Baarmoederverzakkingen: Vind een behandeling die bij jou past
Een baarmoederverzakking treft bijna de helft van alle vrouwen na de menopauze. Dit is een ernstig gezondheidsprobleem dat vaak medische of zelfs chirurgische behandeling vereist. Toch zijn er manieren om de bekkenbodemspieren te versterken, zodat je later in het leven een baarmoederverzakking kunt voorkomen.
Een baarmoederverzakking ontstaat wanneer de bekkenbodemspieren en -banden verzwakken en het gewicht van de buikorganen niet meer kunnen dragen. Dit komt meestal voor na het vijftigste levensjaar, vooral bij vrouwen die vaginaal zijn bevallen en de menopauze hebben doorgemaakt. In dit artikel leer je meer over baarmoederverzakkingen, hoe je dit kunt behandelen, en wat je beter kunt vermijden.
Wat veroorzaakt een baarmoederverzakking?
Een verzakking van de baarmoeder (of andere bekkenorganen) ontstaat wanneer verzwakte of beschadigde bekkenbodemspieren het toestaan dat de baarmoeder in de vagina zakt. Zwangerschap en bevalling belasten de bekkenbodemspieren extra, maar meestal herstellen zij goed. Een zware bevalling of het dragen van een groot kind kan deze spieren echter teveel belasten.
Andere mogelijke oorzaken zijn:
- Afnemende oestrogeenspiegels na de menopauze
- Zwaar tillen
- Obstipatie, persen bij de stoelgang
- Obesitas
- Chronisch hoesten
Bijkomende risicofactoren zijn meerdere vaginale bevallingen, roken, een ongezond dieet, alcoholgebruik, gebrek aan lichaamsbeweging of oefeningen niet correct uitvoeren. Witte en Latijns-Amerikaanse vrouwen lopen het grootste risico op een baarmoederverzakking.
Wat zijn de symptomen van een baarmoederverzakking?
Symptomen die kunnen wijzen op een baarmoederverzakking zijn ongemak bij zitten en lopen, het gevoel van een bolletje weefsel in de vagina, moeite met plassen en ontlasten, pijn bij vaginale seks, een gevoel van ruimtelijkheid in de vagina, pijn in de onderrug en/of bekkengebied.
Een baarmoederverzakking kent vier stadia:
- Stadium één—de baarmoeder begint in de vagina te zakken
- Stadium twee—de baarmoeder is gedaald tot aan de vaginale opening
- Stadium drie—de baarmoeder puilt uit de vagina
- Stadium vier of procidentia—de baarmoeder valt volledig uit de vagina
Behandelopties
Om de meeste milde tot matige verzakkingen te behandelen, adviseren artsen enkele eenvoudige aanpassingen in de levensstijl. De meest effectieve manier om de baarmoeder op haar plaats te houden, is het versterken van de bekkenbodemspieren met Kegel-oefeningen. Andere adviezen zijn: vermijden van zwaar tillen, je voeding verbeteren om obstipatie te voorkomen en laxeermiddelen gebruiken in plaats van te persen. Ernstigere gevallen kunnen baat hebben bij een uitneembare pessarium om de baarmoeder te ondersteunen. In de zwaarste gevallen kan een hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder) nodig zijn.
De belangrijkste oorzaak van baarmoederverzakking is het natuurlijk verzwakken van de spieren door het ouder worden en de verminderde oestrogeenproductie na de menopauze. Oestrogeensuppletietherapie in de vorm van vaginale crèmes of zetpillen die matige hoeveelheden oestrogeen afgeven helpt de elasticiteit te herstellen en maakt het makkelijker kracht op te bouwen in de bekkenbodem.
Alle vrouwen, ongeacht leeftijd en bevallingservaring, kunnen hun bekkenbodemspieren versterken om later in het leven een baarmoederverzakking en incontinentie te voorkomen.
De bekkenbodem
De bekkenbodem is een gelaagd netwerk van spieren, bindweefsel en banden met openingen voor anus, urethra en vagina. De bekkenbodem hangt als een soort hangmat in het bekken en is één van de vier spiergroepen die samen je core vormen, samen met de buikspieren, de rugspieren, en het middenrif.
De bekkenbodem heeft vijf hoofdfuncties: de ondersteuning van de buikorganen (blaas, baarmoeder, endeldarm); het stabiliseren van bekken en onderrug; de controle over urinebuis en anale sluitspier, zodat urine, ontlasting en gas niet ongecontroleerd ontsnappen; het stimuleren van bloedtoevoer en vaginale contracties tijdens seks en orgasme; en het meehelpen bij het terugpompen van bloed naar het hart.
De meeste mensen denken pas aan hun bekkenbodem als er een probleem is, maar net als bij elke spiergroep kun je de bekkenbodemspieren trainen en sterker maken.
Kegel-oefeningen
Kegel-oefeningen bestaan uit korte reeksen waarbij je de bekkenbodemspieren krachtig aanspant en weer ontspant om zo kracht en elasticiteit op te bouwen. Als je eenmaal weet hoe het moet, kun je deze oefeningen altijd en overal doen (niemand zal het merken). Hoe sterker deze spieren, hoe kleiner de kans op een baarmoederverzakking en je profiteert van meer corekracht, krachtigere orgasmes, prettiger seks, een gemakkelijkere bevalling en sneller herstel na de bevalling. Voor mannen kunnen sterke bekkenbodemspieren helpen om seks te verlengen en beter ejaculatie te controleren.
Weet je niet zeker welke spieren je moet aanspannen of hoe het voelt? Denk aan het aanspannen van een van de openingen tussen je benen—het stoppen van de urinestraal middenin het plassen, je anus aanspannen om een windje tegen te houden, of probeer eens een vinger in je vagina samen te knijpen om het drukgevoel te herkennen. De bekkenbodemspieren zijn verweven en werken samen; als je ze aanspant voel je hoe ze omhoog en naar binnen trekken.
Heb je de juiste spieren gevonden? Probeer dan een setje Kegels:
- Span de bekkenbodemspieren langzaam en bewust aan gedurende acht tellen.
- Ontspan volledig gedurende acht tellen—dit is net zo belangrijk als het aanspannen.
Denk eraan: adem normaal door en houd je billen en dijen ontspannen. Herhaal stap 1 en 2 acht keer.
Merk je dat je spieren nog niet sterk genoeg zijn voor acht seconden, begin dan met drie herhalingen van 3-seconden-Kegels en bouw rustig op. Je kunt het lichaam laten ontspannen door op je rug te liggen met je voeten op de grond en je knieën gebogen. Als je eenmaal gewend bent aan de oefening, kun je het op elk gewenst moment en op elke plek doen.
Lukt acht seconden makkelijk, bouw dan op tot twaalf. Je kunt dagelijks meerdere reeksen Kegels doen.
Voel je pijn in je vagina of bekken tijdens Kegels? Dit kan wijzen op een urologisch of gynaecologisch probleem, of een SOA, en dan is het verstandig om een arts te raadplegen.
Kegelballen en andere hulpmiddelen
Er bestaan allerlei hulpmiddelen voor het trainen van de bekkenbodem, maar eigenlijk is de simpele knijp- en ontspanningsoefening vaak al voldoende om je spiergroep op conditie te houden.
Op internet zul je zien dat er vaginale gewichtjes zijn in allerlei vormen en materialen, met namen als geishaballen, ben-wa-ballen, rin-no-tama, jade-eieren, yoni-eieren en orgasmeballen. New age goeroes zweren bij de yoni-ei voor een sterke bekkenbodem en vrouwelijke energie, maar een spiritueel effect is niet aantoonbaar—behalve het zelfvertrouwen dat je krijgt dankzij sterke spieren.
Je kunt met bekkenbodemgewichtjes beginnen terwijl je ligt als dat makkelijker is, maar rechtop leveren ze meer uitdaging. In zit kun je proberen de balletjes heen en weer te bewegen of enkel knijpen en ontspannen. Staand (voeten op heupbreedte) vallen de balletjes eruit tenzij je actief aanspant. In hurkzit—al dan niet met steun tegen de muur—moet je extra concentreren om niet de been- of bilspieren te laten helpen.
Wil je aan de slag met Kegelballen of andere vaginale gewichtjes, houd dan twee dingen in gedachten:
- Het hulpmiddel moet gemaakt zijn van een materiaal dat veilig is om in het lichaam te brengen en niet breekbaar of ruw is. Veel van deze producten bestaan uit een gladde, niet-poreuze, lichaamsveilige siliconenlaag die makkelijk schoon te maken is.
- Het moet eenvoudig te verwijderen zijn, bijvoorbeeld met een uitsteeksel of koord dat ook niet-poreus en goed reinigbaar is.
Yoni-eieren zijn meestal gemaakt van jade, nefriet of vergelijkbare mineralen. Ondanks hun gladde uiterlijk is het oppervlak poreus genoeg voor bacteriegroei en moeilijk echt te steriliseren. Slecht gereinigde yoni-eieren kunnen bacteriële vaginose of een vaginale schimmelinfectie veroorzaken. Als het ei vast komt te zitten kun je door het verwijderd krijgen ook de vaginawand beschadigen.
Gamify je vagina
Daar is een app voor! Tegenwoordig zijn er veel apps beschikbaar om je bekkenbodemspieren te trainen en op peil te houden. Sommige geven eenvoudige instructies en dagelijkse herinneringen, andere werken met interne sensoren, audiovisuele begeleiding, en persoonlijke oefenschema’s. Tegenwoordig kun je zelfs apps koppelen aan draagbare devices voor directe biofeedback terwijl je door het samentrekken van je bekkenbodem spelletjes bedient op je telefoon of tablet. Dat is pas een leuke workout!
Tot slot
Baarmoederverzakking is een vervelend probleem dat bijna de helft van de vrouwen boven de vijftig treft. Gelukkig kun je met simpele stappen het risico verkleinen of zelfs voorkomen. Zijn Kegel-oefeningen eenmaal bekend voor je, dan zijn ze makkelijk overal toe te passen. Het grootste struikelblok is vaak het onthouden om ze te doen. Koppel je Kegels dus aan een dagelijkse routine, bijvoorbeeld bij het tandenpoetsen, de kat voeren of als je je telefoon opneemt. Je zult er blij mee zijn!
Download WomanLog nu:
