Wsparcie przy porodzie: doule i położne
Wszyscy słyszeliśmy powiedzenie, że potrzeba całej wioski, by wychować dziecko, a sam poród także nie powinien być samotnym doświadczeniem. Kobiety od zawsze wspierały się fizycznie i emocjonalnie – przygotowując się do porodu, przechodząc przez ten proces i witając swoje dzieci na świecie. Współcześnie najczęściej tę rolę powierzamy położnym i doulom.
Niezależnie od tego, gdzie zdecydujesz się rodzić – w szpitalu, w domu czy w centrum porodowym – będziesz potrzebować wsparcia i nie powinnaś obawiać się o nie poprosić. Istnieje kilka rodzajów profesjonalistek oferujących wsparcie podczas porodu, których wykształcenie i doświadczenie koncentruje się na różnych aspektach opieki. Obecność odpowiednich osób podczas narodzin Twojego dziecka będzie zależeć od Twoich potrzeb zdrowotnych oraz możliwości dostępnych w wybranej placówce.
Wszystkie mamy pragną, by ich dzieci były zdrowe, szczęśliwe i miały jak najlepszy start w życiu. Zostanie rodzicem to wejście do zupełnie nowego świata wiedzy i odpowiedzialności. Osoba towarzysząca podczas różnych etapów tej drogi może okazać się nieoceniona. Asystentka porodowa może zapoznać Cię ze szczegółami dotyczących przebiegu porodu, pomóc podejmować świadome decyzje, zapewnić wsparcie dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia, ocenić, kiedy konieczna jest dodatkowa interwencja medyczna, pomóc stworzyć plan porodu, aktywnie uczestniczyć w narodzinach w jasno określonym zakresie, a także służyć innym wsparciem dotyczącym płodności.
Opieka prenatalna
Droga do porodu zaczyna się w momencie, kiedy dowiadujesz się, że jesteś w ciąży. W miarę rozwoju dziecka w Twojej macicy, Twoje ciało przejdzie przez wiele zmian. Jeśli podejrzewasz, że jesteś w ciąży, umów wizytę u lekarza, aby to potwierdzić i znaleźć odpowiednią opiekę prenatalną. Najczęściej będzie to ginekolog-położnik (OB/GYN), ale opiekę mogą też świadczyć lekarz rodzinny, pielęgniarka-położna lub certyfikowana położna.
Podczas regularnych badań prenatalnych kontrolowane jest zdrowie mamy i dziecka: monitoruje się przyrost masy ciała, wykonuje badania krwi i moczu, USG oraz inne procedury kontrolujące, czy rozwój przebiega prawidłowo. Ginekolog-położnik doradzi w kwestii aktywności fizycznej, diety, suplementów prenatalnych oraz innych aspektów, na które warto zwrócić uwagę wraz ze zbliżającym się terminem porodu. Jeśli wykryte zostaną czynniki ryzyka, lekarz skieruje Cię do specjalisty, by zapewnić jak najlepszy przebieg ciąży i porodu.
Decyzja o miejscu porodu i doborze osób towarzyszących często idzie w parze. Procedury i zasoby różnią się w zależności od placówki. Jeśli nie wiesz, od czego zacząć, Twój ginekolog zapewne będzie mógł przekazać odpowiednie kontakty i informacje.
Kto będzie obecny przy porodzie?
Wybór specjalistek obecnych podczas porodu zależy od miejsca narodzin, Twojego stanu zdrowia i osobistych preferencji. Zespół porodowy zazwyczaj składa się z ginekologa-położnika lub certyfikowanej położnej, wspieranej przez pielęgniarkę położniczą (często nazwaną „nurse labor & delivery”). W skład zespołu może też wchodzić anestezjolog, odpowiedzialny za podanie znieczulenia zewnątrzoponowego i innych środków przeciwbólowych, a także doula, która specjalizuje się w wsparciu emocjonalnym i holistycznym podejściu do porodu.
Kobiety z ciążą bez powikłań często wybierają poród prowadzony przez certyfikowaną położną zamiast lekarza. Przy ciążach wysokiego ryzyka – ze względu na schorzenia zdrowotne lub komplikacje w ciąży – zalecany jest nadzór ginekologa-perinatologa, specjalistki medycyny matczyno-płodowej.
Położne i doule są szkolone, aby wspierać kobiety przez całą ciążę, poród oraz okres poporodowy, lecz jedynie położne są certyfikowane i ubezpieczone, by odbierać porody. Mówiąc prościej: położne to wykwalifikowane pracowniczki medyczne, a doule skupiają się na wsparciu emocjonalnym i nie muszą posiadać wykształcenia medycznego.
Położne
Certyfikowane położne to profesjonalistki medyczne specjalizujące się w porodzie i płodności. Wybrana przez Ciebie położna powinna mieć certyfikat uznanej instytucji (np. American College of Nurse-Midwives lub Royal College of Nurses w Wielkiej Brytanii) oraz figurować w oficjalnym rejestrze położnych Twojego kraju.
W Stanach Zjednoczonych szkolenie i kształcenie ustawiczne certyfikowanej pielęgniarki-położnej (certified nurse-midwife, CNM) jest podobne jak u pielęgniarki dyplomowanej, lecz CNM mogą podejmować samodzielne decyzje w zakresie swojej specjalizacji i posiadają kompetencje potrzebne do samodzielnego odbioru porodu. Certyfikowana położna (CM) zdobywa te same umiejętności i zdaje te same egzaminy, co CNM, lecz jej wykształcenie bazowe nie musi być pielęgniarskie.
CNM i CM mogą prowadzić prywatną praktykę, ale często współtworzą zespoły w szpitalach lub centrach porodowych. Położne są dogłębnie wykształcone w zakresie fizjologii porodu – aktywnie uczestniczą w przebiegu narodzin, monitorując zdrowie mamy i płodu, identyfikując czynniki ryzyka oraz wykonując drobne zabiegi położnicze, jak nacięcie krocza (episiotomia).
Gdy nie dochodzi do komplikacji, to właśnie położna najczęściej prowadzi kobiety przez cały proces od początku do końca.
Jaka jest różnica między doulą a położną?
Doule
Doula to również profesjonalna asystentka porodowa, której zadaniem jest wspierać kobiety przed, w trakcie i po porodzie. Nie wymaga się od niej wykształcenia medycznego, ale podlega przeszkoleniu i certyfikacji, by jak najlepiej wspierać kobiety w emocjonalnych aspektach ciąży i porodu, a także oferować inne, niemedyczne usługi.
Obecność wykwalifikowanej douli podczas porodu zmniejsza poziom stresu rodzącej i ryzyko komplikacji. Badania wskazują, że takie wsparcie wiąże się z krótszą akcją porodową, mniejszą liczbą nieplanowanych cięć cesarskich i lepszymi wynikami położniczymi. Upłynęło sporo czasu zanim środowisko medyczne doceniło ich znaczenie – grupy rzecznicze przez lata zbierały dowody, że obecność douli zwiększa szanse na pomyślny poród w wielu aspektach. Poparcie dla tej roli jest tak duże, że w wielu regionach firmy ubezpieczeniowe finansują już usługi douli, a lekarze i położne wskazują, że doule pełnią ważną, uzupełniającą ich zadania rolę.
Doświadczone doule są obeznane z różnymi etapami ciąży i porodu. Jeśli wszystko przebiega prawidłowo, skupiają się głównie na komforcie i emocjach rodzącej. Monitorują też wybrane aspekty ciąży i w razie potrzeby kierują kobiety do specjalistek. Tradycje kulturowe, w tym rdzennych społeczności, mogą się różnić, jednak co do zasady doula nie asystuje przy samym akcie porodowym, chyba że w „nagłych” sytuacjach, gdy nie ma personelu medycznego.
Doula może zaoferować m.in.:
- informacje i materiały na temat ciąży, porodu i okresu połogu
- pomoc przy tworzeniu planu porodu
- głębsze zrozumienie przebiegu i oczekiwań związanych z porodem
- wskazówki dotyczące ćwiczeń oddechowych, technik wizualizacji i korzystnych pozycji porodowych
- pomoc w przygotowaniu otoczenia – sprzętu, komfortu sensorycznego
- dotyk dający ulgę, słowa otuchy oraz wsparcie w praktycznych sprawach podczas porodu
- reprezentowanie rodzącej wobec personelu medycznego i rodziny
- emocjonalne wsparcie dla partnera i innych bliskich
- dbanie o jak najbardziej pozytywne doświadczenie porodowe
Partnerzy czy rodzina mogą różnić się w gotowości do wspierania kobiety podczas porodu. Profesjonalna doula zrobi wszystko, by przekazać wiedzę i współpracować z bliskimi tak, aby każdy czuł się zaangażowany i swobodny. Pomoże partnerowi zrozumieć, co jest pomocne dla kobiety, lub – w relacji z trudnym członkiem rodziny – przejąć rolę mediatora, jeśli „pomoc” bliskich okazuje się nieefektywna.
Doule nierzadko specjalizują się w danej tradycji religijnej, duchowej lub wspierają konkretne społeczności. Oprócz wiedzy praktycznej zapewniają także zrozumienie kontekstu kulturowego i dbałość o komunikację, na co lekarze lub położne nie zawsze mogą sobie pozwolić oprócz swych bezpośrednich zadań.
Podsumowanie
Każda osoba przygotowująca się do porodu potrzebuje wsparcia i otuchy od ludzi o większej wiedzy i doświadczeniu, zwłaszcza jeśli jest to jej pierwszy poród.
Zarówno położne, jak i doule wybierają swoje zawody z potrzeby serca, aby zapewnić jak najlepsze doświadczenie kobietom i ich dzieciom. Jeśli spodziewasz się dziecka, sprawdź dostępne zasoby i możliwości. Zadzwoń i odwiedź kilka wybranych miejsc porodowych, by znaleźć asystentkę, która zrozumie Twoje potrzeby i zapewni wsparcie oraz poczucie bezpieczeństwa.
Pobierz aplikację WomanLog już teraz:
