Urineweginfectie
Een urineweginfectie of UWI is een bacteriële infectie die meestal wordt veroorzaakt door darmbacteriën die van het anale kanaal naar de urinewegen zijn gereisd. De aandoening is ongemakkelijk en pijnlijk en kan, indien onbehandeld, leiden tot nierschade.
Veel vrouwen ervaren minstens één keer in hun leven een urineweginfectie. Het is een veelvoorkomende bacteriële infectie die meestal gemakkelijk te behandelen is met antibiotica en natuurlijke remedies. Toch moet de aandoening serieus worden genomen wegens mogelijke ernstige complicaties.
Oorzaken en classificatie
Urineweginfectie (UWI) is een wijdverspreide aandoening die elk deel van de urinewegen (nieren, blaas, urineleiders en plasbuis) kan treffen. Iedereen kan een UWI krijgen, maar vrouwen zijn gevoeliger hiervoor door hun anatomie.
Een urineweginfectie wordt meestal veroorzaakt door E. coli-bacteriën die van nature in de dikke darm leven. Andere boosdoeners zijn onder andere proteus mirabilis en klebsiella pneumoniae. Wanneer ongewenste bacteriën de plasbuis bereiken, kan de infectie via de urinewegen opstijgen. Veel mensen krijgen minstens één keer in hun leven een urineweginfectie. De ernst van de aandoening hangt af van hoe ver de bacteriën zijn gereisd, en urineweginfecties worden ingedeeld op basis van hoe ver de infectie is opgestegen in het urinestelsel.
Soorten urineweginfecties:
- Blaasontsteking (cystitis), een bacteriële infectie van de blaas. Deze UWI veroorzaakt pijn en een branderig gevoel bij het plassen, en je kunt het gevoel hebben vaker te moeten plassen. Ook kan de kleur en helderheid van je urine veranderen, kun je bloed in je urine zien of pijn ervaren in de onderbuik.
- Prostatitis, een bacteriële infectie van de prostaat. Veelvoorkomende symptomen zijn pijn in de lies, pijnlijk en moeilijk plassen, bloed in de urine en een frequente, plotselinge drang om te plassen. Dit treft vooral mannen onder de 50 jaar.
- Urethritis, een bacteriële infectie van de plasbuis. Urethritis veroorzaakt een branderig gevoel bij het plassen en afscheiding uit de plasbuis. Sommigen ervaren ook het gevoel dat ze niet volledig kunnen uitplassen.
- Pyelonefritis, een bacteriële infectie van de nieren. Dit is het gevaarlijkste type UWI en komt meestal alleen voor als een infectie onbehandeld blijft of bij een verzwakt immuunsysteem. Het kan leiden tot nierschade (waaronder acuut nierfalen) en chronische infecties. Als bacteriën de nieren bereiken, heeft de patiënt vaak koorts, rillingen, misselijkheid, braken en pijn in de bovenrug.
Elke infectie kan gevaarlijk worden als ze niet wordt behandeld. Let op vroege symptomen en zoek medische hulp zodra je merkt dat er iets mis is.
Voorkomen en risico’s van een urineweginfectie
Urineweginfecties komen vaker voor dan je denkt. Uit onderzoek in het Verenigd Koninkrijk onder bijna een miljoen mensen gedurende 10 jaar bleek dat 21% van de ondervraagden minstens één keer een UWI had gehad in deze periode. Vooral vrouwen en ouderen waren het vaakst getroffen.
Veel factoren kunnen het risico op een urineweginfectie verhogen, zoals vrouw zijn (en dus een kortere plasbuis hebben) en ‘van achteren naar voren’ vegen na toiletgebruik, waarmee bacteriën van de anus naar de plasbuis worden gebracht.
Andere factoren die het risico op een urineweginfectie verhogen:
- Een verzwakt immuunsysteem—als je lichaam onder druk heeft gestaan, heeft het minder middelen om schadelijke bacteriën te bestrijden. Dit kan je kans op een urineweginfectie verhogen. Veelvoorkomende oorzaken van een verzwakt immuunsysteem zijn diabetes, obesitas, immunosuppressiva, seksueel overdraagbare aandoeningen en andere virale of bacteriële infecties.
- Hormonale veranderingen—een plotselinge daling van oestrogeen wordt in verband gebracht met een hoger infectierisico. Vrouwen in de menopauze en zwangere vrouwen lopen meer risico op een UWI door hormonale schommelingen. Lees hier meer over hormonale veranderingen.
- Seksuele activiteit—een urineweginfectie kan ontstaan tijdens seks, wanneer bacteriën via direct contact van de anus naar de plasbuis overgaan. Vrijen zonder bescherming kan de kans vergroten door veranderingen in de pH-balans en bacteriële samenstelling in de vagina. Lees hier meer over veilig vrijen.
- Certain voorbehoedsmiddelen—het gebruiken van een pessarium ter anticonceptie verhoogt het risico van vrouwen op een urineweginfectie, net als condooms met zaaddodend schuim.
- Het dragen van een urinekatheter—dit is een flexibel buisje dat via de plasbuis in de blaas wordt gebracht om urine op te vangen in een zakje wanneer normaal urineren niet mogelijk is. Een urinekatheter verhoogt het risico op een UWI aanzienlijk, zeker bij zwangerschap. Goede hygiëne is essentieel om infecties te voorkomen.
Veelgestelde vragen
Veroorzaakt kou een urineweginfectie?
Je hebt misschien gehoord dat je niet op koude grond moet zitten en je onderrug warm moet houden in de winter. Hoewel kou geen bacteriële infecties veroorzaakt, kan het wel een risicofactor zijn. Wanneer ons lichaam koude temperaturen moet doorstaan, doet het z’n best bloed en zuurstof naar vitale organen te sturen. Dat betekent dat de doorbloeding in deze organen toeneemt. Daardoor moeten je nieren harder werken om het bloed te filteren en meer urine aan te maken. Als je bij koude niet voldoende drinkt, werkt je lichaam minder effectief en stijgt de kans dat bacteriën die de filtratie zijn ontsnapt, in de urinewegen terechtkomen.
Helpt plassen na seks tegen urineweginfecties?
Veel mensen denken dat plassen na seks helpt om urineweginfecties te voorkomen. Er zijn weinig studies die dit staven, maar urine spoelt wel bacteriën uit de plasbuis. Seks verhoogt het risico op een UWI door het intensievere contact en de kans dat bacteriën bij de urinewegen komen. Plassen na seks om bacteriën weg te spoelen is echter alleen effectief als je dat binnen zo’n 30 minuten doet.
Hoewel vrouwen vaker een infectie oplopen, raden artsen ook mannen aan na seks te urineren. Plassen na seks is geen wondermiddel; het voorkomt geen zwangerschap en beschermt niet tegen soa’s. Oefen altijd veilige seks!
Behandelingen
Een urineweginfectie kan vaak worden behandeld met natuurlijke remedies, maar raadpleeg altijd je arts om zeker te zijn dat de bacteriën zich niet verder hebben verspreid en je geen chronische infectie riskeert. Je arts kan een urinemonster onderzoeken om de ernst van de infectie vast te stellen. De meest gebruikelijke medische behandeling is een antibioticakuur en het advies om veel te drinken om de bacteriën uit je lichaam te spoelen. Bij pijn kan de arts pijnstillers voorschrijven.
Sommige specialisten raden daarnaast aan cranberrysap te drinken of capsules met tannine te nemen. Tannine is een natuurlijke polyfenol (micronutriënt) in cranberry’s die voorkomt dat E. coli-bacteriën zich aan de blaaswand en plasbuis hechten.
Urineweginfecties voorkomen
Hoewel urineweginfecties gemakkelijk te behandelen zijn, geldt: ‘voorkomen is beter dan genezen’. Een urineweginfectie kan complicaties veroorzaken als een vernauwing van de plasbuis, nierschade, chronische infectie, risico’s in de zwangerschap en zelfs sepsis. Wat kun je doen om een UWI te voorkomen?
- Blijf gehydrateerd—urine heeft van zichzelf antibacteriële eigenschappen en voorkomt effectief dat bacteriën vastplakken aan de wanden van de urinewegen. Houd je plas niet op; regelmatig plassen helpt bacteriën uit te spoelen.
- Veeg van voor naar achter—na toiletgebruik altijd vegen van de vagina richting anus, zodat bacteriën uit het spijsverteringsstelsel niet in de plasbuis terechtkomen.
- Versterk je immuunsysteem—je lichaam is gemaakt om bacteriën en virussen af te weren. Wanneer je immuunsysteem verzwakt is, wordt het moeilijker het lichaam te beschermen. Je versterkt je afweer met voldoende slaap, gezonde voeding en regelmatige beweging.
- Oefen veilige seks—met een nieuwe partner altijd een condoom gebruiken en na de seks je genitaliën wassen en plassen.
- Was je genitale zone niet overmatig—agressieve zepen en geparfumeerde producten kunnen goede bacteriën doden en schadelijke bacteriën laten toenemen. Persoonlijke hygiëne is belangrijk, maar overdrijf niet—de zelfreinigende werking van je vagina is afhankelijk van een gezonde microflora.
Beperk de kans op een urineweginfectie door veilige seks te hebben, goed gehydrateerd te blijven en je intieme hygiëne te onderhouden.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
