Ondersteuning bij de Bevalling: Doulas en Vroedvrouwen
We hebben allemaal gehoord dat er een dorp nodig is om een kind op te voeden, en bevallen is ook geen solistische ervaring. Vrouwen hebben elkaar altijd fysiek en emotioneel gesteund bij de voorbereiding op de bevalling, tijdens het bevallen zelf en het verwelkomen van hun kinderen in de wereld. Tegenwoordig wordt deze rol meestal vervuld door vroedvrouwen en doulas.
Waar je je kindje ook ter wereld brengt—thuis, in het ziekenhuis of in een geboortehuis—je zult hulp nodig hebben gedurende het proces en je hoeft niet terughoudend te zijn om daarom te vragen. Er zijn verschillende soorten geboortespecialisten die elk hun eigen expertise en ervaring meebrengen. Wie er precies aanwezig zal zijn bij de geboorte van je kind hangt af van jouw zorgbehoeften en de mogelijkheden op de door jou gekozen locatie.
Alle ouders willen dat hun kinderen gezond en gelukkig zijn en de best mogelijke start krijgen in het leven. Ouderschap opent de deur naar een hele nieuwe wereld van kennis en verantwoordelijkheid. Het is van onschatbare waarde om iemand aan je zijde te hebben die je begeleidt tijdens deze verschillende fases. Een geboortebegeleidster kan je wegwijs maken in het geboorteproces, je helpen om weloverwogen keuzes te maken, ondersteuning bieden afgestemd op jouw behoeften en gezondheid, inschatten wanneer extra medische interventie nodig is, samen een geboorteplan opstellen, actief deelnemen tijdens de bevalling in een afgesproken rol en andere vruchtbaarheidsgerelateerde ondersteuning bieden.
Prenatale zorg
De reis richting de bevalling begint vanaf het moment dat je ontdekt dat je zwanger bent. Terwijl de baby zich in je baarmoeder ontwikkelt, ondergaat je lichaam allerlei veranderingen. Vermoed je dat je zwanger bent? Maak dan een afspraak bij je arts om dit te bevestigen en een prenatale zorgverlener te vinden. Meestal is dit een gynaecoloog, maar ook je huisarts, een nurse practitioner of een erkende vroedvrouw kunnen deze zorg bieden.
Bij periodieke prenatale controles wordt de gezondheid van moeder en kind gemonitord door het bijhouden van de gewichtstoename, bloed- en urineonderzoeken, echo’s en andere onderzoeken om te controleren of alles zich goed ontwikkelt. Je gynaecoloog kan je adviseren over beweging, voeding, supplementen en wat verder belangrijk is naarmate de uitgerekende datum dichterbij komt. Wordt er een risicofactor ontdekt, dan verwijst zij je door naar een specialist voor het beste resultaat.
Waar je wilt bevallen en wie je erbij wil hebben, zijn keuzes die samenhangen. Procedures en beschikbare middelen verschillen per locatie. Weet je niet waar te beginnen? Je gynaecoloog kan je doorgaans contactgegevens en bronnen aanreiken.
Wie is er aanwezig bij de geboorte van je baby?
Welke professionals je ondersteunen tijdens de bevalling, hangt af van waar je bevalt, je gezondheid en je wensen. Het geboorteteam bestaat meestal uit een gynaecoloog of erkende vroedvrouw, bijgestaan door een obstetrisch verpleegkundige, ook wel verloskundige verpleegkundige genoemd. Zij kunnen samenwerken met een anesthesioloog, die gespecialiseerd is in pijnbestrijding zoals de ruggenprik, en/of een doula, gespecialiseerd in emotionele ondersteuning en holistische begeleiding.
Vrouwen met een laag-risico zwangerschap kiezen vaak voor een erkende vroedvrouw of verpleegkundig vroedvrouw in plaats van een arts of gynaecoloog. Bij een hoog-risico zwangerschap door gezondheidsproblemen of complicaties, krijg je meestal het advies om onder begeleiding te staan van een gynaecoloog die tevens perinatoloog is, specialist in moeder-kind geneeskunde.
Hoewel zowel vroedvrouwen als doulas geschoold zijn om te ondersteunen tijdens de zwangerschap, de bevalling en de kraamtijd, zijn alleen vroedvrouwen gecertificeerd en verzekerd om baby’s te laten geboren worden. Simpel gezegd: vroedvrouwen zijn medisch opgeleide zorgverleners, terwijl doulas een meer emotionele en begeleidende rol invullen zonder formele medische scholing.
Vroedvrouwen
Erkende vroedvrouwen zijn medisch opgeleide professionals die gespecialiseerd zijn in bevallingen en vruchtbaarheid. Elke vroedvrouw die je kiest, moet gecertificeerd zijn door een erkend instituut (zoals het American College of Nurse-Midwives of het Royal College of Nurses in het VK) en geregistreerd zijn in het officiële register van jouw land.
In de VS is de opleiding en bijscholing die vereist is voor een verpleegkundig vroedvrouw (CNM) vergelijkbaar met die van een gediplomeerde verpleegkundige, maar CNM’s mogen binnen hun expertisegebied zelf diagnoses stellen en behandelen en beschikken over de kennis en bevoegdheden om zelfstandig een bevalling te begeleiden. Een erkende vroedvrouw (CM) leert dezelfde vaardigheden en legt dezelfde examens af, maar heeft een andere medische basisopleiding dan verpleegkunde.
CNM’s en CM’s werken soms zelfstandig, maar vaker samen in een team in het ziekenhuis of een geboortehuis. Vroedvrouwen zijn grondig geschoold in de fysiologische processen van bevallen. Ze zijn actief betrokken bij het geboorteproces, bewaken de gezondheid van moeder en kind, bepalen risicofactoren en voeren kleine verloskundige handelingen uit, zoals een knip (episiotomie).
Bij een ongecompliceerde zwangerschap leidt de vroedvrouw doorgaans van begin tot eind jouw bevalling.
Wat is het verschil tussen doulas en vroedvrouwen?
Doulas
Een doula is ook een professionele geboortebegeleidster die moeders ondersteunt vóór, tijdens en na de geboorte. Zij hoeft geen medische opleiding te hebben maar volgt wel een opleiding en certificering om moeders zo goed mogelijk te begeleiden bij de emotionele kant van de bevalling en om andere, niet strikt medische, diensten te leveren.
De aanwezigheid van een ervaren doula tijdens de bevalling vermindert stress en het risico op complicaties bij de moeder. Uit onderzoek blijkt dat deze ondersteuning samenhangt met een kortere bevallingsduur, minder ongeplande keizersneden en betere uitkomsten. Lange tijd moesten doulas hun waarde bewijzen aan de medische wereld, maar belangenverenigingen verzamelden gedegen bewijs dat de aanwezigheid van een doula leidt tot betere resultaten op verschillende meetbare indicatoren. Het bewijs is zo overtuigend dat in sommige regio’s zorgverzekeraars inmiddels doula-diensten vergoeden en veel artsen en vroedvrouwen erkennen dat een doula hun werk aanvult.
Ervaren doulas zijn goed bekend met de verschillende stadia van zwangerschap en bevalling. Als alles goed verloopt, richten ze zich voornamelijk op het comfort en het emotioneel welzijn van de barende. Doulas houden ook bepaalde aspecten van de zwangerschap in de gaten en verwijzen zo nodig door naar een specialist. Culturele tradities kunnen verschillen, zeker binnen inheemse gemeenschappen, maar over het algemeen verleent een doula geen medische hulp bij de daadwerkelijke bevalling, tenzij zij als 'goede Samaritaan' optreedt als er geen medisch personeel aanwezig is.
De ondersteuning die een doula biedt, omvat onder andere:
- informatie en middelen over zwangerschap, bevalling en kraamtijd
- helpen bij het opstellen van een geboorteplan
- dieper inzicht krijgen in wat er gebeurt en wat je kunt verwachten
- ademhalingsoefeningen, visualisatietechnieken en gunstige houdingen delen
- meehelpen de omgeving voor te bereiden—materialen, comfort, zintuiglijke rust
- comfort door aanraking, aanmoediging en praktische hulp tijdens de bevalling
- bemiddelen tussen de barende, het medisch team en familieleden
- emotionele steun voor partner en andere familieleden
- ervoor zorgen dat de bevalling zo positief mogelijk wordt ervaren
Partners en familieleden verschillen sterk in hun vermogen om de barende te ondersteunen. Professionele doulas doen hun best om informatie te geven en samen te werken met het gezin, zodat iedereen zich betrokken en comfortabel voelt. De doula kan partners helpen begrijpen wat voor de moeder als steunend wordt ervaren en kan ook ingrijpen wanneer familieleden met hun “hulp” juist tegenwerken.
Sommige doulas specialiseren zich in bepaalde religieuze of spirituele tradities of doen ervaring op binnen specifieke gemeenschappen. Bovendien brengen zij, naast praktische kennis, vaak culturele sensitiviteit en aandacht voor persoonlijke communicatie mee, iets waar een arts of vroedvrouw door hun andere verantwoordelijkheden vaak niet aan toekomt.
Samenvatting
Iedereen die zich op een bevalling voorbereidt, heeft behoefte aan steun en aanmoediging van mensen met meer kennis en ervaring, zeker als het de eerste keer is.
Zowel vroedvrouwen als doulas kiezen bewust voor hun beroep omdat zij moeders en baby’s een fijne ervaring willen bieden. Ben je zwanger, onderzoek dan welke mogelijkheden je hebt. Bel, mail en bezoek enkele geboortelocaties, zodat je een begeleidster vindt die begrijpt wat je nodig hebt en je de juiste ondersteuning en veiligheid biedt.
Download WomanLog nu:
