Κύηση με Δίδυμα—Ή Περισσότερα!
Η εγκυμοσύνη είναι μια συναρπαστική και συχνά αγχωτική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Με τα δίδυμα ο ενθουσιασμός διπλασιάζεται—όπως και το άγχος. Πολλές πτυχές της εγκυμοσύνης διαφέρουν όταν κυοφορούνται παραπάνω από ένα μωρό, αλλά εφόσον υπάρχει παρακολούθηση από επαγγελματίες υγείας δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Χιλιάδες γυναίκες δίνουν καθημερινά γέννα σε υγιή δίδυμα και τρίδυμα.
Το σώμα μιας γυναίκας μπορεί να προσαρμοστεί αρκετά καλά στο να κυοφορεί πολλά μωρά ταυτόχρονα—γνωστά και ως πολλαπλές κυήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου αν περιμένετε παραπάνω από ένα μωρό.
Πώς προκύπτει μια πολλαπλή κύηση;
Δίδυμα, τρίδυμα ή—σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις—τετράδυμα ή ακόμη περισσότερα μωρά μπορούν να αναπτυχθούν ταυτόχρονα στη μήτρα της μητέρας. Αυτό συμβαίνει είτε όταν ένα ωάριο γονιμοποιείται από ένα σπερματοζωάριο και στη συνέχεια διαχωρίζεται σε πολλά έμβρυα, είτε όταν απελευθερώνονται περισσότερα από ένα ωάρια ταυτόχρονα και το καθένα από αυτά γονιμοποιείται από ξεχωριστό σπερματοζωάριο. Όταν απελευθερώνονται περισσότερα από ένα ωάρια κατά την ωορρηξία, αυτό ονομάζεται υπεροωορρηξία.
Υπάρχουν δύο τύποι διδύμων: μονοζυγωτικά (ταυτόσημα) και διζυγωτικά (ετεροζυγωτικά).
Ταυτόσημα ή μονοζυγωτικά δίδυμα αναπτύσσονται από ένα ωάριο που γονιμοποιείται από ένα μόνο σπερματοζωάριο, το οποίο διαχωρίζεται σε δύο έμβρυα νωρίς στην εγκυμοσύνη. Τα ταυτόσημα δίδυμα μπορεί να μοιράζονται ένα πλακούντα και να έχουν δικούς τους αμνιακούς σάκους, να έχουν ξεχωριστούς πλακούντες και αμνιακούς σάκους ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, να μοιράζονται και τον πλακούντα και τον αμνιακό σάκο. Σε αυτήν την περίπτωση, η παρακολούθηση της κύησης είναι πιο δύσκολη.
Αυτού του είδους η εγκυμοσύνη θεωρείται πως σχετίζεται λιγότερο με τη γενετική και περισσότερο με τη τύχη. Τα ταυτόσημα δίδυμα έχουν το ίδιο γενετικό υλικό. Θα έχουν το ίδιο DNA, το ίδιο βιολογικό φύλο και όμοια εξωτερικά χαρακτηριστικά—χρώμα μαλλιών, ματιών, σωματότυπο, κλπ. Παρ' όλα αυτά, διαμορφώνουν τη δική τους προσωπικότητα και είναι ανεξάρτητες οντότητες. Ένας συχνός μύθος είναι πως τα ταυτόσημα δίδυμα έχουν τα ίδια δακτυλικά αποτυπώματα—αυτό δεν ισχύει.
Διζυγωτικά ή ετεροζυγωτικά δίδυμα αναπτύσσονται από δύο διαφορετικά ωάρια που γονιμοποιούνται από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια. Δεν είναι γενετικά όμοια και τα χαρακτηριστικά τους μπορεί να διαφέρουν όσο και των αδερφών που έχουν προκύψει σε ξεχωριστές κυήσεις. Οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διδύμων έχουν μεγαλύτερη γενετική πιθανότητα να αποκτήσουν ετεροζυγωτικά δίδυμα. Τα διζυγωτικά δίδυμα έχουν συνήθως ξεχωριστούς πλακούντες και αμνιακούς σάκους.
Τα τρίδυμα μπορεί να είναι όλα ταυτόσημα ή να προκύπτουν από ξεχωριστά ωάρια. Εκπληκτικά, δεν είναι σπάνιο δύο από τα τρίδυμα να είναι ταυτόσημα, ενώ το τρίτο να προέρχεται από ένα ξεχωριστό ωάριο που γονιμοποιήθηκε από διαφορετικό σπερματοζωάριο.
Εάν τα μωρά έχουν ξεχωριστούς αμνιακούς σάκους, συνήθως θα είναι ετεροζυγωτικά. Αν ο υπέρηχος δείξει μόνο έναν αμνιακό σάκο, υποτίθεται πως τα μωρά είναι ταυτόσημα, όμως αυτό δεν είναι πάντοτε βέβαιο.
Είναι πιο συχνές οι δίδυμες κυήσεις σήμερα;
Ορισμένα δεδομένα δείχνουν πως στον 21ο αιώνα γεννιούνται κάθε χρόνο περισσότερα δίδυμα από ποτέ.
Υπολογίζεται ότι περίπου 1 στις 250 φυσικές κυήσεις είναι με δίδυμα. Οι ιατρικές εξελίξεις έχουν επιτρέψει στις μητέρες να μεταφέρουν με ασφάλεια τη δίδυμη κύηση ως τον τοκετό, ακόμη κι αν στο παρελθόν θεωρούνταν δύσκολο λόγω αποβολών. Όταν εμπλέκονται θεραπείες γονιμότητας, το ποσοστό πολλαπλών κυήσεων εκτοξεύεται—οδηγώντας σε ακόμη περισσότερες γεννήσεις διδύμων.
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση των διδύμων κυήσεων είναι ο τρόπος ζωής και η μεγαλύτερη ηλικία στην κύηση. Η υπεροωορρηξία είναι πιο συχνή σε γυναίκες άνω των 30 ετών, αλλά και σε γυναίκες που είναι ψηλότερες και βαρύτερες. Η υπεροωορρηξία είναι επίσης κληρονομικό χαρακτηριστικό, που σημαίνει πως όσο περισσότερα δίδυμα γεννιούνται, τόσο πιο συχνά και οι απόγονοί τους θα φέρουν ετεροζυγωτικά δίδυμα.
Πόσο νωρίς μπορείτε να εντοπίσετε ότι έχετε δίδυμα;
Αν αναπτύσσονται παραπάνω από ένα μωρό στη μήτρα σας, κάποια πρώιμα συμπτώματα κύησης μπορεί να διαφέρουν. Η ορμόνη Ανθρώπινη Χοριακή Γοναδοτροπίνη (hCG), που υποστηρίζει την ανάπτυξη του εμβρύου στο πρώτο τρίμηνο, παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες στις πολλαπλές κυήσεις. Αυτή η ορμόνη ευθύνεται επίσης για τη ναυτία και την ευαισθησία στους μαστούς. Αυξημένα επίπεδα hCG μπορεί να είναι ένδειξη δίδυμης κύησης. Αυτό μπορεί να μετρηθεί με εξετάσεις αίματος ή ούρων.
Αν υποψιάζεστε ότι κυοφορείτε δίδυμα, η γιατρός σας μπορεί να ζητήσει εξετάσεις για επιβεβαίωση. Οι περισσότερες μητέρες μαθαίνουν πως κυοφορούν πολλαπλά βρέφη κατά τη διάρκεια ενός τυπικού υπερηχογραφήματος, συνήθως γύρω στη 12η εβδομάδα κύησης.
Αφού διαπιστωθεί ότι μια γυναίκα φέρει παραπάνω από ένα μωρό, θα παρακολουθείται συχνότερα και περισσότερο, σε περίπτωση επιπλοκών. Φυσικά, δεν είναι κάθε δίδυμη κύηση υψηλού κινδύνου.
Πώς θα είναι η δίδυμη κύησή μου;
Λόγω των αυξημένων ορμονών, το πρώτο τρίμηνο συνήθως φέρνει πιο έντονη πρωινή ναυτία, ευαίσθητους μαστούς, κόπωση, συχνουρία, καούρες και άλλα γνωστά συμπτώματα εγκυμοσύνης. Αυτές οι ενοχλήσεις υποχωρούν κατά το δεύτερο τρίμηνο, συνήθως όταν η «κοιλίτσα» αρχίζει να φαίνεται και η παρουσία των διδύμων γίνεται εμφανής.
Επειδή κυοφορείτε δύο μωρά ταυτόχρονα, η επιβάρυνση στο σώμα σας θα είναι μεγαλύτερη: ο πόνος στη μέση είναι συχνός και μπορεί να προκαλεί προβλήματα στον ύπνο. Ο οργανισμός σας θα παράγει περισσότερο αίμα ώστε να παίρνουν και τα δύο μωρά οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Θα πάρετε φυσιολογικά περισσότερα κιλά ώστε να υποστηρίξετε την ανάπτυξη και των δύο μωρών, αλλά δεν χρειάζεται να «τρώτε για τρεις». Μια γυναίκα σε μονή κύηση αυξάνει κατά μέσο όρο 11-12 κιλά, αλλά οι μητέρες διδύμων φτάνουν συνήθως τα 16-25 κιλά, ανάλογα με τον σωματότυπο.
Όπως σε κάθε εγκυμοσύνη, οι γιατροί συνιστούν ισορροπημένη διατροφή με επαρκή θρεπτικά συστατικά από όλες τις ομάδες τροφών, διασφαλίζοντας σταδιακή αύξηση βάρους.
Μερικοί από τους κινδύνους που συνδέονται με δίδυμη ή πολλαπλή κύηση περιλαμβάνουν:
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- διαβήτης κυήσεως
- αναιμία
- αυξημένο κίνδυνο προεκλαμψίας
- αυξημένο κίνδυνο πρώιμης αποβολής
Η γυναικολόγος σας θα σας παρακολουθεί στενά για πιθανά ρίσκα και θα σας συστήσει προγεννητικά συμπληρώματα όπως φολικό οξύ και σίδηρο ώστε να μειωθεί η πιθανότητα αναιμίας.
Τοκετός
Τα δίδυμα και τα τρίδυμα συχνά γεννιούνται πρόωρα. Ενώ μια φυσιολογική κύηση διαρκεί 40 εβδομάδες, τα δίδυμα συνήθως γεννιούνται μεταξύ 34 και 38 εβδομάδων. Εάν τα μωρά γεννηθούν μετά την 37η εβδομάδα, θεωρείται φυσιολογικό και δεν χρειάζεται έξτρα ανησυχία, αρκεί να είναι υγιή. Εάν γεννηθούν νωρίτερα, χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα, όπως ισχύει για όλα τα πρόωρα.
Εάν δεν ξεκινήσει φυσικά ο τοκετός σε αυτό το διάστημα, η γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει πρόκληση τοκετού, καθώς η παρατεταμένη δίδυμη κύηση σχετίζεται με επιπλέον κινδύνους για τη μητέρα και τα παιδιά.
Η καισαρική τομή είναι πιο συχνή σε γεννήσεις διδύμων ή τριδύμων, επειδή συχνά τα μωρά έχουν ισχιακή προβολή (πόδια ή γλουτοί πρώτα). Αν το πρώτο μωρό βγει με σωστή φορά, μπορούν να γεννηθούν και τα δύο. Καμιά φορά η γυναίκα γεννάει το πρώτο μωρό φυσιολογικά και χρειάζεται καισαρική για το δεύτερο. Είναι δυνατό να γεννηθεί φυσιολογικά μωρό με ισχιακή προβολή εφόσον η γέννα γίνεται με έμπειρη επαγγελματία υγείας.
Καμιά φορά δύο ομάδες γιατρών ή μαιών βοηθούν στη γέννηση διδύμων—μία ομάδα για κάθε μωρό.
Μετά τη γέννα
Οι κυήσεις με πολλά μωρά είναι απαιτητικές. Φέρνουν ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση στο σώμα από μια φυσιολογική κύηση. Η μεταφορά πολλαπλών βρεφών αλλάζει το κέντρο βάρους και το σώμα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επανέλθει μετά τον τοκετό. Αυτές οι πιέσεις μπορεί να είναι υπερβολικές, γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις μητέρες να φροντίζουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι αρκετά συχνή στις μητέρες διδύμων, λόγω των έντονων ορμονικών αλλαγών, αλλά και από το άγχος της φροντίδας δύο ή περισσότερων βρεφών 24/7, ειδικά αν γεννήθηκαν πρόωρα.
Όλες οι νέες μητέρες πρέπει να ζητούν βοήθεια από ανθρώπους της εμπιστοσύνης τους—αγαπημένα πρόσωπα, οικογένεια, φίλους. Οι μητέρες πολλαπλών βρεφών θα πρέπει οπωσδήποτε να αναθέτουν καθήκοντα και να επιτρέπουν στους άλλους να συνδράμουν, αλλιώς κινδυνεύουν από εξάντληση. Το να ζητάτε βοήθεια θα ωφελήσει και εσάς και τα μωρά σας.
Από τις πρώτες κιόλας μέρες, τα ψυχολογικά ζητήματα της ανατροφής των διδύμων μπορεί να είναι έντονα: «Αν τα μπερδέψω μεταξύ τους;», «Κι αν το ένα πάρει περισσότερη προσοχή;», «Θα βρω ποτέ ξανά χρόνο μόνο για μένα;». Μιλήστε σε ανθρώπους της εμπιστοσύνης σας και σκεφτείτε να απευθυνθείτε σε ειδικό για να διαχειριστείτε δύσκολα συναισθήματα. Θυμηθείτε πως ό,τι κι αν γίνει, είστε η μητέρα τους και αυτά είναι τα παιδιά σας. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να τα μπερδέψετε κάποιες φορές, ειδικά τα πρώτα χρόνια. Πολύ σύντομα, οι προσωπικότητές τους θα ξεχωρίσουν και δεν θα έχετε καμία δυσκολία να τα ξεχωρίσετε.
Μπορείτε να παρακολουθείτε τον κύκλο σας με το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα:
