Vaccins en de Menstruatiecyclus
Vaccins redden levens. Dankzij de ontwikkeling van vaccins hebben we veel dodelijke ziekten zoals pokken en polio kunnen uitroeien of op zijn minst onder controle houden. Op dit moment bestrijdt onze wereld het COVID-19-virus, dat ook met vaccins kan worden ingedamd. Als waardevolle verdediging tegen levensbedreigende ziekten stimuleren vaccins het immuunsysteem om de gewenste antilichamen aan te maken, maar dit proces brengt uitdagingen met zich mee die het lichaam, en ook de menstruatiecyclus, tijdelijk kunnen beïnvloeden.
De menstruatiecyclus beïnvloedt veel aspecten van de gezondheid van vrouwen en bepaalt hoe zij omgaan met de wereld om zich heen. Omgekeerd hebben haar leefomgeving en fysiologische processen ook invloed op haar menstruatiecyclus. Een immuunrespons op een ziekte of een vaccin kan de cyclus eveneens veranderen. In dit artikel belichten we enkele veelvoorkomende misvattingen over vaccins en de impact ervan op menstruatie en vruchtbaarheid.
Hoe werken vaccins?
Wanneer je voor het eerst een virus opvangt, kan je immuunsysteem moeite hebben om de nieuwe indringer te bestrijden, wat koorts, rillingen, hoofdpijn, gezwollen lymfeklieren, maagklachten, huiduitslag en andere veelvoorkomende symptomen veroorzaakt. Als hetzelfde virus je lichaam opnieuw binnendringt, herkent je immuunsysteem de ziekteverwekkers en kan het efficiënter reageren, zodat je sneller herstelt.
Het immuunsysteem werkt door antilichamen aan te maken tegen elk virus dat het tegenkomt. Het aantal virussen op aarde is enorm en moeilijk te schatten; meer dan 200 zijn geïdentificeerd als potentieel gevaarlijk voor de mens. Sommige veroorzaken slechts milde symptomen, terwijl andere blijvende schade of zelfs de dood kunnen veroorzaken. Dit is waar vaccins het verschil maken.
Aanbevolen vaccins
Hoewel de meeste door vaccins te voorkomen ziekten onder controle zijn, vooral in ontwikkelde landen, worden sommige vaccins nog steeds breed aanbevolen. Bijvoorbeeld, vaccins tegen polio, hepatitis B, HPV en pneumokokkeninfecties worden aanbevolen voor jonge kinderen en adolescenten. De aanbevelingen verschillen per land en regio. In veel Aziatische, Oost-Europese, Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse landen wordt bijvoorbeeld nog steeds gevaccineerd tegen tuberculose, terwijl elders het risico hierop minimaal is. Waar je ook woont, overleg altijd met je arts om er zeker van te zijn dat je up-to-date bent met de aanbevolen vaccins voor jouw regio, en als je reist, zorg dan dat je immuun bent tegen mogelijke risico’s op je reisbestemming.
Elk jaar redden vaccins wereldwijd het leven van ongeveer 3 miljoen mensen. Pokken heeft ooit miljoenen gedood, maar is dankzij vaccinatie volledig uitgeroeid. Andere ernstige ziekten zoals polio, difterie en een dozijn andere komen nog steeds voor, maar zijn niet langer een grote bedreiging. Mensen die zich niet laten vaccineren of hun kinderen niet laten vaccineren, lopen niet alleen zelf risico om ernstig ziek te worden, maar kunnen ook anderen besmetten en zelfs uitbraken veroorzaken.
Het COVID-19-vaccin en veranderingen in de menstruatiecyclus
Sommige vrouwen hebben veranderingen in hun menstruatie opgemerkt na het ontvangen van het COVID-19-vaccin. Hoewel officiële rapporten veranderingen in de menstruatiecyclus nog niet op de lijst van mogelijke bijwerkingen zetten, komen steeds meer vrouwen naar voren met verhalen over late of uitblijvende menstruaties, vroegtijdige bloedingen, hevige menstruaties of tussentijds bloedverlies na inenting.
Lees waarom je menstruatie te laat kan zijn.
Experts geven aan dat het lastig is om een duidelijk verband te leggen tussen het vaccin en de menstruatiecyclus omdat menstruatiestoornissen veel voorkomen bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Ook wordt er gespeculeerd dat de gerapporteerde afwijkingen het gevolg kunnen zijn van de spanning rondom de pandemie. Ondanks de vele meldingen zijn menstruatieveranderingen niet aan de lijst van mogelijke bijwerkingen toegevoegd. Tijdens de tests is bovendien geen rekening gehouden met menstruatiekwesties, waardoor vrouwen opnieuw in een kwetsbare positie terechtkomen.
Hoewel het risico op tijdelijke veranderingen in de menstruatiecyclus vrouwen er niet van zou moeten weerhouden om zich te laten vaccineren, verdienen deze meldingen serieuze aandacht en moeten de klachten op de lijst van mogelijke bijwerkingen komen om mensen in staat te stellen de beste beslissing te nemen voor hun gezondheid.
Waarom ontstaan deze veranderingen?
De meeste gemelde veranderingen in de cyclus waren tijdelijk en duurden maar één of twee menstruaties, wat sommige deskundigen doet vermoeden dat deze schommelingen het gevolg zijn van de natuurlijke immuunreactie van het lichaam.
De kortetermijnklachten hebben tot nu toe geen blijvende gevolgen gehad. Het grotere probleem is dat de specialisten die verantwoordelijk waren voor klinische proeven met het COVID-19-vaccin opnieuw een belangrijk aspect van de gezondheid van vrouwen over het hoofd zagen. Dus toen veel vrouwen veranderingen in hun menstruatie begonnen te melden, was er geen informatie beschikbaar, wat tot wilde speculaties en meer vaccinatieweigeringen leidde.
Moet je je zorgen maken?
De eerste onderzoeken wijzen uit dat COVID-19-vaccins veilig zijn en slechts tijdelijke bijwerkingen hebben. Natuurlijk moet je je laten adviseren door je arts als je twijfelt, maar er is geen bewijs dat het vaccin de vruchtbaarheid aantast, bevallingscomplicaties veroorzaakt of aangeboren afwijkingen oplevert. Zelfs menstruatieveranderingen zouden niet langer dan één of twee cycli moeten aanhouden. Merk je langdurige bijwerkingen of veranderingen in je cyclus, neem dan contact op met je zorgverlener.
Hoe bereid je je voor op een vaccinatie?
Als je je voorbereidt op een vaccinatie, raden we aan je te verdiepen in de achtergrond, werking en mogelijke impact van het vaccin op je lichaam.
Zoek de juiste informatie. Heb je vragen voordat je de prik krijgt? Bezoek dan de website van je nationale gezondheidsdienst of andere betrouwbare bronnen met informatie over voordelen, bijwerkingen, aanbevolen vaccinaties en vaccinatieprogramma's. Controleer ook je medische geschiedenis om te zien of je een herhalingsprik nodig hebt.
Overleg met je huisarts. Je arts kan voor jou de risico’s en baten van een bepaald vaccin inschatten. Heb je bepaalde aandoeningen of allergieën die eventueel bijwerkingen kunnen uitlokken, dan kan je arts het beste adviseren wat te doen om je veiligheid te garanderen.
Weeg de risico’s af. Maak je je zorgen over mogelijke bijwerkingen? Zet die af tegen de risico’s van het oplopen van het virus zelf. Hoewel sommige mensen na de COVID-19-vaccinatie kortdurende bijwerkingen ervaren, zijn de gevolgen van de ziekte zelf veel ernstiger. Iedereen loopt momenteel een groot risico om besmet te raken. Hoe meer mensen zich laten vaccineren, hoe sneller de ziekte onder controle is, en hoe sneller wij ons sociale leven weer kunnen oppakken.
Terwijl de bijwerkingen van het vaccin meestal maar een week of twee duren, kan de schade van het virus jarenlang aanhouden. Onderzoek toont aan dat de langdurige gevolgen van het COVID-19-virus kunnen leiden tot blijvende longschade, Alzheimer, Parkinson, beroerte en hartschade. Tenzij je arts een duidelijke contra-indicatie vindt, is vaccineren doorgaans de beste keuze om ernstig ziek worden door COVID-19 te voorkomen.
Houd je gezondheid in de gaten. Blijf indien mogelijk minstens 30 minuten in de kliniek nadat je de prik hebt gehad, voor het geval je een allergische reactie krijgt. De meeste bijwerkingen—vermoeidheid, pijnlijke arm, hoofdpijn, koorts—verdwijnen binnen enkele dagen en zijn goed te verlichten met pijnstillers of ontstekingsremmers. Blijven de klachten langer dan twee weken of verergeren ze, neem dan contact op met je arts.
Merk je veranderingen in je menstruatiecyclus op, trek dan aan de bel. Je kunt altijd met je arts praten of je ervaring melden bij de instantie die in jouw land of regio verantwoordelijk is voor klinisch onderzoek. Hoe meer vrouwen hun ervaring delen, hoe meer aandacht hiervoor zal komen. Misschien wordt er dan de volgende keer wél rekening gehouden met vrouwen en menstruatie in klinische onderzoeken.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
