Zakażenie dróg moczowych
Zakażenie dróg moczowych (ZUM) to bakteryjna infekcja, zwykle wywołana przez bakterie jelitowe, które przemieściły się z odbytu do dróg moczowych. Choroba ta jest nieprzyjemna i bolesna, a nieleczona może prowadzić do uszkodzenia nerek.
Wiele kobiet doświadcza zakażenia dróg moczowych przynajmniej raz w życiu. To częsta infekcja bakteryjna, którą można łatwo wyleczyć antybiotykami i domowymi sposobami. Należy ją jednak traktować poważnie, ponieważ powikłania mogą być groźne.
Przyczyny i klasyfikacja
Zakażenie dróg moczowych (ZUM) to powszechna dolegliwość, która może objąć każdy odcinek układu moczowego (nerki, pęcherz moczowy, moczowody oraz cewkę moczową). Każdy może zachorować na ZUM, jednak kobiety są bardziej podatne ze względu na swoją anatomię.
Zakażenie dróg moczowych najczęściej wywołują bakterie E. coli, które naturalnie bytują w jelicie grubym. Inni sprawcy to proteus mirabilis i klebsiella pneumoniae. Jeśli niepożądane bakterie dostaną się do cewki moczowej, infekcja może rozprzestrzenić się w górę układu moczowego. Wiele osób doświadcza przynajmniej jednego zakażenia dróg moczowych w życiu. Nasilenie objawów zależy od tego, jak daleko przemieściły się bakterie – ZUM klasyfikuje się ze względu na wysokość infekcji w układzie moczowym.
Rodzaje ZUM:
- Zapalenie pęcherza moczowego (cystitis) – bakteryjne zakażenie pęcherza. Objawia się bólem i pieczeniem przy oddawaniu moczu oraz częstszą potrzebą jego oddawania. Możesz także zauważyć zmianę koloru i przejrzystości moczu, pojawienie się krwi w moczu oraz ból w podbrzuszu.
- Zapalenie prostaty (prostatitis) – bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego. Najczęstsze objawy to ból w pachwinie, ból i trudności przy oddawaniu moczu, krew w moczu oraz częsta, nagła potrzeba oddawania moczu. Dotyczy głównie mężczyzn poniżej 50. roku życia.
- Zapalenie cewki moczowej (urethritis) – bakteryjne zakażenie cewki moczowej. Przejawia się pieczeniem przy oddawaniu moczu i wyciekiem z cewki. Niektóre osoby zgłaszają także uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.
- Odmiedniczkowe zapalenie nerek (pyelonephritis) – bakteryjne zakażenie nerek. To najgroźniejszy rodzaj ZUM, zwykle występuje u osób z nieleczoną infekcją lub zaburzoną odpornością. Może prowadzić do uszkodzenia nerek (nawet niewydolności ostrej) i przewlekłych infekcji. Po dostaniu się bakterii do nerek pojawia się gorączka, dreszcze, nudności, wymioty oraz silny ból pleców w okolicy lędźwiowej.
Każda infekcja może stać się groźna, jeśli jej nie leczysz. Zwracaj uwagę na pierwsze objawy i skonsultuj się z lekarzem, gdy tylko zauważysz, że coś jest nie tak.
Częstość występowania i czynniki ryzyka ZUM
Zakażenia dróg moczowych są powszechniejsze, niż myślisz. Badacze w Wielkiej Brytanii obserwowali niemal milion osób przez 10 lat i ustalili, że 21% badanych przeszło przynajmniej jeden epizod ZUM w tym czasie. Najczęściej chorowały kobiety i osoby starsze.
Na zwiększenie ryzyka wystąpienia zakażenia dróg moczowych wpływa kilka czynników, takich jak bycie kobietą (a więc posiadanie krótszej cewki moczowej) i podcieranie się „od tyłu do przodu” po skorzystaniu z toalety, co może przenieść bakterie z okolicy odbytu do cewki.
Inne czynniki zwiększające ryzyko ZUM:
- Osłabiony układ odpornościowy – jeśli Twój organizm był narażony na stres, ma mniej zasobów, by zwalczyć szkodliwe bakterie. To zwiększa ryzyko rozwoju ZUM. Najczęstsze przyczyny osłabionej odporności to cukrzyca, otyłość, leki immunosupresyjne, choroby przenoszone drogą płciową oraz inne zakażenia wirusowe lub bakteryjne.
- Zmiany hormonalne – nagły spadek poziomu estrogenów wiąże się ze zwiększonym ryzykiem infekcji. Kobiety w menopauzie i ciężarne mają wyższe ryzyko ZUM z powodu wahań hormonalnych. Więcej o zmianach hormonalnych tutaj.
- Aktywność seksualna – ZUM może pojawić się podczas stosunku płciowego, gdy bakterie z okolicy odbytu przesuwają się do cewki moczowej w wyniku bliskiego kontaktu z genitaliami. Seks bez zabezpieczenia może też zwiększać szanse zakażenia z powodu zaburzeń pH i zmian bakteryjnych w pochwie. Więcej o bezpiecznym seksie przeczytasz tutaj.
- Niektóre metody antykoncepcji – stosowanie diafragmy jako metody antykoncepcji zwiększa ryzyko ZUM u kobiet, podobnie jak stosowanie prezerwatyw z pianką plemnikobójczą.
- Stosowanie cewnika – to elastyczna rurka wprowadzana do cewki moczowej w celu odprowadzania moczu do worka w przypadku, gdy oddawanie moczu jest utrudnione. Używanie cewnika zwiększa ryzyko zakażenia, zwłaszcza w ciąży. Bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny podczas stosowania cewnika, aby uniknąć infekcji.
Najczęstsze pytania
Czy zimno powoduje ZUM?
Możesz usłyszeć, że nie wolno siadać na zimnej ziemi ani chodzić zimą z odkrytymi plecami. Zimno samo w sobie nie wywołuje infekcji bakteryjnych, ale może sprzyjać ich rozwojowi. Gdy ciało wystawione jest na niską temperaturę, priorytetowo zaopatruje w krew i tlen narządy życiowe, przez co krążenie w tych narządach się zwiększa. Nerki wówczas muszą pracować ciężej i produkują więcej moczu. Jeśli nie uzupełniasz płynów podczas chłodnych dni, Twój organizm działa mniej efektywnie i wzrasta ryzyko, że bakterie przedostaną się do dróg moczowych.
Czy oddanie moczu po stosunku zapobiega ZUM?
Wiele kobiet uważa, że oddanie moczu po seksie może pomóc uniknąć zakażenia dróg moczowych. Choć nie ma na to wielu naukowych dowodów, mocz rzeczywiście wypłukuje bakterie z cewki. Stosunek zwiększa ryzyko ZUM, bo intymny kontakt sprzyja przenoszeniu bakterii do dróg moczowych. Jednak skuteczne wypłukanie bakterii następuje tylko wtedy, jeśli oddasz mocz w ciągu około 30 minut po stosunku.
Chociaż to kobiety są bardziej narażone na zakażenia, lekarze zalecają, by także mężczyźni oddawali mocz po stosunku. Oddanie moczu nie jest cudownym środkiem – nie zapobiega ciąży ani chorobom przenoszonym drogą płciową. Zawsze dbaj o bezpieczny seks!
Powszechne metody leczenia
Zakażenie dróg moczowych często udaje się wyleczyć domowymi sposobami, jednak najlepiej udać się do lekarza, aby nie dopuścić do szerzenia się bakterii i przewlekłych infekcji. Lekarz może wykonać badanie moczu, by ocenić powagę zakażenia. Najczęściej wdraża się antybiotyki oraz zaleca zwiększenie ilości wypijanych płynów, aby wypłukać bakterie. W razie bólu, można stosować środki przeciwbólowe.
Niektórzy specjaliści polecają także picie soku z żurawiny lub kapsułki z taniną. Tanina to naturalny polifenol (mikroskładnik) obecny w żurawinie, który utrudnia bakteriom E. coli przyczepianie się do ścian pęcherza i cewki moczowej.
Zapobieganie zakażeniom dróg moczowych
ZUM dość łatwo wyleczyć, jednak „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Infekcja dróg moczowych może prowadzić do powikłań, takich jak zwężenie cewki, uszkodzenie nerek, przewlekłe infekcje, powikłania ciąży, a nawet sepsa. Co możesz zrobić, żeby zapobiec ZUM?
- Pij dużo wody – sama uryna ma właściwości antybakteryjne i skutecznie zapobiega przyleganiu bakterii do ścian układu moczowego. Nie wstrzymuj oddawania moczu – regularne opróżnianie pęcherza pomaga usuwać bakterie.
- Podcieraj się „od przodu do tyłu” – po skorzystaniu z toalety zawsze podcieraj się od genitaliów w kierunku odbytu, aby bakterie z przewodu pokarmowego nie przedostały się do cewki.
- Wzmacniaj odporność – Twoje ciało jest przystosowane do walki z bakteriami i wirusami. Gdy odporność jest osłabiona, trudniej zachować naturalną ochronę. Możesz ją wzmocnić, dbając o sen, zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną.
- Dbaj o bezpieczny seks – przy kontakcie z nowym partnerem zawsze stosuj prezerwatywę i pamiętaj o oddaniu moczu i umyciu okolic intymnych po seksie.
- Unikaj nadmiernej higieny miejsc intymnych – silne detergenty i perfumowane produkty mogą niszczyć korzystne bakterie i sprzyjać rozrostowi tych szkodliwych. Ważna jest regularna, ale nie przesadzona higiena, bo oczyszczanie pochwy opiera się na zdrowej mikroflorze.
Ryzyko ZUM zmniejszysz dzięki bezpiecznemu seksowi, piciu wody oraz odpowiedniej higienie intymnej.
Możesz monitorować swój cykl za pomocą WomanLog. Pobierz aplikację WomanLog teraz:
