Tinnitus: Wat is dat Vervelende Gegons in Mijn Oren?
Tinnitus is een ongewenste indringer die je dag kan verstoren met een aanhoudend, hoog piepend geluid in je oren. Het is niet alleen irritant; deze fantoomgeluiden kunnen je concentratie, slaappatroon en algehele levenskwaliteit negatief beïnvloeden.
Tinnitus is geen extern geluid, maar een interne waarneming die door de hersenen wordt gecreëerd. Het kan zich uiten als piepen, zoemen, sissen of zelfs muzikale tonen. Hoewel het vooral het gehoorsysteem beïnvloedt, kan tinnitus ontstaan door verschillende oorzaken elders in het lichaam, waardoor elk geval uniek is.
De naam van de aandoening, tinnitus, komt van het Latijnse tinnire, wat ‘rinkelen’ betekent. En inderdaad, als rinkelen omschrijven veel mensen dit aanhoudende en hinderlijke geluid in één of beide oren. In de meeste gevallen—tot wel 95% van de tijd—is tinnitus subjectief, wat inhoudt dat er geen tastbare oorzaak voor het geluid is. Het is een geluid dat door de hersenen wordt waargenomen zonder dat er sprake is van een daadwerkelijk geluid.
Wat veroorzaakt het geluid in de oren?
Tinnitus wordt vaak veroorzaakt door schade aan de stereocilia: piepkleine, haarachtige uitsteeksels van de sensorische cellen in je binnenoor. Deze kleine haartjes helpen normaal gesproken om geluidssignalen naar je hersenen te sturen, waardoor je de geluiden om je heen kunt horen. Ze zijn ook cruciaal voor je evenwicht.
Als deze cellen beschadigd raken of niet goed functioneren, kunnen ze willekeurige signalen naar je hersenen sturen die als geluid worden geïnterpreteerd, ook al is er geen echt geluid. Het is eigenlijk een trucje van je oren—een auditieve illusie.
Veelvoorkomende factoren die bijdragen aan tinnitus zijn:
- blootstelling aan harde en plotselinge geluiden
- leeftijdsgerelateerd gehoorverlies
- ophoping van oorsmeer (ja, zelfs dat)
- trauma aan hoofd of nek
- TMD (kaakgewrichtsstoornissen)
- bepaalde medicijnen
- gebruik van alcohol, tabak en verschillende stimulerende middelen
- bloedcirculatieproblemen in het oor of elders in het lichaam
- de ziekte van Ménière
Als rockconcerten en langdurige blootstelling aan harde machines vroeger de belangrijkste verdachten waren bij tinnitusklachten, lijkt tegenwoordig alles steeds luider te worden. Zelfs een regulier concert of een film in de bioscoop overschrijdt gemakkelijk veilige decibelniveaus.
Dit betekent niet dat alleen harde geluiden tinnitus veroorzaken. Voor wie gevoelig is voor tinnitus, kunnen stimulerende middelen, zelfs koffie, de aandoening verergeren.
Tinnitus kan tijdelijk zijn, bijvoorbeeld na een luid concert waarbij je oren een pauze nodig hebben maar de volgende dag weer normaal klinken. Soms blijft het echter langer hangen, en dat kan behoorlijk hinderlijk zijn.
In die gevallen is het verstandig om medisch advies in te winnen en je oren te laten controleren door een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) om te kijken of er een onderliggende oorzaak is en welke behandelingsmogelijkheden er zijn.
Symptomen van oorsuizen
Tinnitus is een aandoening met uiteenlopende symptomen.
Vrouwen die last hebben van tinnitus nemen een aanhoudend geluid waar in hun oren of hoofd. Dit geluid kan verschillende vormen aannemen, zoals piepen, zoemen, sissen of zelfs brullen. Het belangrijkste is dat deze geluiden waargenomen worden zonder enige externe geluidsbron. Denk aan het effect van een schelp tegen je oor houden en “de zee horen”, maar dan zonder schelp of externe druk; alles gebeurt vanbinnen.
Soms lijkt het geluid te pulseren, en komt het zelfs in het ritme van je hartslag voor. Dit heet pulserende tinnitus.
Veel mensen met tinnitus hebben moeite zich te concentreren of te slapen door het aanhoudende geluid. Dit kan vooral belastend zijn als het chronisch wordt en je geen verlichting kunt vinden. Het kan dan je dagelijkse activiteiten flink verstoren.
Iedereen weet hoe irritant het is om een persistent geluid, zoals een zoemende mug, vlakbij je te hebben. Maar omgaan met een geluid dat alleen jij hoort, urenlang, dagen of zelfs jarenlang, kan echt zwaar zijn, zelfs als het je lichamelijke gezondheid niet direct schaadt.
De ziekte van Ménière
De ziekte van Ménière is een episodische aandoening die het binnenoor aantast en duizeligheid of een draaiduizelig gevoel veroorzaakt. Tinnitus en gehoorverlies zijn veelvoorkomende symptomen bij Ménière. Hoewel het meestal één oor treft, is het chronisch en bestaat er geen bekende genezing. Een zoutarm dieet kan helpen het overtollige vocht in het binnenoor te verminderen.
Als je tinnitus gepaard gaat met duizeligheid, gehoorverlies of het gevoel dat je oor verstopt zit, en deze symptomen treden episodisch op zonder klachten tussen de aanvallen door, dan kun je Ménière hebben. Ga dan naar je arts voor een diagnose.
Hoe kan ik tinnitus snel verminderen?
Helaas is er geen snelle oplossing, zelfs niet voor ‘gewone’ tinnitus. Wel zijn er stappen die je kunt ondernemen om de impact van deze nare oorruis te beperken.
- Verwijder oorsmeer.
Begin met het inspecteren van je oren en – op een veilige manier – het verwijderen van overtollig oorsmeer. Steek geen wattenstaafje of iets anders in je gehoorgang. Dat was ooit gebruikelijk, maar blijkt meer kwaad dan goed te doen. Kijk liever of je apotheek oordruppels verkoopt die het oorsmeer verzachten en oplossen, zodat het op een natuurlijke manier afgevoerd kan worden, bijvoorbeeld door te laten uitlekken of met een spuitje. Soms kan het voorzichtig spoelen met lauw water met een bolspuitje helpen; deze methode is over het algemeen veilig, maar moet nooit gebruikt worden als je trommelvliezen beschadigd zijn. Twijfel je, raadpleeg dan een specialist.
- Gebruik witte ruis of andere vormen van geluidsmaskering.
Witte ruis kan prettig zijn bij tinnitus, omdat het het piepen in je oren maskeert en/of de waarneming ervan vermindert.
Witte ruis bevat alle hoorbare frequenties in gelijke sterkte. Andere zachte achtergrondgeluiden zoals regen, het geluid van de zee of een ventilator kunnen je afleiden van de tinnitustonen en tijdelijke verlichting bieden.
Witte ruis is vooral prettig wanneer je ontspant of gaat slapen, omdat tinnitus meestal het duidelijkst wordt als het stil is. Sommige vrouwen vinden witte ruis-machines erg behulpzaam bij het inslapen.
- Gebruik een gehoorapparaat.
Gehoorapparaten kunnen ook helpen bij het verminderen van tinnitussymptomen en worden vaak voorgeschreven aan oudere vrouwen specifiek om met dit probleem om te gaan.
Een gehoorapparaat versterkt de frequenties die iemand lastig hoort. Als deze geluiden beter doorkomen, is er minder ruimte voor de hersenen om ontbrekende geluiden zelf ‘in te vullen’. Gehoorapparaten werken vooral goed als gehoorverlies en tinnitus op dezelfde frequenties voorkomen.
Kan tinnitus verdwijnen door te bewegen?
Tinnitus hangt samen met je algehele gezondheid en stressniveau. Regelmatige lichaamsbeweging en een actieve levensstijl kunnen helpen met veel indirecte oorzaken van tinnitus, zoals slechte slaapkwaliteit, stress en angst, of problemen met de bloedcirculatie.
Dat is niets nieuws—matig bewegen is voor iedereen belangrijk en helpt daadwerkelijk je lichaam gezond te houden (hoe vervelend dat ook mag klinken).
Een afwisseling van kracht- en conditieoefeningen én ontspannende, zachte stretchoefeningen werkt het beste. Heb je last van TMD of een vergelijkbare klacht, dan kunnen rek- en versterkoefeningen voor je nek en schouders nuttig zijn.
Welke therapie is het beste bij tinnitus?
Er zijn meerdere therapieën ontwikkeld voor de behandeling van tinnitus. Denk aan:
- Akoestische therapie
- Tinnitus retraining therapie (TRT)
- Cognitieve gedragstherapie (CGT)
Akoestische therapie, ofwel geluids- of klanktherapie, maakt gebruik van maskeringstechnieken om je oren af te leiden en je een pauze te geven van het geluid, gecombineerd met gewenningsmethoden om je auditieve perceptie en emotionele reactie te hervormen.
Tinnitus retraining therapie gebruikt geluids- en coachingtechnieken om het auditieve, limbische en autonome zenuwstelsel te hertrainen. Gedurende minstens twaalf maanden leer je de systemen die je fantoomgeluiden produceren te herkalibreren. Het vraagt een flinke tijdsinvestering, maar er wordt een succespercentage van 80% genoemd. TRT wordt ook ingezet bij hyperacusis en verlaagde geluidsverdraagzaamheid.
Cognitieve gedragstherapie heeft ook goede resultaten bij tinnitus. CGT is een effectieve methode om je gedragsmatige en emotionele reactie opnieuw in te stellen, zodat je de impact van tinnitus en andere stressfactoren in het dagelijks leven vermindert.
Tinnitus heeft een sterke link met stress. Als je (nog) geen tijd wilt of kunt investeren in een gerichte therapie, probeer dan een stressreductietechniek, zoals yoga of meditatie, en maak gebruik van een apparaat voor geluidsmaskering, zodat je oren een adempauze krijgen.
Wees niet bang om je tinnitus te bespreken met je arts en naar oplossingen te zoeken. Soms verdwijnt het oorsuizen vanzelf, maar soms moet eerst een diepere oorzaak worden aangepakt. En soms kun je het best een strategie ontwikkelen waarmee jij er het beste mee omgaat. Iedereen verdient hulp.
Download WomanLog nu:
