Πόνος & Ερεθισμός Θηλών. Γιατί Πονάνε οι Θηλές μου;
Οι ερεθισμένες θηλές είναι οτιδήποτε εκτός από διασκεδαστικές. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορεί να υποφέρουν από πόνο και ερεθισμό σε αυτό το απίστευτα ενοχλητικό σημείο.
Οι περισσότερες περιπτώσεις πόνου στις θηλές μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι χωρίς την παρέμβαση ειδικού. Επίμονος πόνος, όμως, μπορεί να είναι ένδειξη κάτι πιο σοβαρού. Είναι καλό να γνωρίζεις τι πρέπει να προσέξεις και τι μπορεί να σημαίνουν διαφορετικά συνοδά συμπτώματα.
Παρόλο που οι θηλές είναι από τα πιο ευαίσθητα μέρη του ανθρώπινου σώματος, συχνά τις ξεχνάμε στην καθημερινότητά μας. Όταν εμφανίζεται πόνος ή ερεθισμός στις θηλές, συνήθως ξαφνικά, προκαλεί εκνευρισμό τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.
Μερικές φορές, μια υγιεινή διατροφή αρκεί για να αλλάξει η κατάσταση. Η έλλειψη απαραίτητων λιπαρών οξέων μπορεί να κάνει το δέρμα πιο ευάλωτο και ευαίσθητο στην υγρασία, στη θερμοκρασία και σε διάφορες μορφές τριβής. Δεδομένου ότι το δέρμα στις θηλές και γύρω τους είναι ήδη πιο ευαίσθητο και λεπτό, οι επιπλέον παράγοντες στρες μπορούν να οδηγήσουν σε ξηρότητα και ερεθισμό.
Τριβή, εγκαύματα & αλλεργίες
Ο πιο συχνός λόγος για πόνο στις θηλές είναι η τριβή. Ο «πόνος θηλών δρομέα» είναι ερεθισμός που προκαλείται από το τρίψιμο ρούχων στις θηλές. Μπορεί να προκληθεί ακόμη και από σουτιέν που δεν εφαρμόζει καλά ή μπλούζα από τραχιά υφάσματα. Οι δρομείς είναι πιο ευάλωτοι λόγω των συνεχών κινήσεων, ειδικά εάν ο αθλητικός εξοπλισμός τους δεν είναι κατάλληλος. Οι πιο έμπειρες δρομείς συνήθως δεν έχουν αυτό το πρόβλημα—όσο περισσότερο τρέχεις, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να προκύψει πρόβλημα στις θηλές. Ακόμη και ένα ευαίσθητο σώμα προσαρμόζεται με τον καιρό.
Αν υποφέρεις από εγκαύματα λόγω τριβής, αντιμετώπισέ τα όπως κάθε άλλο έγκαυμα—με ενυδατική κρέμα και χρόνο. Προτίμησε μαλακότερα και άνετα ρούχα, που εφαρμόζουν σωστά, και επίλεξε κατάλληλο αθλητικό εξοπλισμό για άνεση στις καθημερινές δραστηριότητες.
Αλλεργικές αντιδράσεις σε σαπούνια, απορρυπαντικά, μαλακτικά ή λοσιόν μπορούν να προκαλέσουν φαγούρα, κοκκινίλες και εξανθήματα. Δεδομένου ότι οι θηλές είναι τόσο ευαίσθητες, συχνά ερεθίζονται πρώτες. Βεβαιώσου ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιείς δεν είναι ληγμένα και είναι από αξιόπιστη εταιρεία χωρίς βλαβερά πρόσθετα. Αν όλα αυτά τα πληροίς, αλλά εξακολουθείς να έχεις ερεθισμό, δοκίμασε να τα αφαιρέσεις από τη ρουτίνα σου ένα-ένα, ώστε να βρεις την αιτία.
Τα εγκαύματα από τον ήλιο μπορεί να είναι πιο σοβαρά σε μέρη που δεν εκτίθενται συχνά στον ήλιο, όπως οι θηλές. Μη ξεχάσεις να βάλεις αντηλιακό κατάλληλο για τον τύπο δέρματός σου πριν εκτεθείς στον ήλιο. Αν είναι αργά για πρόληψη, ξέπλυνε τις θηλές με δροσερό νερό, και βάλ’ τους μια ήπια ενυδατική ή υδροκορτιζόνη.
Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι επίσης πιθανή αιτία. Οι θηλές είναι ερωτογενής ζώνη και το τσίμπημα ή η διέγερσή τους μπορεί να φέρει ευχαρίστηση σε γυναίκες και άνδρες, ωστόσο η υπερβολική διέγερση μπορεί να προκαλέσει πόνο. Απλά άφησε τις θηλές σου ήσυχες μέχρι να ιαθούν πλήρως και αν χρειάζεται εφάρμοσε λίγη ενυδατική.
Η αντιμετώπιση αυτού του είδους ερεθισμού είναι συνήθως εύκολη, αρκεί να εξαλείψεις την αιτία και να δώσεις στον εαυτό σου χρόνο να επουλωθεί. Αν έχεις δοκιμάσει τα πάντα και δεν βλέπεις βελτίωση, είναι καλό να συμβουλευτείς δερματολόγο.
Ασθένειες και λοιμώξεις
Οι λοιμώξεις αποτελούν επίσης μία πιθανή αιτία πόνου στις θηλές, με τις θηλάζουσες γυναίκες να είναι πιο ευάλωτες. Μια λοίμωξη στους γαλακτοφόρους πόρους—η μασττίτιδα—μπορεί να προκληθεί από βακτήρια ή άλλους μικροοργανισμούς που εισέρχονται μέσω ραγισμένων θηλών. Η φτωχή διατροφή, το άγχος, η έντονη άσκηση, η κούραση ή ένα σουτιέν που δεν εφαρμόζει καλά συμβάλλουν στη φθορά των θηλών. Με τη σειρά της, η μαστίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον προβλήματα όπως η καντιντίαση.
Μαζί με τον πόνο στις θηλές, η μαστίτιδα εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως:
- πυρετός
- πρήξιμο ή ζέστη στο στήθος
- κοκκινίλα και ερεθισμός δέρματος
- πόνος κατά το θηλασμό
Τα αντιβιοτικά συχνά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της μαστίτιδας.
Η τσίχλα είναι μυκητιασική λοίμωξη που επηρεάζει θηλάζουσες γυναίκες, συχνά λόγω βακτηρίων που εισχωρούν από σκασμένες θηλές. Ο μύκητας υπάρχει φυσιολογικά στο σώμα και το δέρμα σου, αλλά η υπερανάπτυξη ή η μετακίνησή του σε λάθος μέρη προκαλεί πρόβλημα. Η υπερανάπτυξη ζύμης στο στήθος μπορεί να προκληθεί επίσης από αντιβιοτικά που εξαλείφουν τα υγιή βακτήρια μαζί με τα παθογόνα.
Οι μυκητιάσεις εξαπλώνονται γρήγορα και δύσκολα αντιμετωπίζονται. Συμπτώματα είναι οι κοκκινισμένες, καμένες θηλές, ενώ αν θηλάζεις, μπορεί να εμφανιστούν λευκά σημαδάκια ή κοκκινίλες γύρω από το στόμα του μωρού. Η θεραπεία γίνεται με αντιμυκητιασικές κρέμες ή φάρμακα.
Κάποια φάρμακα μπορεί επίσης να συντελούν στην εμφάνιση πόνου στο στήθος και τις θηλές. Τέτοια είναι:
- φαρμακευτικά σκευάσματα που επηρεάζουν τις αναπαραγωγικές ορμόνες (όπως ορμονικά αντισυλληπτικά ή υποκατάστατα οιστρογόνου και προγεστερόνης, αλλά και θεραπείες γονιμότητας)
- θεραπείες για ψυχική υγεία (όπως τα αντικαταθλιπτικά)
- θεραπείες για το καρδιαγγειακό
- διουρητικά ή χάπια για την υπέρταση
Έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι μια δερματοπάθεια που, εκτός από τον πόνο στις θηλές, δημιουργεί ξεφλούδισμα, απολέπιση ή φουσκάλες γύρω από τις θηλές. Το έκζεμα προκαλείται από υπερβολική αντίδραση του δέρματος σε ερεθίσματα που προκαλούν φλεγμονή. Ρούχα, απορρυπαντικά, σαπούνια και μέχρι και λοσιόν μπορούν να πυροδοτήσουν αυτόν τον ερεθισμό (βλ. παράγραφο για αλλεργικές αντιδράσεις παραπάνω).
Οι περισσότερες μορφές καρκίνου του μαστού δεν προκαλούν πόνο, όμως κάποιες, όπως ο φλεγμονώδης καρκίνος, φέρνουν εμφανή δυσφορία.
Συμπτώματα καρκίνου του μαστού:
- ψηλαφητό ογκίδιο στο στήθος
- πόνος που διαρκεί και μετά την εμμηνορρυσία
- οποιαδήποτε έκκριση εκτός από γάλα από τη θηλή
- πόνος στο στήθος χωρίς γνωστή αιτία ή που δεν σταματά
- συμπτώματα όπως κοκκινίλα ή πυρετός κατά τα λοιμώδη
Ακόμη και αν τα συμπτώματα δεν είναι πολλά, είναι καλύτερο να είσαι ασφαλής παρά μετανιωμένη—κάνε τακτικά check up και καθημερινή αυτοεξέταση: Έλεγξε στήθη, μασχάλες και την περιοχή μέχρι το κλείδωμα. Γνώρισε το σώμα σου ώστε να εντοπίσεις παράξενα εξογκώματα, εξανθήματα, πόνο, δυσφορία, αίμα ή εκκρίσεις, αλλαγές στο δέρμα (ρυτίδωση, λακκάκια) ή κόκκινες περιοχές που δεν επουλώνονται. Η έγκαιρη διάγνωση είναι ό,τι καλύτερο για αποτελεσματική θεραπεία.
Νόσος Paget. Αυτή είναι μια σπάνια κατάσταση που σχετίζεται με καρκίνο. Μπορεί να επηρεάσει τη θηλαία άλω και άτομα με εισέχουσες θηλές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Τα συμπτώματα της νόσου Paget εμφανίζονται συνήθως στη μία πλευρά του σώματος. Μπορεί να αναπτυχθεί είτε στους μαστικούς είτε σε εξωμαστικούς αδένες. Μόνο γιατρός μπορεί να δώσει ακριβή διάγνωση.
Επιπλέον των πιο συνήθων συμπτωμάτων, πρόσεξε:
- λέπι ή πάχυνση στο δέρμα
- μυρμήγκιασμα, φαγούρα και/ή αίσθηση καψίματος
- καφέ ή σκληρό δέρμα που μοιάζει με έκζεμα
Αυτές οι δερματικές αλλαγές μπορεί να έρχονται και να φεύγουν στην αρχή ή να ανταποκρίνονται σε τοπική θεραπεία, δίνοντας την εντύπωση ότι επουλώνονται. Όσες υποφέρουν από νόσο Paget συχνά έχουν συμπτώματα μήνες πριν τη διάγνωση.
Διαβρωτική Αδενωμάτωση της Θηλής (EAN) είναι καλοήθης όγκος που μπορεί να μοιάζει πολύ με νόσο Paget. Απαιτούνται διαγνωστικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό άλλων αιτιών.
Ερεθισμός μετά από χειρουργείο
Οι περισσότερες θα βιώσουν πόνο, ενόχληση, μελανιές και οίδημα μετά από χειρουργική επέμβαση στο στήθος. Η βαρύτητα και το είδος του πόνου διαφέρουν ανά άνθρωπο. Συχνά οφείλεται σε βλάβη νεύρων ή φλεγμονή. Ο πόνος μπορεί να αφορά την επιφάνεια ή τα βαθύτερα στρώματα του στήθους για έως και 6 μήνες, ακόμη και περισσότερο. Μακροπρόθεσμα μπορεί να υπάρξει αυξημένη ή ελαττωμένη ευαισθησία, πόνος στην αφή, αδυναμία ανόρθωσης του χεριού, δυσκολία στην οδήγηση και στη σωματική δραστηριότητα.
Για να μειώσεις τις πιθανότητες χρονιότητας, μίλα με το γιατρό σου για παυσίπονα, μασάζ, φυσικοθεραπεία ή θαλασσοθεραπεία (συστηματική χρήση θαλασσινού νερού για οφέλη υγείας).
Ορμονικές αλλαγές
Ο πόνος και ο ερεθισμός στις θηλές κατά την εγκυμοσύνη ή ως σύμπτωμα του Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου είναι πολύ κοινά φαινόμενα. Οι συχνές μεταβολές υγρών στους γαλακτοφόρους πόρους προκαλούν πρήξιμο, αυξάνοντας την ευαισθησία στήθους και θηλών και προκαλώντας πόνο. Αυτός ο πόνος μειώνεται στην εγκυμοσύνη με την πάροδο του χρόνου ενώ αλλιώς θα πρέπει να σταματήσει μόλις τελειώσει η περίοδός σου.
Ο πόνος στις θηλές κατά την εγκυμοσύνη οφείλεται στην αύξηση των οιστρογόνων. Για να νιώσεις τα στήθη σου πιο άνετα, βεβαιώσου ότι το σουτιέν εγκυμοσύνης είναι μαλακό και διαπνέον χωρίς ραφές γύρω από τις θηλές. Αν παρατηρήσεις ξηρότητα ή σκασίματα, χρησιμοποίησε ενυδατική.
Για καλύτερη προετοιμασία για τον θηλασμό, δοκίμασε τα παρακάτω:
- Μετά τον τοκετό, το μασάζ του στήθους μειώνει τον πόνο και αυξάνει την παραγωγή γάλακτος. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, αλλά πολύ απλά ξεκίνησε μασάζ με κυκλικές κινήσεις από πάνω από το στήθος προς τη θηλή (χωρίς να τρίβεις τη θηλή άμεσα, ώστε να αποφύγεις περαιτέρω ερεθισμό). Άλλαξε σημείο εκκίνησης και επανέλαβε μέχρι να έχεις κάνει μασάζ σε όλη την έκταση.
- Διατήρησε το στήθος καθαρό με νερό από κρύο έως χλιαρό. Απόφυγε τα δυνατά σαπούνια που ξηραίνουν το δέρμα και προκαλούν ερεθισμό. Προτίμησε ήπια ενυδατικά.
- Παρακολούθησε σεμινάριο θηλασμού. Μπορεί να πιστεύεις ότι όλες οι μαμάδες γνωρίζουν από μόνες τους πώς να κρατάνε σωστά το μωρό, όμως ακόμη και αυτά μαθαίνονται, και η καλύτερη προετοιμασία σε κάνει να αισθάνεσαι πιο σίγουρη. Θα μάθεις τεχνικές για το κράτημα του μωρού για θηλασμό και ρέψιμο, και τι να κάνεις σε περίπτωση που το μωρό δυσκολεύεται να πιάσει τη θηλή—σύνηθες πρόβλημα στην αρχή, που προκαλεί επίσης πόνο και ραγίσματα.
Πριν την εμμηνόπαυση, το σώμα σου περνά μία ακόμη σειρά ορμονικών αλλαγών—η παραγωγή προγεστερόνης ανεβαίνει καθώς τα οιστρογόνα πέφτουν κατακόρυφα. Κάποια από τα συμπτώματα που σχετίζονται με την έναρξη της εμμηνόπαυσης:
- εξάψεις
- ευαισθησία ή και υπερευαισθησία στήθους
- ακανόνιστος κύκλος
- πονοκέφαλοι
- αύξηση βάρους
- αλλαγές διάθεσης
Αν και κάθε γυναίκα βιώνει τον πόνο με διαφορετικό τρόπο, ο πόνος στήθους λόγω εμμηνόπαυσης διαφέρει ποιοτικά από αυτόν της περιόδου και περιγράφεται ως κάψιμο, μαχαιριά ή σφυγμός σε έναν ή και στους δύο μαστούς. Η ενόχληση σταματά όταν παύει η παραγωγή οιστρογόνων και η περίοδός σου, όμως αν ακολουθείς κάποια ορμονοθεραπεία, μπορεί το πρόβλημα να επιμείνει.
Θηλασμός
Για τις περισσότερες γυναίκες, λίγη ευαισθησία ή ενόχληση στις θηλές είναι αναμενόμενη, ιδίως τις πρώτες ημέρες θηλασμού. Επίμονος πόνος όμως, όχι. Η ευαισθησία των θηλών θα πρέπει να μειωθεί την πρώτη εβδομάδα. Αν αυτό δεν συμβεί, ή αν ο θηλασμός γίνει βασανιστικός—επικοινώνησε με το γιατρό σου.
Ο πιο κοινός λόγος είναι ότι το πεινασμένο μωράκι θηλάζει με ενθουσιασμό για να πάρει γάλα πιο γρήγορα. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στην ελλιπή τοποθέτησή του στο στήθος, είτε στην ανάγκη για αλλαγή της στάσης θηλασμού, αν και μερικά μωρά απλώς είναι ενθουσιώδη στην αναζήτηση του στήθους.
Αν το μωρό θηλάζει για παρηγοριά μετά το γεύμα και γίνονται οι θηλές σου επώδυνες—όταν πάψει να καταπίνει γάλα, βγάλ’ απαλά τη θηλή από το στόμα του. Το απότομο τράβηγμα χωρίς να σπάσει το κενό δημιουργεί επίσης πόνο. Αν το μωρό έχει μικρό χαλινό (η μεμβράνη που ενώνει τη γλώσσα με το στόμα), μπορεί να δυσκολεύεται να πιάσει τη θηλή. Αν το πρόβλημα συνεχίζεται, συζήτησέ το με το γιατρό–μια μικρή επέμβαση λύνει το θέμα εύκολα και ανώδυνα.
Κάποιες φορές ο πόνος στις θηλές οφείλεται σε αργή ροή γάλακτος ή στο αντανακλαστικό καθόδου γάλακτος—η διαδικασία κατά την οποία απελευθερώνεται το γάλα, με την επίδραση της ωκυτοκίνης. Αυτό ενεργοποιείται από το θηλασμό, το άγγιγμα ή ακόμη και σκέψη για το μωρό. Εκδηλώνεται ως μυρμήγκιασμα στις θηλές, αίσθηση βάρους, διαρροή γάλακτος πριν τον θηλασμό ή από το άλλο στήθος, ενώ μερικές φορές συνοδεύεται από συστολές στη μήτρα κατά το θηλασμό.
Για να το ενισχύσεις, θήλαζε όποτε το μωρό ζητά, άντλησε συχνά αν αντλείς, και πίνε πολλά υγρά. Όσο περισσότερο διεγείρεις τα στήθη, τόσο περισσότερο γάλα θα παραχθεί.
Υπάρχουν πολλές πηγές για να βοηθηθείς στον θηλασμό, όπως μαθήματα, διαδικτυακά σεμινάρια και ενημερωτικά άρθρα. Συζήτησε με γιατρό ή παιδίατρο για απορίες.
Διαχείριση ενόχλησης
Για να επουλωθούν οι ερεθισμένες θηλές, φρόντισε το περιβάλλον να το επιτρέπει. Η ενυδάτωση είναι το πρώτο βήμα—δοκίμασε διάφορες ουσίες για να δεις τι σου ταιριάζει. Π.χ., μετά το θηλασμό στράγγιξε σταγόνα γάλακτος πάνω στη θηλή σου—το μητρικό γάλα είναι πιο αποτελεσματικό απ’ όσο φανταζόσουν!
Αν δεν επαρκεί, δοκίμασε λανολίνη ή άλλη ειδική κρέμα υποαλλεργική (ρωτά την γιατρό σου για την καταλληλότερη). Αν οι θηλές έχουν ραγίσματα, αφήνε τα στήθη να αερίζονται συχνά μετά τον θηλασμό και χρησιμοποίησε αντισηπτική αλοιφή για αποφυγή μόλυνσης.
Προσοχή στα επιθέματα θηλών που μπαίνουν μέσα στο σουτιέν—αν μείνουν υγρά πολύ ώρα, αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης. Επίσης, αν στεγνώσουν και κολλήσουν στη θηλή, η αφαίρεσή τους μπορεί να είναι επώδυνη.
Για άμεση ανακούφιση, μπορείς να βάλεις κρύες κομπρέσες μετά τον θηλασμό. Φόρα λειτουργικά και άνετα σουτιέν–τα βαμβακερά με φαρδιές, μη ελαστικές τιράντες στηρίζουν το στήθος χωρίς να ερεθίζουν τις θηλές. Μερικές φορές ακόμη και το βραδινό σουτιέν βοηθά στη μείωση της ενόχλησης.
Οι θηλές και όλα τα υπόλοιπα
Κάθε μέρος του σώματός σου αξίζει φροντίδα, ακόμη και αν κάποια σημεία είναι πιο απαιτητικά. Η αμέλεια φέρνει συνέπειες. Κάθε τόσο αφιέρωσε λίγο χρόνο να τσεκάρεις όλα τα μέρη του σώματός σου, για να σιγουρευτείς ότι λειτουργούν όπως πρέπει. Η αυτογνωσία ενισχύει και την αυτοεκτίμηση και αποτελεί δεξιότητα ώστε να προλάβεις έγκαιρα προβλήματα υγείας.
Μπορείς να παρακολουθείς τον κύκλο σου χρησιμοποιώντας το WomanLog. Κατέβασε το WomanLog τώρα:
