Ouder worden en seksuele gezondheid
Ouder worden en seksualiteit zijn twee thema's waar de maatschappij veel mythen en stereotypen omheen heeft gebouwd. Alleen omdat ons lichaam verandert, betekent dat niet dat onze behoefte aan seks en intimiteit verdwijnt. Wat betekent het om je seksualiteit op latere leeftijd te beheren?
Ouder worden beïnvloedt veel aspecten van ons leven. Ons lichaam kan zich op cellulair niveau niet meer zo snel herstellen als toen we jong waren. Dit kan het lastiger maken om van bepaalde activiteiten te genieten, waaronder seks. Maar met een paar aanpassingen hoeft ouder worden je niet te beroven van een bevredigend en gezond seksueel leven.
Seksualiteit verandert gedurende het leven
Seksualiteit is een essentieel onderdeel van het mens-zijn. Onze relatie tot seks ontwikkelt zich door de tijd en wordt beïnvloed door onze opvoeding, omgeving, religie, sociale achtergrond en onze persoonlijke zoektocht om het te ontdekken en omarmen.
Veel mensen ervaren veranderende seksuele behoeften naarmate ze ouder worden. Voor de meesten bereikt de seksualiteit een piek begin twintig en blijft hun relatie ermee veranderen gedurende de vruchtbare jaren. Helaas, zodra we een bepaalde leeftijdspiek voorbijgaan, beginnen verlangen en mogelijkheden op seksueel vlak af te nemen.
Er zijn veel factoren die invloed hebben op libido en seksuele activiteit, maar ouder worden, verslechterende gezondheid, hormonale veranderingen en de sociale taboe’s rond op latere leeftijd seksueel actief zijn, zijn grote spelbrekers. Laten we van dichterbij bekijken hoe seksualiteit verandert voor mannen en vrouwen.
Hoe verandert seksualiteit voor mannen en vrouwen?
Hoewel seksualiteit persoonlijk is, hebben mannen en vrouwen vaak verschillende interne ritmes. De seksualiteit van mannen bereikt doorgaans een piek in hun twintiger jaren, terwijl vrouwen zich juist gedurende hun dertiger en zelfs veertiger jaren blijven ontwikkelen. Bij mannen bepaalt testosteron het seksuele verlangen, maar het testosteronniveau begint vanaf hun dertigste langzaam te dalen. Vrouwen bereiken hun piek wat later, en het is nog steeds niet duidelijk waarom het libido toeneemt wanneer de vrouwelijke vruchtbaarheid sterk afneemt. Sommige deskundigen vermoeden dat dit komt door meer relatiezekerheid en het feit dat vrouwen hun lichaam en behoeften op seksueel vlak beter leren kennen naarmate ze ouder worden.
Na het vijftigste levensjaar ervaren beide seksen meestal een afname in hun interesse in seksuele activiteit. Het testosteron van mannen blijft dalen, wat kan leiden tot minder frequente erecties en minder zin in seks. Vrouwen hoeven zich op latere leeftijd geen zorgen meer te maken over ongewenste zwangerschappen, maar een dalend oestrogeenniveau en de overgang brengen nieuwe uitdagingen met zich mee die ontmoedigen om nog aan seks te denken.
Wat beïnvloedt seksualiteit het meest?
Ziekten die samengaan met ouder worden
Het is geen geheim dat onze lichamen naarmate we ouder worden minder snel regenereren en kwetsbaarder worden voor blessures en ziekte. Aandoeningen die leeftijdsgebonden zijn, zijn onder meer kanker, diabetes, artritis, chronische pijn en hartziekten. Sommige van deze aandoeningen beïnvloeden direct de hormonen en het libido, terwijl andere seks gewoon onaangenaam kunnen maken.
Bloedvatproblemen bijvoorbeeld verminderen de doorbloeding naar de genitaliën, waardoor het voor zowel mannen als vrouwen moeilijker wordt om opgewonden te raken en een orgasme te krijgen. Ook de duur en stevigheid van een erectie kunnen afnemen.
Menopauze
Sommige vrouwen voelen zich juist seksueel opgewonderder tijdens de overgang omdat zij niet langer bang hoeven zijn voor een ongewenste zwangerschap. Maar door de overgang verandert de seksuele gezondheid vaak wel. Met het dalen van de oestrogeenproductie scheiden de vaginawanden minder vocht af en wordt het slijmvlies dunner, waardoor gemeenschap ongemakkelijk kan zijn. Deze veranderingen worden vaginale atrofie genoemd. De fysieke veranderingen die ons lichaam ondergaat zorgen voor onrust en irritatie, wat ook van invloed is op de zin in seks.
Lees meer over de menopauze.
Erectiestoornissen
Erectiestoornissen kunnen op iedere leeftijd voorkomen bij mannen. Dat hangt vaker samen met mentale en lichamelijke gezondheid of met stress dan met leeftijd. Op latere leeftijd komen erectiestoornissen echter vaker voor. Vooral mannen met hart- of vaataandoeningen kunnen hier meer last van krijgen omdat de bloedtoevoer wordt bemoeilijkt.
Mentale gezondheid
Zonder mentale helderheid kunnen we maar weinig doen. Veel mensen hebben op latere leeftijd last van een slechtere mentale gezondheid. Stoornissen zoals dementie of Alzheimer kunnen enerzijds meer verlangen veroorzaken, maar brengen tegelijkertijd verlies van cognitieve functies en desoriëntatie met zich mee. Als je je partner niet herkent, wil je mogelijk ook geen seks met diegene.
Stereotypen
De jeugd wordt in onze cultuur vaak verheerlijkt als de enige levensfase waarin mensen seksueel zijn. Daardoor voelen veel mensen zich op latere leeftijd onnodig beperkt door culturele stereotypen, terwijl ze prima van seks kunnen genieten. Als we onszelf loskoppelen van onze seksualiteit neemt het verlangen vanzelf af.
Waarom is een gezond seksleven belangrijk?
Een gezond seksleven brengt veel voordelen op lichamelijk en psychisch vlak. Hier vind je enkele voorbeelden van hoe seksueel actief blijven je ook op latere leeftijd goed kan doen.
Lees meer over de gevolgen van geen seks hebben.
Betere gezondheid
Bevredigende seks is niet alleen leuk: het is ook goed voor je gezondheid. Het houdt de bloedsomloop op gang en zorgt ervoor dat gelukshormonen (endorfines) worden vrijgemaakt. Die verbeteren niet alleen je stemming maar helpen ook pijn te verzachten. Seks stabiliseert de hormoonhuishouding en ondersteunt je afweersysteem als je ouder wordt.
Meer levensplezier
Seksualiteit is belangrijk als we jong zijn en dat verdwijnt niet zodra we merken dat we ouder worden. Positieve seksuele ervaringen helpen je te verbinden met je partner en jezelf. Diepgaande verbondenheid en plezier zijn erg bepalend voor de mate van tevredenheid met het leven. Uit diverse onderzoeken blijkt dat levensgeluk sterk samenhangt met seksuele vervulling: als we genieten en succes ervaren, hebben we vaak ook meer zin in seks – en andersom.
Sterkere relaties
Er is geen magisch getal voor hoe vaak je seks moet hebben voor een sterke relatie, maar seks maakt het verschil. Het zorgt voor diepgang en behoudt intimiteit tussen partners. Ook al kan het na jaren samen soms moeilijk zijn om je te verbinden, intimiteit onderhouden is altijd de moeite waard.
Wat kun je doen om je seksuele gezondheid op latere leeftijd te verbeteren?
Oestrogeentherapie
Oestrogeentherapie is een hormonale behandeling die het oestrogeenniveau in het lichaam van een vrouw ondersteunt als dit door ouder worden daalt. Oestrogeenpillen, pleisters en gels helpen botverlies tegengaan, verminderen opvliegers en maken vaginale pijn draaglijker. Dit kan ervoor zorgen dat je je "meer jezelf" voelt en seks prettiger maakt. Wel verhoogt oestrogeentherapie het risico op borstkanker, beroerte en een hartinfarct. Overleg dus altijd samen met een arts over de risico’s voordat je met een kuur begint.
Zoek manieren om van seks te genieten
Naarmate we ouder worden verliezen we wat lenigheid, maar er zijn genoeg manieren om seks, alleen of samen te beleven. Seks hoeft niet alleen om penetratie te draaien. Alles wat het vlammetje aanwakkert, telt. Kussen, knuffelen, masseren, wederzijdse masturbatie en andere vormen van lichamelijke intimiteit versterken de verbondenheid.
Vergeet de glijmiddel niet
Glijmiddel kan op iedere leeftijd prettig zijn om vaginale pijn tijdens seks te voorkomen. Als je last hebt van vaginale droogheid, ongemak of scheurtjes, kan het gebruik van glijmiddel seks prettiger maken en zelfs je libido verhogen.
Experimenteer met Kegel-oefeningen
Zowel vrouwen als mannen kunnen op iedere leeftijd baat hebben bij Kegel-oefeningen. Door ouder worden, zwaar tillen of zwangerschappen worden de bekkenbodemspieren minder sterk. Deze spieren trainen helpt je een plezierig seksleven te behouden, krachtigere orgasmes te ervaren en incontinentie tegen te gaan. Het enige wat je hoeft te doen is de bekkenbodemspieren correct aan te spannen, een setje per dag of meerdere keren per week. In het begin kun je het liggend proberen totdat je het onder de knie hebt. Als je eenmaal weet hoe het moet, kun je Kegels overal doen, zonder dat iemand het ziet. Vrouwen kunnen ook speciale gewichtjes of apparaatjes gebruiken voor een extra uitdaging en meer plezier.
Intimiteit en seksualiteit horen bij het mens-zijn. Ook al verandert ons lichaam, dat betekent niet dat je niet meer mag genieten van verbondenheid. Zelfs als je je moet aanpassen aan je veranderende lichaam, kan werken aan je seksualiteit leiden tot meer gezondheid, sterkere relaties en een betere stemming.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
