Mythes over Zwangerschap
Zwangerschap is een periode van grote kwetsbaarheid voor vrouwen. Het is altijd gepaard gegaan met enig risico, vooral in het verleden toen we minder wisten over zwangerschap en geboorte dan nu. Ervaring is onze fundamentele bron van kennis, maar kan ook misleidend zijn—de ervaring van de ene vrouw definieert nooit die van een andere. De gezondheid van een vrouw, haar ondersteuningsnetwerk, emotionele paraatheid en haar arts of verloskundige kunnen allemaal invloed hebben op haar belevenis.
Veel van de mythes rond zwangerschap zijn ontstaan om moeder en kind te beschermen. Sommige hebben een kern van waarheid, maar geven geen volledig beeld en worden soms verkeerd geïnterpreteerd. In dit artikel ontkrachten we enkele van de meest voorkomende mythes en geven we je in plaats daarvan de basisfeiten.
Alle culturen bedenken verhalen en mythes om de wereld te verklaren. Met de tijd hebben we veel oude verhalen vervangen door betere verklaringen gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Maar lange tijd was er een mannelijke bias in de geneeskunde. Het mannenlichaam werd eerst bestudeerd, terwijl de vrouwelijke geslachtsdelen decennialang een mysterie bleven. De eerste volledige studie van de clitoris werd zelfs pas gepubliceerd door een vrouwelijke wetenschapper in 1998.
Historisch gezien hebben vroedvrouwen voor zwangerschap en geboorte gezorgd en hun wijsheid doorgegeven van vrouw tot vrouw. We hebben hen veel te danken.
Tegenwoordig beschikken we over veel meer informatie en kunnen we feit en bijgeloof van elkaar onderscheiden. Zwangerschap is intensief bestudeerd door experts in gynaecologie, genetica, chirurgie en andere wetenschapsgebieden. Door medische vooruitgang zijn het aantal sterfgevallen van aanstaande moeders en hun kinderen tijdens zwangerschap en bevalling drastisch verminderd. Toch valt er nog veel te leren en zijn sommige gevaren moeilijk te voorkomen.
Laten we kijken naar enkele mythes rond zwangerschap en geboorte die vandaag de dag nog steeds voorkomen.
Voeding
Het eten van een vrouw tijdens de zwangerschap zou vers en gevarieerd moeten zijn om het ongeboren kind van alle voedingsstoffen te voorzien die het nodig heeft om gezond te ontwikkelen. Toch bestaan er veel fabels over eten tijdens de zwangerschap die simpelweg niet kloppen. Verlangens of specifieke producten die geconsumeerd worden zullen geen invloed hebben op de smaakvoorkeuren van de baby. Ook de kleur van wat je eet beïnvloedt de huidkleur, haarkleur, moedervlekken en andere pigmentatie van je kind niet.
In sommige Aziatische landen wordt geloofd dat pittig eten een baby kaal zou maken of zelfs blindheid kan veroorzaken, maar er is geen verband tussen de scherpte van wat je eet en het haar of de ogen van je baby. Pittig eten kan daarentegen wel bij de moeder ongemak veroorzaken, zoals vocht vasthouden, zwelling en spijsverteringsklachten, vooral in het laatste trimester. Ben je niet gewend aan pittig eten, dan is je zwangerschap niet het beste moment om te experimenteren.
Je hebt misschien gehoord dat zwangere vrouwen geen sushi of rauwe vis mogen eten. Dit klopt, omdat rauwe vis en vlees het risico op bacteriële infecties vergroten en je afweersysteem tijdens de zwangerschap gevoeliger is. Door industriële vervuiling is rauwe vis bovendien een bron van kwik, wat schadelijk kan zijn voor de foetus.
Porties
Men zegt weleens “Je eet voor twee”—en dat klopt deels. Zwangerschap is hét moment om echt naar je lichaam te luisteren, te eten waar je zin in hebt en je niet te beperken qua hoeveelheden. Een groeiende baby heeft voeding nodig, maar veel minder dan een volwassen vrouw. Gemiddeld wordt een toename van ongeveer 200 calorieën per dag aanbevolen. Die hoeveelheid varieert per persoon.
Zwangerschap is zeker geen moment om af te vallen of te lijnen. Eet gezond en gebalanceerd voor jezelf en je kind.
De navelstreng
Volgens een andere mythe leidt het optillen van je armen boven je hoofd tijdens de zwangerschap tot complicaties bij de bevalling. Er wordt zelfs beweerd dat de navelstreng hierdoor kan breken. Dit is niet waar.
Het vrouwenlichaam is veel beter aangepast aan het dragen van een kind dan vroeger werd gedacht. Geen enkele korte lichaamshouding, ook geen moeilijke yogahoudingen, kan echt invloed hebben op de baby—zij drijft veilig in een zak gevuld met beschermend, drijvend vruchtwater.
Nog een vreemde bijgeloof: je zou touw en koord moeten vermijden tijdens de zwangerschap, om te voorkomen dat de navelstreng zich ‘verdraait’ in de baarmoeder. Dit is onjuist. Natuurlijk kan met touw werken fysiek zwaar zijn en kun je gevaarlijke vezels inademen. Fysieke uitputting en het inademen van schadelijke vezels kunnen tot complicaties leiden, maar het in de buurt zijn van een touw of koord niet.
Water en zwemmen
Veel bijgeloof verbiedt vrouwen om te zwemmen, of zelfs in de buurt van open water, uit angst voor watergeesten.
Zwemmen is echter volkomen veilig en zelfs aanbevolen tijdens de zwangerschap. Wateractiviteiten bieden een low-impact full body work-out en versterken je spieren en conditie. Chloor in openbare zwembaden vormt geen risico, maar natuurlijk moet je niet zwemmen in vervuild water. Zwemmen op onbekende plaatsen of tot het uiterste gaan is gevaarlijk, maar dat geldt voor iedereen—niet specifiek voor zwangere vrouwen.
Een ontspannend bad wordt juist aangeraden.
Mensen maken zich soms zorgen dat water van buitenaf het ongeboren kind kan schaden. Daar is geen enkele grond voor. De foetus wordt beschermd door meerdere lagen—de vruchtzak, de baarmoeder en de slijmprop die een extra barrière vormt voor de baarmoedermond.
De volle maan
De maan—vooral bij volle maan—wordt in veel verhalen mysterieus gemaakt. Verhalen over weerwolven weerspiegelen de macht die we aan de volle maan toekennen. Vroeger werd zwangere vrouwen aangeraden om binnen te blijven of niet in het maanlicht te zijn bij volle maan, om te voorkomen dat de baby zou worden getroffen door mythische ziektes. Dit zijn fabels. De maan heeft geen enkel negatief effect op de gezondheid van moeder of kind en maakt ook niemand tot weerwolf.
Er wordt wel een verband verondersteld tussen de maanfase en de menstruatiecyclus—beide duren ongeveer even lang, en de woorden menstruatie en menses zijn afgeleid van het Griekse 'mene' (maan) en het Latijnse 'mensis' (maand). Toch blijkt uit onderzoeken dat er geen verband is tussen de maancyclus en menstruatie, noch tussen de maanfase en de bevalling.
Wel blijkt dat maanfases de vaginale ph-waarde kunnen beïnvloeden, wat vervolgens weer een rol speelt bij het geslacht van het kind!
De natuur blijft verwarrend en prachtig en op veel gebieden nog mysterieus, maar de verklaring voor verbanden tussen natuurlijke cycli en vreemde verschijnselen komt vaak uit ons brein. Ons instinct zoekt naar samenhang om ons te beschermen, door gevaren te herkennen. De vecht-, vlucht- of bevriezingsreactie kan je redden bij een slang of leeuw. Toch zijn zulke automatische koppelingen niet altijd correct. Alleen omdat sommige vrouwen zijn bevallen bij volle maan, betekent dit niet dat de volle maan de bevalling opwekt.
Begrafenissen
In sommige culturen mogen zwangere vrouwen niet naar begrafenissen om de baby te beschermen tegen de zielen van de doden. In het verleden was kindersterfte veel hoger, dus probeerden culturen op allerlei manieren moeders en kinderen te beschermen.
Begrafenissen kunnen emotioneel zwaar zijn en emotionele stress kan invloed hebben op de zwangerschap. Iedere vorm van intense stress—fysiek of mentaal—kan schadelijk zijn, helemaal voor een zich ontwikkelend mens. Maar rouwen is gezond en noodzakelijk, en het bijwonen van een begrafenis toont respect en steun en kan mensen verbinden. Een zwangere vrouw moet hierin zelf haar keuze maken.
Zoals moeder, zo dochter
Zwangere vrouwen krijgen vaak het advies hun moeder te vragen hoe haar zwangerschappen waren, omdat het verloop soortgelijk zou zijn. Genetica speelt inderdaad een rol bij zwangerschap en hormonen. Puberteit—de leeftijd waarop de menstruatie start en borsten zich ontwikkelen—loopt vaak parallel bij moeders en dochters, en dat geldt soms voor hun zwangerschappen.
Toch zal elke vrouw die meerdere keren zwanger is geweest beamen dat geen zwangerschap gelijk is, zelfs niet als het dezelfde vrouw betreft. Er zijn duizend variabelen. Het is waardevol te luisteren naar raad van vrouwen om je heen, maar hun ervaring geldt niet altijd voor jou.
In de 21ste eeuw is zwangerschap geen mysterieus proces meer, beïnvloed door de maan of bovennatuurlijke krachten. Wees voorzichtig, maar laat je niet overdonderen door bijgeloof of goedbedoelde maar ongewenste adviezen. Geniet van deze reis en onthoud—je bent niet de eerste en ook niet de laatste. Zoek steun als je het nodig hebt!
Lees meer over verschillende aspecten van zwangerschap hier.
Je kunt je menstruatie bijhouden met WomanLog. Download WomanLog nu:
