Adet Hijyeni
Adetinizi yönetmek zaman alıcı ve pahalı olabilir, ayrıca yanlış günde beyaz pantolon giymenin hikâyelerini hepimiz duymuşuzdur. Birçok kadın, yanında her zaman gerekli malzemeleri taşır—arkadaşının, iş arkadaşının ya da halka açık tuvalette bir yabancının bile kendini sıkıntılı bir durumda bulma ihtimaline karşı.
Tamponlardan menstrual kaplara kadar, seçilebilecek birçok kadın hijyen ürünü bulunuyor ve her birinin avantajları ile dezavantajları var. Size en uygun ürünü bulmak deneme yanılma gerektirebilir ve seçiminizde kalite, sürdürülebilirlik, maliyet gibi faktörler de önemlidir.
Kişisel rutininiz
Adet döneminde, hassas bölgenize özen göstermek özellikle önemlidir. Adetinizi yönetmek için bazı ipuçları:
- Hazırlıklı olun. Çantanızda bir acil durum kiti bulundurmak, adetin erken gelmesi halinde hayat kurtarıcı olabilir. Tercih ettiğiniz hijyen ürünleri, ıslak mendil ve yedek iç çamaşırı fazla yer kaplamaz—yalnızca, kontaminasyonu önlemek için hepsinin kapaklı bir kutuda olduğundan emin olun.
- İç çamaşırınızı her gün değiştirin. Tanga ve nefes aldırmayan kumaşlardan kaçının. Örneğin pamuk, hava dolaşımına izin vererek ter ve koku yönetiminde yardımcı olur.
- Menstrüel ürünlerinizi düzenli olarak değiştirin/temizleyin ve her ürünün vücutta ne kadar süre kalması gerektiğine dikkat edin. Bu basit önlem, talihsiz sızıntılardan ciddi enfeksiyonlara kadar birçok sorunu önler. Eğer sızıntı yaşarsanız, kumaşı leke olmaması için mümkün olduğunca çabuk soğuk suda durulayın.
- Her gün duş alın ve vulvanızı (vajinanızı değil) suyla veya hafif bir intim yıkama ürünüyle iyice durulayın. Ayrıca, ped/tampon/kap değiştirirken de durulamanız ya da silmeniz önerilir.
- Oradaki kokulara dikkat edin. Adet kokusuz değildir, ama alışılmadık ya da çok keskin bir koku fark ederseniz, altta yatan bir neden (örneğin enfeksiyon ya da unutulmuş bir tampon) olabilir. Nasıl devam edeceğinizden emin değilseniz, doktorunuza danışın.
Hijyenik pedler & günlük pedler
Hijyenik ped, hijyenik örtü veya kadın bağı olarak da bilinen bu ürünler, vücut ve iç çamaşırı arasına yerleştirilir. Bir yüzü adet kanını emerken, diğer yüzü iç çamaşırına yapışır. Bazı pedlerde, pedin yerinden oynamasını önleyen "kanatlar" bulunur. Günlük pedler ise pedlerin hafif versiyonudur ve hafif kanama, lekelenme veya tampon ya da menstrual kapla birlikte ek koruma amacıyla kullanılır.
Pedlerin olumlu yönlerinden biri, hafif ve yoğun kanama, gündüz ve gece kullanımı gibi birçok farklı şekil ve boyutta sunulmasıdır. Doğum sonrası için özel kalın pedler ve tanga ile kullanılabilen ped çeşitleri mevcuttur. Ped ve günlük pedler, vajina içine ürün yerleştirmekten hoşlanmayan kadınlar veya vajinismus yaşayanlar için konforlu bir seçenektir.
Olumsuz tarafı ise; büyük pedler özellikle bazı kıyafetlerle belirgin olabilir ve fiziksel aktivitelerde kayabilir. Sıvının vücut dışında toplanması nedeniyle koku daha fark edilebilir olabilir. Emiciliği, kuruluk hissi ya da tahriş yaratabilir; bazı üreticilerin koku maskesi için eklediği parfümler de reaksiyona neden olabilir. Tamponların aksine, ped ve günlük pedler yüzme sırasında kullanılmaz.
Tek kullanımlık pedler ve günlük pedler geri dönüştürülemez; ancak, çoğu pamuklu flanel veya kenevirden yapılan ve yıkanıp tekrar kullanılabilen kumaş alternatifler de vardır. Yapışkan yerine, bu pedler genelde "kanat" uçlarındaki düğmelerle sabitlenir. Bu seçeneği tercih eden kadınlar için avantajları; daha ucuz olması, çevreye daha dost ve alerjen/parfüm içermemesi.
Tamponlar
Tamponlar, rayon, pamuk veya bu ikisinin karışımından yapılan kompakt fişlerdir. Vajinaya yerleştirilen tampon, adet kanını emerken şişer. Çoğu tamponun kolay çıkarılması için alt kısmında bir ip bulunur; bazıları ise yerleştirmeyi kolaylaştıran plastik veya karton aplikatörle satılır.
Farklı boyut ve emicilikte tampon seçenekleri mevcuttur. Daha küçük boyutlar yerleştirirken daha rahat olabilir. Yüksek emiciliğe sahip tamponlar yoğun kanamalarda daha çok sıvı tutar, ancak mümkünse ihtiyacınıza en uygun en düşük emicilik tercih edilmelidir.
Tamponunuzu her 4-6 saatte bir değiştirmelisiniz. Daha uzun süre (veya çok yüksek emiciliğe sahip) tampon kullanmak, toksik şok sendromu (TSS) riskini artırır.
Toksik şok sendromu, bakteriyel toksinlerin neden olduğu ciddi bir durumdur. Belirtileri arasında ateş, döküntü, deride soyulma ve düşük tansiyon yer alır. Müdahale edilmez ya da tedavi edilmezse, ölümcül olabilir.
Menstrüel kaplar
Menstrüel kap, adet kanını toplamak için vajina içine yerleştirilen esnek silikon bir kaptır. Genellikle çan şeklindedir ve alt kısmında yerleştirme/çıkarma kolaylığı için bir sap bulunur. Kap, 4–12 saatte bir çıkartılır, boşaltılır ve durulanır; ardından tekrar takılır. Adet sonunda kap, 5-10 dakika kaynatılarak dezenfekte edilir ve bir sonraki aya kadar saklanır.
Silikon kap, yerleştirme sırasında katlanır. Vajinada açıldığında vakum etkisiyle sızıntıyı önler. Farklı katlama yöntemleri de vardır; örneğin C-fold (C harfi şekli) ve punch-down (bir kenarı aşağı bastırıp yanları birleştirmek). Kap çıkartılırken, vakumu açmak için alt kısmı sıkıştırılır. Her kapla birlikte kullanım talimatı gelir, ayrıca birçok öğretici video bulunmaktadır.
Çoğu marka iki kap boyu sunar, kapasiteleri yaklaşık 15 ml ile 50 ml arasında değişir. Kaplar sertlik derecesi açısından da farklılık gösterir—daha sert kaplar daha kolay açılır ve sızdırmazlık sağlayabilir, daha yumuşak kaplar ise konforludur ve alışması daha kolay olabilir. Yaşınız, fiziksel durumunuz, adet kanamanızın yoğunluğu ve doğum yapıp yapmadığınız menstrüel kap seçerken dikkate alınmalıdır.
Modern kaplar, mevcut kadın hijyen ürünleri arasında en güvenlisi olarak kabul edilmektedir. Çoğu marka, vajinal flora üzerinde ölçülebilir bir etkisi olmayan tıbbi silikon kullanır (bazı markalarda lateks ya da termoplastik elastomer de bulunur). Ayrıca, menstrüel kaplar 10 yıla kadar dayanır; bu da onları diğer seçeneklerden daha ekonomik ve çevre dostu kılar.
İlk menstrüel kap, 1937 yılında Amerikalı oyuncu, yazar ve mucit Leona W. Chalmers tarafından patente alınmış ve piyasaya sürülmüştür.
O dönemlerde kadın doğurganlığı ve cinselliğiyle ilgili konular tabu olduğu için ve kadınlar kabı temizleyip yeniden yerleştirme düşüncesine alışık olmadığından, bu ürün geçmişte pek başarılı olamamıştır.
Daha fazlası var
Kadın hijyen ürünleri dünyasında son birkaç onyılda pek çok yenilik gerçekleşti. Popüler hijyen ürünlerinden hiçbiri size uygun değilse şu alternatifleri değerlendirebilirsiniz:
- Menstrual disk, menstrual kap gibi adet kanını toplar; ancak disk, vajina kanalının en arkasında, rahim ağzının hemen altında duracak şekilde tasarlanmıştır. Menstrüel diskler, vücut ısısına duyarlı ve vücut şekline uyum sağlayan hipoalerjenik polimerlerden üretilir. Bir disk, süper emici bir tamponun beş katı kadar kanı toplayabilir ve 12 saate kadar takılabilir. Diskin önemli bir avantajı; egzersiz ve cinsel ilişki sırasında da kullanılabilmesidir. Hem tek kullanımlık hem de tekrar kullanılabilen türleri mevcuttur.
- Menstrüel süngerler, tamponlara benzer şekilde işlev görür ancak daha konforlu, esnek ve tahriş etmeyen yapısıyla öne çıkar. Süngerler, 8 saate kadar kullanılabilir. Bazı markalar ıslak (intim jelli) ve kuru seçenekler sunar. Menstrüel disklerde olduğu gibi, süngerler de egzersiz ve cinsel ilişki sırasında kullanılabilir.
Buradaki önerinin yapay üretilen menstrüel süngerler için geçerli olduğunu, doğal deniz süngerlerinin bu amaç için güvenli olduğunun kanıtlanmadığını lütfen unutmayın.
- Adet külotları, klasik iç çamaşırları gibi görünür; ancak adet kanınızı sızıntı ve ıslaklık hissi olmadan emer. Birçok kadın, menstrual kap ile kombinleyerek kullanır; tek kullanımlık ürünlere ihtiyaç duymaz—ilk başta maliyetli görünse bile uzun vadede tasarruf sağlar. Adet külotları kullanıldıktan sonra hemen durulanmalı ve çamaşır gününde soğukta yıkanmalıdır.
Kadınlar, yaşamları boyunca adet ürünlerine binlerce lira harcamaya devam ediyor. Bu temel ihtiyaçların daha ucuz, konforlu ve sürdürülebilir olması artık şart!
Adetinizi WomanLog ile takip edebilirsiniz. WomanLog’u şimdi indirin:
