Onregelmatige Menstruatie
De gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. Ons leven beïnvloedt onze hormonen en dus ook onze cyclus—bijvoorbeeld, stress kan je menstruatie vertragen. Enige variatie is normaal, maar grotere schommelingen zijn reden om op onderzoek uit te gaan.
Tenzij het een symptoom is van een ernstiger probleem, hoeft een onregelmatige cyclus meestal vrouwen niet te beletten een normaal leven te leiden. Er zijn enkele uitzonderingen. Zwanger proberen te worden kan lastiger zijn met een onregelmatige cyclus—als de eierstokken niet regelmatig rijpe eicellen vrijgeven, kan het moeilijker zijn om zwanger te raken.
Wat is een onregelmatige menstruatie?
De menstruatiecyclus is niet zo voorspelbaar als een klok. Variatie is eigenlijk normaal, vooral bij jonge meisjes gedurende hun eerste jaren van menstruatie. Tijdens de puberteit vinden er veel hormonale veranderingen plaats, het is dus niet vreemd dat het even duurt voordat de menstruatiecyclus in een ritme komt.
Grote veranderingen in een al gevestigd ritme kunnen aanleiding geven tot bezorgdheid, net als abnormaal lange of korte intervallen tussen menstruaties. Een 'normale' cyclus duurt tussen de 21 en 35 dagen.
De duur en intensiteit van het bloedverlies moeten ook in overweging worden genomen. Menstruaties korter dan 2 dagen of langer dan 7 dagen worden als onregelmatig beschouwd (het gemiddelde is 3–5 dagen). Hoe zwaar je menstruaties zijn hangt sterk af van je genen en levensstijl—10 ml per menstruatie is normaal, maar 100 ml ook.
Amenorroe is het uitblijven van de menstruatie.
Menorragie is abnormaal hevig of langdurig bloedverlies.
Maak je je zorgen, ga dan naar je arts. Verschillende aandoeningen kunnen ernstiger worden als ze niet behandeld worden—het is aanbevolen om eventuele zorgen zo snel mogelijk te bespreken.
Mogelijke oorzaken
In de meeste populaire media betekent een uitblijvende menstruatie maar één ding: zwangerschap. Dit is een reële mogelijkheid die je serieus moet nemen. Maar er zijn ook veel andere mogelijke oorzaken van verschillende ernst die meegenomen moeten worden.
Psychische stoornissen en acute stress hebben grote invloed op gevoelige lichaamsprocessen. Tijdens stressvolle periodes stijgt je cortisolniveau. Cortisol kan de menstruatiecyclus verstoren doordat het de oestrogeen- en lutropinespiegels verlaagt; regelmatige ovulatie kan daardoor uitblijven. De verstoring is groter bij bestaande aandoeningen in combinatie met een teveel aan cafeïne, roken, alcohol of drugs.
Als je ploegendiensten hebt gedaan, weet je dat een onregelmatig slaap-waakritme grote invloed heeft op je lichaam. Je biologische klok stuurt direct je hormoonproductie aan.
Eetstoornissen zoals boulimia of anorexia zijn veelvoorkomende oorzaken van onregelmatige menstruatie bij jonge vrouwen. Ondervoeding zorgt dat het lichaam functies afschakelt die niet noodzakelijk zijn om te overleven—waaronder je voortplantingssysteem. Overgewicht kan er juist voor zorgen dat je teveel oestrogeen aanmaakt, wat je cyclus ook weer kan verstoren.
Overmatig sporten veroorzaakt een onevenwicht tussen verbruikte energie en ingenomen energie, wat leidt tot wat men noemt 'lage energie beschikbaarheid'. Dit heeft hetzelfde effect als ondervoeding, omdat het lichaam prioriteit geeft aan essentiële lichaamsfuncties, waardoor je menstruatie lichter of onregelmatig kan worden, of zelfs helemaal uitblijft.
Borstvoeding houdt bepaalde hormoonniveaus hoog, waardoor een vrouw zolang ze voedt een lichte menstruatie, of juist geen menstruatie krijgt (dit verschilt per vrouw). Zodra ze stopt met voeden, keert haar menstruatie terug.
Hormonale anticonceptie kan de menstruatie verminderen of zelfs stoppen.
Sommige neuroleptica en antihistaminica remmen de aanvang van de menstruatie door het prolactinegehalte te verhogen. Teveel prolactine in het bloed veroorzaakt hyperprolactinemie, een aandoening die kan leiden tot menstruatiestoornissen door een tekort aan oestrogeen en testosteron. Hoge prolactinespiegels kunnen ook ongewenste melkproductie en seksuele problemen veroorzaken.
Onregelmatige menstruaties in combinatie met meer lichaamsbeharing en acne kunnen wijzen op polycysteus ovarium syndroom (PCOS, ook wel polycysteuze ovariumdystrofie). Dit is een endocriene aandoening die tegenwoordig vrij veel voorkomt. Het kan te wijten zijn aan verhoogde blootstelling aan endocriene verstoorders—stoffen die zich als hormonen gedragen. Deze vind je in plastic, pesticiden, medicatie, voeding, water en bodem—kortom, overal.
Een andere veelvoorkomende reden voor onregelmatige menstruatie is hyperthyreoïdie. Bij hoge spiegels van schildklierhormonen zijn menstruaties korter, onregelmatiger en vaak heel licht. Het tegenovergestelde is hypothyreoïdie, waarbij er juist een tekort is aan schildklierhormonen—menstruaties volgen elkaar sneller op, zijn langer en heviger, en de vrouw ervaart meer krampen.
Een overvloedige menstruatie met pijn in de onderbuik kan wijzen op poliepen, myomen of kanker van de baarmoeder of baarmoederhals. Menorragie kan bloedarmoede veroorzaken als het niet wordt behandeld.
Amenorroe met abnormale melkafscheiding kan wijzen op een prolactinoom, een goedaardige tumor van de hypofyse.
Endometriose is een aandoening waarbij baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit. Dit treft vooral vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Deze celgroei is niet kwaadaardig en vaak symptoomloos, maar kan pijnlijk zijn en tot andere problemen leiden, zoals onregelmatige menstruaties, pijn en onvruchtbaarheid.
Willekeurige menstruatie of bloedingen tussen de menstruaties kunnen wijzen op pelvic inflammatory disease (PID). Dit is een ontsteking van het vrouwelijke voortplantingssysteem, die veel vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer 1 op de 4 gevallen wordt veroorzaakt door een SOA.
Onregelmatige menstruatie in combinatie met opvliegers, stemmingswisselingen en vermoeidheid bij een volwassen vrouw kan wijzen op perimenopauze of overgang, een periode die doorgaat tot de menopauze, waarbij de eierstokken stoppen met het vrijgeven van eicellen. De gemiddelde duur van de perimenopauze is 4 jaar, maar kan tot 10 jaar duren.
Behandeling
Behandeling van onregelmatige menstruatie hangt volledig af van de oorzaak. Je arts zal vragen stellen over relevante aspecten van je leven voordat er een diagnose wordt gesteld. Je cyclus, medicatie, voeding en beweging bijhouden, en letten op hoe je je voelt onder verschillende omstandigheden, kan hierbij erg helpen.
- Als je PCOS of endometriose hebt, kan je arts anticonceptiepillen aanraden om je hormoonspiegels te reguleren.
- Bij hypothyreoïdie kan het nodig zijn om schildklierhormonen te nemen.
- Een ontsteking in het bekkengebied kan behandeld worden met antibiotica.
- Hormonale anticonceptie kan een negatieve invloed hebben; in dat geval kan je arts een ander type anticonceptie adviseren.
- Stressmanagement, voldoende beweging en gezonde voeding dragen ook bij aan een gezonde cyclus.
Niet elke arts voelt zich 100% comfortabel bij het bespreken van vrouwenzaken. Als je niet serieus wordt genomen of zelfs wordt genegeerd, zoek dan een andere professional. Laat jezelf niet onbehandeld vanwege de vooroordelen of onbekwaamheid van een ander. Je lichaam verdient de juiste zorg.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
