Eetstoornissen Herkennen en Herstellen
Voedsel is essentieel in ons leven. Het geeft ons energie en voedt ons lichaam. Maar soms neemt datgene wat bedoeld is om ons vitaliteit te geven, het juist weg. Mensen met een eetstoornis gebruiken voedsel als steun om met negatieve of overweldigende emoties om te gaan, totdat hun relatie met eten ongezond wordt.
Een eetstoornis is een psychische aandoening waarbij een persoon voedsel of schadelijke eetgewoonten gebruikt om haar emoties te beheersen. Eetstoornissen kunnen ernstig en levensbedreigend zijn. Ongeveer 9% van de wereldbevolking lijdt eraan, waarbij vrouwen, adolescenten en LGBTQ-personen het meest kwetsbaar zijn.
Eetstoornissen
Eetstoornissen (ES) komen in veel vormen voor. Vaak wordt gedacht dat mensen met een eetstoornis hun voedselinname beperken, maar dit is lang niet altijd het geval.
Eetstoornissen kunnen ondervoeding veroorzaken, problemen met de maag en het spijsverteringskanaal en in ernstige gevallen leiden tot zelfbeschadiging of zelfdoding. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende eetstoornissen en delen we tips over hoe je hulp kunt zoeken als jij of iemand uit je omgeving hiermee te maken heeft.
Wat zijn de meest voorkomende eetstoornissen?
Anorexia nervosa is een bekende eetstoornis die wereldwijd duizenden mensen treft. Een vrouw met anorexia nervosa beperkt meestal haar voedselinname, vast vaak, beweegt excessief of probeert ingenomen voedsel op andere manieren kwijt te raken, zoals het continu nemen van laxeermiddelen en plaspillen of door over te geven. Vaak is zij dunner dan leeftijdsgenoten, heeft weinig energie en oogt ziek.
Vrouwen met anorexia nervosa zien zichzelf als te dik, ongeacht hoe mager ze zijn. Zij gebruiken eten en bewegen als straf en om zichzelf te controleren. Ook zijn zij vaak niet in staat om in het openbaar te eten en proberen ze controle te houden over hun omgeving door hun voedselinname streng te monitoren.
Boulimia nervosa
Vrouwen met boulimia nervosa zijn ook zeer gefocust op calorie-inname, maar houden doorgaans een normaal lichaamsgewicht. De stoornis uit zich in perioden van eetbuien, gevolgd door een vorm van zuivering zoals opzettelijk overgeven, laxeermiddelen gebruiken, klysma's of extreem sporten.
Boulimiapatiënten eten vaak tot hun maag het voedsel niet kan verwerken, waarna zij zich ziek voelen. Meestal binge-eten ze juist die voedingsmiddelen die ze anders zouden vermijden.
Emotioneel eten
Hoewel de eerste twee stoornissen bekender zijn, wordt emotioneel eten als de meest voorkomende eetstoornis beschouwd. Dit is een situatie waarin iemand, overweldigd door emoties, haar negatieve gevoelens probeert te verwerken door te eten. Vaak zal een vrouw met emotioneel eten in korte tijd grote hoeveelheden voedsel eten. In tegenstelling tot mensen met boulimia of anorexia, zuiveren emotionele eters het geconsumeerde voedsel niet. Wel kan zij zich daarna schuldig, beschaamd of verdrietig voelen over haar eetgedrag.
Emotionele eters lopen een groter risico op overgewicht en gebruiken eten als troost of beloning wanneer zij zich verdrietig, gestrest of overweldigd voelen door emoties.
Ruminatiestoornis
Ruminatiestoornis is een aandoening waarbij iemand haar maaginhoud na enige tijd (meestal na ongeveer 30 minuten) weer omhoog brengt en vervolgens doorslikt of uitspuugt. Hoewel dit terughalen bij patiënten met ruminatiestoornis vaak bewust gebeurt, kunnen ook andere aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) en gastroparese zorgen voor onvrijwillig oprispen. Tijdens ruminatie wordt het voedsel niet verteerd. Of een vrouw het nu doorslikt of uitspuugt, de stoornis veroorzaakt ondervoeding, laag gewicht en spijsverteringsklachten.
Wat veroorzaakt eetstoornissen?
Er is geen enkele oorzaak waardoor iemand een eetstoornis ontwikkelt. Meestal zijn het meerdere factoren die samen zorgen voor een ongezonde relatie met eten en een verstoord lichaamsbeeld.
Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:
- Genetica — vrouwen van wie de ouders een eetstoornis hadden, lopen een groter risico
- Psychische aandoeningen — een eetstoornis is een psychische aandoening, maar gaat vaak samen met andere psychische klachten zoals depressie, angst of een posttraumatische stoornis
- Maatschappelijke druk — opgroeien in een omgeving waar alleen bepaalde lichaamstypes worden gewaardeerd en waar eten met schuldgevoel gepaard gaat, vergroot de kans op toxische eetgewoonten
- Negatief lichaamsbeeld — wordt een vrouw bekritiseerd of gepest om haar gewicht of lichaam, dan ontwikkelt zij sneller een negatief lichaamsbeeld, probeert haar gewicht te veranderen of streeft naar onrealistische schoonheidsnormen
Wat zijn signalen dat jij of iemand anders een eetstoornis heeft?
Het kan lastig zijn te herkennen wanneer iemand een eetstoornis heeft, omdat ze vaak een normaal gewicht behouden en er gezond uitzien. Je kunt zelf ook zonder het te weten een eetstoornis hebben. Hoewel ieder geval anders is, zijn er bepaalde gedragingen die op een verhoogd risico wijzen.
- Voedsel beperken
- Niet eten in het bijzijn van anderen
- Obsessief calorieën tellen
- Braken na het eten
- Schuld- of schaamtegevoelens na (verboden) voedsel
- Klagen of piekeren over lichaamsvorm en gewicht
- Vaak vlak na het eten naar het toilet gaan
- Aanzienlijk gewichtsverlies
- Stemmingswisselingen, andere psychische klachten (angst, depressie, PTSS, dwangstoornissen, enz.)
- Te veel eten, in korte tijd grote hoeveelheden voedsel naar binnen werken
- Je lichaam willen beheersen
- Overmatig sporten of bewegen als straf voor (over)eten of als excuus om meer te mogen eten
De gevaren van eetstoornissen
Eetstoornissen zijn na opioïd-overdoses de dodelijkste psychische aandoening. Vrouwen met een eetstoornis lopen een verhoogd risico op ernstige lichamelijke aandoeningen, zelfbeschadiging en zelfs suïcide. Andere risico’s van eetstoornissen zijn onder meer:
- Ondervoeding
- Botontkalking
- Organafwijkingen of -falen
- Bloedarmoede
- Onvruchtbaarheid (lees meer over het effect van voeding op je lichaam en menstruatie)
- Hormonale problemen
- Haaruitval
- Ontstoken keel, gezwollen speekselklieren, slijtage van tandglazuur, tandbederf, brandend maagzuur, darmproblemen en dehydratie bij zuiveren door braken of laxeren
Wat kun je doen om te herstellen van een eetstoornis?
Elke eetstoornis is anders en vraagt om een eigen behandeling. Toch hebben de meeste eetstoornissen een psychische oorsprong. Denk je dat jij of iemand om je heen een eetstoornis heeft? Zoek dan direct hulp. Het belangrijkste is om te controleren of de vitale functies niet worden aangetast. Als dat zo is, moet een arts eerst zorgen voor het herstel van mineralen- en vitaminegehaltes.
De tweede en zeer belangrijke stap is therapie. Of je nu individuele of groepstherapie kiest: het is cruciaal om de diepere oorzaak te ontdekken van het verstoorde eetpatroon en lichaamsbeeld. Therapie helpt je innerlijke rust te vinden en gezondere manieren te ontwikkelen om met emoties om te gaan. Net als bij andere psychische aandoeningen kost herstel tijd—soms een leven lang. Het ontwikkelen van emotionele vaardigheden en gezonde eetgewoonten is de weg naar een gelukkiger, gezonder leven.
Je kunt je menstruatie eenvoudig bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
