Free Bleeding: Wat Is Het, Risico’s en Voordelen
Menstruatie—een zegen, een vloek of gewoon ongemak? Hoe je het ook bekijkt, menstruatie is een teken van reproductieve gezondheid. Sommige vrouwen kiezen er nu voor om de natuurlijke stroom van hun menstruatiebloed te omarmen.
De free bleeding-beweging ondersteunt vrouwen die ervoor kiezen om geen menstruatieproducten te gebruiken, zoals tampons, maandverband of menstruatiecups, en in plaats daarvan vrij te bloeden. De beweging ontstond uit protest tegen menstruatieschaamte en discriminatie, maar inmiddels is vrij bloeden, thuis en in het openbaar, een levensstijl geworden voor velen. Veel vrouwen plaatsen foto’s van zichzelf met bloedvlekken op hun kleding en in bed om te laten zien dat menstruatiebloed niet vies is en dat menstrueren een normaal, gezond deel is van het leven voor de helft van de wereldbevolking.
Wanneer is de free bleeding-beweging ontstaan?
Het is lastig om precies aan te geven wanneer vrouwen hun tampons en maandverband lieten vallen om de natuurlijke stroom van hun menstruatiebloed te omarmen. In sommige culturen wordt dit al eeuwenlang gedaan, maar in de moderne wereld bestaat de free bleeding-beweging pas sinds kort. Begin jaren 2000 begonnen sommige vrouwen uit te spreken dat vrij bloeden een recht is van iedere menstruerende persoon die dat wil. Het duurde bijna tien jaar voordat een misogyn schandaal losbrak op het internetplatform 4chan, waar gebruikers feministen en de free bleeding-beweging belachelijk maakten. Hun doel was vrouwen te vernederen die door hun kleding heen bloedden, maar hun minachting bracht juist een gemeenschap samen die unapologetisch hun lichamen accepteert en vrij bloedt.
In 2015 stond de jonge vrouw Kiran Gandhi op het punt om de London Marathon te lopen, waar ze meer dan een jaar voor trainde, toen ze merkte dat haar menstruatie begon. Omdat er weinig goede opties waren, besloot ze zichzelf te laten bloeden en gewoon te rennen. Haar beslissing haalde het nieuws en Kiran kwam op voor vrouwenrechten en tegen menstruatieschaamte, vroeg om openheid over giftige stoffen in tampons en maandverband, protesteerde tegen oneerlijke menstruatiebelasting, en wees op de milieuproblemen van menstruatieafval. Haar voorbeeld inspireerde anderen om zich bij de beweging aan te sluiten. Vandaag de dag is de verdediging van free bleeding uitgegroeid tot een krachtige beweging tegen menstruatieschaamte, discriminatie en oneerlijke belastingen.
Waar staat de free bleeding-beweging voor?
Iedere menstruerende persoon gaat op haar eigen manier om met menstruatie hygiëne, PMS en pijnstilling, maar niet iedereen wordt een activist. Toch is het waardevol om aandacht te besteden aan de vrouwen die hun stem laten horen. Dit zijn de belangrijkste redenen waarom mensen zich bij deze beweging aansluiten.
Discriminerende belasting. De helft van de wereldbevolking menstrueert, heeft gemenstrueerd, of zal door de menopauze gaan. Gemiddeld geeft een vrouw in de VS over haar leven ongeveer $18.000 uit aan menstruatie- en reproductieve verzorgingsproducten. Dat is een aanzienlijk bedrag, zelfs voor wie het goed heeft, maar voor vrouwen in armoede kan het betekenen dat ze niet kunnen deelnemen aan dagelijkse activiteiten bij gebrek aan de producten die ze nodig hebben.
Toegankelijke en betaalbare menstruatiezorg is een mensenrecht, maar in veel landen worden menstruatieproducten als luxeproducten belast. Als mensen zich geen goede menstruatiezorg kunnen veroorloven, lopen hun kansen op onderwijs en werk drastisch terug. Ze blijven thuis om schaamte en discriminatie te vermijden, en gelijke kansen verdwijnen. Landen als India, Kenia en Australië hebben de tamponbelasting afgeschaft, terwijl Duitsland en Ierland deze belasting verlaagd hebben.
Bescherming van het milieu. Het is geen geheim dat conventionele menstruatieproducten bijdragen aan de vervuiling van onze aarde, maar het probleem is groter dan je denkt. Alleen al in de VS worden jaarlijks negentien miljard wegwerpproducten voor menstruatie gebruikt. Het grootste deel hiervan belandt op de vuilnisbelt en kan niet gerecycled worden. De free bleeding-beweging roept bedrijven op om minder plastic en niet-biologisch afbreekbare stoffen te gebruiken in menstruatieproducten en moedigt mensen aan die daartoe in staat zijn om groenere keuzes te maken.
Gezondheidszorgen. Conventionele menstruatieproducten vervuilen niet alleen het milieu, maar kunnen ook ons lichaam belasten. Schadelijke chemicaliën worden vaak gebruikt bij de productie en ze kunnen agressieve parfums, bleekmiddelen en zelfs pesticiden bevatten als het katoen niet biologisch is geteeld; vaak wordt deze informatie niet op de verpakking vermeld. Zelfs in kleine hoeveelheden kunnen sommige ingrediënten allergieën veroorzaken of het risico op infecties, zoals bacteriële vaginose of vaginale schimmelinfecties, verhogen.
Een andere reden om bewust te kiezen welke producten je gebruikt, is toxischeshocksyndroom (TSS). TSS wordt veroorzaakt door exotoxinen uitgescheiden door Streptococcus of Staphylococcus-bacteriën. Zowel mannen als vrouwen kunnen TSS krijgen, maar de meeste gevallen komen voor bij menstruerende vrouwen. Bacteriële infecties kunnen ontstaan bij diepe wonden of brandwonden, maar superabsorberende tampons zijn een extra risicofactor (net als diafragma's en sponsjes, maar dan minder). TSS kan leiden tot nierfalen, ademhalingsfalen, stollingsstoornissen en zelfs tot overlijden in 5–15% van de gevallen. Er zijn gelukkig behandelingen en de vooruitzichten op herstel zijn goed, vooral als dit vroeg wordt ontdekt. Gebruik je tampons—ze zijn heel handig—maak je geen zorgen, maar verwissel ze op tijd en gebruik liever niet de superabsorberende variant.
De voordelen van free bleeding
Minder afval van menstruatieproducten. Hoe minder je verbruikt, hoe beter voor het milieu en je portemonnee. Zelfs als je tijdens de zwaarste dagen van je menstruatie iets gebruikt, kan vrij bloeden op lichtere dagen je een aanzienlijk bedrag besparen.
Taboes doorbreken. Hoewel de free bleeding-beweging weerstand blijft ondervinden (vooral van mensen die niet menstrueren), zijn de kwesties die het aanstipt belangrijk voor ons allemaal. Het doorbreken van het stigma rondom menstruatie levert tastbare psychologische en materiële voordelen op voor de samenleving en helpt ook te normaliseren—zoals een maandverbandje meenemen in het openbaar of gewoon open praten over jouw menstruatie-ervaringen.
Gezondheidsvoordelen. Vrij bloeden elimineert het risico op toxischeshocksyndroom en gevoeligheid voor schadelijke stoffen in sommige menstruatieproducten. Sommige vrouwen beweren dat hun menstruaties korter zijn en het ongemak minder ernstig wanneer ze vrij bloeden. Hoewel wetenschappelijk onderzoek hiernaar nog ontbreekt, vinden wij deze verhalen niet verrassend, want menstruatiebloed hoort het lichaam te verlaten als voorbereiding op een nieuwe cyclus.
De nadelen van geen menstruatieproducten gebruiken
Bloedvlekken. Het grootste nadeel van vrij bloeden is het ongemak van bloedvlekken. Hoe kun je je kleding en meubels beschermen? Je kunt bloed uit je kleren verwijderen door ze zo snel mogelijk in koud water te laten weken en uit te wassen met zeep, maar bloed uit meubels verwijderen is een stuk lastiger. Sommige mensen gaan op een handdoek zitten of dragen speciale kleding om het probleem te beperken.
Bloedoverdraagbare ziektes. Hoewel de kans klein is, kan menstruatiebloed soms ziektes bevatten zoals hepatitis C en B, die enkele dagen tot weken buiten het lichaam kunnen overleven. Dit betekent dat vrij bloeden het risico op verspreiding van bloedoverdraagbare ziektes kan verhogen. Laat geen bloed achter voor iemand anders om schoon te maken.
Hygiëne. Als je besluit vrij te bloeden, trek dan regelmatig schone kleren aan. Menstruatiebloed vormt, eenmaal blootgesteld aan lucht, snel een broedplaats voor bacteriën die nare geurtjes veroorzaken. Lees meer over je fris voelen tijdens je menstruatie.
Free bleeding in de praktijk
Begin thuis. Na eeuwen van schaamte en tabous rondom menstruatie voelt het gek (op z’n zachtst gezegd) om geen enkel beschermend product te gebruiken. Voor beginners is het prettig om eerst thuis te beginnen of op een plek waar je je op je gemak voelt. Probeer het eens en ervaar hoe het voelt. Ben je thuis comfortabel met vrij bloeden, dan kun je het ook eens buitenshuis proberen.
Een handdoek is handig. Als je thuis vrij bloedt, kun je je meubels beschermen met een dikke handdoek dubbelgevouwen. Zo kun je vrij bloeden en toch vlekken voorkomen. Ga je naar buiten, draag meerdere lagen ondergoed of ga alleen wanneer je weet dat je een lichte dag hebt.
Respecteer openbare ruimtes. Op jouw manier menstrueren is jouw recht, maar houd rekening met anderen. Zit je in het openbaar vervoer of deel je een werkplek, houd dan altijd je zitplaats en omgeving schoon.
Probeer menstruatieondergoed. Menstruatieondergoed bestaat uit verschillende lagen absorberend antibacterieel materiaal om lekken en geurtjes tegen te gaan, waardoor je de hele dag vrij kunt bloeden zonder je kleding te bevlekken. Er zijn ook yogabroeken en leggings met dezelfde technologie. Sommige in de gemeenschap zijn het hier niet mee eens, anderen zeggen dat je jezelf nog steeds een free bleeder mag noemen als je dit ondergoed draagt. Het hangt ervan af waarom je het doet.
Conclusie
Varianten van deze uitspraak doen nu online de ronde. Eeuwen van stigma en mythes rond menstruatie hebben diep ingesleten sporen nagelaten, waardoor velen van ons zich nog steeds schamen voor ons menstruerende lichaam. Het is aan ons om deze generatie-trauma’s te doorbreken. Misschien helpt vrij bloeden ons eraan te herinneren dat menstruatie een volkomen natuurlijk en gezond proces is.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
