Co oznacza kolka u dorosłych?
Kolka to dobrze znana dolegliwość u niemowląt. Mimo że są zdrowe, czasami mogą płakać nieutulone bez wyraźnej przyczyny, szczególnie w pierwszych miesiącach życia. Kolce u niemowląt często towarzyszy jakiś ból brzucha. Określenie kolka jest także używane w odniesieniu do nagłego, nawracającego, nieokreślonego bólu brzucha u dorosłych.
Nawet przy obecnym poziomie wiedzy medycznej ból brzucha bywa trudny do rozpoznania i leczenia. Występuje on u osób w każdym wieku i może mieć wiele różnych przyczyn. Ponadto wiele popularnych leków przeciwbólowych z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych) może szkodzić przewodowi pokarmowemu.
Jeśli odczuwasz nagłe i powtarzające się fale bólu brzucha, czasem trwające nawet kilka godzin, nie możesz dokładnie zlokalizować miejsca bólu, a typowe środki na żołądek nie pomagają – możesz mieć do czynienia z kolką u dorosłych.
Ból jest wyjątkowo trudny do opisania. Określenia, jakich używamy – ostry, pulsujący, piekący, tępy czy bolesny – dla różnych osób znaczą coś innego. Co więcej, w jamie brzusznej znajduje się wiele najważniejszych narządów położonych bardzo blisko siebie, co dodatkowo utrudnia identyfikację przyczyny bólu.
Słowo „kolka” to ogólny termin, który opisuje nawracający ból bez wyraźnie zidentyfikowanej przyczyny. Często używa się też sformułowania czynnościowy ból brzucha.
Kolka u niemowląt
Kiedy niemowlęta są marudne i przez długie godziny lub dni płaczą z wyraźnym niepokojem, mimo że wszystkie ich podstawowe potrzeby są zaspokojone, najczęściej tłumaczy się to kolką.
Dokładnej przyczyny kolki zwykle nie udaje się wskazać, ale z reguły wiąże się ją z jakimś dyskomfortem w obrębie brzucha. Zaciskanie piąstek, wyginanie pleców i przyciąganie nóżek do brzuszka to typowe objawy niepokoju u dzieci z kolką. Bardzo często pojawiają się także gazy.
Adaptacja do życia poza macicą oraz pierwszy kontakt z mlekiem matki lub mieszanką jest dla układu pokarmowego dziecka ogromnym wyzwaniem. Możliwe przyczyny kolki to niedojrzałość przewodu pokarmowego, alergie pokarmowe lub nadwrażliwości, zaburzenia mikroflory jelitowej, przekarmianie, niedokarmianie, zbyt mało odbitego powietrza po karmieniu oraz stres w rodzinie.
Kolka zazwyczaj ustępuje samoistnie, gdy dziecko ma około trzech lub czterech miesięcy, ale może być bardzo stresująca i wyczerpująca dla całej rodziny. Kiedyś radzono rodzicom, by pozwolili dziecku po prostu wypłakać się, ale dziś istnieje wiele sposobów, by ulżyć maluchowi w bólu. Warto skonsultować się z lekarzem. Bólu i dyskomfortu nie należy bagatelizować ani u niemowląt, ani u dorosłych, nawet jeśli otoczenie nie dostrzega jasnej przyczyny.
Kolka u dorosłych
U dorosłych kolka objawia się skurczami lub napadami bólu brzucha, przy czym miejsce bólu może się zmieniać lub być rozlane. Może to być nieokreślony dyskomfort w okolicy brzucha lub ostre, przerywane bóle, które nie mają wyraźnej przyczyny.
Czy ból brzucha jest czymś normalnym?
Okazjonalny dyskomfort w obrębie przewodu pokarmowego, czyli niestrawność, to dla większości z nas powszechne doświadczenie. Zdarza się, że niektóre potrawy nam nie służą, zwłaszcza podczas podróży czy eksperymentowania z nowym jedzeniem. Niektóre z nas mają alergie pokarmowe, nietolerancje lub nadwrażliwości, które objawiają się bólem brzucha.
Na stan przewodu pokarmowego wpływają styl życia, dieta i stres. Najczęstsze przyczyny bólu brzucha to:
- nietolerancje pokarmowe
- przejadanie się
- niestrawność
- wzdęcia
- stres
- skurcze miesiączkowe
- nagłe zmiany stylu życia lub diety
Utrzymujący się, silny ból brzucha wymaga jednak wyjaśnienia.
Rodzaje kolki u dorosłych
Kolkę u dorosłych dzielimy zazwyczaj na kolkę nerkową, kolkę żółciową lub kolkę jelitową – w zależności od miejsca pochodzenia bólu.
Kolka nerkowa
Kolkę nerkową charakteryzują ostre bóle w okolicy nerek – „ból w boku” w dolnej części pleców. Najczęstszą jej przyczyną są kamienie nerkowe (zwane też kamieniami moczowymi, nefrolitiazą lub urolitiazą). To drobne, krystaliczne złogi minerałów i soli kwasowych, od wielkości ziarnka piasku do małego kamyka, które mogą powodować bardzo silny ból, nudności i wymioty, a także obecność krwi w moczu – zwłaszcza, gdy kamień przemieszcza się przez drogi moczowe lub blokuje odpływ moczu.
Kamienie nerkowe mogą powstawać na skutek diety, predyspozycji genetycznych lub zbyt małego nawodnienia. Ich usunięcie bywa bardzo nieprzyjemne, ale istnieją skuteczne metody leczenia, które mogą rozbić lub usunąć kamienie. W razie bardzo silnych napadów bólu konieczny może być zabieg chirurgiczny.
Zapobieganie kamicy nerkowej opiera się najczęściej na zmianach w diecie oraz odpowiednim nawodnieniu organizmu. Picie dużej ilości płynów to najważniejszy sposób ochrony.
Ból w okolicach nerek może wskazywać także na zakażenie układu moczowego lub infekcję nerek. Jeśli masz infekcję nerek lub inne choroby tego narządu, stosuj przeciwbólowe preparaty tylko po konsultacji z lekarzem. Niektóre leki jak ibuprofen, naproksen czy duże dawki aspiryny mogą wywołać dodatkowe zapalenie w nerkach.
Kolka żółciowa
Kolka żółciowa to określenie medyczne na nagły i intensywny ból wywołany przejściową niedrożnością lub podrażnieniem pęcherzyka żółciowego albo dróg żółciowych.
Żółć to substancja wytwarzana w wątrobie, dzięki której trawimy tłuszcze. Jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym i uwalniana wtedy, gdy zachodzi potrzeba jej użycia. Kamienie żółciowe powstają wskutek stężenia żółci w pęcherzyku, najczęściej w wyniku nieprawidłowych proporcji jej składników – zbyt dużej ilości cholesterolu, bilirubiny lub niedostatecznej ilości soli żółciowych. Kamienie są powszechne i na ogół niegroźne, lecz gdy zablokują przepływ żółci, pojawia się ostra kolka żółciowa.
Tzw. „atak kolki żółciowej” najczęściej pojawia się w nocy lub wieczorem po spożyciu tłustych potraw, które pobudzają pęcherzyk do skurczu i uwolnienia żółci trawiennej.
Kolce żółciowej towarzyszy ostry, skurczowy ból w górnej prawej bądź środkowej części brzucha (okolicy wątroby i pęcherzyka żółciowego). Ból może promieniować do pleców lub prawego ramienia, często towarzyszą mu nudności lub wymioty i nie ustępuje po wypróżnieniu czy zastosowaniu zwykłych metod łagodzących ból brzucha.
Zgłoś się do lekarza, jeśli kolka żółciowa trwa ponad 8 godzin lub pojawiają się żółtaczka i inne niepokojące objawy.
Kolka jelitowa
Kolka jelitowa to ostre, skurczowe bóle brzucha wywołane najczęściej skurczami czy ruchami robaczkowymi jelit. Ich przyczyną są wzdęcia, niestrawność, zaparcia lub inne schorzenia przewodu pokarmowego. Ból ma charakter nagły i silny, pojawia się i ustępuje falami, zwykle w dolnej części brzucha.
Kolka jelitowa może być bardzo nieprzyjemna i często towarzyszą jej wzdęcia, zmiany rytmu wypróżnień i ogólne dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Choć zwykle jest to problem przejściowy i niegroźny, nawracające lub nasilone bóle mogą oznaczać poważniejszą chorobę, np. zespół jelita drażliwego (IBS) lub nieswoiste zapalenie jelit (IBD).
Leczenie kolki
Aby dobrać najodpowiedniejszą terapię, należy najpierw ustalić przyczynę dolegliwości.
Jeżeli kolce towarzyszą objawy takie jak utrzymujący się ból, niewyjaśniona utrata masy ciała, zmiany w wypróżnieniach, krew w stolcu lub inne niepokojące symptomy – skonsultuj się z lekarką lub lekarzem. Specjalista może przeprowadzić badanie fizykalne, zlecić badania krwi, USG oraz inne procedury w celu wykluczenia zapalenia wyrostka, zapalenia uchyłków, kamicy nerkowej, kamicy żółciowej czy innych poważnych przyczyn.
Przy łagodnej kolce domowe metody obejmują:
- picie dużej ilości wody
- unikanie ostrych potraw, kawy, alkoholu i innych produktów, na które możesz mieć nietolerancje
- spożywanie lekkostrawnych posiłków, np. ryżu i bananów do czasu poprawy samopoczucia
- przykładanie ciepłego termoforu lub poduszki elektrycznej na brzuch
- dodawanie do potraw imbiru, który wspiera trawienie
Leki dostępne bez recepty, takie jak subsalicylan bizmutu (Pepto-Bismol) na niestrawność, nudności, biegunkę i wzdęcia oraz węgiel aktywowany, symetykon, diosmektyt (Smecta) na wzdęcia, czy paracetamol na ból, mogą pomóc. Jeśli leczysz się na schorzenia wątroby lub nerek, przed użyciem nowego preparatu skonsultuj się z lekarzem lub lekarką.
Zmiany stylu życia
Radzenie sobie z nawracającym przewlekłym bólem przeważnie wymaga wdrożenia trwałych zmian w stylu życia. Zdrowa dieta oparta na produktach nieprzetworzonych, codzienna umiarkowana aktywność i redukcja stresu to skuteczne sposoby na poprawę zdrowia przewodu pokarmowego. Pomocne mogą być suplementy diety, m.in. probiotyki.
Pamiętaj, aby:
- unikać pokarmów wywołujących dolegliwości
- ograniczyć stres
- być aktywną fizycznie
- zbadać i leczyć potencjalne schorzenia, np. kamienie nerkowe, kamienie żółciowe i inne
Nawet jeśli nawracający ból jest łagodny, nie musisz go znosić w samotności. Objawy kolki można skutecznie łagodzić, poprawiając komfort codziennego życia.
Pobierz WomanLog już teraz:
