Handicap en Seksuele Gezondheid
De seksuele behoeften van mensen die met een handicap leven zijn hetzelfde als die van iedereen, maar het overwinnen van het stigma en het verkrijgen van toegang tot basisinformatie en diensten rond seksuele gezondheid is voor hen veel uitdagender. Mensen met een beperking blijven onevenredig onderbediend op het gebied van seksuele voorlichting en hulpmiddelen, zowel als tiener als later in het leven. In dit artikel bespreken we hoe informatie over seksuele gezondheid toegankelijker kan worden voor iedereen, ongeacht onze lichamelijke of mentale mogelijkheden.
Ongeveer 10% van de wereldbevolking leeft met een of andere vorm van handicap en mensen met een beperking worden vaak losgekoppeld van hun seksuele behoeften. Hun seksualiteit en reproductieve gezondheid worden meestal verwaarloosd, waardoor het lastiger voor hen is om voor deze rechten op te komen.
De impact van validisme
‘Validisme’ is bewuste of onbewuste discriminatie van mensen met een handicap. Als je zelf geen beperking hebt, realiseer je je waarschijnlijk niet hoe een simpel iets waar jij niet bij stilstaat voor iemand anders een onoverkomelijk obstakel kan vormen als er geen rekening mee gehouden wordt. Zelfs goedbedoelende mensen kunnen onwetend zijn over de ervaring van anderen en ongemerkt discrimineren, waardoor mensen met een beperking benadeeld worden. We kunnen bewustwording creëren om dit te veranderen.
Net als iedereen hebben mensen met een handicap seksuele behoeften, verlangens en fantasieën die ze willen uiten en beleven. Maar als het gesprek hierover op gang komt, wijken de meeste niet-gehandicapte mensen uit naar een ander onderwerp. Het komt nog steeds vaak voor dat leerkrachten, artsen en anderen die mogelijk kunnen helpen, het belang van deze fundamentele menselijke behoeften voor iemand met een beperking negeren. Dit maakt het stigma erger en vergroot de kloof tussen mensen met en zonder handicap.
Mensen met een beperking worden geconfronteerd met extra uitdagingen op het gebied van hun seksuele en reproductieve gezondheid. Niet alleen gedragen velen zich ondoordacht, maar onze sociale en fysieke infrastructuur is bedoeld voor de gemiddelde mens en houdt zonder herinnering geen rekening met de diversiteit van de menselijke ervaring.
Een gebrek aan toegankelijke informatie
Seksuele voorlichting is een fundamenteel recht. Alle jongeren zouden de kans moeten krijgen om te leren over hun anatomie, puberteit en lichamelijke veranderingen, seksuele gezondheid, anticonceptie, toestemming en andere essentiële onderwerpen. Helaas worden mensen met een beperking hier vaak van uitgesloten. Velen krijgen thuisonderwijs om uiteenlopende redenen en het is aan hun ouders om hen naast alles anders ook basale seksuele voorlichting te geven. Veel ouders vermijden echter het bespreken van seksualiteit met hun kinderen, of ze nu een handicap hebben of niet. Sommige ouders zijn bang voor de puberteit als hun kinderen geen kind meer zijn en interesse krijgen in seks en intieme relaties buiten het gezin. Anderen scheiden hun kinderen af van seksualiteit omdat ze opgevoed zijn met het idee dat deze behoefte zondig is.
Als een kind met een handicap naar school gaat, kan het lastig zijn om zich te herkennen in de gegeven informatie, want verschillende lichaamstypes worden zelden getoond.
Jongeren die met niemand kunnen praten over hun veranderende lichaam en nieuwe gevoelens, kunnen minder zeker zijn over hun seksualiteit en vatbaarder zijn voor seksueel geweld, gezondheidsproblemen, ongeplande zwangerschappen en seksueel overdraagbare aandoeningen.
Seksueel en fysiek geweld
Mensen met een beperking lopen een groter risico op het meemaken van seksueel en fysiek geweld dan mensen zonder beperking.
Als iemand niet begrijpt wat haar overkomt, zal ze minder snel om hulp roepen of vluchten voor seksueel geweld. De meeste daders staan dichtbij hun slachtoffers; ze kunnen familieleden zijn, verzorgenden, medisch personeel of persoonlijke assistenten. Mensen met een beperking die misbruik meemaken, zijn vaak afhankelijk van hun dader en hebben niemand om zich tot te wenden. Zelfs als ze hulp zoeken, negeert de autoriteit hun meldingen vaak.
Lees meer over het heropbouwen van intimiteit na een gewelddadige relatie.
Slechte toegankelijkheid
Veel mensen met een handicap kunnen door fysieke obstakels niet bij de benodigde informatie over hun reproductieve en seksuele gezondheid. Slecht ontworpen, verouderde en vervallen infrastructuur, vooral op het platteland, kan onoverkomelijke barrières opleveren voor mensen met mobiliteitsproblemen. Dit verhoogt het risico op onbehandelde ziektes en complicaties gerelateerd aan seksuele en reproductieve gezondheid, zoals soa’s en ongewenste zwangerschappen.
In sommige instellingen is het medisch personeel niet goed genoeg opgeleid om mensen met een handicap te helpen, waardoor hun behoeften worden genegeerd of niet serieus genomen. Sommige zorgverleners zijn bevooroordeeld als het gaat om seksualiteitszorg voor mensen met een beperking; ze beperken de toegang tot diensten of wijzen de kinderwens van een jongere af omdat ze seksueel gedrag niet normaal vinden bij mensen van wie het lichaam afwijkt van de norm.
Stereotypen
In veel samenlevingen worden mensen met een beperking niet als seksuele wezens gezien. Daardoor is het moeilijker voor hen om partners te vinden, gezonde relaties op te bouwen en te genieten van bevredigende seks. Dit vooroordeel ontneemt mensen die met zulke uitdagingen moeten leven hun fundamentele mensenrechten en vrijheden. Stereotypen delen mensen op in groepen zonder oog voor nuance of omstandigheden. We grijpen dagelijks naar dit soort denkkaders, maar zouden extra goed moeten nadenken als het gaat om menselijke waardigheid.
Uitsluiting van mensen met een beperking bij besluitvorming
Mensen met een beperking worden vaak buitengesloten bij beslissingen die hun rechten en welzijn direct beïnvloeden. Ze worden meestal gezien als mensen die zorg ontvangen, niet als mensen die actief kunnen meedenken over hun eigen oplossingen, hun visie kunnen geven of mogelijke oplossingen kunnen voorstellen. Door misschien wel de belangrijkste kennisbron uit te sluiten, kunnen helpers hun goede intenties niet in werkbare oplossingen omzetten.
Gebrek aan steun
Een ander veelvoorkomend stereotype is dat mensen met een beperking geen goede ouders kunnen zijn. Als mensen met speciale behoeften willen moeder worden, worden ze vaak bespot en krijgen minder steun dan anderen. In werkelijkheid kunnen de meeste vrouwen met een beperking—zelfs bij een verstandelijke beperking—geweldig voor hun kind zorgen. Ze hebben misschien aangepaste hulpmiddelen nodig, maar ze kunnen een gezin vormen en kinderen opvoeden. Toch lopen ze veel meer risico hun ouderlijke rechten kwijt te raken. Zelfs zonder bewijs worden kinderen vaker uit zulke gezinnen gehaald door sociale diensten, vanwege diepgewortelde vooroordelen in de medische wereld.
De zwangerschap, bevalling en kraamtijd zijn voor elke vrouw een uitdaging, laat staan voor een vrouw die ook nog met een beperking moet dealen. Slechte toegang tot hulpmiddelen en klinieken maakt de kans op complicaties en vertraagde zorg groter.
Oplossingen om seksuele en reproductieve gezondheid toegankelijker te maken
De seksuele en reproductieve gezondheid van mensen met een handicap krijgt momenteel niet de aandacht die het verdient. Hier zijn enkele voorstellen waarmee we hun ervaringen positiever kunnen maken.
Bewustwording vergroten
Als 10% van onze bevolking leeft met een vorm van handicap, en velen nog eens direct betrokken zijn, is het onlogisch deze problemen te negeren. Mensen voorlichten over wat het betekent om met een beperking te leven en bewustwording creëren over het feit dat de meerderheid gewoon een gelukkig leven kan leiden ondanks uitdagingen, is essentieel om het stigma te doorbreken.
Het medisch werkveld trainen in de sociale aspecten van leven met een beperking is een andere manier om informatie en hulpmiddelen toegankelijker te maken voor mensen met beperkte mogelijkheden.
Besluitvorming diverser maken
Inclusieve besluitvorming betekent dat de ervaringen van iedereen worden meegewogen. Mensen met een handicap worden vaak niet in staat geacht om voor zichzelf op te komen, waardoor ze niet betrokken worden bij beslissingen die hun leven beïnvloeden. Idealiter nemen de mensen die met de gevolgen moeten leven zelf de beslissingen, met specialistische input wanneer noodzakelijk; zo worden mooie woorden echte en waardevolle acties.
Onderwijs
De meeste programma’s rond seksuele en reproductieve voorlichting zijn gericht op de gemiddelde mens, waardoor jongeren met speciale behoeften zich vaak niet herkennen. Mensen met een beperkte mobiliteit, een aandoening en een verstandelijke beperking laten zien in het lesmateriaal helpt om iedereen zich gezien te laten voelen en geeft meer inzicht in hoe seksualiteit en voortplanting werken in verschillende situaties.
Representatie doet ertoe. Zonder informatie krijgen mensen angst en nemen zij aan. Door in informatie meer variatie aan lichamen en ervaringen te tonen, leren we ons beter in elkaars problemen te verplaatsen en doorbreken we het stigma.
Betere infrastructuur en toegang tot voorzieningen
Gespecialiseerd vervoer, inclusieve infrastructuur en een open gemeenschapsmentaliteit zijn onmisbaar voor waardigheid en gelijkheid voor mensen met een handicap. Ziekenhuizen, medische centra, publieke en commerciële gebouwen horen rolstoelhellingen en liften te hebben voor mensen met mobiliteitsproblemen.
Betaalbaarheid is ook belangrijk voor gelijkwaardige zorg. Omdat veel mensen met een beperking in armoede leven, is het noodzakelijk om speciaal vervoer aan te bieden of reiskosten te vergoeden zodat iedereen toegang heeft.
Of je nu zelf een beperking hebt of niet, het verbeteren van de toegankelijkheid van diensten in jouw buurt maakt het leven beter voor iedereen. We bereiken geen gelijkheid zolang de behoeften van mensen met een beperking worden genegeerd. Laten we samen werken aan een betere wereld voor iedereen.
Je kunt je menstruatie volgen met WomanLog. Download WomanLog nu:
