8 Redenen voor een Verstopte Neus
Wist je dat een verstopte neus niet alleen een symptoom is van een verkoudheid of hooikoorts? Ben je continu je neus aan het snuiten, neusdruppels aan het gebruiken en hang je boven de luchtbevochtiger, maar lijkt niets te helpen? Lees dan verder. In dit artikel vertellen we je over de acht meest voorkomende redenen voor een verstopte neus en hoe je deze kunt behandelen.
We kennen het allemaal: je wordt ’s ochtends wakker en merkt dat je niet normaal kunt ademhalen omdat je neus verstopt zit. Op zulke momenten besef je pas hoe vanzelfsprekend vrij ademen eigenlijk is. Voor sommigen van ons duurt een verstopte neus slechts een paar dagen en verdwijnt het vanzelf, terwijl anderen last hebben van chronische neusverstopping.
Is het hooikoorts, een virusinfectie of toch iets anatomisch? Welke van deze aandoeningen veroorzaakt jouw klachten?
Wat gebeurt er bij een verstopte neus?
Voordat we ingaan op de mogelijke oorzaken van een verstopte neus, kijken we naar hoe het eigenlijk ontstaat. Wanneer een prikkelende stof of ziekteverwekker je neusholtes binnendringt, reageert je afweersysteem hierop met een verhoogde slijmproductie, zwelling van het weefsel en ontsteking om te voorkomen dat het probleem zich verder verspreidt.
In veel gevallen gaat een neusverstopping gepaard met tranende ogen, een kriebelende keel, lichte koorts en andere vervelende symptomen. Dit zijn allemaal aspecten van je immuunrespons op een indringer zoals een bacterie, virus of allergeen.
Toch kan een verstopte neus ook veroorzaakt worden door poliepen of vergrote neusamandelen die de luchtwegen fysiek blokkeren. De behandelingen voor deze aandoeningen verschillen sterk, dus het is belangrijk om te weten wat precies jouw klachten veroorzaakt.
Hieronder hebben we acht aandoeningen op een rij gezet die een verstopte neus kunnen geven, inclusief bijpassende symptomen en behandelingen. Het goede nieuws? In de meeste gevallen kun je een verstopte neus verhelpen met simpele huismiddeltjes of vrij verkrijgbare medicijnen.
Acht veelvoorkomende oorzaken van een verstopte neus
1. Allergieën en Hooikoorts
De lente breekt aan en ademhalen voelt direct zwaarder aan. Je neus en ogen kunnen blijven jeuken totdat het pollenseizoen voorbij is. Wie seizoensgebonden allergieën heeft, weet hoe vervelend deze periodes zijn. De fijne, poederachtige pollen die planten, bomen en grassen aan het begin van een groeiseizoen afgeven, maken ademen lastig voor mensen met hooikoorts of allergische rhinitis.
Hoewel de lente meestal het hooikoortsseizoen is, kan een allergie zich het hele jaar door voordoen, afhankelijk van waar je woont en wanneer de planten waarvoor je gevoelig bent hun pollen verspreiden. Andere allergenen zoals huidschilfers van dieren, schimmels en huisstofmijt kunnen het hele jaar klachten geven.
Allergieklachten
Allergische rhinitis en allergische reacties op dierenharen, stof of pollen uiten zich meestal als een verstopte of juist lopende neus, ademhalingsproblemen, jeukende en tranende ogen. Soms verschijnen allergische reacties ook op de huid als een uitslag, blaasjes of eczeem.
Veel van ons hebben tegenwoordig ook voedselallergieën. De meest voorkomende boosdoeners zijn noten, schaaldieren, soja en melkproducten. Een milde reactie kan maagklachten, jeukende ogen en zwelling van de luchtwegen veroorzaken. Ernstige gevallen kunnen leiden tot een anafylactische shock, wat levensbedreigend is en directe behandeling vereist.
Hoe behandel je allergieën?
De beste manier om allergieën te vermijden, is het identificeren van de stoffen waarvoor je gevoelig bent en deze zoveel mogelijk te mijden.
Begin met het bijhouden wanneer je klachten krijgt en wat je op dat moment doet of eet. Spreek daarna met je arts over allergietesten, bijvoorbeeld via een huidpriktest, bloedonderzoek of plakproef.
Als je weet waardoor je klachten ontstaan, kun je stappen nemen om jezelf te beschermen. Reageer je op dierenharen, vermijd dan plekken waar dieren zijn. Bij voedselallergie, wees diegene die altijd naar ingrediënten vraagt. Helaas zijn niet alle allergieën goed te vermijden. Als je hooikoorts hebt, kun je het stuifmeel niet tegenhouden, maar er zijn wel medicijnen die je klachten kunnen verlichten.
Geneesmiddelen bij allergische rhinitis:
- Antihistaminica zoals cetirizine, loratadine en fexofenadine blokkeren histamine, een stof die je afweersysteem loslaat tijdens een allergische reactie.
- Neussprays met corticosteroïden verminderen ontsteking en zwelling in de neus. Sommige zijn zonder recept verkrijgbaar, andere alleen op doktersvoorschrift.
- Bij langdurige of ernstige allergieën kan je arts allergie-injecties aanraden om je afweersysteem te laten wennen aan het allergeen. Deze vorm van immunotherapie bevat precies voldoende allergeen om je immuunsysteem te prikkelen zonder een volledige allergische reactie uit te lokken. Allergie-injecties zijn bijvoorbeeld een oplossing als je plots een kattenallergie ontwikkelt.
2. Verkoudheid
Verschillende virussen kunnen milde tot matige klachten veroorzaken in de bovenste luchtwegen (neus, keel en bijholten). We noemen dit ‘verkouden zijn’—de meest voorkomende ziekte bij zowel kinderen als volwassenen. We worden vaker verkouden in het koude seizoen, maar dat komt vooral doordat we meer tijd binnen doorbrengen, dicht op elkaar en met mensen die hoesten of niezen en zo virusdeeltjes verspreiden. Kinderen worden gemiddeld 6 tot 10 keer per jaar verkouden, volwassenen 2 tot 4 keer.
Klachten bij een verkoudheid:
- Verstopte neus
- Kiespijn of keelontsteking
- Hoesten
- Niezen
- Tranen en jeukende ogen
- Lichte koorts
- Milde hoofdpijn
Hoe behandel je een verkoudheid?
Verkoudheidssymptomen beginnen meestal 2 à 3 dagen na besmetting en gaan binnen enkele dagen tot weken vanzelf over. Je kunt het herstel nauwelijks versnellen, maar je klachten wel beperken door veel te drinken, gezond te eten en te rusten. Vrij verkrijgbare medicijnen als neussprays, paracetamol en hoestpastilles kunnen verlichting bieden. Aspirine wordt bij kinderen met koorts afgeraden vanwege de link met het gevaarlijke syndroom van Reye.
De beste preventie is het vermijden van nauw contact met zieke mensen en je handen vaak wassen. Droge lucht maakt je neusslijmvlies kwetsbaarder; een luchtbevochtiger kan dan helpen.
3. Chemische Prikkeling
We komen dagelijks in contact met allerlei chemicaliën en prikkelende stoffen—van huishoudmiddelen met ammoniak, bleekmiddel, synthetische parfums en ftalaten tot zware industriële chemicaliën als formaldehyde, zwaveldioxide en zwavelzuur. Deze kunnen je neus blokkeren en irriteren.
Symptomen van chemische prikkeling:
- Verstopte of lopende neus, niezen, jeuk en meer slijmvorming
- Rode, jeukende, branderige, tranende en lichtgevoelige ogen
- Keelpijn, droge keel, schorheid of hoesten
- Piepen, benauwdheid, kortademigheid
- Rode huid, jeuk, uitslag of dermatitis
- Hoofdpijn
- Draaiduizeligheid en misselijkheid
- Vermoeidheid, zwakte, lusteloosheid
Hoe behandel je chemische prikkeling?
Stap één is de prikkelende stoffen uit je omgeving verwijderen. Achterhaal wat je klachten veroorzaakt en bescherm jezelf. Werk je met chemicaliën, draag dan beschermende kleding om contact te vermijden.
Bij de meeste chemische irritaties spoel je de aangedane plekken met water, dep je droog en klaar. Sommige stoffen hebben een speciale behandeling nodig, afhankelijk van het type en de ernst. Chemische brandwonden kunnen zeer pijnlijk zijn en vereisen spoedhulp. Bel bij twijfel altijd de giflijn of ga direct naar de arts.
4. Droge lucht
Gebruik je airconditioning in de zomer of verwarming in de winter, dan ken je het probleem van droge lucht. Als je neus uitdroogt, maakt het neusslijmvlies te weinig slijm aan om de bijholten vochtig te houden. Dat veroorzaakt irritatie en ontsteking van neus- en bijholteweefsel, verzwakt het afweersysteem, verhoogt het risico op neusbloedingen en maakt neus en bijholten vatbaarder voor virussen en bacteriën.
Heb je een verstopte neus door droge lucht, dan kun je merken:
- Verstopte neus
- Pijn of irritatie in de neus bij het inademen
- Jeukende keel
- Droge ogen
- Droge huid en lippen
- Droge hoest
Hoe behandel je verstopping door droge lucht?
Luchtbevochtiging en het vochtig houden van je neusholtes zijn de beste methoden. Maak gebruik van een luchtbevochtiger in bijvoorbeeld je slaapkamer. Irrigeer je neus met een zoutoplossing via een netipot, adem stoom in onder de douche, of gebruik hydraterende neuszalf en sprays. Drink altijd voldoende water.
5. Neuspoliepen
Neuspoliepen zijn zachte, goedaardige gezwellen in de neus of bijholten. Ze veroorzaken verstopping doordat ze de luchtwegen fysiek blokkeren. Naarmate ze groter of talrijker worden, wordt ademhalen lastiger.
Symptomen van neuspoliepen:
- Verstopte neus
- Verminderd reuk- of smaakvermogen
- Lopende neus of postnasale drip
- Druk/pijn in de bijholten
- Snurken of slaapapneu
Hoe behandel je neuspoliepen?
Behandeling is afhankelijk van de grootte en locatie. Soms volstaat een korte kuur corticosteroïden tegen ontsteking en zwelling, die de poliepen laat krimpen. Antihistaminica helpen als allergieën een rol spelen.
Bij ernstige klachten, bijvoorbeeld als je bijna dagelijks moeilijk ademt of ruikt, is een operatie doorgaans de oplossing. Vrouwen met allergieën, astma, auto-immuunziekten en chronische sinusitis lopen extra risico op poliepen.
Bij een endoscopische bijholte-operatie verwijdert de chirurg de poliepen om de luchtwegen te openen en weer normaal ademhalen mogelijk te maken. Soms groeien poliepen echter terug en is een volgende ingreep noodzakelijk.
Om die kans te verkleinen, kun je je allergieën en astma zo goed mogelijk behandelen, neusprikkels vermijden, goede hygiëne houden en regelmatig spoelen en bevochtigen.
6. Bijholteontsteking
Bij een bijholteontsteking, ofwel sinusitis, zijn de holle ruimtes in het gezicht rondom de ogen en neus ontstoken. Daardoor zwelt het slijmvlies op en krijg je een verstopte neus.
Sinusitis kan acuut zijn (duur ±2 weken) of chronisch (langer dan 12 weken).
Symptomen van sinusitis:
- Pijn of druk in het gezicht, vooral bij voorhoofd, wangen en ogen
- Verstopte neus
- Gelige of groene neusuitvloeiing
- Postnasale drip
- Verminderd reuk- of smaakvermogen
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Koorts
- Druk op de oren
Hoe behandel je bijholteontsteking?
- Neusspoeling met zoutoplossing om slijm te verwijderen
- Luchtbevochtiger of stoominhalatie
- Warme kompressen op het gezicht tegen de druk
- Ibuprofen of andere pijnstillers voor pijn en koorts
- Antihistaminica en corticosteroïden tegen zwelling en ontsteking
- Antibiotica als de oorzaak bacterieel is
Snelle behandeling is belangrijk om chronische klachten en complicaties te voorkomen.
7. Scheef neustussenschot
Als het neustussenschot dat je neusgaten scheidt, is verschoven, ontstaat een luchtdoorstromingsprobleem. Sommige vrouwen worden ermee geboren, maar het ontstaat vaak door een ongeluk of ouderdom.
Symptomen van een scheef neustussenschot:
- Verstopte neus, vaak aan één kant
- Moeite met ademhalen via één of beide neusgaten
- Terugkerende neusbloedingen
- Vaak bijholteontstekingen
- Druk/pijn in het gezicht
- Luide ademhaling of snurken
Is behandeling mogelijk?
Ja! Afhankelijk van de ernst is een neusspray tegen zwelling soms voldoende. Helpt dat niet, dan kan een operatie (septoplastiek) uitkomst bieden.
Met septoplastiek wordt het tussenschot gecorrigeerd, de luchtstroom verbeterd en de verstopping verlicht.
8. Vergrote neusamandelen
Vergrote neusamandelen, ofwel adenoïde hypertrofie, betreft een zwelling of vergroting van de neusamandel (adenoïde). Dit kliertje achterin de keel, achter de neus, is bij jonge kinderen belangrijk voor het afweersysteem.
De neusamandelen groeien tot ongeveer 3-5 jaar en slinken vanaf een jaar of 7-8. Bij volwassenen zijn ze verdwenen.
Bij de ontwikkeling van het immuunsysteem fungeren adenoïden als extra barrière en vangen ze virussen/bacteriën voordat deze het lichaam binnenkomen. Tijdens een infectie, allergie of bij frequent bloedneuzen zwellen ze zelfs tijdelijk tot het dubbele van originele grootte. Na herstel slinken ze weer, maar soms blijven ze te groot en veroorzaken dan klachten.
Klachten bij vergrote neusamandelen
- Verstopte/volle neus
- Moeite met neusademhaling
- Mondademhaling
- Snurken
- Slaapapneu
Hoe behandel je vergrote neusamandelen?
De eerste behandeling is aanpak van de oorzaak: antihistaminica of corticosteroïden bij allergie, antibiotica bij een infectie.
Als zwelling blijft en klachten aanhouden, kan een operatie nodig zijn. Bij een adenoïdectomie wordt onder narcose het overtollige weefsel weggehaald en kan normaal ademhalen weer snel. Herstel duurt meestal een paar dagen en vrouwen worden niet vaker ziek na de ingreep.
Tot slot over neusverstopping
Niemand vindt het prettig om een verstopte neus te hebben. Een paar dagen ongemak is heel wat anders dan langdurige verstopping. Merk je regelmatig dat je neus dicht zit, kun je slecht ruiken/proeven, voel je druk in je gezicht, of heb je andere symptomen die bij een verstopte neus horen, raadpleeg dan je arts voor onderzoek. Soms volstaat een simpel medicijn om weer vrij te ademen, en als er meer aan de hand is kun je het beste snel starten met een behandelplan.
Download WomanLog nu:
