Ulga w bólu menstruacyjnym
Czerwony tydzień. Miesiączka. Jazda na bawełnianym kucyku. Kreatywne określenia na okres raczej nie dają pocieszenia, gdy nadchodzi czas stawienia czoła nieprzyjemnym objawom, które mu towarzyszą.
Chociaż miesiączka jest całkowicie normalnym, cyklicznym procesem w kobiecym ciele, może powodować dyskomfort. Skurcze, ból oraz tępe uczucie ciężkości w dolnej części brzucha są bardzo częste. Istnieje wiele sposobów na zmniejszenie bólu menstruacyjnego, jednak zanim podejmiesz działania, warto zrozumieć, co boli i dlaczego.
Ból brzucha podczas „czerwonego kodu” bywa połączony z bólem dolnej części pleców, który może promieniować do nóg. Może pojawić się także nudności, wymioty, bóle głowy, biegunka, drażliwość lub zmęczenie. Rzadziej występuje zawroty głowy czy omdlenia. Ból menstruacyjny może utrudniać wykonywanie codziennych czynności przez 1–3 dni w miesiącu, więc może to nie być najlepszy moment na intensywną aktywność fizyczną, zawody czy długie wędrówki. Z drugiej strony, niektóre kobiety odczuwają tylko niewielki ból lub nie mają objawów wcale. Wszystko zależy od indywidualnych cech organizmu i ogólnego stanu zdrowia.
Nie jesteś w ciąży? Nadchodzi miesiączka…
Nawet jeśli nie planujesz mieć dzieci, chcesz się uczyć, rozwijać karierę czy realizować pasje, twoje ciało i tak co miesiąc przygotowuje się do ciąży. Błona śluzowa wyściełająca macicę – endometrium – stopniowo się pogrubia, aby zapłodniona komórka jajowa mogła się w niej bezpiecznie zagnieździć.
Jeśli nie dochodzi do zapłodnienia, wyściółka endometrium stopniowo się złuszcza. Ból miesiączkowy wynika ze skurczów mięśni, wywoływanych przez biologicznie aktywne lipidy – prostaglandyny. Skurcze wypychają krew i endometrium z macicy. Im więcej prostaglandyn w organizmie, tym silniejsze skurcze i większy dyskomfort; potężne skurcze mogą nawet uciskać okoliczne tętnice, ograniczając dopływ tlenu do macicy i wywołując ból.
Pierwsze objawy bólu mogą pojawić się 1–3 dni przed rozpoczęciem okresu. Zazwyczaj są to ciągłe, tępe dolegliwości, które najsilniej odczuwalne bywają w pierwszych dwóch godzinach miesiączki i mogą trwać nawet do trzech dni.
Badania wskazują, że miesiączka jest najbardziej bolesna u kobiet w wieku 23–27 lat.
Silny ból menstruacyjny, wynikający z nadmiaru prostaglandyn, nazywany jest bolesnym miesiączkowaniem (dysmenorrhea). Może on dotyczyć młodych dziewcząt zaczynających miesiączkować (pierwotna dysmenorrhea), ale także kobiet starszych, które wcześniej nie miały tego problemu (wtórna dysmenorrhea). U starszych kobiet przyczyną może być poważniejsze schorzenie, takie jak endometrioza (tkanka endometrium rośnie tam, gdzie nie powinna), torbiele jajnika lub mięśniak macicy (łagodny guz macicy). Z tego względu, zaleca się konsultację z ginekolożką. Odpowiednia diagnostyka i leczenie pozwala znacznie ograniczyć ból menstruacyjny.
Inne przyczyny
Bolesne miesiączki mogą wynikać także z innych przyczyn, np. anatomicznych (wąskie ujście macicy, przodozgięcie lub tyłozgięcie macicy), nadwagi, palenia papierosów lub picia alkoholu, nieregularnego cyklu, wczesnego rozpoczęcia miesiączkowania (przed 11 rokiem życia), długotrwałego stresu, bardzo dużego wysiłku fizycznego lub przeżytych emocjonalnych traum, takich jak utrata bliskiej osoby, problemy w relacjach lub rozstanie.
Okres bywa bardziej bolesny u kobiet, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia lub nie rodziły dzieci.
Po przejściu ciąży i porodu, ból menstruacyjny zazwyczaj słabnie lub znika całkowicie, co wynika ze zmian fizjologicznych w macicy i szyjce macicy. Duże znaczenie mają także predyspozycje genetyczne—jeśli mama miała silne i bolesne okresy, bardzo prawdopodobne, że córka również tego doświadczy. Dolegliwości te mogą mieć także związek z dietą—kawa i inne napoje z kofeiną oraz zbyt ostre, słone lub słodkie potrawy mogą zwiększać ból.
Znajdź, co działa najlepiej na Ciebie
Nie ma jednej magicznej tabletki, która zadziała u każdej z nas. Sposoby radzenia sobie są tak różnorodne, jak same kobiety. Jednej wystarczy godzina snu więcej, inna stawia na medytację lub jogę, jeszcze inna sięgnie po środki przeciwbólowe. Uniwersalna rada na czas miesiączki to: bądź dla siebie dobra—nie przepracowuj się, śpij wystarczająco, jedz zdrowo, nawadniaj się, staraj się nie stresować i nie przesadzaj z ćwiczeniami.
Inne propozycje:
- Przy bardzo silnych bólach miesiączkowych warto poprosić lekarkę rodzinną lub ginekolożkę o przepisanie odpowiednich środków przeciwbólowych. Jeśli ból jest przewidywalny, dobrze zażyć je od razu na początku dolegliwości lub nawet tuż przed ich wystąpieniem, ponieważ żaden lek nie działa natychmiast.
- Bardziej łagodne metody to suplementy diety (witaminy, kwasy omega-3), preparaty ziołowe i leki homeopatyczne—u niektórych kobiet potrafią skutecznie zmniejszyć dyskomfort. Skonsultuj się z lekarką lub homeopatką, aby uzyskać wskazówki.
- Pewne herbaty ziołowe także mogą pomóc, jednak są skuteczne dopiero po dłuższym, regularnym stosowaniu.
Opinie lekarskie na temat stosowania ciepła są podzielone. Niektórzy zalecają je ograniczyć, bo może zwiększać krwawienie, inni natomiast proponują ciepłe kąpiele lub termofor na brzuch dla efektu relaksacyjnego.
- Plaster kinesiotaping przyklejony na dolny brzuch i plecy również może przynieść ulgę. Najlepiej udać się do fizjoterapeutki na aplikację plastra dzień lub dwa przed okresem.
- Akupunktura lub suche igłowanie bywają skuteczne u kobiet preferujących metody alternatywne.
- Jeśli ból menstruacyjny spowodowany jest chorobą, konieczna jest odpowiednia diagnoza i leczenie. Najczęściej wykonywane są badania USG lub inne badania obrazowe, a w niektórych przypadkach także laparoskopia. W przypadku wykrycia mięśniaka czy torbieli jajnika konieczna może być operacja.
- W zależności od stanu zdrowia, wieku, potrzeb i nawyków, ginekolożka może zalecić antykoncepcję hormonalną, np. tabletki lub hormonalną wkładkę wewnątrzmaciczną—może to pomóc w przypadku zaburzeń hormonalnych.
- Niektóre pozycje przynoszą ulgę, np. pozycja embrionalna: połóż się na boku lub plecach z nogami podciągniętymi do brzucha. Ulżyć może także pozycja na czworaka. Możesz delikatnie masować sobie brzuch i dolną część pleców albo poprosić o to bliską osobę—pamiętaj jednak, by była ostrożna.
- Podczas miesiączki zalecana jest lekka, ale wartościowa i bogata w witaminy dieta—np. płatki owsiane, banany, orzechy włoskie, różnorodne zieleniny, imbir i pestki słonecznika.
- Jeśli masz wystarczająco siły i energii, ćwicz umiarkowanie: joga, jogging lub delikatny trening z rozciąganiem. Regularna aktywność bardzo pomaga łagodzić ból miesiączkowy i jest ważna dla zdrowia ogólnego.
Uwaga! Jeżeli odczuwasz bardzo silny ból z gorączką lub innymi nietypowymi objawami sugerującymi infekcję, jeśli nigdy wcześniej nie miałaś takich dolegliwości, albo jeśli ból pojawił się nagle wraz z intensywnym krwawieniem, potraktuj to jako stan nagły. Natychmiast zgłoś się po pomoc medyczną!
Wizyta u lekarki
Masz trudności z radzeniem sobie z bólem miesiączkowym? Odwiedź swoją lekarkę rodzinną lub ginekolożkę. Przygotuj się wcześniej. Najprawdopodobniej padną pytania takie jak: Ile miałaś lat przy pierwszej miesiączce? Kiedy miałaś ostatni okres? Czy masz regularny cykl? Ile trwa? Czy zdarzają się plamienia lub krwawienia między miesiączkami?
Ginekolożka zapyta Cię również o doświadczenia Twojej mamy oraz o historię chorób w rodzinie. Jeśli nie wiesz, zapytaj we własnym zakresie. Pamiętaj, by powiedzieć lekarce, jakie metody dotychczas stosowałaś i czy były skuteczne. Ważne są także informacje o przebyte choroby, stosowane leki i suplementy, przeżyte ostatnio emocjonalne wydarzenia oraz inne źródła stresu.
Możesz zostać też spytana o swoje życie intymne: czy współżyjesz i czy ból pojawia się podczas zbliżeń.
Nie bój się zadawać pytań, na przykład: Skąd może brać się mój ból menstruacyjny? Jakie są szanse, że uda się go złagodzić lub wyeliminować? Jakie badania będą potrzebne? Które leki lub metody alternatywne są dla mnie najlepsze?
Możesz śledzić objawy w aplikacji WomanLog. WomanLog pozwala monitorować ponad 100 objawów. Pobierz WomanLog już teraz:
