Waarom Is Mijn Menstruatie Te Laat?
Een regelmatige menstruatie is een teken van goede algehele gezondheid. Als deze niet op tijd komt, maken we ons zorgen. De meeste vrouwen ervaren enige variatie in hun menstruatiecyclus. Hoe goed ken jij jouw eigen cyclus?
Naast zwangerschap zijn er verschillende factoren die het ritme van je menstruatiecyclus kunnen beïnvloeden, zoals bepaalde medische aandoeningen, medicatie, stress, te hard werken, overmatig sporten en drastisch gewichtsverlies of gewichtstoename.
De gemiddelde cyclus
De menstruatiecyclus is een reeks veranderingen waar het lichaam van een vrouw elke maand doorheen gaat ter voorbereiding op een mogelijke zwangerschap. Eén keer per maand geeft één van de twee eierstokken van een vrouw een rijpe eicel vrij (in zeldzame gevallen twee of drie). Dit proces heet ovulatie.
Als er een eisprong plaatsvindt maar de eicel niet bevrucht wordt, wordt het baarmoederslijmvlies geleidelijk afgebroken en via spiersamentrekkingen door de opening van de baarmoederhals naar buiten geduwd. Dit is de menstruatie—de eerste dag van het bloeden markeert de eerste dag van de cyclus. De gemiddelde cyclus duurt 21–35 dagen, en de gemiddelde menstruatie duurt 3–5 dagen, hoewel menstruaties van 2 tot 7 dagen ook normaal zijn. Jonge meisjes die net beginnen met menstrueren, hebben vaak onregelmatige cycli, maar het ritme wordt doorgaans regelmatiger naarmate ze ouder worden.
Houd je cyclus bij om inzicht te krijgen in de gemiddelde lengte en variatie van je menstruaties. Veranderingen zullen zo makkelijker te beheren zijn.
Stress
Als je menstruatie te laat is, probeer dan kalm te blijven. Stress en spanning kunnen je menstruatie nog verder uitstellen. Wanneer je met aanhoudende of overmatige stress te maken hebt, produceert je lichaam de stresshormonen cortisol en adrenaline.
Adrenaline geeft je energie, terwijl cortisol de hersenfunctie verhoogt en je lichaam laat weten om niet-essentiële functies te vertragen of te stoppen om energie te besparen. Stress kan het voortplantingssysteem onderdrukken—als cortisol de hersenen het signaal geeft om te stoppen met het aanmaken van progesteron en oestrogeen, kan de menstruatiecyclus niet plaatsvinden.
Iedere vrouw reageert anders op stress. Bij sommige vrouwen kunnen angstgevoelens en zorgen vroege menstruatie, 'spotting' of bloedingen tussen menstruaties, lichtere menstruaties of juist hevigere menstruaties veroorzaken. Kleine ongemakken—zoals een gespannen gesprek of het breken van je favoriete koffiekopje—zullen de voortplantingsfuncties van je lichaam waarschijnlijk niet beïnvloeden, maar het verlies van een dierbare of lange, zware werkdagen kunnen effect hebben, en niet alleen op je menstruatiecyclus: hoofdpijn, slaapproblemen, spierpijn en maagklachten kunnen allemaal door stress worden veroorzaakt.
Zwangerschap
Als je in de vruchtbare leeftijd bent en seksueel actief bent, kan een late of gemiste menstruatie een teken van zwangerschap zijn. Andere vroege symptomen van zwangerschap zijn onder andere:
- ochtendmisselijkheid of algemene misselijkheid
- gevoelige borsten
- opgeblazen gevoel
- een toegenomen aandrang om te plassen
- vermoeidheid en slaperigheid
- cravings, veranderingen in eetlust en voedselvoorkeuren
- gevoeligheid voor geuren
- verstopping
- stemmingswisselingen
Als je vermoedt dat je zwanger bent, doe dan een zwangerschapstest.
Wacht tot een week na het uitblijven van je menstruatie om de test te doen voor het meest betrouwbare resultaat. Als je het zeker wilt weten, kun je twee of drie dagen later nog een keer testen.
Let op: veel symptomen die bij zwangerschap horen, kunnen ook voorkomen bij het premenstrueel syndroom, oftewel PMS. Als ze echter aanhouden of je menstruatie wegblijft, neem dan contact op met je huisarts, want het kan ook een teken zijn van een gezondheidsprobleem.
Gewichtsveranderingen
Een beetje afvallen zal je menstruatiecyclus waarschijnlijk niet beïnvloeden. Matig gewichtsverlies kan zelfs de algehele gezondheid verbeteren en het ritme van de menstruatie normaliseren—bijvoorbeeld bij het polycysteus ovariumsyndroom.
Drastisch gewichtsverlies kan echter een negatief effect hebben op het voortplantingssysteem omdat het de hormonale balans van het lichaam beïnvloedt.
Het hormoon leptine wordt geproduceerd door vetweefsel. Als het leptinegehalte plotseling daalt, is dat voor het lichaam een duidelijk signaal dat het door een moeilijke periode gaat en dat het dan geen goed moment is voor zwangerschap, omdat gebrek aan voeding de kans daarop verkleint.
Alle processen die met vruchtbaarheid en bevruchting te maken hebben, waaronder de menstruatie, worden vertraagd of gestopt om het lichaam te helpen overleven. Mensen met anorexia en atletes met een heel laag vetpercentage hebben vaak onregelmatige cycli of zelfs geen menstruatie meer.
Anticonceptie
Starten, veranderen of stoppen met het gebruik van hormonale anticonceptie heeft direct invloed op je cyclus. Sommige soorten anticonceptie zorgen ervoor dat je menstruaties lichter worden of zelfs helemaal uitblijven. Je menstruaties kunnen de eerste maanden onregelmatig zijn terwijl je lichaam zich aanpast aan het nieuwe hormonale ritme. Gebruik anticonceptie minimaal een volledige maand voordat je onbeschermde seks hebt. Als je stopt met hormonale anticonceptie moet je lichaam zich ook weer herstellen.
Reizen & verstoorde slaapritmes
Je menstruatie kan tijdens het reizen vertraagd of afwezig zijn, vooral tijdens lange reizen met internationale vluchten en tijdzones: een verstoring van het dag-nachtritme hangt ook samen met afwijkingen in de menstruatie. Onderzoek toont aan dat vrouwen die in ploegendiensten werken vaker een onregelmatige menstruatiecyclus of langere cycli ervaren.
Andere oorzaken
Wijzigingen in het endocriene systeem
Alle endocriene organen zijn verantwoordelijk voor een normale menstruatie. Als je ernstige veranderingen hebt in de schildklier of bijnieren, kan het zijn dat je menstruatie uitblijft.
Verhoogde lichaamstemperatuur
Een verhoogde lichaamstemperatuur kan de werking van de eierstokken beïnvloeden en de effectiviteit van hormonale anticonceptie verminderen.
Angst voor zwangerschap of overmatige aandacht voor bevruchting
Angst voor zwangerschap of een overmatige focus op bevruchting kan een psychologische barrière vormen voor het normale functioneren van de menstruatiecyclus.
Perimenopauze
Er vinden veranderingen plaats in de menstruatiecyclus naarmate de menopauze nadert. De meeste vrouwen stoppen met menstrueren tussen de 45 en 55 jaar, en de cyclus gaat een paar jaar daarvoor al fluctueren. Zolang je nog menstrueert, is zwangerschap nog mogelijk. Wil je dit vermijden, blijf dan anticonceptie gebruiken tot je een jaar lang geen menstruatie meer hebt gehad.
Als je je zorgen maakt over je menstruatiecyclus, raden we aan je menstruatie bij te houden en vertrouwd te raken met de veranderingen in je lichaam. Overleg met je huisarts of gynaecoloog is altijd een optie, en beter dan je zorgen blijven maken.
Hoe meer je weet over hoe jouw lichaam reageert op verschillende situaties, hoe comfortabeler je wordt in het omgaan met je menstruatie. Wees niet bang om jezelf beter te leren kennen.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
