Zdrowe oczy
Wzrok jest jednym z głównych zmysłów, którymi człowiek posługuje się, by wchodzić w interakcje ze światem i poznawać go. To również podstawowe narzędzie używane w większości zawodów na całym świecie. Coraz więcej naszego życia odbywa się przez ekrany cyfrowe, co zwiększa ryzyko nadmiernego przemęczenia oczu.
Istnieje wiele sposobów, aby zadbać o zdrowie oczu. Aby zminimalizować ryzyko chorób oczu oraz pogorszenia wzroku, priorytetem powinna być ogólna dbałość o zdrowie, szczególnie o oczy.
Najczęstsze problemy ze wzrokiem to krótkowzroczność (trudność w widzeniu dalekich obiektów), dalekowzroczność (trudność w widzeniu rzeczy bliskich, często nasilająca się z wiekiem), astygmatyzm (nieostre widzenie spowodowane zakrzywioną rogówką) oraz zapalenie spojówek (tzw. „czerwona oko”). Mogą występować także inne choroby i infekcje oczu, z których wiele związanych jest z ogólnym stylem życia.
Do najważniejszych objawów problemów ze wzrokiem zaliczamy:
- Zamazane widzenie
- Nadwrażliwość na światło
- Nieprawidłowa reakcja źrenic na światło
- Wydzielina z oczu
- Łzawienie oczu
- Drażliwość, pieczenie lub swędzenie oczu
- Zawężone widzenie peryferyjne
- Błyski światła
- Dostrzeganie kształtów w „tle” podczas skupiania się na czymś innym
- Ból za oczami, bóle głowy
Chociaż wiele z tych objawów wydaje się oczywistych, ludzie często ignorują łagodniejsze problemy z oczami, tłumacząc je zmęczeniem i stresem, by dopiero podczas rutynowych badań dowiedzieć się o pogorszeniu wzroku.
Genetyka odgrywa istotną rolę w stanie zdrowia oczu. Dwie osoby prowadzące podobny styl życia mogą mieć zupełnie różny wzrok ze względu na geny. Jeśli w rodzinie występują problemy ze wzrokiem, należy szczególnie uważać, by nie przeciążać oczu. Jednak biorąc pod uwagę ilość czasu, jaką spędzamy przed ekranem, każda z nas powinna regularnie badać wzrok.
Bezpieczeństwo oczu powinna być priorytetem. W codziennych nawykach każda z nas może wprowadzić wiele pomocnych praktyk.
Ochrona fizyczna
Noś okulary przeciwsłoneczne, aby chronić się przed szkodliwym wpływem ultrafioletu (UV) na zewnątrz. Okulary przeciwsłoneczne są potrzebne przez cały rok, nie tylko latem, ponieważ promieniowanie UV jest obecne w świetle słonecznym i może uszkodzić powierzchnię oraz wnętrze oka.
Upewnij się, że noszone przez Ciebie okulary są od sprawdzonego producenta i zapewniają skuteczną ochronę przed promieniowaniem UV. Optymalna ochrona to okulary blokujące (lub pochłaniające) 99—100% promieniowania UV, czasami oznaczone jako blokujące do 400 nm.
Okulary przeciwsłoneczne nie chronią jednak przed bardzo silnymi źródłami światła i ciepła, np. podczas spawania lub obserwacji zaćmienia słońca. W takich sytuacjach stosuj okulary ochronne. To także ważne podczas pracy z chemikaliami, w silnym oświetleniu czy z drobinkami w powietrzu. Ochroń oczy także podczas jazdy motocyklem, nurkowania i ekstremalnych sportów – używaj kasku, bo urazy głowy mogą prowadzić do utraty wzroku.
Aby jeszcze lepiej zadbać o oczy, zwracaj uwagę, co znajduje się w ich pobliżu. Sprawdzaj daty ważności kosmetyków do oczu, takich jak tusz do rzęs, cienie czy eyeliner, wybieraj produkty dobrej jakości i regularnie myj akcesoria do makijażu.
Kluczowa jest odpowiednia higiena. Łatwo wrzucić mascary czy pojemnik na soczewki do torebki razem z paragonami, przekąskami i kluczami, a potem niechcący zetknąć to wszystko z oczami. Równie niebezpieczne jest pływanie w zanieczyszczonej wodzie czy używanie cudzych ręczników — to typowe przyczyny infekcji.
Ergonomia
Twój codzienny dom i miejsce pracy powinny być przystosowane do ochrony oczu. Ergonomiczne ustawienie biurka, oświetlenia i komputera może znacznie zmniejszyć zmęczenie wzroku.
Ekran komputera powinien być na tyle duży, abyś nie musiała wytężać wzroku czytając drobne litery. Umieść ekran centralnie przed sobą — górna krawędź ekranu powinna być lekko poniżej linii wzroku. Aby zobaczyć, dlaczego to ważne, wypróbuj: spójrz w sufit i wyobraź sobie, że tam musisz patrzeć cały dzień. Praca z uniesionymi oczami, nawet w mniejszej skali, to niepotrzebne przeciążenie dla Twojego wzroku.
Ekran powinien być oddalony o ok. 40–60 cm od twarzy. Siedź prosto, stopy opieraj na podłodze, kolana powinny być zgięte pod kątem 90 stopni. Unikaj pochylania głowy i szyi do przodu czy garbienia się. Takie ułożenie nie tylko powoduje bóle pleców, ale dodatkowo obciąża oczy.
Prawidłowe oświetlenie – przy czytaniu i pisaniu ustaw lampkę z boku ręki niedominującej tak, aby nie odbijała światła od ekranu ani nie świeciła prosto w oczy. Oświetlenie w pracy nie powinno być ani zbyt słabe, ani zbyt mocne, z możliwością regulacji światła w zależności od naturalnego oświetlenia w ciągu dnia.
Więcej o świetle
Chociaż bezpośrednie światło słoneczne szkodzi oczom i warto nosić okulary przeciwsłoneczne, regularna ekspozycja na naturalne światło (bez okularów) jest niezbędna dla zdrowia oczu i ogólnej kondycji. Najjaśniejsze światła biurowe mają maksymalnie 800 luksów (jednostka natężenia światła), podczas gdy nawet w pochmurny dzień na zewnątrz mamy 1 000–10 000 luksów, co pozytywnie wpływa na rytm dobowy i ćwiczy oczy do lepszego widzenia na odległość.
Okulary blokujące niebieskie światło są popularne u osób pracujących przy komputerze. Badania pokazują, że ograniczają one bezsenność i poprawiają rytm dobowy. Niektóre osoby zauważają też zmniejszony dyskomfort oczu. Jednak brak dowodów, że okulary z filtrem niebieskiego światła chronią wzrok w dłuższej perspektywie. Długotrwała praca przy ekranie, niezależnie od filtrów, powoduje zmęczenie oczu.
Zasada 20-20-20 to sprawdzony sposób na odpoczynek dla oczu: co 20 minut spójrz na coś oddalonego o co najmniej 6 metrów na przynajmniej 20 sekund. Większość osób, zwłaszcza w miastach, rzadko patrzy w dal. Spróbuj, a poczujesz ulgę dla oczu. Podobnie, odchodź od ekranu na 15 minut co najmniej co 2 godziny.
Inne proste ćwiczenia dla oczu:
- Skup wzrok na bliskim obiekcie przez minimum 5 sekund, potem przenieś spojrzenie na daleki. Powtórz 3 razy. To pomaga zachować sprawność akomodacji.
- Znajdź w otoczeniu poziomą linię, np. miejsce styku ściany z sufitem. Bez ruchu głową wodź wzrokiem powoli wzdłuż linii w jedną i drugą stronę. Jeśli wzrok „przeskakuje”, to znak zbyt dużego napięcia.
- Śledź oczami wyimaginowaną ósemkę dla podobnego efektu.
- Zamknij mocno oczy na 5 sekund, potem mrugnij 15 razy – pamiętaj, by regularnie mrugać przy ekranie.
Regularnie odwiedzaj optometrystkę oraz okulistkę, jeśli zajdzie taka potrzeba
Jak już wspomniano, wymagania współczesności bardzo obciążają nasz wzrok. Dlatego każda z nas powinna uważnie obserwować pierwsze objawy przemęczenia oczu i regularnie badać wzrok.
Aktualizuj okulary, gdy zajdzie taka potrzeba. Nie zwlekaj z nową receptą – nieodpowiednie okulary niepotrzebnie obciążają wzrok, prowadząc do bólów głowy i zawrotów.
Zabieg laserowej korekcji wzroku (LASIK) to bezpieczna metoda poprawy widzenia, ale nie dla każdego. O przydatności decyduje ogólny stan zdrowia, budowa gałki ocznej, ciśnienie w oku i inne cechy indywidualne. Skuteczność operacji może z czasem spadać, szczególnie bez zmiany stylu życia.
Styl życia
Zdrowie oczu, jak każdy inny aspekt organizmu, zależy bezpośrednio od ogólnej kondycji. Wysypianie się, aktywność fizyczna, zbilansowana dieta oraz umiarkowany poziom stresu mają ogromny wpływ na wzrok.
Gdy ciało jest napięte, oczy również są spięte. Gdy brakuje nawodnienia, występuje suchość oczu. Zwracaj uwagę na poziom stresu, pij dużo wody, nawilżaj powietrze w domu i pracy. Zjadaj więcej zielonych warzyw liściastych oraz produktów bogatych w antyoksydanty i kwasy Omega-3.
Dbanie o oczy to dbanie o siebie!
Możesz śledzić swój cykl z aplikacją WomanLog. Pobierz WomanLog już teraz:
