Wat Betekent Koliek Bij Volwassenen?
Koliek is een bekend verschijnsel bij jonge baby’s. Hoewel ze verder gezond zijn, kunnen ze soms ontroostbaar huilen zonder duidelijke oorzaak, vooral in de eerste levensmaanden. Koliek bij baby’s wordt vaak in verband gebracht met een vorm van buikpijn. De term koliek wordt ook gebruikt om plotselinge, terugkerende, niet-specifieke buikpijn bij volwassenen te beschrijven.
Zelfs met onze huidige medische kennis blijft buikpijn lastig te herkennen en te behandelen. Het komt vaak voor bij mensen van alle leeftijden en kan veel verschillende oorzaken hebben. Bovendien kunnen veel voorkomende NSAID's (niet-steroïde ontstekingsremmende pijnstillers) schade aan het maag-darmkanaal veroorzaken.
Als jij plotselinge en aanhoudende buikkrampen ervaart die soms enkele uren kunnen duren, maar je niet goed kunt lokaliseren waar het vandaan komt en je gebruikelijke maagmiddelen niet helpen, kan het een vorm van koliek bij volwassenen zijn.
Pijn is berucht moeilijk te omschrijven. De woorden die we gebruiken—scherp, bonzend, brandend, zeurend, pijnlijk—kunnen voor iedereen iets anders betekenen. Bovendien liggen in de buik veel van onze vitale organen dicht bij elkaar, wat het moeilijk maakt om de boosdoener aan te wijzen.
De term “koliek” is een niet-specifieke term die terugkerende pijn zonder duidelijke oorzaak beschrijft. De uitdrukking functionele buikpijn wordt hiervoor ook soms gebruikt.
Koliek bij baby’s
Wanneer baby’s onrustig zijn en uren- of zelfs dagenlang huilen, terwijl aan al hun basisbehoeften is voldaan, wordt vaak koliek als verklaring aangevoerd.
De precieze oorzaak van koliek is lastig vast te stellen, maar wordt doorgaans toegeschreven aan ongemak in de buik. Het ballen van de vuistjes, overstrekken van het lijfje en het optrekken van de beentjes richting buik zijn veelvoorkomende tekenen van ongemak, net als winderigheid.
Wennen aan het leven buiten de baarmoeder en het voor het eerst drinken van moedermelk of kunstvoeding kan een flinke uitdaging zijn voor het maag-darmstelsel van een baby. Mogelijke oorzaken zijn een onrijp spijsverteringssysteem, voedselallergieën of -overgevoeligheden, een verstoorde darmflora, te veel of te weinig voeding, onvoldoende boeren en stress binnen het gezin.
Koliek lost meestal vanzelf op rond de leeftijd van drie of vier maanden, maar de aandoening kan voor het hele gezin erg belastend zijn. Ouders kregen vroeger het advies hun huilbaby te laten huilen, maar er zijn verschillende strategieën die ongemak en pijn kunnen verlichten. Vraag altijd advies aan een zorgverlener. Pijn en ongemak mogen nooit worden genegeerd bij baby’s of volwassenen, ook als de oorzaak niet direct zichtbaar is.
Koliek bij volwassenen
Bij volwassenen kan koliek zich uiten als krampen of spastische pijnen in de buik, waarbij de plek van de pijn kan verschuiven of diffuus aanvoelt. Het kan een vaag gevoel van ongemak zijn of scherpe, intermitterende pijnen die geen duidelijke oorsprong lijken te hebben.
Is buikpijn normaal?
Af en toe last hebben van je maag—ongemak in het spijsverteringskanaal—komt bij veel van ons voor. Soms eten we voeding die niet goed valt, zeker als we reizen of iets nieuws proberen. Sommige vrouwen hebben voedselallergieën, intoleranties of gevoeligheden die zich uiten als buikpijn.
Leefstijl, voeding en stress hebben allemaal invloed op het maag-darmkanaal. De meest voorkomende oorzaken van buikklachten zijn:
- voedselintoleranties
- te veel gegeten
- indigestie
- winderigheid
- stress
- menstruatiekrampen
- plotselinge veranderingen in leefstijl of voeding
Blijvende of hevige buikpijn vereist echter altijd nader onderzoek.
Soorten koliek bij volwassenen
Koliek bij volwassenen wordt meestal onderverdeeld in nierkoliek, galkoliek of darmkoliek op basis van de bron van de pijn.
Nierkoliek
Nierkoliek kenmerkt zich door scherpe pijn in de nierstreek—“flankpijn” in de onderrug—vaak veroorzaakt door nierstenen (ook wel nierstenen, nefrolithiase of urolithiase genoemd). Dit zijn kleine, kristalvormige afzettingen van mineralen en zuren, variërend van een zandkorrel tot een kiezelsteentje, die hevige pijn, misselijkheid, braken en bloed in de urine kunnen veroorzaken wanneer ze zich door de urinewegen verplaatsen of deze blokkeren.
Nierstenen kunnen ontstaan door voeding, erfelijkheid of onvoldoende drinken. Het uitplassen ervan is erg pijnlijk, maar er zijn behandelmogelijkheden om ze te verkleinen of te verwijderen. Bij extreem hevige pijn kan een operatie nodig zijn.
Nierstenen voorkomen doe je vooral door voldoende te drinken en je voedingspatroon aan te passen. Genoeg vocht innemen is de belangrijkste beschermende maatregel.
Pijn in de nierstreek kan ook duiden op een urineweginfectie of nierontsteking.Heb je een nierontsteking of nieraandoening, gebruik dan alleen pijnstillers die zijn goedgekeurd door je arts. Sommige pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen en hoge doseringen aspirine kunnen extra ontstekingen veroorzaken in de nieren.
Galkoliek
Galkoliek is de medische term voor plotselinge, hevige buikpijn door tijdelijke verstopping of irritatie van de galblaas of galwegen.
Gal is een stof die door de lever wordt aangemaakt en helpt bij de vertering van vetten. Het wordt opgeslagen in de galblaas en vrijgegeven wanneer nodig. Galstenen ontstaan wanneer gal in de galblaas verhardt, mogelijk door een verstoorde samenstelling—te veel cholesterol of bilirubine, of te weinig galzouten. Galstenen komen veel voor en zijn meestal goedaardig, maar wanneer een galsteen de galstroom blokkeert, veroorzaakt dit galkoliek.
Hoewel het op elk moment kan optreden, vindt een “galsteenaanval” vaak 's nachts of na het eten van vet eten plaats, wanneer de galblaas samentrekt om spijsverteringsgal af te geven.
Galkoliek is herkenbaar aan scherpe, krampende pijn rechtsboven of in het midden van de bovenbuik—de regio rond de lever en galblaas. De pijn kan uitstralen naar de rug of rechterschouder, gaat vaak gepaard met misselijkheid of braken, en verdwijnt niet na toiletbezoek of andere maatregelen die buikpijn verlichten.
Zoek medische hulp als galkoliek langer dan 8 uur aanhoudt of samengaat met geelzucht of andere ernstige klachten.
Darmkoliek
Darmkoliek verwijst naar scherpe, krampachtige buikpijn, vaak veroorzaakt door spasmen of samentrekkingen in de darmen. Dit is meestal het gevolg van gas, indigestie, verstopping of andere maag-darmklachten. De pijn wordt vaak beschreven als een plotseling, heftig ongemak dat komt en gaat, meestal in de onderbuik.
Darmkoliek kan behoorlijk vervelend zijn en gepaard gaan met een opgeblazen gevoel, veranderde stoelgang en algemeen maag-darmongemak. Meestal gaat dit vanzelf over en is het onschuldig, maar terugkerende of heftige darmkoliek kan wijzen op een onderliggende aandoening zoals Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Inflammatoire Darmziekten (IBD).
Behandeling van Koliek
Om de juiste behandeling te kiezen, is het belangrijk de oorzaak van het ongemak vast te stellen.
Gaat koliek samen met aanhoudende pijn, onverklaarbaar gewichtsverlies, veranderingen in de stoelgang, bloed in de ontlasting, of andere verontrustende symptomen, raadpleeg dan altijd een arts. Je zorgverlener kan via lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, een echo of andere diagnostiek ernstige aandoeningen zoals blindedarmontsteking, diverticulitis, nierstenen, galstenen en andere problemen uitsluiten.
Bij milde koliek kunnen veelvoorkomende huismiddeltjes helpen, zoals:
- veel water drinken
- afzien van pittig eten, koffie, alcohol, en producten waarvoor je gevoelig bent
- lichte voeding zoals rijst en banaan eten totdat je je weer beter voelt
- een warme kruik of warmtepakking op de buik leggen
- gember toevoegen aan eten en dranken om de spijsvertering te ondersteunen
Zelfzorgmiddelen zoals bismutsubsalicylaat (Pepto-Bismol) bij indigestie, misselijkheid, diarree en gas, en actieve kool, simeticon of diosmectiet (Smecta) tegen winderigheid en een opgeblazen gevoel, en paracetamol voor pijnstilling kunnen verlichting geven. Bij lever- of nieraandoeningen: overleg altijd eerst met je arts voor je een nieuw middel gebruikt.
Leefstijlaanpassingen
Chronische pijnklachten vereisen vaak blijvende veranderingen in leefstijl. Een gezond dieet, dagelijks voldoende beweging en vermindering van stress helpen je om buikklachten onder controle te krijgen. Voedingssupplementen zoals probiotica kunnen maag-darmklachten eveneens verlichten.
Let erop dat je:
- triggers in je voeding vermijdt
- stress vermindert
- actief blijft
- onderliggende oorzaken zoals nierstenen, galstenen, etc. aanpakt
Zelfs als de terugkerende pijn onschuldig lijkt, hoef je er niet alleen mee rond te lopen. Het is mogelijk om de symptomen van koliek te behandelen en de kwaliteit van je dagelijks leven te verhogen.
Download WomanLog nu:
