Wat kun je verwachten als je stopt met hormonale anticonceptie?
Hormonale anticonceptie is een effectief hulpmiddel geweest waarmee vrouwen meer controle hebben gekregen over gezinsplanning en hun reproductieve gezondheid. Toch is het veranderen van de werking van je hormonen geen kleinigheid. Er kan een moment komen waarop een vrouw een pauze wil nemen van hormonale anticonceptie of er helemaal mee wil stoppen.
Hormonale anticonceptie wordt niet alleen gebruikt voor geboortebeperking. Het kan ook worden voorgeschreven om problemen aan te pakken zoals acne, hevige bloedingen of pijnlijke krampen. Het vinden van de juiste hormonale anticonceptie kan een uitdaging zijn, omdat elke vrouw er anders op reageert—soms wegen de bijwerkingen zwaarder dan de voordelen. Sommige vrouwen kiezen er ook voor om tijdelijk te stoppen met hormonale anticonceptie, om te voelen hoe hun lichaam zonder aanvoelt.
Basisprincipes van hormonale anticonceptie
Er zijn twee hoofdtypen hormonale anticonceptie—kortwerkende, omkeerbare anticonceptiemiddelen (SARC’s) en langwerkende, omkeerbare anticonceptiemiddelen (LARC’s).
Alle hormonale anticonceptiemiddelen bevatten progestageen (de synthetische versie van progesteron). Er is anticonceptie met alleen progestageen en gecombineerde anticonceptie die ook een vorm van oestrogeen bevat. Door de eigen aanmaak van hormonen te onderdrukken, voorkomt anticonceptie een zwangerschap en kan het helpen bij andere hormonale klachten, zoals acne, angst, prikkelbaarheid en stemmingswisselingen, lange en hevige menstruaties, ernstige krampen, gevoelige borsten en meer.
Lees goed over de anticonceptie die je kiest en wees bewust van je lichaam en je emoties bij het (gaan) gebruiken van hormonale anticonceptie. Praat bij voorkeur vooraf met een arts om zeker te weten of het veilig is voor jou. Gecombineerde anticonceptie is ongeschikt voor mensen met bepaalde aandoeningen of gewoontes die gevaarlijk kunnen reageren op oestrogeen.
Wat gebeurt er als ik stop?
Een vrouw kan om uiteenlopende persoonlijke redenen besluiten te stoppen met anticonceptie. Misschien wil ze zwanger proberen te worden. Misschien voelt ze zich niet fijn door de anticonceptie of ervaart ze bijwerkingen. Misschien wil ze gewoon weten hoe haar leven zonder anticonceptie is. Jij moet doen wat voor jou goed voelt.
Na het stoppen met hormonale anticonceptie heeft het lichaam tijd nodig om weer een natuurlijk ritme op te bouwen. Je kunt op elk moment in je cyclus stoppen—al is het de moeite waard om op de timing te letten. Als je bijvoorbeeld de pil slikt, kun je het beste je strip afmaken en geen nieuwe beginnen, in plaats van zomaar te stoppen. Zo voorkom je onnodige hormoonschommelingen.
Als je hormonale anticonceptie ook gebruikt tegen hormonale klachten, wees je ervan bewust: het is geen geneesmiddel. Zodra je stopt met de pil, kunnen de klacht(en) die je daarvoor had weer terugkomen. Het is niet ongebruikelijk dat deze klachten in het begin juist erger terugkomen door de herstart van de eigen hormoonaanmaak.
Let in deze periode extra op je lichaam. Eet gezond en gevarieerd, beweeg regelmatig, zorg voor stressbeheersing, wees vriendelijk voor jezelf. Je kunt de overgang ondersteunen met supplementen die ovulatie reguleren en helpen bij androgeen- of oestrogeendominantie (als je daar last van hebt). Raadpleeg altijd eerst je arts om te bepalen welke supplementen geschikt zijn in jouw situatie.
Meestal duurt het een paar maanden voordat de hormoonspiegel van een vrouw weer stabiliseert na het stoppen met de pil. Hoe lang het duurt, hangt af van je gevoeligheid voor het soort anticonceptie dat je gebruikte, hoelang je het gebruikte en of je onderliggende gezondheidsproblemen hebt. Blijft je menstruatie na 3 tot 4 maanden nog onregelmatig, raadpleeg dan je arts.
Hormonale anticonceptie kan veel verschillende effecten hebben, en die zijn niet altijd prettig. Veel vrouwen rapporteren somberheid of angst tijdens het gebruik van hormonale anticonceptie. Je kunt je lichter en vrolijker voelen als je stopt. Sommige vrouwen ervaren hoofdpijn voorafgaand aan of tijdens de onttrekkingsbloeding (door de hormonendaling)—die hoofdpijn verdwijnt meestal net als extra gewichtstoename door hormonale anticonceptie. De zin in seks neemt vaak af onder hormonale anticonceptie—als dit voor jou gold, kun je een toename van je libido verwelkomen.
Post-anticonceptiesyndroom
Sommige vrouwen ervaren heftige bijwerkingen nadat ze stoppen met hormonale anticonceptie; dit wordt het post-anticonceptiesyndroom genoemd. Hoewel het niet vaak voorkomt, kunnen stopzetten van synthetische hormonen bestaande problemen verergeren.
Post-anticonceptie amenorroe
Amenorroe is het uitblijven van de menstruatie. Post-pil amenorroe betekent dat het lichaam binnen zes maanden na stoppen met de pil geen natuurlijke cyclus hervindt. De kunstmatige hormonen in anticonceptie onderdrukken de eigen aanmaak van progesteron. Zoals eerder genoemd, heeft het lichaam tijd nodig om het natuurlijke ritme te hervinden. Heb je zes maanden na het stoppen met hormonale anticonceptie nog steeds geen menstruatie gehad? Neem dan contact op met je arts om de oorzaak te achterhalen.
Post-pil PCOS
Polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) is een vaak voorkomende stoornis die één op de tien vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft, ongeacht de keuze van anticonceptie. Toch kan hormonale anticonceptie tijdelijke PCOS veroorzaken zolang het lichaam weer opstart naar een natuurlijke hormoonhuishouding. Klachten verschillen sterk, en omvatten onder meer onregelmatige, heftige of pijnlijke menstruaties, eierstokcystes, acne, overmatige haargroei (hirsutisme), insulineresistentie en hoge bloeddruk. Wanneer je drie of meer van deze klachten hebt, kun je PCOS hebben. Post-pil PCOS verdwijnt doorgaans zodra je hormonen weer in balans zijn.
Omdat de symptomen van PCOS niet consistent zijn, blijft het vaak onopgemerkt. Hormonale anticonceptie kan de klachten bovendien maskeren, vooral als je op jonge leeftijd bent begonnen, omdat de symptomen overlappen met normale hormonale schommelingen tijdens de puberteit.
Lees meer over hoe PCOS je gezondheid en vruchtbaarheid beïnvloedt.
Anovulatoire cycli
Het is mogelijk om een menstruatiecyclus te hebben zonder te ovuleren. Dat is moeilijk op te merken, omdat veel mensen denken dat bloeden vanzelf betekent dat alles goed werkt—maar dat is niet altijd zo. De makkelijkste manier om te ontdekken of je ovuleert, is een ovulatietest voor thuis kopen of je arts raadplegen. Sommige vrouwen volgen hun basale lichaamstemperatuur om het begin van de ovulatie te signaleren.
Ovulatie is belangrijk voor de regulatie van je menstruatiecyclus en voor je algehele gezondheid. Behalve dat zwangerschap mogelijk wordt gemaakt, heeft ovulatie voordelen zoals een scherper zintuiglijk waarnemingsvermogen, meer zin in seks, een stralende huid en meer zelfvertrouwen.
Depressie en angst
Onderzoek laat zien dat het gebruik van hormonale anticonceptie gerelateerd is aan een verhoogd risico op depressie en angst. Dit zijn vaak de redenen waarom vrouwen stoppen, maar vaak duurt het herstel van je mentale gezondheid langer dan het staken van de synthetische hormonen. Hoewel het verband tussen depressie en hormonale anticonceptie niet helemaal duidelijk is, vermoeden experts dat het onderdrukken van de ovulatie en de eigen progesteronproductie emoties kan beïnvloeden. Progesteron heeft namelijk positieve effecten op de hersenen en het zenuwstelsel, wat het herstel kan versnellen.
Hormonale anticonceptie helpt miljoenen vrouwen hun vruchtbaarheid en menstruatiecyclus te managen. Voor sommige vrouwen werkt het goed; voor anderen geeft het problemen. Blijf alert op signalen van je lichaam om de voor jou beste manier te vinden om je vruchtbaarheid te reguleren. Als je besluit te stoppen met hormonale anticonceptie, helpt het bijhouden van je cyclus met WomanLog om inzicht te krijgen in de veranderingen die je doormaakt. Je menstruatiecyclus weerspiegelt je algehele gezondheid.
Je kunt je menstruatie volgen met WomanLog. Download WomanLog nu:
