Werken Etherische Oliën Echt?
Lavendel—voor slaap en ontspanning, citroen—tegen hoofdpijn, roos—om angst te verminderen, enz. Etherische oliën ruiken misschien lekker, maar of ze echt werken blijft onderwerp van discussie.
Hoewel hun effectiviteit in aromatherapie onduidelijk blijft, worden etherische oliën veel gebruikt als antibacteriële ingrediënten in diverse producten.
Het gebruik van etherische oliën dateert minstens uit de 12e eeuw. Verslagen tonen aan dat ze werden gebruikt in zalven, parfums en zelfs in balsemvloeistoffen. Tegenwoordig gebruiken we geen geurige oliën meer om onze overledenen te mummificeren, maar de laatste jaren zijn ze sterk teruggekomen als een natuurlijk middel tegen uiteenlopende kwalen en ziekten. Etherische oliën zijn te vinden in cosmetica, geuren en huishoudelijke schoonmaakmiddelen.
Wat zijn etherische oliën?
Een etherische olie is een vloeistof die aromatische chemische verbindingen bevat die kenmerkend zijn voor een bepaalde plant in geconcentreerde vorm; deze oliën worden meestal via stoomdestillatie verkregen — behalve citrusessences, die koud worden gewonnen. De term "etherisch" betekent hier niet essentieel of onmisbaar, maar geeft aan dat de olie de "essentie" van de plant bevat, zoals bepaald door haar vluchtige oliën — verbindingen die verdampen als ze met lucht in contact komen, waardoor wij ze kunnen ruiken. In tegenstelling tot plantaardige oliën (zoals olijf-, avocado- of sesamolie) bevatten etherische oliën niet voornamelijk vetstoffen; "plantenessence" zou misschien een betere term zijn, want eenmaal de aromatische chemische stoffen zijn gewonnen, worden ze vermengd met een draagolie om een product te maken dat klaar is voor gebruik.
Onbetrouwbare producenten van etherische oliën kunnen hun oliën verdunnen of vervalsen om zo hun winst te maximaliseren. Lage prijzen en waarschuwingslabels zoals "alleen voor uitwendig gebruik", "niet voor inwendig gebruik" en "verdunnen voor op de huid" kunnen op vervalsing wijzen. Toch zijn pure etherische oliën krachtig en niet allemaal veilig om in te nemen. Koop je oliën bij een betrouwbare producent en gebruik ze volgens de instructies.
Toepassingen van etherische oliën
Planten maken etherische oliën aan om verschillende redenen—om bestuivers aan te trekken, om planteneters af te schrikken, om de groei van concurrerende plantensoorten te beïnvloeden en om schimmel-, bacterie- en virusziekten bij planten te beheersen. Door hun vluchtige aard en bekende werking op planteneters zijn etherische oliën een sterke kandidaat als natuurlijk alternatief voor synthetische pesticiden. Etherische oliën worden ook gebruikt als natuurlijke toevoegingen voor voedselconservering, bijvoorbeeld om bacteriën te bestrijden die vlees aantasten.
De meeste etherische oliën worden gebruikt bij het maken van parfums en geuren die worden toegevoegd aan cosmetica zoals crèmes en douchegels. Soms worden etherische oliën toegevoegd om hun natuurlijke antioxiderende eigenschappen, dus niet alleen vanwege het aroma.
Aromatherapie
Slechts een relatief klein aantal etherische oliën is aangetoond nuttig te zijn voor therapeutische doeleinden. Veel natuurgeneeskundigen en aromatherapeuten gebruiken etherische oliën. Bij aromatherapie worden oliën in de lucht verspreid via verdamping of direct (meestal verdund in een draagolie) op het lichaam aangebracht.
Aromatherapeuten geloven dat het inademen van de heilzame verbindingen uit bepaalde etherische oliën deze verbindingen via de longen in de bloedbaan brengt—waar ze anders moeilijk terechtkomen—en zo mogelijk kunnen profiteren van hun werking.
Enkele voorbeelden van effecten die aan verschillende etherische oliën worden toegeschreven:
- Rozenolie heeft een zoete, bloemige geur en is aangetoond bij te dragen aan minder angst. De antioxiderende eigenschappen zouden acne helpen behandelen en de teint verbeteren.
Let op: Huidirritatie kan optreden bij uitwendig gebruik, dus gebruik altijd extra draagolie als je rozenolie voor de huid wilt gebruiken. - Lavendelolie heeft een subtiel bloemige geur die bekendstaat om haar ontspannende werking en bevordert de slaap. Inademing kan hoofdpijn verminderen, en op de huid aangebracht zou het jeuk en zwelling van insectenbeten verzachten.
Let op: Mogelijke bijwerkingen zijn misselijkheid, hoofdpijn, rillingen en braken. De olie kan irriteren bij overgevoeligheid. - Hyssopolie ruikt aards, kruidig en zoet. Kan op de huid worden aangebracht om littekens te verminderen, ontstekingen te remmen en de genezing te bevorderen.
Let op: Niet gebruiken tijdens zwangerschap of bij een voorgeschiedenis van epilepsie of stuipen. - Mirreolie ruikt harsachtig en wordt gezegd te helpen bij acne en gebarsten huid, en het kan zelfs voetschimmel behandelen.
Let op: Mirre mag nooit worden ingenomen. Bij uitwendig gebruik kan het dermatitis veroorzaken. Ernstige bijwerkingen zijn hartritmestoornissen en lage bloeddruk. Kan het risico op een miskraam verhogen bij gebruik tijdens zwangerschap. - Basilicumolie. De uit basilicum gewonnen etherische olie heeft veel voordelen voor zowel inwendig als uitwendig gebruik. Basilicum lijkt zowel antivirale als ontstekingsremmende eigenschappen te hebben en werkt als middel tegen verkoudheid en griep en als spierontspanner. Verder zou het helpen tegen acne, stress verminderen, en productophoping in het haar tegengaan en glans bevorderen.
Let op: Overleg met je arts vóór gebruik als je zwanger bent of borstvoeding geeft.
Voor velen zijn kruidenoliën zoals lavendel, munt of eucalyptus een echt wondermiddel. Sommigen beweren dat etherische oliën hun migraine sneller verlichten dan farmaceutische middelen. Anderen zeggen juist dat etherische oliën hun libido verhogen als niets anders helpt.
De geuren uit etherische oliën zouden het limbisch systeem stimuleren—de hersenstructuren die emoties en het langetermijngeheugen reguleren. Het limbisch systeem heeft invloed op verschillende autonome fysiologische functies zoals ademhaling, hartslag en bloeddruk. Hierdoor wordt aangenomen dat etherische oliën daadwerkelijk een fysiek effect kunnen hebben op het lichaam. Het limbisch systeem is ook nauw betrokken bij de vorming van herinneringen, wat deels kan verklaren waarom bekende geuren emoties of herinneringen kunnen oproepen.
Er is echter niet genoeg wetenschappelijke onderbouwing voor deze claims; meer onderzoek is nodig voordat er met zekerheid iets gezegd kan worden.
Wetenschappers doen meer onderzoek
Hoewel er aanhoudende scepsis is over de therapeutische toepassing van etherische oliën, worden deze claims niet volledig terzijde geschoven door wetenschappers. Etherische oliën zijn onderwerp van diverse wetenschappelijke studies, waarbij vooral wordt gekeken naar de biologisch actieve moleculen in de oliën.
Elke etherische olie bevat 50 tot 100 verschillende biochemische moleculen. Door specifieke analysetechnieken kunnen deze moleculen worden geïdentificeerd en gekwantificeerd en wordt de precieze samenstelling van elke olie vastgesteld.
De verbindingen met de grootste antibacteriële werking en breedste spectrum zijn de fenolen: thymol (in tijm- en oregano-olie), carvacrol (in oregano-olie) en eugenol (in kruidnagelolie).
- Fenolen veroorzaken onherstelbare schade aan membranen en kunnen gebruikt worden bij bacteriële, virale en parasitaire infecties, ongeacht waar deze zich in het lichaam bevinden.
- Thymol en eugenol zijn verantwoordelijk voor de schimmelwerende (fungicide) en bacteriedodende (bactericide) activiteiten van de etherische oliën waarin ze voorkomen.
Vervolgonderzoek naar etherische oliën kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe antibiotica om resistente bacteriestammen te bestrijden. Onjuist gebruik van bestaande antibiotica—zoals het niet afmaken van een kuur of overmatig gebruik—vormen de belangrijkste oorzaak van het ontstaan van resistente bacteriën. We zijn genoodzaakt nieuwe manieren te vinden om bacteriën te bestrijden zonder bijwerkingen voor patiënten. Het tekort aan zulke antibiotica is een wereldwijd probleem geworden.
Etherische oliën worden nu al gebruikt als natuurlijke pesticiden en voedselconserveringsmiddelen en zouden in de toekomst nuttig kunnen zijn bij de bestrijding van bacteriële infecties.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
