Ağır Adet Kanamaları ve Menoraji
Hoş olmaktan uzak—çoğu kadın adet dönemini böyle tanımlar—her ne kadar regl tamamen normal, doğal ve az çok düzenli bir süreç olsa da. Ancak, menorajik adet kanaması, çoğunlukla şiddetli krampların da eşlik ettiği anormal derecede yoğun kanamadır.
Menoraji yalnızca gündelik faaliyetlerini zorlaştırmakla ve gece uykunu kaçırmakla kalmaz, ayrıca aşırı kan kaybı anemiye yol açtığından doğrudan sağlık riski de taşır. Adet kanamanızın normalden fazla olduğunu düşünüyorsanız, nedenini öğrenmek için doktorunuza başvurun.
Adet Kanamam Normal Miktarda mı?
Bir kadının regl döneminde ortalama 30–40 ml arasında, bazen 60 ml’ye kadar—yani iki ila dört yemek kaşığı kadar—kan kaybettiği kabul edilir. Adetleri yoğun geçen kadınların birçoğu ise aslında 80 ml’den fazla kan kaybetmiyor.
İnsan vücudunda “normal” olanın çok fazla değişkeni vardır ve regl döneminde kaybedilen kan miktarı aydan aya değişebilir. Ancak bir sorun olduğundan şüpheleniyorsanız, nedenini araştırmak için adım atın.
Adet Kanamımı Nasıl Ölçebilirim?
Adet kanamanızın ortalamaya uygun olup olmadığını anlamanın yolu, miktarı ölçmekten geçer. Bu kolay bir iş olmasa da isterseniz mümkün.
Adet Kabı Kullanarak
Adet kanaması miktarını ölçmenin en pratik yollarından biri, regl kabı kullanmaktır—markaya ve modele bağlı olarak regl kapları genellikle 30 ila 60 ml tutar. Bazı adet kaplarında ölçüm çizgileri bile vardır.
Her kabı boşalttığınızda miktarı not edin ve kanı dökün. Regliniz bittiğinde, çıkan rakamları topladığınızda bu ay ne kadar kan kaybettiğinizi bulabilirsiniz.
Tampon Saymak
Kullandığınız tamponları sayarak da kabaca ne kadar adet kanaması yaşadığınızı tahmin edebilirsiniz. Çoğu standart tampon 5 ml sıvı emer, büyük boy tamponlar ise 10 ml’ye kadar absorbe edebilir. 60 ml kanı absorbe etmek için 12 normal tampon veya 6 büyük tampon gerekir.
Ped Takibi Yapmak
Kaç adet hijyenik ped kullandığınızı not ederek de yaklaşık bir değer bulabilirsiniz. Pedinizi yaklaşık iki saatte bir değiştiriyorsanız, regliniz muhtemelen ‘normal’dir. Burada da, standart pedler yaklaşık tamponlar kadar (5 ml), süper emici pedler ise büyük tamponlar kadar (10 ml) sıvı tutabilir.
Ne Zaman Kanama Normalden Fazla Sayılır?
Pek çok kaynak, 60 ml’den fazla kanama ve adetinizin 7 günden uzun sürmesi durumunda adetlerinizi ‘ağır’ olarak değerlendirir. Bazı kaynaklar ise 80 ml’ye kadar kan kaybının hâlâ normal aralıkta olduğunu belirtir.
Düzenli döngüde, anormal derecede fazla veya uzun süren kanamalar menoraji olarak adlandırılır. Yoğun adet kanaması sıklıkla görülse de, yalnızca az sayıda kadın, menoraji olarak tanımlanacak kadar aşırı kan kaybı yaşar. Menoraji, aşırı kanama ve şiddetli kramplar nedeniyle günlük hayatınızı önemli ölçüde olumsuz etkiler.
Doktorunuza başvurmalısınız eğer:
- Birkaç saat boyunca saatte bir hatta daha sık tampon veya ped değiştiriyorsanız
- Adetiniz bir haftadan uzun sürüyorsa
- Sızıntıyı engellemek için çift koruma (tampon+ped) kullanıyorsanız (ya da daha yaratıcı çözümlere yöneliyorsanız, örneğin bebek bezi gibi)
- Adet kanınızda başparmağınızdan büyük kan pıhtılarına rastlıyorsanız
- Adetiniz yüzünden aktivitelerinizi kısıtlamak zorunda kalıyorsanız (örneğin, kıyafet değiştirmek için okuldan/işten çıkmak ya da gece boyunca defalarca ped değiştirmek için uyanmak gibi)
- Yorgunluk, nefes darlığı veya anemiye işaret eden diğer semptomlarınız varsa (sağlıklı kırmızı kan hücreleri dokulara gerekli oksijeni taşıyamıyorsa)
Çoğu durumda doktorunuz, yoğun kanamanızın nedenini anlamanızda size yardımcı olabilir. Altta yatan sebebi ortaya çıkarmak ve etkili bir tedavi önermek için çeşitli testler yapılabilir.
Menorajinin yaygın nedenleri:
- Rahim miyomları ve/veya polipler. Bunlar, kadınların üreme yıllarında ortaya çıkan iyi huylu rahim tümörleridir. Miyomlar aşırı veya uzun süren adet kanamalarına ve dönemler arasında da kanamaya neden olabilir.
- Hormon dengesizliği. Östrojen ve progesteron hormonları arasındaki denge, rahim iç duvarının (endometrium) kalınlaşıp dökülmesini düzenler. Hormon dengesizliğinde ise endometrium fazla gelişip kalınlaşabilir ve bu da vücuttan yoğun kanama şeklinde atılır.
- Yumurtalık işlev bozukluğu. Yumurtalıklar döngüde yumurta bırakmadığında, vücut normalde ürettiği progesteronu üretmez. Bu durum hormon dengesizliği yaratarak menorajiye yol açabilir.
- Adenomiyozis. Endometrium bezlerinin rahim kası içine yerleşmesiyle ortaya çıkar. Bu durum genellikle şiddetli ve ağrılı adetlere sebep olur.
- Spiral (RİA) kullanımı doğum kontrolünde. Menoraji, bakırlı (hormonsuz) spiral kullanımında tanımlanmış ve nadir görülen bir yan etkidir. Spiral size iyi gelmiyorsa, başka doğum kontrol yöntemleri de mevcuttur.
Aşırı adet kanamasının diğer olası nedenleri arasında rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı ve von Willebrand hastalığı gibi kanama bozuklukları bulunur. Ayrıca bazı ilaçlar (anti-inflamatuar ilaçlar, kan sulandırıcılar ve östrojen/progestin içeren hormonal ilaçlar) da yoğun veya süresi uzamış adet kanamasına yol açabilir.
Nedeni önemsiz ya da ciddi olsun, iyi bir tanı almak için harekete geçin ki yeniden daha iyi hissetmeye başlayabilesiniz.
Komplikasyonlar Olabilir…
Yoğun ya da uzun süren adet kanamalarını göz ardı etmek, başka sorunlara da yol açabilir; bunların başında anemi (kansızlık) gelir. Menoraji, ağır derecede anemiye yol açabilir. Anemi, vücutta yeterli miktarda hemoglobin olmamasıdır. Kırmızı kan hücreleri hemoglobin içerir; bu kırmızı pigmentli protein oksijeni tüm vücut dokularına taşır. Vücutta hemoglobin azaldığında, organizma demir depolarını yeni kırmızı kan hücresi üretmek için kullanır ve böylece vücuttaki toplam demir düzeyi azalır. Menorajide aşırı kan kaybı, vücudunuzda dolaşan kırmızı kan hücresi sayısını düşürür ve hem anemiye hem de demir eksikliğine yol açar.
Güçsüzlük, yorgunluk ve soluk cilt anemi olduğunuz anlamına gelebilir.
Menoraji Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı koymak için doktorunuz tıbbi geçmişinizi ve adet döngülerinizi soracaktır:
- İlk adetinizde kaç yaşındaydınız?
- Adet döngünüz ne kadar sürüyor?
- Adetiniz genellikle kaç gün sürer?
- O günlerin kaçında kanama fazladır?
- Adetleriniz yaşam kalitenizi nasıl etkiliyor?
Doktorunuz ayrıca aile tıbbi geçmişinizi de sorabilir—ailenizde başka kadınlarda yoğun adet kanaması yaşayan oldu mu?
Muayeneye iyi hazırlanmak için regl günlerinizi WomanLog uygulamasıyla takip edebilir veya adet tarihlerinizin yanına kanamanızın şiddetini ve kullandığınız ped/tampon sayılarını not edebilirsiniz.
Fizik muayene ve tıbbi testler tanıya ulaşmakta yardımcı olabilir. Kan testi ile demir eksikliği veya anemi olup olmadığınız anlaşılır; smear testi rahim ağzından alınan hücrelerle enfeksiyon, iltihap veya kanser göstergeleri tespit edilir; ultrason vücuttaki iç yapıların görüntülenmesini sağlar ve kist ya da anormallikleri ortaya çıkarabilir; endometrial biyopsi ise rahim içinden çok küçük bir dokunun alınıp laboratuvarda mikroskop altında incelenmesidir.
Menoraji teşhisi koymadan önce doktorunuz, diğer olası nedenleri elemek isteyecektir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Uygulanacak tedavi, yoğun kanamanın sebebine ve şiddetine bağlıdır. Yaşınız, genel sağlık durumunuz, tıbbi geçmişiniz, ilaç ve işlemlere vücudunuzun vereceği tepki gibi faktörler de dikkate alınır.
İstek ve ihtiyaçlarınızı mutlaka doktorunuzla paylaşın. Bazı kadınlar yalnızca kanama miktarını azaltmak ister, bazıları ise tamamen yok edilmesinden memnun olur; kimileri için adet döngüsünün öngörülebilirliği önemlidir, bazıları içinse doğurganlık yetisini kaybetmemek her şeyden önce gelir. Tüm seçenekleri konuştuktan sonra, doktorunuz ile sizin için en doğru yol belirlenir.
Menorajide en sık başvurulan ilaç tedavileri şunlardır:
- Ağrı kesiciler adet ağrısını ve krampları azaltmaya yardımcı olur
- Demir takviyeleri anemi belirtileri varsa, vücudun oksijen taşımasını sağlayan kırmızı kan yapımını destekler
- Hormonlu doğum kontrol yöntemleri (hap veya RİA) ya da hormon tedavisi adetleri düzenleyip kanama miktarını azaltabilir
Bazı durumlarda cerrahi yöntemler en iyi çözüm olabilir:
Rahim kazıma (dilatasyon ve küretaj)—rahmin iç tabakasının üst kısmı alınarak adet kanaması azaltılır; bu işlem belirli aralıklarla tekrar edilebilir.
Operatif histeroskopi—rahim içi görüntülenir, polip veya miyomlar, anormallikler çıkarılır ve rahim iç tabakası azaltılarak kanama kontrol altına alınır.
Endometrium ablasyonu ya da rezeksiyonu—iki farklı teknikle rahmin iç tabakasının tamamı ya da bir kısmı alınır. Bu işlemden sonra bazı kadınlar tamamen adet görmez, bazıları ise daha hafif da olsa adet görmeye devam eder. Rahim alınmasa bile bu operasyonu olan kadınlar bir daha çocuk sahibi olamaz.
Histerektomi
Hastanede yatış gerektiren büyük bir operasyondur ve rahmin tamamen çıkarılmasıdır. Bu işlem sonrası kadın bir daha gebe kalamaz ve regli tamamen biter.
Ağır bir regl, tüm doğurganlık döneminiz boyunca sizi rahatsız edecek bir kader değildir. Adet dönemlerinde yoğun kanama yaşıyorsanız, mevcut tedavi seçenekleri sayesinde, durumunuzu iyileştirmek için doktorunuza başvurmaktan çekinmeyin.
Adetinizi WomanLog ile takip edebilirsiniz. WomanLog’u şimdi indirin:
