Infekcje przenoszone drogą płciową
Infekcje przenoszone drogą płciową (IPDP) to patogeny przekazywane podczas kontaktów seksualnych. Podstawowe sposoby ochrony przed nimi to używanie prezerwatywy podczas stosunku oraz dbanie o higienę intymną.
Infekcje przenoszone drogą płciową znane są też jako choroby weneryczne lub choroby przenoszone drogą płciową. Znanych jest ponad 30 różnych bakterii, wirusów i pasożytów, które mogą być przekazywane podczas stosunków seksualnych. Do najczęstszych IPDP należą kiła, chlamydia, rzeżączka, HIV/AIDS, rzęsistkowica, wirusowe zapalenie wątroby typu B, HPV oraz opryszczka narządów płciowych.
Bezpieczny seks
IPDP przenoszone są podczas wymiany zakażonych płynów ustrojowych, najczęściej podczas seksu waginalnego, analnego lub oralnego. Do zakażenia może też dojść przy dzieleniu się przedmiotami mającymi kontakt z płynami ustrojowymi (np. strzykawkami lub maszynkami do golenia), jedzeniu skażonej żywności (pamiętaj o myciu rąk) lub pocałunkach z osobą mającą zmiany w jamie ustnej. Zakażona kobieta może też przekazać IPDP swojemu dziecku w trakcie ciąży lub porodu.
Chociaż całkowita wstrzemięźliwość seksualna to najskuteczniejsza metoda ochrony, większość z nas nie ma zamiaru rezygnować z seksu. Na szczęście, istnieją inne środki zapobiegawcze. Oto, co możesz zrobić:
- Przede wszystkim prawidłowo używaj prezerwatywy (męskiej lub żeńskiej) podczas każdego stosunku. Prezerwatywa jest jedyną metodą antykoncepcji, która chroni przed IPDP.
- Znaj IPDP i ich objawy.
- Rozmawiaj szczerze ze swoją partnerką lub partnerem. Komunikacja jest kluczowa, by w porę rozpoznać ewentualne objawy. Warto pamiętać, że osoby zakażone bezobjawowo (czyli nie wykazujące objawów) mogą nie wiedzieć o infekcji.
- Badaj się regularnie – najlepiej co najmniej raz w roku, a także po niezabezpieczonym seksie z nową osobą lub po stosunku bez prezerwatywy z kimś nowym.
- Dbaj o higienę – myj się przed i po stosunku, nie dziel się ręcznikami, bielizną ani maszynkami do golenia.
- Zaszczep się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz HPV.
Stosując się do tych zasad, prawdopodobnie wszystko będzie w porządku. Smutna prawda jest taka, że większość osób woli ignorować temat IPDP, niż podjąć dojrzałą postawę wobec ryzyka. Takie zagrożenia to odpowiedzialność społeczna. Powinniśmy robić wszystko, aby chronić siebie i bliskich.
Wyleczalne infekcje przenoszone drogą płciową
Większość IPDP jest obecnie wyleczalna, więc nie masz wymówki, by nie pójść do przychodni i się przebadać. Chroń siebie i swoich bliskich przed nieprzyjemnymi konsekwencjami.
Kiła to zakażenie bakteryjne, które bardzo łatwo wyleczyć, zwłaszcza jeśli zostanie w porę wykryta. Pozostawiona bez leczenia może prowadzić do utraty wzroku, kontroli mięśni, otępienia, deformacji i śmierci.
Objawy kiły to:
- Małe, bezbolesne owrzodzenia wokół narządów płciowych lub ust.
- Małe narośla skórne w okolicy narządów płciowych.
- Wysypka na dłoniach lub stopach.
- Powiększenie węzłów chłonnych na szyi, w pachwinie lub pod pachami.
- Białe plamy w ustach.
- Bóle głowy, zmęczenie, bóle stawów, gorączka.
Chlamydioza to infekcja bakteryjna, którą łatwo wyleczyć antybiotykami. Nieleczona może powodować zapalenie narządów miednicy mniejszej u kobiet, co grozi niepłodnością. Może także powodować zapalenie najądrzy, reaktywne zapalenie stawów i ślepotę.
Objawy chlamydiozy to:
- Piekanie podczas oddawania moczu.
- Nietypowa wydzielina z pochwy lub prącia.
- Ból lub obrzęk jednego lub obu jąder.
- Ból brzucha.
- Ból podczas stosunku.
- Gorączka.
Rzeżączka, czyli tryper to zakażenie bakteryjne, które często przebiega bezobjawowo. Nieleczona powoduje zapalenie narządów miednicy mniejszej u kobiet, zapalenie okołowątrobowe, septyczne zapalenie stawów, poronienia septyczne, ślepotę i niepłodność. Coraz więcej szczepów rzeżączki jest opornych na antybiotyki, stąd ważne jest szybkie podjęcie leczenia.
Objawy rzeżączki to:
- Piekanie podczas oddawania moczu.
- Nietypowa wydzielina z pochwy lub prącia.
- Krwawienie z pochwy między miesiączkami.
- Ból podbrzusza lub miednicy.
- Ból podczas stosunku.
Rzęsistkowica to najczęstsza z wyleczalnych infekcji przenoszonych drogą płciową. Choroba pasożytnicza często przebiega bezobjawowo. Rzęsistkowica zwiększa ryzyko zakażenia i transmisji HIV oraz komplikacji w ciąży.
Objawy rzęsistkowicy to:
- Piekanie przy oddawaniu moczu.
- Swędzenie w okolicy narządów płciowych.
- Żółta lub zielona, nieprzyjemnie pachnąca wydzielina z pochwy.
- Ból podczas stosunku.
Świerzb to zakażenie skóry wywołane przez świerzbowca ludzkiego, który drąży tunele w skórze i składa tam jajeczka. Objawy wynikają z reakcji alergicznej na obecność pasożyta.
Objawy świerzbu to:
- Intensywny świąd.
- Wysypka przypominająca pryszcze.
- Drobne tunele widoczne w skórze.
Wesz łonowa, czyli wszy łonowe, to malutkie owady, które najczęściej występują w okolicy łonowej, choć mogą pojawić się także w innych owłosionych miejscach na ciele. Odżywiają się wyłącznie krwią.
Objawy zakażenia wszą łonową to:
- Swędzenie.
- Zaczerwienienie.
- Stan zapalny.
Większość typów HPV. Istnieje ponad 170 znanych typów wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Często przebiega bezobjawowo. Za ok. 90% zakażeń odpowiadają typy HPV 6 i 11. Te typy są całkowicie wyleczalne i mogą nawet ustąpić samoczynnie (ale mimo to warto się przebadać).
Objawy HPV to:
- Brodawki lub zmiany skórne w okolicy narządów płciowych.
Niewyleczalne infekcje przenoszone drogą płciową
HIV/AIDS. Wirus ludzkiego niedoboru odporności (HIV) powoduje zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), czyli stopniową niewydolność układu immunologicznego. Choroba jest możliwa do leczenia, ale nie do wyleczenia.
Wyróżnia się trzy główne fazy zakażenia:
- Zakażenie ostre. U wielu osób występują objawy podobne do grypy: gorączka, poty, powiększenie węzłów chłonnych, wysypka, niezamierzona utrata masy ciała, ból głowy, zmęczenie, czasem biegunka lub wymioty.
- Faza latencji klinicznej. Przeciętnie trwa ok. 8 lat i z początku nie powoduje objawów. Pod koniec tej fazy mogą pojawić się bóle mięśni, niezamierzona utrata masy ciała, gorączka. U niektórych występuje tymczasowe, bezbolesne powiększenie węzłów (poza pachwinowymi).
- AIDS. Układ odpornościowy przestaje prawidłowo działać. Osoba chora jest podatna na tzw. zakażenia oportunistyczne, które zdrowy organizm zwalczyłby bez problemu. Mogą być one śmiertelne.
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B to choroba wirusowa atakująca wątrobę. Może sprzyjać rozwojowi nowotworu lub marskości wątroby. Około 1 na 5 chorych umiera z powodu tych powikłań. Zakażenie WZW typu B często przebiega bezobjawowo.
Objawy WZW typu B to:
- Zażółcenie skóry.
- Ciemny mocz.
- Bóle brzucha.
- Przewlekłe zmęczenie.
Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C to choroba wirusowa wątroby, która z czasem prowadzi do raka lub marskości wątroby. Do tego momentu choroba zwykle przebiega bezobjawowo.
Niektóre typy HPV mają charakter przewlekły i znacznie zwiększają ryzyko rozwoju nowotworów szyjki macicy, sromu, pochwy, prącia, odbytu, jamy ustnej lub gardła. Najczęściej przebiegają bezobjawowo.
Martwisz się? Co robić?
Jeśli obawiasz się, że możesz mieć IPDP – przede wszystkim wykonaj testy. Zgłoś się do lekarza lub najbliższej poradni zdrowia seksualnego. Sprawdź w internecie, gdzie możesz się zbadać. W razie pozytywnego wyniku otrzymasz zalecenia dotyczące leczenia i dalszego postępowania. Nie podejmuj działań, które mogą narazić innych na zakażenie, np. uprawiania seksu (zwłaszcza bez zabezpieczenia).
Niektóre osoby uważają infekcje przenoszone drogą płciową za wstydliwe i krępujące, ale nie pozwól, by to powstrzymało Cię przed dbaniem o siebie! Choroby są naturalnym, choć nieprzyjemnym elementem życia i trzeba sobie z nimi radzić.
Możesz śledzić swoje życie seksualne w aplikacji WomanLog. Pobierz WomanLog już teraz:
