Testy ciążowe — kiedy i jak ich używać
Ciąża to często radosne, wyczekiwane i upragnione wydarzenie, ale odkrycie nieplanowanej ciąży może być szokiem! Objawy takie jak nudności, zmęczenie i wzmożony apetyt to wczesne sygnały ciąży, ale prosty domowy test ciążowy, przeprowadzony prawidłowo i w odpowiednim momencie, może powiedzieć Ci to, czego chcesz się dowiedzieć.
Testy ciążowe są szeroko dostępne i łatwe w użyciu — do uzyskania wyniku wystarczy kilka kropel moczu. Nie są one jednak w 100% niezawodne, dlatego najlepiej skonsultować się z lekarką lub ginekolożką, jeśli podejrzewasz ciążę. Dzięki temu uzyskasz potrzebne informacje, by zdecydować, co dalej.
Czy jestem w ciąży?
Kobieta może zajść w ciążę (począć dziecko) tylko w określonych, bardzo konkretnych warunkach. Około 14. dnia przeciętnego 28-dniowego cyklu miesiączkowego kobieta owuluje, czyli uwalnia komórkę jajową z jajnika, która trafia do jajowodu i zmierza w kierunku macicy. Jeśli w tym czasie plemniki dostaną się do pochwy i przejdą przez macicę do jajowodów, mogą zapłodnić komórkę jajową, jeśli ta znajduje się tam w tym samym czasie.
Warto pamiętać, że nawet najstabilniejszy cykl może mieć zmienną długość, a owulacja może zachodzić w innym terminie każdego miesiąca. Szczególnie dotyczy to nastolatek, których rytmy biologiczne są jeszcze niestabilne i zmienne. To świetny powód, by śledzić swoją miesiączkę — pozwala to obserwować długość cyklu i łatwiej zauważyć zmiany, np. spóźniającą się miesiączkę lub nietypowe krwawienia pomiędzy cyklami.
Okno szansy na zapłodnienie komórki jajowej trwa ok. 12–24 godzin. Jednak plemniki mogą przetrwać w organizmie kobiety przez kilka dni, więc ich żywotność jest dużo dłuższa. Jeśli plemniki są już obecne (np. po stosunku odbytym kilka dni wcześniej), komórka jajowa może zostać zapłodniona. Albo jeśli kobieta współżyje w czasie owulacji, plemniki mogą natychmiast zapłodnić właśnie uwolnioną komórkę jajową.
Nie ma znaczenia, czy kobieta współżyje pierwszy, piąty czy setny raz — chęć zajścia w ciążę lub jej unikanie nie wpływa na mechanizmy biologiczne. Ciało człowieka jest zaprogramowane na rozmnażanie płciowe.
Kobieta może nie zajść w ciążę z jednym partnerem, a zajść z innym; niektóre pary starają się o dziecko przez lata, u innych ciąża pojawia się od razu.
Jak to mogło się stać?!?!
Najbezpieczniejszym sposobem unikania ciąży przez osoby aktywne seksualnie jest stosowanie antykoncepcji. Poproś lekarkę o dobranie najlepszego środka dla Ciebie. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie metody antykoncepcji chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową — używaj prezerwatywy, chyba że jesteś w stałym i monogamicznym związku, a obie strony są pewne swojego zdrowia.
Jednak życie bywa nieprzewidywalne, a ludzie nie zawsze są rozważni i ostrożni — zwłaszcza w sprawach miłości i namiętności.
Po szalonej imprezie, upojnej nocy czy romantycznej randce, kobiety często z niepokojem czekają na kolejną miesiączkę, bo w danej chwili antykoncepcja nie była priorytetem lub wydawało się niezręczne o niej rozmawiać w atmosferze nowej bliskości…
A czasem, mimo stosowania antykoncepcji, ta po prostu zawodzi. W takich sytuacjach kobieta może rozważyć użycie antykoncepcji awaryjnej, tzw. „tabletki dzień po”.
Jak działa test ciążowy
Najdokładniejszą metodą potwierdzenia ciąży jest laboratoryjne badanie krwi, ale na wyniki trzeba czekać nawet kilka dni — a oczekiwanie bywa trudne. Domowe testy ciążowe są dostępne bez recepty w większości aptek, często również w drogeriach i supermarketach. Dają wynik szybciej, ale są mniej precyzyjne.
Test ciążowy wykrywa obecność hormonu — gonadotropiny kosmówkowej (hCG) — we krwi kobiety lub jej moczu. Po zapłodnieniu komórki jajowej, która zagnieździ się w ścianie macicy, zarodek zaczyna wytwarzać hCG.
Ten hormon sygnalizuje ciału, by wydzielało kolejny hormon — progesteron, który buduje i utrzymuje błonę śluzową macicy, by umożliwić zagnieżdżenie i rozwój zarodka.
Teraz spokojnie. Nie ma sensu robić testu ciążowego od razu po niezabezpieczonym stosunku. Jeśli któraś z Twoich komórek jajowych zostanie zapłodniona, podróżuje ona przez jajowód do macicy nawet 6–7 dni, gdzie musi się zagnieździć.
Najwcześniej poziom hCG jest wystarczająco wysoki do wykrycia w badaniu krwi ok. 10 dni po zapłodnieniu — wtedy jeszcze nie pojawia się w moczu.
Od tego momentu poziom hCG gwałtownie rośnie, osiągając maksimum w 7–12 tygodniu ciąży. Później jego produkcja zaczyna spadać, ale hCG pozostaje wykrywalny we krwi i moczu przez całą ciążę.
Po poronieniu lub aborcji organizm potrzebuje kilku tygodni na powrót do normy — hCG nadal będzie obecne, więc wiarygodne wykrycie nowej ciąży w tym czasie jest bardzo trudne.
Jak używać testu?
Domowe testy ciążowe są bardzo łatwe w użyciu. Warto jednak pamiętać, że mimo tej samej zasady działania istnieją różnorodne typy testów. Przeczytaj instrukcję przed użyciem i sprawdź datę ważności! Zazwyczaj test składa się z plastikowej obudowy i reaktywnego paska. Czasem należy umieścić końcówkę bezpośrednio pod strumieniem moczu na kilka sekund, czasem używa się pipety. Wynik pojawia się po kilku minutach, a sposób jego prezentacji zależy od typu testu.
Pasek testowy dzieli się na strefy: pole próbki, strefę reakcji, strefę testową i strefę kontrolną. Mocz trafia na pole próbki i przesiąka do strefy reakcji — tam, jeśli obecne jest hCG, łączy się ono z przeciwciałami z enzymem uczestniczącym w reakcji kolorystycznej w kolejnych strefach. W strefie testowej enzymatyczne przeciwciała wywołują reakcję barwną (zwykle w formie linii lub krzyżyka), jeśli hCG jest obecny. Na końcu mocz przechodzi do strefy kontrolnej — kolejna reakcja barwna (druga linia lub krzyżyk) wskazuje, że test został wykonany prawidłowo. Jedna reakcja oznacza wynik negatywny, czyli brak ciąży. Dwie reakcje — wynik pozytywny, czyli jesteś w ciąży.
Większości testów domowych można użyć o dowolnej porze dnia, jednak stężenie hCG w moczu nad ranem jest najwyższe. Najbardziej wiarygodny wynik uzyskasz, jeśli poczekasz do pierwszego porannego moczu!
Czy to 100% pewne?
Główna zaleta domowych testów ciążowych to szybki wynik, jednak nie są one w 100% nieomylne.
Możesz otrzymać fałszywie dodatni wynik gdy:
- test jest przeterminowany
- stosujesz leki na płodność lub inne zawierające hCG
- cierpisz na choroby wątroby, nowotwory lub inne schorzenia powodujące podwyższenie poziomu hCG
Możesz otrzymać fałszywie ujemny wynik gdy:
- jesteś niecierpliwa i robisz test przed wykrywalnym poziomem hCG
- odczytujesz wynik za wcześnie, nie czekając zalecanego czasu
- mocz jest rozwodniony i stężenie hCG jest zbyt niskie do wykrycia
Zaleca się powtórzyć domowy test ciążowy po dwóch tygodniach. Jeśli znów wynik będzie pozytywny, możesz poprosić lekarkę o zlecenie badania krwi — ta metoda daje najbardziej wiarygodne wyniki.
Co potem?
Jeśli wykonałaś kilka testów w domu, ale wyniki są różne, badanie krwi da Ci ostateczną odpowiedź i będziesz mogła porozmawiać o swoich wątpliwościach.
Jeśli test jest negatywny, ale miesiączka się nie pojawia i masz objawy ciąży takie jak mdłości, wymioty, tkliwość piersi lub zmęczenie, lekarka może przeprowadzić dalszą diagnostykę i podpowiedzieć, jak wrócić do regularności cyklu.
Jeśli test jest pozytywny, lekarka doradzi Ci, co robić dalej. Jeśli chcesz utrzymać ciążę, otrzymasz informacje o przebiegu ciąży oraz zalecenia co do suplementacji, diety i aktywności fizycznej, aby zapewnić dziecku najlepszy start. Jeśli ciąża jest nieplanowana czy niechciana, albo istnieją przeciwwskazania zdrowotne, lekarka omówi z Tobą bezpieczne metody przerwania ciąży.
Możesz śledzić swoją miesiączkę w aplikacji WomanLog. Pobierz WomanLog już teraz:
