Een van de uitdagingen waar vrouwen mee te maken krijgen, is omgaan met het ongemak van menstruatie terwijl ze hun dagelijkse verplichtingen nakomen. We hebben enkele handige tips verzameld om alles fris te houden wanneer je ‘ongesteld’ bent.
Er heerst nog steeds veel sociale schaamte rondom menstruatie, waardoor veel vrouwen zich het liefst zouden verstoppen totdat het over is, in plaats van hun leven gewoon voor te zetten. Maar deze schaamte is vooral gebaseerd op inmiddels ontkrachte mythes. Door de feiten te kennen over je menstruatie en een persoonlijke hygiëneroutine te ontwikkelen, kun je je de hele maand fris blijven voelen.
Je menstruatie komt door hormonale veranderingen in het lichaam. Hormonen zijn biochemische ‘boodschappers’ die het lichaam organiseren voor het biologische doel om zich voort te planten. De eierstokken maken de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron aan. Deze hormonen zorgen ervoor dat het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) dikker wordt, zodat een bevruchte eicel zich kan innestelen en beginnen te ontwikkelen. Als er geen bevruchte eicel is, en dus geen zwangerschap, wordt het slijmvlies afgebroken en uitgestoten als menstruatiebloed. Dit gebeurt elke maand in de vruchtbare jaren, van de puberteit tot de menopauze.
De gemiddelde duur van een menstruatiecyclus is 28 dagen (van de eerste dag van de menstruatie tot de eerste dag van de volgende). De lengte van je cyclus hangt niet samen met de kalendermaand of de maanstanden; het is een individueel biologisch proces en is vaak korter of juist langer dan gemiddeld, meestal tussen de 21 en 35 dagen.
Geen enkele menstruatiecyclus is precies hetzelfde—ieder heeft haar eigen ritme en kenmerken.
Sommige vrouwen zijn bang dat ze anders ruiken tijdens hun menstruatie, dat deze geur onprettig is of dat anderen dit ook ruiken. Zolang je goede hygiëne hebt en de juiste reinigende producten gebruikt, hoef je je hier geen zorgen over te maken. Is het je ooit opgevallen dat een andere vrouw anders ruikt omdat zij menstrueert? Waarschijnlijk niet.
Ieder van ons heeft haar eigen lichaamsgeur en menstruatie verandert dat niet veel. Je kunt een lichte metalen geur opmerken door het ijzer in je bloed en de natuurlijke bacteriën waarmee het in contact komt, maar over het algemeen valt dit anderen niet eens op.
Onthoud: natuurlijke lichaamsprocessen hebben natuurlijke geuren. Je vagina hoort niet naar rozen of citrus te ruiken, ongeacht wat reclames voor vrouwelijke hygiëneproducten beweren. Als je regelmatig je tampons en maandverband wisselt (lees hier hoe vaak dat moet) en je vulva spoelt met lauwwarm water (met of zonder een speciale intieme was), ben je goed bezig.
Overdrijf persoonlijke hygiëne niet. De vagina is zelfreinigend en je microflora beschermen is de beste manier om haar gezond te houden.
Agressieve producten en te veel wassen kunnen de huidbarrière beschadigen, waardoor je intieme zone gevoeliger wordt voor infecties. Kies voor een natuurlijke reiniger zonder agressieve stoffen, parfum, kleurstoffen of conserveermiddelen (zoals een kwalitatieve intieme wasgel of een emollient), of gebruik gewoon warm water. Overleg met je gynaecologe wat het beste bij je past, en waar je deze producten kunt vinden.
De binnenkant van je vagina is van nature vochtig. Wil je je intieme delen drogen? Dep dan alleen de buitenkant voorzichtig droog met een schone, zachte handdoek. Niet wrijven, alleen deppen.
Nooit spoelen of douchen met een inwendige spoeling! Vroeger dacht men dat een mengsel van azijn en water menstruatiebloed of sperma wegspoelt en geurtjes tegengaat. Sommige vrouwen dachten zelfs dat je zo SOA’s voorkomt of zwangerschap kunt vermijden. Spoelen helpt echter niet en verstoort de natuurlijke pH-balans, waardoor je juist vatbaarder wordt voor infecties.
Intieme doekjes zijn handig voor onderweg—op je werk, tijdens het reizen of in de zomer wanneer je sneller zweet, bieden ze extra frisheid tijdens je menstruatie. Kies wel voor doekjes die speciaal voor je intieme zone bedoeld zijn, zonder irriterende stoffen en met respect voor de juiste pH-waarde.
Gebruik om dezelfde reden geen gekleurd en/of geparfumeerd toiletpapier. Toegevoegde parfums en kleurstoffen zijn veel voorkomende boosdoeners en kunnen klachten zoals irritatie en ongewone afscheiding veroorzaken. Je lichaam is tijdens je menstruatie wat gevoeliger en daardoor kwetsbaarder voor deze irriterende stoffen. Let er ook op dat je altijd van voor naar achter veegt, om geen bacteriën vanuit de anus richting je vagina te brengen.
Sommige vrouwen willen parfum gebruiken op hun intieme delen, om zeker te zijn van een prettige geur. Helaas bestaan parfums vooral uit synthetische geurstoffen en oplosmiddelen die niet geschikt zijn voor je intieme zone. Het meest gebruikte oplosmiddel is ethanol—een soort alcohol (bekend als irriterend). Op de meeste plekken van ons lichaam is de huid wat weerbaarder en gewend aan pH-schommelingen, maar je vulva is daar te gevoelig voor.
De huid aan de binnenkant van de vulva is heel anders dan de huid van de rest van je lichaam. Het is technisch gezien geen gewone huid, maar slijmvlies, een binnenbekleding van het lichaam die extra gevoelig en kwetsbaar is. De vulva en vagina vormen samen een kwetsbaar ecosysteem waar de pH-waarde in balans moet blijven. Alcohol op slijmvlies veroorzaakt niet alleen een branderig gevoel, maar kan ook vulvitis geven: een aandoening met onregelmatige afscheiding, jeuk, irritatie en een onaangename vaginale geur—precies wat je juist probeert te voorkomen! Bovendien raken ongewenste bacteriën sneller in de overhand en kun je pijnlijk ontstoken raken.
Merk je een visachtige geur of voelt je vagina jeukerig of pijnlijk aan? Raadpleeg dan je arts. Dit kan wijzen op een schimmelinfectie, bacteriële vaginose of een SOA als Trichomonas (lees meer over seksueel overdraagbare aandoeningen en symptomen in ons artikel hier).
In zulke gevallen helpt wassen niet. Een diagnose en vaak ook een behandeling met medicatie zijn nodig. Schimmelinfecties komen veel voor, vooral bij jongere vrouwen, en vaak ook tijdens de menstruatie. Dit microflora-ongelijk kun je herstellen met probiotische voedingssupplementen en bijvoorbeeld tampons met probiotica die de ‘goede bacteriën’ ondersteunen. Je arts kan een antischimmelcrème, tablet of vaginale zetpil voorschrijven.
Heb je te maken met een SOA of bacteriële vaginose, die beide hardnekkig kunnen zijn, dan is een antibioticum meestal noodzakelijk.
Tijdens je menstruatie (en de rest van de cyclus) is ondergoed van natuurlijk katoen de beste keuze. Synthetische slips zijn vaak mooi felgekleurd en voelen zijdeachtig, maar laten je huid niet ademen.
Een nachtje synthetisch ondergoed dragen is niet direct erg, maar je kunt je net zo mooi voelen in ondergoed van katoen of bamboe. Deze natuurlijke materialen zijn op de lange termijn veel frisser en comfortabeler.
Een uitzondering hierop is menstruatieondergoed, ook wel ‘period panties’ genoemd. Deze zijn gemaakt van verschillende lagen synthetische materialen, zoals nylon en lycra met een vochtwerende coating, speciaal om menstruatiebloed op te vangen (tot drie theelepeltjes). Er zijn verschillende modellen voor lichte, gemiddelde en zware dagen. Je kunt menstruatieondergoed los dragen of combineren met een tampon of menstruatiecup voor extra zekerheid.
Speciaal vochtregulerend sportondergoed kan ook prettig zijn tijdens het sporten. Net als menstruatieondergoed is dit bedoeld voor specifieke gelegenheden, niet voor elke dag.
Natuurlijke stoffen kunnen soms wat meer onderhoud vragen en sneller vlekken. Heeft je ondergoed bloedvlekken? Was het zo snel mogelijk met koud water! Heet water laat bloed stollen, waardoor het lastiger uit de stof gaat. Donkere kleuren zijn vaak makkelijker—groen, blauw, rood, bruin en zwart maskeren kleine vlekken beter.
Als je menstruatie licht is (bijvoorbeeld aan het eind van je periode) en je 's nachts een menstruatiecup gebruikt, kun je soms zelfs helemaal zonder ondergoed slapen. ‘Commando’ slapen geeft je intieme zone de kans om te ademen en te ontspannen.
Even naar buiten gaan doet wonderen als je menstrueert—geniet van de frisse lucht en beweeg! Het is verleidelijk om je tijdens je menstruatie te verstoppen (neem vooral alle rust die je nodig hebt), maar helemaal stilzitten zorgt ervoor dat je lichaam 'op slot' raakt.
Beweging en frisse lucht verbeteren je humeur. Als je menstruatie niet te zwaar is, kun je je normale sportactiviteiten gewoon doen. Met de juiste voorbereiding hoeft niets uitgesloten te worden—yoga, hardlopen en zelfs zwemmen kunnen tijdens de menstruatie. Vergeet niet jezelf daarna te wassen. Bewegen geeft je energie, maakt je lichaam sterker en zorgt voor de aanmaak van gelukshormonen!
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu: