrijpen, kun je die frustratie verminderen.
Het meest opvallende aspect van je maandelijkse cyclus is je menstruatie. Maar dit is slechts één fase van de cyclus. Gedurende de hele maand veranderen de hormoonproductie en -spiegels. Door deze fluctuaties te begrijpen, kun je makkelijker omgaan met de complexiteit van je lichaam.
De menstruatiecyclus beïnvloedt tal van functies in het vrouwelijke lichaam. Terwijl de meeste vrouwen vooral de maandelijkse bloeding opmerken, is de cyclus in zijn geheel veel complexer. Je menstruatiecyclus reguleert de productie van hormonen die je stemming, uiterlijk en zelfs je gewicht beïnvloeden. In dit artikel gaan we dieper in op hoe de menstruatiecyclus invloed heeft op je gewicht.
Menstruatiecyclus
Een gezonde menstruatiecyclus duurt tussen de 28 en 35 dagen. De menstruatie zelf zou niet veel ongemak moeten veroorzaken. Toch ervaart 90% van de menstruerende vrouwen verschillende symptomen van het premenstrueel syndroom (PMS).
Buiten deze veelvoorkomende verschijnselen ervaren veel vrouwen ook gewichtstoename. Schommelingen van 1–2 kg zijn gebruikelijk, maar overmatige gewichtstoename wordt meestal niet veroorzaakt door hormonale fluctuaties gerelateerd aan de cyclus.
Hormonale schommelingen tijdens de cyclus
Als je onze artikelen leest, weet je dat de menstruatiecyclus uit drie hoofdfasen bestaat:
- De folliculaire fase is de periode tussen de eerste dag van je menstruatie en de eisprong. Deze fase kun je opdelen in twee delen: de daadwerkelijke menstruatie en de dagen die leiden tot de eisprong, wanneer een rijpe eicel vrijkomt uit één van de eierstokken en in de eileider terechtkomt.
- De ovulatiefase is de volgende en kortste fase, en duurt slechts ongeveer 24 uur. Dit gebeurt meestal rond dag 14, geteld vanaf de eerste dag van de folliculaire fase. De oestrogeen- en progesteronspiegels pieken. Deze hormonale stijging signaleert aan de hypofyse om meer luteïniserend hormoon (LH) aan te maken en een eicel vrij te geven.
De luteale fase begint nadat de eicel is vrijgekomen en duurt ongeveer 14 dagen, tenzij de eicel bevrucht wordt. In deze fase stijgt en daalt het progesterongehalte terwijl het lege eiblaasje verandert in het corpus luteum (gele lichaam) en daarna weer wordt opgenomen door het lichaam. Dit is vaak het moment waarop de meeste vrouwen gewichtstoename opmerken.
Lees meer over hormonale veranderingen in je lichaam in Hoe Beïnvloeden Hormonen Je Tijdens Je Cyclus?
Oorzaken van hormonale gewichtstoename
Vasthouden van vocht
De luteale fase gaat gepaard met een toename in progesteron. Progesteron werkt als een diureticum, waardoor veel vrouwen vlak voor of tijdens de menstruatie meer moeten plassen. Hormonale schommelingen en disbalansen kunnen echter ook leiden tot het vasthouden van vocht en een opgeblazen buik. Dit gebeurt vaak als je veel oestrogeen en weinig progesteron hebt. Je kunt er voller uitzien en zwaarder aanvoelen in deze fase van je menstruatie.
Gebrek aan motivatie
In de dagen vlak voor je menstruatie en aan het begin ervan kun je je extra moe voelen. Dit is een veelvoorkomende bijwerking van menstruatie en niets om je zorgen over te maken. Tijdens deze momenten van vermoeidheid wordt intensieve lichamelijke inspanning afgeraden, maar lichte beweging kan helpen om zowel vermoeidheid als een opgeblazen gevoel te verminderen.
Luister vooral goed naar je lichaam. Je sportroutine afstemmen op je cyclus kan erg nuttig zijn. Werk met je lichaam samen en niet ertegenin. Iedereen heeft dagen waarop de energie laag is, maar een korte wandeling of wat yoga kan al veel goed doen.
Trekkingen in eten
Hormonale veranderingen en stress verbruiken veel energie, waardoor veel vrouwen vlak voor en tijdens de menstruatie zin hebben in bepaald eten. Voeding met veel zout en suikers verergert het vasthouden van vocht, verhoogt het risico op constipatie en draagt bij aan een opgeblazen gevoel. Een beetje zoetigheid kan geen kwaad, maar voeding rijk aan voedingsstoffen zorgt dat je je op de lange termijn beter voelt.
Hormonale disbalans
Bij een hormonale disbalans is er een overschot of tekort aan bepaalde hormonen, wat tot serieuze gezondheidsproblemen kan leiden. Wanneer de voortplantingshormonen bij vrouwen uit balans zijn, is er vaak sprake van een teveel aan oestrogeen en te weinig progesteron, oftewel oestrogeendominantie. Het omgekeerde komt ook voor, maar is veel zeldzamer.
Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS)
Oestrogeen bindt zich aan vetcellen en wordt meestal opgeslagen in het vetweefsel. Vrouwen met oestrogeendominantie hebben vaak vollere vormen of moeite met afvallen. Sommige problemen met hormonale balans, zoals polycysteus ovarium syndroom (PCOS), vergroten het vetweefsel. Oestrogeen- en androgeendominantie komt veel voor bij vrouwen met PCOS; één van de bijbehorende symptomen is moeite hebben met afvallen. Denk je dat dit voor jou geldt? Neem dan contact op met je arts of gynaecologe.
Wanneer gewichtsbeheersing een strijd wordt
Gezond gewicht ziet er voor iedereen anders uit, en gelukkig wordt dat steeds meer erkend! Toch kunnen we niet voorkomen dat ons lichaam zich aanpast en ouder wordt. Iedereen ervaart gewichtsschommelingen—kleine schommelingen door menstruatie, grotere door een verandering in levensstijl, of de veranderingen die horen bij de overgang en het ouder worden. Grote schommelingen of het niet kunnen aanpassen van je gewicht, kunnen wijzen op een onderliggend probleem.
Obesitas
Hormonale disbalans en voortplantingsproblemen kunnen zorgen voor toename van vetweefsel. Hoewel wat schommeling normaal is, is overgewicht niet gezond. Obesitas vergroot het risico op hart- en vaatziekten, beroerte, diabetes, chronische pijn en ontstekingen. Vrouwen met bijvoorbeeld PCOS kunnen extra moeite hebben met afvallen. Als je gezond eet en regelmatig beweegt, maar toch geen gewicht verliest, raadpleeg dan een arts. Soms helpt een verandering van voeding, stressmanagement, of gematigde beweging bij het beheersen van hormonale stoornissen.
Ondergewicht
De angst voor gewichtstoename kan sommige vrouwen tot het uiterste drijven. Crashdiëten, te weinig eten of overmatig sporten kunnen leiden tot ondervoeding. Dit kan tot uiting komen in een onregelmatige menstruatie of zelfs het uitblijven ervan. Je lichaam heeft voldoende vitamines, mineralen en micronutriënten nodig om te functioneren. Een gezonde relatie met eten hebben is soms een revolutionaire daad. Zoek een 'voedingszus' om je te ondersteunen in het creëren van gezonde gewoonten.
De smalle en onbereikbare schoonheidsidealen die door reclame- en entertainmentindustrieën worden opgelegd, hebben ons vermogen om te genieten van de diversiteit van het menselijk lichaam beschadigd. Zelfs Olympische atletes die trainen voor een topprestatie verschillen enorm—een lichaam dat uitblinkt in de ene sport is minder geschikt voor de andere. Het is aan ons om de unieke combinatie van kwaliteiten en uitdagingen te waarderen die ieder van ons meekrijgt.
Hoe behoud je een stabiel gewicht doorheen de menstruatiecyclus?
Accepteer dat je lichaam voortdurend verandert
Altijd in dezelfde jeans passen als toen je zestien was is niet realistisch. Sommige vrouwen veranderen weinig qua taille of lichaamsvorm, andere maken grotere veranderingen mee door zwangerschap, ziekte of veranderende levensomstandigheden. Met het ouder worden krijg je vaak meer vet en minder spiermassa. Ook botdichtheid en lichaamsvocht nemen af. Die veranderingen beïnvloeden je lichaam en gevoel over jezelf. Hoe flexibeler we omgaan met de verandering, hoe beter we ons voelen én eruitzien.
Ondersteun een gezond metabolisme
Als je regelmatig voedzame producten eet, is de kans op eetbuien of trek kleiner. Voedselverlangens zijn een signaal van het lichaam dat er iets ontbreekt in je dieet. Eet je voldoende eiwitten, koolhydraten en vetten, dan reguleert je stofwisseling zichzelf en verlang je minder naar zoet of zout voedsel.
Blijf bewegen, ook als je er geen zin in hebt
Lichaamsbeweging is essentieel voor een gezond lichaam én een goed functionerende menstruatiecyclus. Maar je energie varieert met de fasen van je cyclus. In de folliculaire fase, wanneer je het meeste energie hebt, kun je intensiever bewegen en aan cardio doen. In de luteale fase mag je het rustiger aan doen: wandelen, yoga, krachttraining op lager tempo. Je hoeft niet extreem te sporten om je cyclus te ondersteunen—vriendelijk zijn voor jezelf werkt vaak beter. Respecteer de signalen van je lichaam, en je zult merken dat je stemming verbetert en je gewicht stabieler wordt. Soms is minder juist meer.
Als je steeds strijd levert met je lichaam, wil het je misschien iets duidelijk maken. Let op deze signalen en overleg met je arts over hoe je kunt herstellen. Te lang kregen vrouwen het idee dat hun lichaam aan één schoonheidsideaal moest voldoen. Ontdek hoe gezondheid eruitziet voor jóu. Soms zijn die paar extra kilo's precies wat je nodig hebt voor optimale prestaties en welzijn.
Download WomanLog nu:
