Sensaties in mijn lichaam: elektrische schok—een verrassend symptoom
Hoewel het verontrustend kan lijken, is dit fenomeen waarschijnlijk vaker voorkomend dan je denkt. Heb je ooit uit het niets een sensatie gevoeld die lijkt op een schokje, een prikkel, of een tinteling? Zulke gewaarwordingen komen vaker voor tijdens de perimenopauze, wanneer schommelende hormoonspiegels de manier waarop onze zenuwen signalen afvuren kunnen beïnvloeden, maar dit verschijnsel kent vele andere oorzaken.
Vitale elektriciteit, oftewel elektriciteit in het menselijk lichaam, is een fascinerend onderwerp. We hebben allemaal elektrische impulsen die door ons zenuwstelsel stromen en de verbindingen aandrijven die ervoor zorgen dat we kunnen bewegen, denken en functioneren. De sensatie van een elektrische schok is een veelvoorkomend neveneffect van bijvoorbeeld het stoten van je elleboog tegen iets hards, waardoor de nervus ulnaris geprikkeld wordt, die langs je arm loopt en dicht bij de huidoppervlakte bij de binnenkant van de elleboog ligt. Wanneer echter een sterke schok zonder duidelijke aanleiding optreedt, kan dit wijzen op een ernstiger onderliggend medisch probleem.
Er zijn veel verschillende redenen waarom je plotseling een gewaarwording kunt ervaren die lijkt op een elektrische schok. Dit komt vaak voor en is meestal onschuldig. Ongewone, tijdelijke sensaties zoals tintelingen, branderigheid, doofheid, het gevoel van speldenprikjes of zelfs een elektrische schok vallen onder de overkoepelende term paresthesie, oftewel gestoorde gewaarwordingen.
Helaas worden mensen die dit symptoom als hinderlijk rapporteren, niet altijd serieus genomen. Wat mogelijk een teken is van een medisch probleem, wordt vaak afgedaan als statische elektriciteit of "je verbeelding". Toch zijn schokachtige sensaties een heel echt symptoom met talloze mogelijke oorzaken.
Waardoor ontstaan schokachtige sensaties?
De meest voorkomende oorzaak van tintelende en schokkerige gewaarwordingen in het lichaam is druk op de zenuwen of een periode van slechte doorbloeding. Ons lichaam heeft een complex netwerk van zenuwen die signalen naar en van de hersenen verzenden. In zekere zin zorgen onze zenuwen ervoor dat wij kunnen functioneren en interageren met de wereld. Wanneer een zenuw bekneld of beschadigd raakt, kan deze foutieve signalen doorgeven, wat resulteert in schokachtige sensaties.
Beknelde zenuwen
Het kost niet veel om een zenuw te beknellen. Zenuwen lopen door het hele lichaam en zijn gevoelig voor onze dagelijkse bewegingen en ervaringen. Op sommige plekken, zoals vingertoppen, ogen, navel, tepels, lippen en genitaliën, zijn er meer zenuwuiteinden per vierkante centimeter. Op bepaalde plaatsen liggen zenuwen dichter bij de huid of op plekken die makkelijker bekneld kunnen raken.
Carpaal tunnelsyndroom in de polsen is een veelvoorkomende klacht, meestal veroorzaakt door herhaalde hand- en polsbewegingen zoals typen op een toetsenbord zonder polssteun, een niet-ergonomische muismat gebruiken, piano spelen of werken met een boormachine. De weefsels raken ontstoken en oefenen druk uit op de nervus medianus binnen het carpale kanaal van de pols, waardoor de zenuw minder goed of helemaal niet functioneert. Overbelasting kan zenuwen beschadigen als er niet voldoende wordt gerust of gestrekt tussen activiteiten door.
Op de lange termijn kan slechte houding—zoals onderuitgezakt zitten of voorovergebogen over een apparaat hangen—de wervelkolom belasten en zenuwen in de nek- en bovenrug beknellen, wat kan leiden tot pijn of zelfs migraine.
Letsel
Lichamelijk letsel, zoals botbreuken, ontwrichtingen of trauma aan zenuwen, kan paresthesieën en andere zenuwproblemen veroorzaken. Wees extra voorzichtig als je schokjes voelt na een trauma aan je hoofd, nek of wervelkolom en roep onmiddellijk medische hulp in.
Medische aandoeningen
Degeneratieve aandoeningen zoals artrose of reumatoïde artritis kunnen ontstekingen en botuitsteeksels (botsporen) veroorzaken, meestal in de gewrichten of de wervelkolom. Ontstekingen kunnen omliggende zenuwen irriteren, terwijl botsporen er fysiek druk op uitoefenen, wat voor ongewone gewaarwordingen zorgt.
Perifere neuropathie is een aandoening die rechtstreeks in verband staat met het gevoel van elektrische schokken in het lichaam. Wanneer de perifere zenuwen—alle zenuwen buiten de hersenen en het ruggenmerg (het centrale zenuwstelsel, of CZS), die prikkels ontvangen en doorgeven aan het CZS—beschadigd zijn, verandert het gevoel in het lichaam. Perifere zenuwen zijn verantwoordelijk voor de overdracht van signalen zoals aanraking, temperatuur en pijn. Zijn deze zenuwen beschadigd of beïnvloed, dan kan je waarneming van je omgeving en lichamelijke sensaties veranderen, met onverwachte gevoelens zoals schokjes, tintelingen of pijn tot gevolg.
Perifere neuropathie is een veelvoorkomend symptoom van diabetes. De verhoogde bloedsuiker die kenmerkend is voor diabetes kan de wanden van de vasa nervorum beschadigen, de kleine bloedvaten die zenuwen van bloed voorzien. Op termijn veroorzaakt verminderde bloed- en zuurstoftoevoer ernstige schade aan zenuwen. Daarnaast raakt ook de stofwisseling en het functioneren van het lichaam verstoord.
De meest getroffen plekken bij perifere neuropathie zijn de voeten en handpalmen; vreemde sensaties zoals schokjes, spiertrekkingen of gevoelloosheid zijn daar vaak gelokaliseerd. Dit veelvoorkomende symptoom van diabetes kan ernstige zenuwschade en zelfs necrose veroorzaken.
Diabetische neuropathie wordt meestal behandeld met voorgeschreven medicatie, beweging en een volwaardig plantaardig dieet. Merk je langdurige symptomen van neuropathie op, zeker als je diabetes(type) hebt—ook zwangerschapsdiabetes tijdens de zwangerschap—raadpleeg dan je zorgverlener en beschrijf je klachten. Leefstijlaanpassingen met een gezonder voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging kunnen helpen.
Andere medische aandoeningen die schokachtige sensaties kunnen opwekken, soms zelfs als eerste symptoom, zijn onder meer:
- multiple sclerose
- nierziekten
- epileptische aanvallen
- microvoedingstof-tekorten of -overschotten, vooral vitamine B12, calcium en kalium
- allerlei huidaandoeningen
- fibromyalgie
Externe factoren
De meesten van ons hebben wel eens een schokje van statische elektriciteit gehad. Je krijgt dan plotseling een kleine schok van een object in je omgeving, zoals een deurklink, wollen trui of een ander persoon. Dit bekende fenomeen wordt vaak gebruikt voor leuke proefjes met kinderen.
Statische elektriciteit is het ophopen van een elektrische lading op het oppervlak van een voorwerp. Alle stoffen bestaan uit atomen, opgebouwd uit drie soorten deeltjes: negatief geladen elektronen, positief geladen protonen, en neutrale neutronen. Neutrale atomen bevatten evenveel protonen als elektronen en zijn dus elektrisch neutraal. Elektronen zijn echter niet zo stevig gebonden als de andere deeltjes en kunnen bij wrijving van het ene oppervlak naar het andere overstappen. Als er geen stroomkring is waar elektronen doorheen kunnen, bouwt de statische lading zich op totdat die weer ontladen wordt. Een overschot aan elektronen veroorzaakt een negatieve lading, een tekort een positieve. Ongelijk geladen atomen trekken elkaar aan, gelijk geladen atomen stoten elkaar af.
Als je bijvoorbeeld over een tapijt van nylon- of polyestervezels schuifelt met rubberen of plastic zolen, verzamel je extra elektronen, die ontladen zodra je iets van metaal (een goede geleider) of iets met een licht positieve lading aanraakt. Ook staan je haren recht overeind als je een wollen muts uittrekt in de winter, of als je je haar met een ballon of een piepschuim beker wrijft. Dat komt omdat de haren extra elektronen opgepikt hebben en elkaar afstoten omdat ze allemaal dezelfde negatieve lading hebben.
Kunnen hormonen statische elektriciteit veroorzaken?
Hormonen, de chemische boodschappers van het lichaam, reguleren onze fysiologische processen en beïnvloeden hoe wij onze omgeving ervaren. Hoewel hormonen niet direct statische elektriciteit opwekken, kunnen ze wel indirect factoren beïnvloeden die bijdragen aan de opbouw van statische lading op je huid.
Zoals bekend uit de puberteit kunnen hormonen de huidconditie direct beïnvloeden. Tijdens bepaalde hormonale schommelingen, zoals in de puberteit of zwangerschap, maar ook door de menstruatiecyclus, verandert de huid en daarmee haar elektrische geleidbaarheid. Schommelingen in het vochtgehalte, de zuurgraad (pH) of de talgproductie van de huid beïnvloeden het vermogen om elektriciteit te geleiden.
Water geleidt elektriciteit. Droge huid bevat minder vocht, waardoor elektriciteit er moeilijker doorheen geleid wordt; daardoor bouwt zich sneller een statische lading op. De kans op een kleine ontlading bij aanraking van iets wordt dan groter.
Zweet maakt de huid vochtig, verbetert de geleidbaarheid en vermindert de opbouw van statische lading. Hormonale veranderingen kunnen echter het zweten beïnvloeden, wat weer invloed heeft op hoe vaak je statische schokjes voelt.
Heb je regelmatig te maken met elektrostatische schokjes, kijk dan naar je omgeving en je verzorgingsroutine. Verwarmen of verkoelen kan de lucht droger maken. Regelmatig luchten helpt de luchtvochtigheid; een luchtbevochtiger of planten in huis verbeteren het binnenklimaat. Synthetische stoffen zoals nylon of natuurlijke wol zijn vaak de boosdoeners bij statische elektriciteit. Gebruik van huidcrèmes of lotions helpt ook om de huid te hydrateren en statische lading te verminderen.
Wat zijn elektrische schokken in het lichaam tijdens de perimenopauze en menopauze?
Net als in de puberteit wanneer de hormoonproductie toeneemt, vinden er tijdens de perimenopauze ingrijpende veranderingen plaats in het lichaam van vrouwen. Net zoals in de puberteit kunnen sommige symptomen daarvan onaangenaam zijn, zoals het ervaren van elektrische schokken in het lichaam.
Schommelingen in de oestrogeen- en progesteronspiegels kunnen de zenuwfunctie beïnvloeden. Hormonale veranderingen kunnen ook de doorbloeding naar de zenuwen verminderen, wat kan bijdragen aan zenuwbeschadiging en perifere neuropathie. Daarom ervaren sommige vrouwen elektrische schokjes tijdens de overgang. Deze sensaties worden vaak omschreven als kort, schietend of stekend en kunnen in verschillende delen van het lichaam voorkomen, zoals de armen, benen, handen of voeten. Ze variëren in frequentie en intensiteit en kunnen samengaan met tintelingen, gevoelloosheid of een branderig gevoel.
Schokjes en je menstruatiecyclus
Net als opvliegers zijn milde schokjes bekende symptomen van de perimenopauze. Hormonale tintelingen en schokgevoelens kunnen echter ook voorkomen bij menstruerende vrouwen.
Oestrogeen stijgt en daalt in verschillende fasen van de cyclus. Sommige vrouwen zijn tijdens bepaalde fases gevoeliger voor prikkels, wat zich kan uiten in schokjes. Hormoonschommelingen beïnvloeden bovendien de bloedcirculatie en vochtophoping, wat kan leiden tot een opgeblazen gevoel of zwelling. Dit kan zenuwen beknellen en bijdragen aan gevoelloosheid, tintelingen of schokjes in bepaalde lichaamsdelen.
Wat is lightning crotch?
We hebben de veelvoorkomende elektrische schokjes al besproken die samenhangen met zenuwfunctie en hormoonschommelingen. Sommige vrouwen ervaren echter een heel specifieke schokachtige sensatie in de voortplantingsorganen, in de volksmond ook wel lightning crotch genoemd.
Het slijmvlies van de baarmoeder, maar ook de baarmoederhals, bestaat uit spierweefsel en bevat op sommige plaatsen veel zenuwuiteinden. Hormonale veranderingen, ontstekingen of irritatie aan de voortplantingsorganen—zoals na een gynaecologisch onderzoek of uitstrijkje—kunnen de zenuwgevoeligheid verhogen en scherpe pijn opwekken in de baarmoederhals of vagina, als een bliksemschicht.
Tijdens de menstruatie trekt de baarmoeder samen om het baarmoederslijmvlies als menstruatiebloed uit te drijven. Sterke of intense contracties kunnen dan aanvoelen als elektrische schokken. Ook tijdens de zwangerschap, als de baarmoeder groeit en zich voorbereidt op de bevalling, kunnen contracties soortgelijke sensaties veroorzaken.
Andere veelvoorkomende oorzaken van schokjes in de baarmoeder- en baarmoederhalsregio zijn onder meer:
- baarmoedercontracties
- zenuwgevoeligheid
- diverse gynaecologische aandoeningen, zoals endometriose
- infectie of ontsteking
- gynaecologische ingrepen, zoals een biopsie of het plaatsen of verwijderen van een spiraaltje (IUD)
Een klein schokje in je lichaam hier en daar, nu en dan, is niets om je zorgen over te maken. Dit overkomt vrijwel iedereen wel eens. Worden de sensaties echter heftig, komen ze vaak voor of treden ze op samen met andere klachten, raadpleeg dan je arts om te achterhalen wat er aan de hand is en of behandeling nodig is.
Download WomanLog nu:
