Verlichting van Menstruatiepijn
Haaitijd. De rode golf. Rijden op de wattenpony. De vele creatieve benamingen voor menstruatie bieden weinig troost wanneer je om moet gaan met de ongemakken die erbij horen.
Hoewel menstruatie een volledig normaal cyclisch proces is voor het vrouwelijk lichaam, kan het ongemak veroorzaken. Krampen, zeurende pijn en een zwaar gevoel in de onderbuik zijn veelvoorkomend. Er zijn verschillende manieren om menstruatiepijn te verminderen, maar voordat je in actie komt is het belangrijk om te begrijpen wat pijn doet en waarom.
Buikpijn tijdens de “Code Rood” gaat soms samen met rugpijn die kan uitstralen naar de benen. Je kunt ook last hebben van misselijkheid, overgeven, hoofdpijn en diarree, en je kunt geïrriteerd of vermoeid zijn. Minder vaak ervaren sommige vrouwen duizeligheid en flauwvallen. Menstruatiepijn kan zelfs de meest routineuze activiteiten 1–3 dagen per maand belemmeren, dus dit is misschien niet het beste moment voor intensieve fysieke inspanning, wedstrijden of lange wandelingen. Aan de andere kant ervaren sommige vrouwen slechts milde pijn of helemaal geen klachten. Dit hangt af van de eigenschappen van ieders lichaam en haar algemene gezondheid.
Niet zwanger? Dan komt je menstruatie eraan…
Ook als je niet denkt aan kinderen krijgen of een gezin beginnen, maar wilt studeren, je carrière wil opbouwen of je hobby's wilt uitoefenen, bereidt je lichaam zich elke maand toch voor op een mogelijke zwangerschap. Het slijmvlies dat de baarmoeder bekleedt—het endometrium—wordt geleidelijk dikker zodat een bevruchte eicel zich veilig en comfortabel kan innestelen.
Als de eicel niet wordt bevrucht, begint het baarmoederslijmvlies geleidelijk los te laten. Menstruatiepijn wordt veroorzaakt door samentrekkingen van de spieren, veroorzaakt door biologisch actieve lipiden genaamd prostaglandines. Deze samentrekkingen duwen bloed en baarmoederslijmvlies uit de baarmoeder. Hoe meer prostaglandines er in het lichaam aanwezig zijn, hoe krachtiger de samentrekkingen en hoe meer ongemak je zult voelen; sterke samentrekkingen kunnen omringende bloedvaten afsluiten, waardoor de zuurstoftoevoer naar de baarmoeder wordt belemmerd en pijn ontstaat.
Je kunt 1–3 dagen vóór het begin van je menstruatie pijn gaan voelen. In deze periode is de pijn meestal zeurend en continu. De pijn is doorgaans het hevigst tijdens de eerste twee uur van de menstruatie en kan tot drie dagen aanhouden.
Uit onderzoek blijkt dat menstruatie meestal het pijnlijkst is bij vrouwen tussen de 23–27 jaar.
Zeer hevige menstruatiepijn veroorzaakt door overmatige prostaglandines heet dysmenorroe. Deze aandoening kan jonge vrouwen treffen die net zijn begonnen met menstrueren (primaire dysmenorroe), maar ook oudere vrouwen die nooit eerder pijnlijke menstruaties hadden, kunnen dit ervaren (secundaire dysmenorroe). Bij oudere vrouwen kan dysmenorroe veroorzaakt worden door een ernstigere aandoening, zoals endometriose (baarmoederslijmvlies weefsel op ongewenste plaatsen), een eierstokcyste of een myoom (goedaardige tumor in de baarmoeder). Overleg daarom altijd met je gynaecoloog; diagnose en behandeling kunnen menstruatiepijn drastisch verminderen.
Andere oorzaken
Er kunnen ook andere redenen zijn voor pijnlijke menstruaties, zoals anatomische bijzonderheden (een nauwe baarmoedermond of een gekantelde baarmoeder), overgewicht, roken of alcoholgebruik, een onregelmatige cyclus, een vroege menarche (voor de leeftijd van 11), langdurige stress, overmatige of ongebruikelijke fysieke inspanning, of een emotionele klap zoals het verlies van een dierbare, relatieproblemen of liefdesverdriet.
Menstruaties zijn vaak het pijnlijkst bij vrouwen die nog niet seksueel actief zijn en bij vrouwen die nog niet zijn bevallen.
Na een zwangerschap en bevalling nemen menstruatieklachten vaak af of verdwijnen zelfs helemaal dankzij fysiologische veranderingen in de baarmoeder en baarmoederhals. Genetica kan ook een grote rol spelen—als een vrouw hevige en pijnlijke menstruaties heeft gehad, is de kans groot dat haar dochter hetzelfde ervaart. Menstruatiepijn kan ook gerelateerd zijn aan voeding—koffie en andere cafeïnehoudende dranken, en te veel pittig, zout of zoet voedsel kunnen de pijn versterken.
Vind wat het beste werkt voor jou
Er is geen magische pil die voor iedereen het ongemak wegneemt. De aanpak verschilt net zoveel als vrouwen zelf. De één heeft genoeg aan een uur extra rust, een ander zweert bij meditatie of yoga, weer een ander vindt enkel verlichting met pijnstillers. De enige universele aanbeveling voor je “maanweek” is om goed voor jezelf te zorgen—doe het rustig aan, slaap voldoende, eet gezond, drink genoeg, probeer stress te vermijden en doe niet te veel zware activiteiten.
Andere suggesties:
- Heb je ernstige menstruatiepijn? Vraag dan je huisarts of gynaecoloog welke pijnstillers geschikt zijn. Als je menstruatiepijn voorspelbaar is, neem ze zodra het begint of zelfs iets eerder—geen enkel medicijn werkt direct.
- Mildere behandelingen zijn bijvoorbeeld voedingssupplementen (vitamines, omega-3 vetzuren), kruidenpreparaten en homeopathische middelen—deze kunnen voor sommige vrouwen adequaat de klachten verminderen. Overleg met een arts of homeopaat voor advies.
- Bepaalde kruidentheeën kunnen ook helpen, maar ze werken pas bij langdurig geregeld gebruik.
De meningen van artsen over het gebruik van warmte verschillen. Sommige artsen raden het af omdat het het bloedverlies kan verhogen, anderen adviseren juist een warm bad of een kruik op de buik vanwege het ontspannende effect.
- Kinesiotape geplakt op de onderbuik en rug kan ook verlichting brengen. Voor het beste resultaat laat je dit een dag of twee voor je menstruatie aanbrengen door een fysiotherapeut.
- Acupunctuur of dry needling kan effectief zijn voor vrouwen die voorkeur geven aan alternatieve technieken.
- Wordt je menstruatiepijn veroorzaakt door een ziekte, dan is diagnose en behandeling noodzakelijk. Echografie of andere beeldvormende technieken zijn gebruikelijk, soms is een kijkoperatie nodig. Wordt een myoom of eierstokcyste gevonden, dan kan een operatie vereist zijn.
- Op basis van je algemene gezondheid, leeftijd, levensstijl en behoeften kan je gynaecoloog hormonale anticonceptie adviseren, zoals de pil of een hormonale spiraal—dit helpt bij menstruatieklachten door een hormonale disbalans.
- Bepaalde houdingen geven verlichting, zoals de foetushouding: ga op je zij of rug liggen met je benen opgetrokken richting je buik. Ook op handen en knieën kan pijn helpen verminderen. Je kunt jezelf of door een vriendin of partner je buik en onderrug zachtjes laten masseren, vraag duidelijk of ze voorzichtig willen zijn.
- Een lichte, maar voedzame en vitamine-rijke voeding wordt aanbevolen tijdens de menstruatie—denk aan havermout, bananen, walnoten, diverse groene bladgroenten, gember en zonnebloempitten.
- Heb je voldoende energie, doe dan rustige lichamelijke oefeningen zoals yoga, joggen of een milde work-out met veel rekken. Lichaamsbeweging als vast onderdeel van je routine is belangrijk om menstruatiepijn te verminderen en voor je algemene gezondheid.
Let op! Als je ernstige pijn hebt samen met koorts en andere ongewone symptomen die op een infectie wijzen, of als je nog nooit eerder zulke hevige menstruatiepijn hebt gehad, of als de pijn plotseling begint samen met hevig bloedverlies, beschouw dit dan als een spoedgeval. Raadpleeg direct een arts!
Bezoek aan je arts
Lukt het je niet goed om je menstruatiepijn onder controle te krijgen, ga dan naar je arts of gynaecoloog. Bereid je goed voor. Je krijgt waarschijnlijk vragen als: Hoe oud was je bij je eerste menstruatie? Wanneer was je laatste menstruatie? Is je cyclus regelmatig? Hoe lang duurt je cyclus? Heb je bloedingen of “spotting” tussen je menstruaties?
Je gynaecoloog zal je waarschijnlijk ook vragen naar de ervaringen van je moeder en de medische voorgeschiedenis van je familie. Weet je het niet? Vraag het even na. Vergeet niet je arts te vertellen welke behandelingen je al geprobeerd hebt en hoe effectief die waren. Andere relevante informatie zijn recente ziekten, medicatie of supplementen die je gebruikt, recente emotionele gebeurtenissen en andere stressfactoren in je leven.
Er kunnen ook vragen komen over je seksleven—of je seksueel actief bent en eventueel pijn ervaart tijdens het vrijen.
Wees niet bang om zelf ook vragen te stellen, bijvoorbeeld: Wat zijn mogelijke oorzaken van mijn menstruatiepijn? Hoe groot is de kans dat ik de pijn kan verminderen of wegnemen? Welke onderzoeken zijn er nodig? Welke geneeskundige of alternatieve behandelingen passen bij mij?
Je kunt symptomen bijhouden met WomanLog. WomanLog heeft meer dan 100 symptomen. Download WomanLog nu:
