Sucha skóra i spierzchnięte usta
Twoja skóra reaguje na wszystko, co znajduje się w Twoim otoczeniu. Klimat i dieta to tylko dwa z wielu czynników, które mogą wpływać na strukturę i zdrowie skóry. Sucha skóra to częsta reakcja na różnorodne bodźce, którą zwykle można łatwo złagodzić.
Pielęgnacja skóry to branża warta miliardy, która zachęca nas do wydawania pieniędzy, by wyglądać młodziej i lepiej. To prawda, że sucha skóra może być nieprzyjemna i prowadzić do infekcji, krwawień oraz innych komplikacji zdrowotnych, jeśli nie będzie odpowiednio pielęgnowana, jednak w większości przypadków nie potrzebujesz drogich środków, by ją wyleczyć.
Niektóre osoby mają naturalną skłonność do suchej skóry, czyli kserodermii, ale zazwyczaj nie stanowi to powodu do niepokoju. W przypadku bardziej zaawansowanych przypadków, takich jak kseroza, może być konieczna konsultacja z dermatolożką.
Podstawy skóry
Skóra to największy organ ludzkiego ciała, zwykle mający powierzchnię od 1,5 do 2 m² i stanowiący 12–15% całkowitej masy ciała. Skóra pełni wiele funkcji: stanowi samonaprawialną warstwę ochronną i pierwszą linię obrony przed wirusami, bakteriami, promieniowaniem UV oraz innymi zagrożeniami; jest narządem zmysłu wyposażonym w receptory dotyku, ciśnienia, wibracji, temperatury i bólu; wydziela pot i sebum; produkuje witaminę D pod wpływem promieniowania słonecznego; pomaga regulować temperaturę ciała i nawilżenie.
Skóra składa się z trzech warstw:
Naskórek, najbardziej zewnętrzna warstwa, zbudowana jest z 4 do 5 warstw komórek – głównie keratynocytów, które pochodzą z warstwy podstawnej, przechodzą przemiany w trakcie wędrówki ku powierzchni, aż stają się niemal wodoodporne. Najwyższa warstwa złuszcza się i jest zastępowana nowymi komórkami co 4 do 6 tygodni.
Skóra właściwa, mocna i elastyczna środkowa warstwa, zawiera wiele różnych komórek i struktur, podzielonych na dwie warstwy – warstwę brodawkowatą, gdzie znajdują się linie papilarne (odciski palców), oraz warstwę siateczkową, w której są naczynia krwionośne i limfatyczne, mieszki włosowe, zakończenia nerwowe, gruczoły potowe i łojowe oraz inne struktury.
Razem naskórek i skóra właściwa tworzą skórę właściwą (cutis).
Ostatnia, najgłębsza warstwa to warstwa podskórna (hipodermis), zwana także tkanką podskórną lub powięzią powierzchowną. Zawiera istotne struktury, ale głównie zbudowana jest z luźnej tkanki łącznej i płatów tłuszczowych.
W porównaniu z kobietami, skóra mężczyzn jest grubsza, twardsza (o 20–25%), zawiera więcej kolagenu, ma większe pory i wytwarza około dwa razy więcej sebum, dlatego to kobiety częściej cierpią na suchą skórę.
Co powoduje suchą skórę?
Chociaż zmiany w każdej z warstw mogą mieć znaczenie, najczęściej sucha skóra pojawia się z powodu odwodnienia lub zaburzeń w produkcji naturalnych, ochronnych olejów w naskórku.
Wiele czynników może osłabić nawilżenie skóry. W ostatnich latach, przestrzegając pandemicznych zaleceń, większość z nas przekonała się, że częste mycie rąk i stosowanie środków dezynfekujących może ją wysuszyć i podrażnić.
Do najczęstszych czynników przyczyniających się do suchości skóry należą:
- picie zbyt małej ilości wody
- brak snu, który zakłóca wydzielanie wazopresyny regulującej nawilżenie
- spożywanie alkoholu, który hamuje produkcję wazopresyny i działa moczopędnie
- niska wilgotność powietrza, szczególnie zimą gdy powietrze jest suche i zimne, lub latem w klimatyzowanych pomieszczeniach
- ekspozycja na czynniki środowiskowe, takie jak wiatr, słońce, upał
- gorące kąpiele/prysznice lub kąpiele zbyt częste
- kąpiele w „twardej” wodzie z wysoką zawartością minerałów
- używanie kosmetyków zawierających drażniące mydła, detergenty lub substancje zapachowe
- starzenie się – z wiekiem nasza skóra staje się cieńsza i delikatniejsza, a gruczoły łojowe produkują mniej sebum
Pewne schorzenia również wywołują suchą skórę, m.in.:
Atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry to jedna z najczęstszych postaci egzemy. To schorzenie przewlekłe, w którym układ odpornościowy jest zaburzony i nadaktywny, wywołując stan zapalny niszczący naturalną barierę ochronną skóry i zostawiający ją suchą oraz podatną na infekcje.
Łuszczyca
Łuszczyca to choroba autoimmunologiczna powodująca szybkie narastanie komórek skóry, tworząc grube, łuszczące się, suche płaty.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca wydziela za mało hormonów chroniących skórę, włosy i paznokcie.
Cukrzyca
Cukrzyca to zaburzona regulacja poziomu glukozy we krwi, która może wywoływać suchość i pękanie skóry – zwłaszcza na dłoniach, stopach oraz nogach – ponieważ woda jest wyciągana z komórek, by pomóc w wydalaniu nadmiaru cukru.
Zespół Sjögrena
Zespół Sjögrena to schorzenie autoimmunologiczne atakujące gruczoły produkujące wilgoć, szczególnie w oczach, jamie ustnej i skórze.
Ichtiyoza
Ichtiyoza obejmuje grupę chorób genetycznych powodujących zgrubienie, suchość i łuszczenie się skóry.
Choroby nerek
Choroby nerek upośledzają zdolność do usuwania toksyn i nadmiaru płynów z organizmu, co często powoduje suchą skórę.
Niedożywienie i zaburzenia odżywiania
Niedożywienie oraz zaburzenia odżywiania, w tym anoreksja, również prowadzą do suchości i łamliwości skóry.
Domowe sposoby na suchą skórę
Jeśli zmagasz się z suchą skórą, istnieje wiele prostych sposobów na jej ukojenie i ochronę.
Przyjrzyj się swojej rutynie pielęgnacyjnej. Unikaj ostrych mydeł czy detergentów wysuszających lub drażniących skórę. Wybieraj delikatne środki myjące, pozbawione zapachów do twarzy i ciała.
Unikaj gorących kąpieli i pryszniców. Gorąca woda usuwa tłuszcz ze skóry, prowadząc do jej wysuszenia i swędzenia. Kąp się w letniej wodzie.
Nawilżaj skórę. Po myciu nakładaj krem nawilżający, aby zatrzymać wodę w skórze i poprawić jej nawodnienie. Najlepiej stosować krem na wilgotną skórę, tuż po myciu, gdy jeszcze nie wyschła całkowicie.
Delikatny peeling pozwala usunąć martwy naskórek i ułatwia wchłanianie kremu nawilżającego. Unikaj jednak ostrych peelingów, które mogą podrażniać skórę. Wystarczy użyć delikatnego preparatu raz–dwa razy w tygodniu, zachowując szczególną ostrożność podczas epizodów suchości.
Jeśli powietrze w domu jest suche, używaj nawilżacza powietrza – zapobiegnie to przesuszeniu skóry.
Noś rękawiczki zimą na zewnątrz oraz podczas kontaktu z detergentami w domu.
Pij dużo wody.
Nawilżanie skóry trądzikowej
Nakładanie kremu nawilżającego na trądzikowe partie skóry może wydawać się nieintuicyjne, ale w rzeczywistości sucha skóra może produkować nadmiar sebum i wtórnie sprzyjać trądzikowi, dlatego nawilżanie pomaga odzyskać równowagę.
Spierzchnięte usta
Suchość ust powodują te same czynniki, które przesuszają skórę, jednak wpływ na poziom nawilżenia ust mogą mieć dodatkowe elementy.
Chociaż oblizywanie ust przynosi chwilową ulgę, ślina szybko wyparowuje, a oblizywanie ust może sprawić, że będą jeszcze bardziej spierzchnięte. Również oddychanie przez usta, zwłaszcza podczas snu, przesusza usta.
Jakie witaminy chronią przed spierzchniętymi ustami?
Niedobory składników odżywczych również mogą powodować pękanie ust. Zadbaj o zróżnicowaną dietę bogatą w witaminy z grupy B, witaminę C, cynk, kolagen i niezbędne kwasy tłuszczowe.
Aby zapobiegać i leczyć spierzchnięte usta, pij odpowiednią ilość wody, stosuj pomadkę z wysokim filtrem SPF, unikaj oblizywania ust oraz korzystaj z nawilżacza powietrza. W przypadku bardzo suchych lub długo utrzymujących się objawów, skonsultuj się z lekarką, by wykluczyć inne schorzenia.
Pobierz WomanLog już teraz:
