Ορμονικό και Μη Ορμονικό Σπιράλ: Σύγκριση Οφελών, Πιθανών Παρενεργειών και Κόστους
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του ορμονικού και του μη ορμονικού ενδομητρίου σπειράματος; Ποια οφέλη και παρενέργειες έχει κάθε μέθοδος αντισύλληψης; Και τι συμβαίνει με το κόστος τους; Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις περισσότερα για τους διάφορους τύπους σπειραμάτων ώστε να αποφασίσεις ποια επιλογή είναι καλύτερη για εσένα.
Αν έχεις σκεφτεί ποτέ την αντισύλληψη, είτε για τον οικογενειακό προγραμματισμό είτε για λόγους υγείας, πιθανότατα έχεις συναντήσει δύο επιλογές: ορμονική και μη ορμονική αντισύλληψη. Υπάρχουν πολλές ορμονικές επιλογές, από συνδυασμένα χάπια έως κολπικούς δακτυλίους και ορμονικά σπιράλ. Οι μη ορμονικές επιλογές είναι πιο περιορισμένες. Αν δεν θέλεις να επηρεάσουν οι ορμόνες την υγεία σου, βασικά μένεις με τα τοπικά μέσα ή το χάλκινο σπιράλ. Σε αυτό το άρθρο θα συγκρίνουμε τα ορμονικά και μη ορμονικά σπιράλ.
Θα μάθεις για:
- Πώς λειτουργούν τα ορμονικά και τα μη ορμονικά σπιράλ
- Ποια είναι η αποτελεσματικότητά τους
- Πόσο διαρκεί το κάθε σπιράλ
- Πόσο κοστίζουν και πώς γίνεται η τοποθέτηση
Τι είναι τα σπιράλ;
Τόσο το ορμονικό όσο και το μη ορμονικό ενδομήτριο σπείραμα (IUD) είναι μικρές συσκευές σε σχήμα Τ, που τοποθετούνται στη μήτρα από επαγγελματία υγείας. Το σχήμα τους είναι σχεδιασμένο ώστε να εφαρμόζει στη μήτρα και να απελευθερώνει ορμόνες ή ιόντα χαλκού για να προλαμβάνει την εγκυμοσύνη.
Υπάρχουν δύο τύποι ενδομητρίου σπειράματος:
- Χαλκό σπιράλ
- Ορμονικό σπιράλ
Και οι δύο επιλογές είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές στην πρόληψη της εγκυμοσύνης, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με άλλες μεθόδους.
Τα σπιράλ αποτελούν την τρίτη πιο διαδεδομένη μέθοδο αντισύλληψης μεταξύ παντρεμένων και ανύπαντρων γυναικών. Μόνο η γυναικεία στείρωση και τα προφυλακτικά τα ξεπερνούν.
Ορμονικό σπιράλ
Τα ορμονικά σπιράλ λειτουργούν μέσω της λεβονοργεστρέλης (μία μορφή προγεσταγόνου) που μιμείται την φυσική θηλυκή ορμόνη προγεστερόνη. Το σπιράλ απελευθερώνει πολύ μικρές ποσότητες αυτής της ορμόνης στη μήτρα. Πυκνώνει την τραχηλική βλέννα, καθιστώντας δύσκολη τη διέλευση των σπερματοζωαρίων προς το ωάριο. Επίσης, λεπταίνει το ενδομήτριο, μειώνοντας την ροή της περιόδου και καθιστώντας λιγότερο πιθανή την εμφύτευση του ωαρίου.
Παρόλο που είναι ορμονική μέθοδος, τα ορμονικά σπιράλ απελευθερώνουν ορμόνες τοπικά και όχι συστημικά, σε αντίθεση με τα χάπια, τα έμπλαστρα ή τις ενέσεις.
Μερικές από τις πιο διαδεδομένες μάρκες ορμονικού σπειράματος:
- Mirena: Το πιο διαδεδομένο παγκοσμίως. Περιέχει 52 mg λεβονοργεστρέλης και μπορεί να διαρκέσει έως 7 χρόνια. Συχνά συνταγογραφείται και για γυναίκες με έντονη αιμορραγία περιόδου.
- Kyleena: Επίσης δημοφιλής επιλογή, περιέχει 19,5 mg λεβονοργεστρέλης και διαρκεί έως 5 χρόνια. Είναι δημοφιλές ανάμεσα σε γυναίκες χωρίς παιδιά που ίσως στο μέλλον επιθυμούν κύηση.
- Skyla/Jaydess: Περιέχει τη χαμηλότερη δόση λεβονοργεστρέλης, μόνο 13,5 mg. Διαρκεί έως 3 χρόνια και συστήνεται σε νεότερες ή σε γυναίκες με μικρή μήτρα.
Πόσο αποτελεσματικά είναι τα ορμονικά σπιράλ;
Τα σπιράλ αποτελούν μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους αντισύλληψης, με ποσοστά άνω του 99%. Αυτό οφείλεται στο ότι ελαχιστοποιείται το ανθρώπινο λάθος. Δεν χρειάζεται να θυμάσαι χάπι ούτε να τοποθετείς κάτι κάθε φορά, μένει μέσα στη μήτρα έως ότου αποφασίσεις να το αφαιρέσεις.
Πόσο διαρκεί ένα ορμονικό σπιράλ;
Τα ορμονικά σπιράλ λειτουργούν αποτελεσματικά από 3 μέχρι 8 χρόνια, ανάλογα με τη μάρκα. Συζήτησε με τη γιατρό σου και σημείωσε την ημερομηνία λήξης αν δεν σκοπεύεις να μείνεις έγκυος.
Ποια είναι τα οφέλη του ορμονικού σπειράματος;
Τα ορμονικά σπιράλ είναι από τις ασφαλέστερες μεθόδους αντισύλληψης, με αποτελεσματικότητα άνω του 99%.
Περισσότερα οφέλη:
- Μειώνει την έντονη αιμορραγία περιόδου, συνήθως μέσα σε 3 μήνες χρήσης, με αποτέλεσμα πολύ ελαφριές ή και ανύπαρκτες περιόδους.
- Λιγότεροι ή ανύπαρκτοι πόνοι περιόδου
- Ανακούφιση συμπτωμάτων ενδομητρίωσης
- Μείωση πόνου από πυελική φλεγμονώδη νόσο
- Μείωση κινδύνου πυελικής λοίμωξης
- Αντιμετώπιση αναιμίας λόγω μείωσης της απώλειας αίματος
- Συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων περιεμμηνόπαυσης
- Μεγάλη διάρκεια αλλά αναστρέψιμο
- Δεν χρειάζεται καθημερινή λήψη
- Ελάχιστη έκθεση του οργανισμού σε ορμόνες σε σύγκριση με τα χάπια
- Οικονομικότερο με τον καιρό συγκριτικά με τη μηνιαία αντισύλληψη
Ποιες είναι οι παρενέργειες του ορμονικού σπειράματος;
Τα ορμονικά σπιράλ εμφανίζουν ευρύτερες παρενέργειες σε σχέση με τα μη ορμονικά, αλλά λιγότερες από άλλα ορμονικά μέσα, όπως το χάπι. Η πιο συνηθισμένη παρενέργεια είναι οι κράμπες και κηλίδες αίματος τις πρώτες μέρες μετά την τοποθέτηση. Η μικροαιμορραγία μπορεί να διαρκέσει 3 μήνες ή σπανιότερα έως και 6 μήνες. Οι περίοδοί σου μπορεί να εξαφανιστούν ή να είναι τόσο ελαφριές που αρκεί σερβιετάκι. Άλλες παρενέργειες περιλαμβάνουν ευαισθησία μαστών, πονοκεφάλους, ακμή, εναλλαγές διάθεσης και φούσκωμα.
Σπανιότερες αλλά σοβαρές παρενέργειες:
- Το σπιράλ να βγει μερικώς ή ολικά
- Διάτρηση της μήτρας, δηλαδή δημιουργία οπής ή σχισίματος στο τοίχωμα
- Πυελική φλεγμονώδης νόσος
Πόσο κοστίζει ένα ορμονικό σπιράλ;
Η τιμή ποικίλει ανάλογα με τη μάρκα, την τοποθεσία και την ασφαλιστική σου κάλυψη. Πληρώνεις για το ίδιο το σπιράλ αλλά και την τοποθέτηση. Στις ΗΠΑ, συνήθως κυμαίνεται μεταξύ $0 και $1.300 ανάλογα με την ασφάλειά σου.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία), το συνολικό κόστος τοποθέτησης κυμαίνεται στα 120-200 ευρώ.
Μη ορμονικό σπιράλ
Η μόνη μη ορμονική επιλογή είναι το χάλκινο σπιράλ. Κατασκευάζεται από χαλκό, ο οποίος απενεργοποιεί τα σπερματοζωάρια.
Τα ιόντα χαλκού που απελευθερώνονται δημιουργούν περιβάλλον τοξικό για τα σπερματοζωάρια. Τα σκοτώνουν ή τα αδρανοποιούν πριν φτάσουν στο ωάριο. Ο χαλκός προκαλεί επίσης φλεγμονώδη αντίδραση στη μήτρα, εμποδίζοντας την εμφύτευση.
Πόσο αποτελεσματικό είναι το χάλκινο σπιράλ;
Όπως και το ορμονικό, το χάλκινο σπιράλ προσφέρει προστασία άνω του 99% επειδή αποκλείεται το ανθρώπινο λάθος. Ίσως είναι ακόμα πιο αποτελεσματικό τις πρώτες εβδομάδες, επειδή δρα άμεσα. Επομένως, χρησιμοποιείται και ως μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης.
Πόσο διαρκεί το χάλκινο σπιράλ;
Τα χάλκινα σπιράλ είναι από τις πιο μακροχρόνιες αναστρέψιμες μεθόδους αντισύλληψης. Οι περισσότερες μάρκες διαρκούν έως 10 χρόνια. Κατέγραψε την ημερομηνία τοποθέτησης για να κανονίσεις έγκαιρη αφαίρεση ή αλλαγή.
Ποια είναι τα οφέλη του χάλκινου σπειράματος;
Τα χάλκινα σπιράλ προστατεύουν για πολλά χρόνια. Το κύριο όφελος τους έναντι των ορμονικών είναι πως δεν απελευθερώνουν συνθετικές ορμόνες στον οργανισμό. Πολλές γυναίκες είναι ευαίσθητες στις ορμόνες και εμφανίζουν ενοχλητικά συμπτώματα. Το χάλκινο σπιράλ παραμένει εξαιρετικά αποτελεσματικό με λιγότερη επίδραση στην υγεία σου γενικότερα.
Χάρη στις ιδιότητες του χαλκού, το μη ορμονικό σπιράλ χρησιμοποιείται και ως επείγουσα αντισύλληψη αν τοποθετηθεί εντός 5 ημερών από επαφή χωρίς προστασία.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια και κατά τη γαλουχία, καθώς δεν επηρεάζει ορμονικά τον οργανισμό. Επίσης, μετά την αφαίρεση μπορείς να μείνεις έγκυος άμεσα.
Παρενέργειες του μη ορμονικού σπειράματος
Τα χάλκινα σπιράλ παρουσιάζουν λιγότερες παρενέργειες στην υγεία, αλλά μπορεί να επηρεάσουν περισσότερο την περίοδό σου. Μετά την τοποθέτηση, οι περίοδοι συχνά παραμένουν ίδιες ή γίνονται εντονότερες. Ίσως έχεις περισσότερους πόνους, ειδικά τους πρώτους μήνες. Κατά συνέπεια, δεν συνιστάται σε γυναίκες με έντονη αιμορραγία, αλλεργία στο χαλκό ή νόσο Wilson.
Πόσο κοστίζει το χάλκινο σπιράλ;
Και πάλι, το κόστος περιλαμβάνει τη συσκευή και την τοποθέτηση. Στις ΗΠΑ το χάλκινο σπιράλ κοστίζει περίπου $1.000 ή και παραπάνω. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες το κόστος κυμαίνεται από 130 έως 450 ευρώ με την τοποθέτηση.
Η διαδικασία τοποθέτησης και προετοιμασία
Η τοποθέτηση είναι αρκετά απλή, αλλά μπορεί να είναι επώδυνη. Πολλά ιατρεία προτείνουν να πάρεις κάποιο παυσίπονο όπως ιβουπροφαίνη μία ώρα πριν. Μπορείς να ζητήσεις τοπική αναισθησία. Ο πόνος οφείλεται στο ότι ο/η γιατρός πρέπει να ανοίξει τον τράχηλο της μήτρας.
Ο τράχηλος κάνει συσπάσεις, όπως στην περίοδο. Κάποιες γυναίκες νιώθουν πιο έντονο πόνο ή ναυτία ή μπορεί να λιποθυμήσουν. Ζήτησε να συζητήσεις για την καλύτερη διαχείριση του πόνου. Τα καλά νέα είναι ότι ο πόνος συνήθως κρατά μερικά λεπτά και μετά από 1-2 μέρες φεύγει τελείως.
Η τοποθέτηση γίνεται στο ιατρείο και διαρκεί 10-15 λεπτά. Πριν τη διαδικασία, η γιατρός θα βεβαιωθεί ότι δεν είσαι έγκυος. Είναι καλύτερο να κανονίσεις το ραντεβού ενόσω έχεις περίοδο, όταν ο τράχηλος είναι φυσικά πιο ανοιχτός για να μειωθεί ο πόνος.
Κατά τη διαδικασία, θα ξαπλώσεις στο εξεταστικό κρεβάτι με τα πόδια στους στηρίκτες. Θα γίνει γυναικολογική εξέταση και χρήση κολποσκοπίου για να φανεί ο τράχηλος. Ο τράχηλος και ο κόλπος καθαρίζονται με αντισηπτικό, μετριέται το βάθος με ένα λεπτό ραβδί και το σπιράλ προωθείται στη μήτρα με ειδικό εργαλείο. Κόβονται τα κορδόνια, αφήνοντας 2-3 εκατοστά.
Η ανάρρωση είναι απλή. Μπορείς να επιστρέψεις στη δουλειά ή το σχολείο την ίδια μέρα. Η γιατρός πιθανόν να συστήσει παυσίπονο και θερμοφόρα για τους πόνους. Για 24 ώρες μετά, απόφυγε τη σεξουαλική επαφή, ταμπόν ή κύπελλο περιόδου. Επίσης, καλό είναι να αποφύγεις μπάνιο και σάουνα την πρώτη μέρα.
Τι να προσέξεις μετά την τοποθέτηση σπειράματος;
Είναι φυσιολογικό να νιώσεις δυσφορία ή κράμπες για λίγες μέρες μετά την τοποθέτηση. Επικοινώνησε όμως με τη γιατρό σου αν εμφανίσεις πυρετό, έντονο πόνο, ασυνήθιστο έκκριμα, μη φυσιολογική αιμορραγία πέρα από το αναμενόμενο ή έντονες κράμπες που δεν ανακουφίζονται με παυσίπονα.
Η ύπαρξη σπιράλ απλοποιεί την καθημερινότητα, αλλά απαιτεί τακτικό έλεγχο. Έλεγχε τα κορδόνια κάθε μήνα, ειδικά μετά την περίοδο. Εσύ ή ο/η σύντροφός σου δεν θα πρέπει να τα αισθάνεστε. Αν τα νιώσεις, κλείσε ραντεβού για πιθανή διόρθωση του μήκους.
Σημείωσε τυχόν αλλαγές στην αιμορραγία. Παρακολούθησε τα σημάδια εγκυμοσύνης παρότι είναι σπάνιο. Κάλεσε τη γιατρό αν δεν ψηλαφείς τα κορδόνια ή είναι πολύ μακριά/κοντά, ή αν νιώσεις το πλαστικό του σπειράματος.
Επίλεξε την κατάλληλη αντισύλληψη για εσένα
Υπάρχουν πολλές επιλογές αντισύλληψης για τις περισσότερες γυναίκες στον δυτικό κόσμο. Όμως, είναι αλήθεια πως απαιτείται χρόνος για να βρεις τι σου ταιριάζει. Τα ορμονικά σπιράλ βοηθούν στη διαχείριση των πόνων και της έντονης περιόδου, ενώ τα σπιράλ χαλκού έχουν λιγότερες παρενέργειες. Πριν αποφασίσεις, ενημερώσου και συζήτησε με τη γιατρό για τα υπέρ και τα κατά κάθε μεθόδου. Το σημαντικότερο είναι να πάρεις εσύ τον έλεγχο της υγείας και της γονιμότητάς σου.
Κατέβασε το WomanLog τώρα:
