Voorspel
Seks, net als elk ander betekenisvol moment, vraagt om goede voorbereiding. Voorspel biedt een overgangsfase tussen het suggereren van intimiteit en daadwerkelijk seks hebben—en geeft partners tijd om zich mentaal, emotioneel en lichamelijk voor te bereiden.
Een belangrijk onderdeel van voorspel is het besef dat het een speciaal moment is om samen een positieve sfeer te creëren en de spanning op te bouwen: oftewel, erkennen hoe belangrijk het is om je op je gemak te voelen bij de situatie voordat je aan seks begint. Je prettig voelen maakt intimiteit minder stressvol, leuker en aangenamer.
Onze maatschappelijke verwachtingen, onze psychologie en onze fysiologie bepalen allemaal hoe wij met intimiteit omgaan. We volgen allemaal bepaalde tradities en ongeschreven regels. Toch wordt voorspel vaak onterecht overgeslagen bij seksuele ontmoetingen.
Er zijn geen vaste regels voor voorspel, behalve wederzijds respect. Een zorgvuldig gepland etentje, een reeks ondeugende berichtjes of een intieme massage kunnen allemaal als voorspel gezien worden, maar zijn op zichzelf ook al fijn. Iedereen heeft een eigen idee van wat 'de juiste sfeer creëren' betekent—voorspel kan dus een spannende ontdekkingstocht zijn van de voorkeuren van beide partners.
De functie van voorspel
Vanuit fysiologisch oogpunt geeft voorspel aan dat je zin hebt in seks, wat opwinding vergemakkelijkt en je lichaam voorbereidt op gemeenschap. Seksuele opwinding veroorzaakt verschillende lichamelijke reacties, zoals:
- een verhoogde hartslag en bloeddruk
- meer bloedtoevoer naar de genitaliën (de penis wordt stijf, de schaamlippen zwellen op en kleuren rood)
- vaginale vochtigheid en het vrijkomen van voorvocht
- spanning en zwelling van de vaginawanden
- ballen die omhooggetrokken en dikker worden
- spanning en verdikking van het scrotum
- tepelverstijving, lichte zwelling van de borsten
- versnelde ademhaling
- verwijden van de pupillen
Lichamelijke opwinding zorgt ervoor dat seks plezierig is. Te snel beginnen met seks kan ongemak of pijn geven, bijvoorbeeld bij penetratie in een nog niet voldoende vochtige vagina. Het is belangrijk eerlijk te zijn en het aan te geven als het te snel gaat.
Bij mannen treedt opwinding vaak sneller op dan bij vrouwen, en elke koppel verschilt in tempo en intensiteit van opwinding. Voorspel kan het ‘speelveld gelijk maken’, zodat de ene partner kan bijbenen indien nodig. Extra voordeel van rustig de tijd nemen is dat je opmerkt wat je partner prettig vindt en leert wat haar/hun opwinding stimuleert.
Voorspel is ook hét moment om fysieke grenzen en wensen af te stemmen, zodat je je veilig voelt. Dit kan zijn: voorkeuren en afknappers bespreken, verboden onderwerpen, praten over veiligheid, anticonceptie, en of je recent getest bent op soa’s. Zo weet je beiden waar je aan toe bent en voorkom je lastige situaties, zoals erachter komen dat niemand condooms heeft meegebracht of je toch niet helemaal oké voelt bij een bepaald idee.
Soms reageren onze lichamen anders dan we zouden willen. Lichamelijke en mentale opwinding lopen niet altijd gelijk op, wat frustrerend kan zijn als je wel zin hebt maar je lichaam niet meewerkt.
Dit uit zich bij mannen vaak als erectiestoornissen, en bij vrouwen als vaginale droogheid. Dit kan een hormonale oorzaak hebben, maar het kan ook liggen aan je gemoedstoestand. Onderliggende angst of depressie kunnen hier een grote rol in spelen.
Het is geen schande om even te pauzeren als dat nodig is. Verder bestaan er diverse middelen om te helpen, zoals sildenafil (bekend als Viagra), allerlei soorten glijmiddelen, en tal van seksspeeltjes. Lees meer over speeltjes en glijmiddelen in ons andere artikel hier.
Wat is voorspel voor jou?
Of we het nu beseffen of niet, sociale normen en verwachtingen hebben grote invloed op hoe wij denken over seks, voorspel en genot. Seksuele ontdekking kan tot verrassingen leiden die niet altijd overeenkomen met de rollen die we kennen. Tradities maken verandering soms ingewikkeld en belemmeren ons juist om onze verlangens en impulsen écht te leren begrijpen.
Voorspel kan alles betekenen, zolang het het doel dient (en het vertrouwen niet schaadt of de wet overtreedt). Het moet voor jou en je partner leuk en prettig zijn, of je nu samen doucht, een privé-show opvoert of je genegenheid uitspreekt.
Jij en je partner zijn twee verschillende mensen—hoe gelijk of compatibel ook, je hebt ieder een eigen beleving van plezier. Er zijn geen gedachtenlezers: communicatie is dus superbelangrijk om elkaar echt te begrijpen. Praat met je partner! Vertel wat je fijn vindt (en wat niet), stel vragen en moedig je partner aan hetzelfde te doen. Houd het luchtig en nieuwsgierig, want seks blijft een gevoelig onderwerp. Weten wat je partner fijn vindt (en omgekeerd) verrijkt jullie gedeelde ervaring. Je moet echter wel eerst weten wat jij zelf wil—experimenteer, onderzoek jezelf, let op wat jou opwindt.
Als je nooit iets nieuws probeert, wordt zelfs seks saai. Sta open voor nieuwe ervaringen, maar nooit ten koste van jouw of haar/hun comfort. Probeer nieuwe dingen en zet je fantasie in om het plezierig te maken. Zelfs eenvoudige, intieme gebaren kunnen een groot verschil maken als ze nog niet standaard in je relatie voorkomen.
Emotioneel voorspel
Voorspel is veel meer dan alleen lichamelijke genegenheid—er zit een hele spannende emotionele kant aan. Emotionele intimiteit is de sleutel. Met alle stress en verplichtingen van alledag is het niet altijd eenvoudig om echt tot elkaar te komen. Hoe we onszelf zien in de relatie bepaalt vaak hoe we denken te mogen reageren en handelen. Soms werkt dat niet stimulerend, zowel emotioneel als seksueel.
Mocht dat zo zijn, kan het helpen om het vertrouwde even los te laten en jezelf te bevrijden van dat eeuwige takenlijstje in je hoofd. Spreek bijvoorbeeld af op een bijzondere locatie die geen associatie met thuis oproept, of doe alsof jullie elkaar voor het eerst ontmoeten—speel met alle grappige, flirterige details die in de routine vaak verloren gaan, of doe aan rollenspel, waarbij je jezelf eens in een heel andere rol mag plaatsen. Als jullie emotionele band hierdoor sterker wordt, zit je op het goede spoor.
Hier een paar tips voor meer plezier en intimiteit:
- Speel spelletjes en maak het spannend. Elk spel kan veranderen in een prikkelende avond. Voeg bijvoorbeeld een regel toe—wie verliest, doet een kledingstuk uit. Het draait niet (alleen) om het blote lichaam, maar juist om de spanning.
- Ga op date. Plan een afspraakje met een onbekend of ongewoon element (zoals apart aankomen op een afgesproken plek). Het onbekende kan als een afrodisiacum werken.
- Kijk samen een film, en dan geen familiefilm. Volwassen films kunnen zowel samen als apart opwindend en inspirerend zijn.
- Trek jezelf of je partner uit. Maak het sensueel en speels, of juist wat ruiger—kijk wat voor jullie werkt!
Lichamelijk voorspel
Bij lichamelijk voorspel draait het niet alleen om de erogene zones (ook al zijn die belangrijk), maar is lichamelijk contact buiten de seksuele context net zo belangrijk. Intimiteit kan zitten in de kleinste dingen: bij iemand in de buurt komen, handen vasthouden, strelen, knuffelen. Of til het naar een hoger niveau door samen te douchen of elkaar te masseren; dit kan voorspel zijn als je het zo bedoelt.
Zowel vrouwen als mannen hebben meerdere erogene zones—vijf à zes primaire: meestal de borsten, tepels, clitoris, mond, de G-spot, anus, en penis. Daarnaast zijn er talloze secundaire zones, zoals de nek, onderbuik, binnenkant dijen, scrotum, onderarmen, oren, lippen en meer. De beste manier om te ontdekken wat je partner fijn vindt is: vragen, luisteren en observeren. Houd rekening met haar/hun reacties en verhoogde gevoeligheid tijdens opwinding. Let ook op overprikkeling, waar een bepaald gebied zo gevoelig is dat elke aanraking zelfs onaangenaam kan zijn.
Ongemakkelijk?
Als je weinig gewend bent te experimenteren (je bent pas net seksueel actief, je staat aan het begin van je ontdekkingsreis, of volgt al lange tijd hetzelfde patroon), kan die vrijheid best wennen zijn. Onhandigheid, foutjes maken of je wat ongemakkelijk of onzeker voelen, hoort erbij. Gun jezelf de tijd om te leren en te groeien!
Met WomanLog kun je je menstruatie en seksleven bijhouden. Download WomanLog nu:
