Περίπου το 15% των ζευγαριών αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Η επιθυμία για παιδιά χωρίς τη δυνατότητα σύλληψης μπορεί να προκαλέσει άγχος και θλίψη σε μια σχέση. Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγική τεχνολογία, η υιοθεσία και η παρένθετη μητρότητα είναι τρεις διαφορετικοί δρόμοι προς τη γονεϊκότητα. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε την παρένθετη μητρότητα και τις δυνατότητες που προσφέρει σε άτεκνα ζευγάρια, ομόφυλα ζευγάρια και γυναίκες ή άνδρες που θέλουν να γίνουν γονείς.
Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός βρίσκονται στο επίκεντρο της γονεϊκότητας. Δυστυχώς, δεν είναι όλες οι γυναίκες ικανές να συλλάβουν και να γεννήσουν με φυσικό τρόπο. Τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν υπογονιμότητα μπορούν να καταφύγουν σε εξωσωματική γονιμοποίηση, ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπέρματος, φαρμακευτική ενίσχυση της γονιμότητας, υιοθεσία ή παρένθετη μητρότητα. Τα ομόφυλα ζευγάρια και οι μελλοντικές μονογονεϊκές οικογένειες δεν έχουν τόσες επιλογές και συχνά επιλέγουν την παρένθετη μητρότητα ως τη μοναδική πιθανή οδό για να αποκτήσουν παιδί και να μεταδώσουν τα γονίδιά τους.
Η παρένθετη μητρότητα είναι μια μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής· οι μελλοντικοί γονείς συμφωνούν με μια τρίτη γυναίκα να κυοφορήσει ένα παιδί για εκείνους και να αποκτήσουν την ιδιότητα των γονέων μετά τη γέννησή του. Υπάρχουν δύο είδη παρένθετης μητρότητας: η κυοφορική και η παραδοσιακή. Κυοφορική παρένθετη μητρότητα έχουμε όταν η μελλοντική μητέρα ή μια δότρια ωαρίων παρέχει το ωάριο, και ο μελλοντικός πατέρας ή δότης σπέρματος παρέχει το σπέρμα. Με τη χρήση εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), το ωάριο γονιμοποιείται στο εργαστήριο και το παραγόμενο έμβρυο εισάγεται στη μήτρα της παρένθετης μητέρας. Το παιδί που θα γεννηθεί έχει βιολογική συγγένεια με τους γονείς που παρείχαν το γενετικό υλικό, όχι με την παρένθετη μητέρα.
Παραδοσιακή παρένθετη μητρότητα έχουμε όταν το σπέρμα που παρέχεται από τον μελλοντικό πατέρα (ή έναν δότη) χρησιμοποιείται για τεχνητή σπερματέγχυση στην παρένθετη μητέρα. Η διαδικασία λέγεται ενδομητρική σπερματέγχυση (IUI). Το παιδί που θα γεννηθεί έχει βιολογική συγγένεια τόσο με την παρένθετη μητέρα όσο και με τον άνδρα που παρείχε το σπέρμα.
Η υπογονιμότητα επηρεάζει τόσο γυναίκες όσο και άνδρες και μπορεί να είναι πολύ δύσκολη για ένα ζευγάρι που προσπαθεί να γίνει γονείς. Μετά από έναν χρόνο ενεργών προσπαθειών για σύλληψη χωρίς αποτέλεσμα, το επόμενο βήμα είναι η εξέταση θεραπειών γονιμότητας. Πολλές γυναίκες και άνδρες επιλέγουν την παρένθετη μητρότητα ως τελευταία λύση έπειτα από αμέτρητες αποτυχημένες προσπάθειες εγκυμοσύνης ή αναζήτησης παιδιού προς υιοθεσία.
Ζευγάρια που έχουν περάσει πολλές αποτυχημένες κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης, ομόφυλα ζευγάρια που θέλουν το παιδί τους να έχει γενετικά χαρακτηριστικά τους, ζευγάρια με υποκείμενα προβλήματα υγείας, μεγαλύτερης ηλικίας γονείς και μονογονείς μπορούν να βρουν απάντηση στην παρένθετη μητρότητα. Κάνει εφικτό για τους μελλοντικούς γονείς να μεταφέρουν τα γονίδιά τους και να ζήσουν την εμπειρία της γονεϊκότητας από τη σύλληψη.
Το να γίνει μια γυναίκα παρένθετη μητέρα και να βοηθήσει άλλους να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους μπορεί επίσης να φέρει βαθιά ικανοποίηση και πληρότητα. Είτε εθελοντικά είτε με αμοιβή, η παρένθετη μητρότητα αποτελεί μια από τις υψηλότερες πράξεις αλτρουισμού.
Η απόφαση να γίνει κάποια παρένθετη μητέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς η εγκυμοσύνη είναι σωματικά και ψυχολογικά απαιτητική. Τις περισσότερες φορές, οι παρένθετες μητέρες έχουν ήδη γεννήσει παιδί στο παρελθόν. Αυτό προτιμάται καθώς αποδεικνύει πως μπορεί να κυοφορήσει με επιτυχία. Πρέπει να είναι υγιής και να υποβληθεί σε ελέγχους για γενετικές παθήσεις, μεταδοτικά νοσήματα όπως HIV ή ηπατίτιδα, και άλλες συνήθεις ασθένειες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εγκυμοσύνη.
Όμως αυτό δεν αρκεί. Η εγκυμοσύνη επιβαρύνει και ψυχικά, και η παρένθετη μητέρα πρέπει να είναι έτοιμη να ολοκληρώσει όλη τη διαδικασία. Μπορεί να παρουσιαστούν δυσκολίες σε κάθε στάδιο, κάποιες μάλιστα απειλητικές για τη ζωή. Για πολλές παρένθετες μητέρες, η πιο δύσκολη και μπερδεμένη στιγμή είναι ο αποχωρισμός από το παιδί μετά τη γέννα. Η προσκόλληση στο αναπτυσσόμενο μωρό είναι καθοριστική τόσο για την ίδια όσο και για το παιδί. Η διακοπή αυτού του δεσμού και η ομαλή μετάβαση ώστε το μωρό να δεθεί με τους μελλοντικούς γονείς του είναι δυνατή, αλλά απαιτεί ενσυναίσθηση και προσοχή. Σε πολλές χώρες η παρένθετη μητέρα προστατεύεται νομικά και έχει το δικαίωμα να κρατήσει το παιδί αν το επιθυμεί. Γι’ αυτό όλες οι πλευρές που μπαίνουν σε συμφωνία παρένθετης μητρότητας πρέπει να το κάνουν με πλήρη επίγνωση.
Διαβάστε στη συνέχεια: Θέλω παιδί;
Μια γυναίκα που θέλει να γίνει παρένθετη μπορεί να απευθυνθεί σε πρακτορείο παρένθετης μητρότητας. Παρά τους σημαντικούς κινδύνους και προκλήσεις, η υψηλή αποζημίωση για μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη μπορεί να κάνει την παρένθετη μητρότητα αρκετά δελεαστική.
Για τους γονείς, το κόστος της παρένθετης μητρότητας διαφέρει ανά χώρα αλλά είναι συνήθως υψηλό. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η εμπορική παρένθετη μητρότητα, μαζί με τις εξωσωματικές και τα νομικά έξοδα, μπορεί να φτάσει τις 50.000 λίρες. Τα υψηλά κόστη οδηγούν πολλά ζευγάρια να αναζητούν εθελόντρια παρένθετη μητέρα στον φιλικό ή οικογενειακό τους κύκλο. Είναι δυνατό να ζητήσει κάποια να φέρει στον κόσμο το παιδί σου αν την εμπιστεύεσαι. Όμως, η εγκυμοσύνη είναι μια βαθιά μεταμορφωτική εμπειρία· πόσο άνετα θα ένιωθες ζητώντας από κάποιον να την περάσει αντί για εσένα;
Η εμπορική παρένθετη μητρότητα απαγορεύεται σε πολλές χώρες· μόνο η εθελοντική παρένθετη μητρότητα είναι νόμιμη και η διαδικασία μοιάζει με την υιοθεσία. Πολλά ζευγάρια αναζητούν παρένθετη μητέρα σε άλλες χώρες αν τα κόστη ή τα νομικά εμπόδια είναι απαγορευτικά. Ωστόσο, συχνά απαιτείται μια μακρά νομική διαδικασία ώστε να διασφαλιστεί η συναίνεση όλων των εμπλεκομένων. Εντείνεται η ανησυχία ότι η παρένθετη μητρότητα εκμεταλλεύεται γυναίκες χαμηλού εισοδήματος που δεν έχουν άλλες ευκαιρίες να κερδίσουν τόσα χρήματα γρήγορα, και λόγω της εμπορικής φύσης της διαδικασίας, οι επικριτές προειδοποιούν ότι η παρένθετη μητρότητα καθιστά το γυναικείο σώμα αντικείμενο εμπορίου. Αυτά τα ηθικά διλήμματα εμποδίζουν πολλές χώρες να νομιμοποιήσουν την εμπορική παρένθετη μητρότητα.
Ανεξάρτητα από την αποζημίωση, το να κυοφορείς το παιδί κάποιου άλλου στο σώμα σου για εννέα μήνες, διατηρώντας την υγεία σου για χάρη του μωρού, απαιτεί αφοσίωση. Αν σκέφτεσαι να μπεις στη διαδικασία παρένθετης μητρότητας, σκέψου με ειλικρίνεια όλες τις συνέπειες και βεβαιώσου ότι πραγματικά το θέλεις. Μπορεί να είναι πρόκληση και για την παρένθετη μητέρα και για τους μελλοντικούς γονείς, αλλά αν όλα πάνε καλά, αποτελεί ιδιαίτερα ανταποδοτική εμπειρία.
Αν και η παρένθετη μητρότητα φαίνεται ως μια καλή επιλογή, είναι πολύ ακριβή. Δεν μπορούν όλοι να αντεπεξέλθουν στο οικονομικό ή να διαχειριστούν τους κινδύνους και τις έντονες συναισθηματικές συγκινήσεις που καλούνται να βιώσουν οι μελλοντικοί γονείς αν η παρένθετη αλλάξει γνώμη και κρατήσει το παιδί ή χάσει το παιδί από αποβολή. Γιʼ αυτό, η παρένθετη μητρότητα συχνά επιλέγεται ως τελευταίο μέσο μετά από θεραπείες γονιμότητας ή/και υιοθεσία.
Η εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τύπο υποβοηθούμενης αναπαραγωγικής τεχνολογίας. Η εξωσωματική βοηθά τα ζευγάρια να συλλάβουν παρά τα προβλήματα γονιμότητας, ώστε η μητέρα να μεταφέρει η ίδια το παιδί και να γεννήσει φυσιολογικά. Τα ωάρια συλλέγονται και γονιμοποιούνται εργαστηριακά με σπέρμα· στη συνέχεια το γονιμοποιημένο έμβρυο εισάγεται στη μήτρα είτε της βιολογικής είτε της παρένθετης μητέρας. Τα ωάρια και το σπέρμα μπορούν να προέρχονται από τους μελλοντικούς γονείς ή από δότες. Η μέθοδος έγχυσης είναι ίδια, είτε η μητέρα είναι η βιολογική είτε η παρένθετη. Επειδή η γονιμοποίηση γίνεται στο εργαστήριο και το γενετικό υλικό επιλέγεται, η εξωσωματική δίνει λύση σε γονείς που θέλουν να αποφύγουν τη μετάδοση γενετικής πάθησης ή νόσου. Ωστόσο, η θεραπεία είναι δαπανηρή και έχει πιθανότητα επιτυχίας περίπου 50%, γιʼ αυτό πολλά ζευγάρια δοκιμάζουν πρώτα αυτή τη μέθοδο πριν στραφούν στην παρένθετη μητρότητα.
Με τόσα ανεπιθύμητα παιδιά σε ιδρύματα και ανάδοχες οικογένειες, η υιοθεσία μοιάζει προφανής επιλογή για ζευγάρια που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά. Όμως η διαδικασία είναι μακρά και συχνά δεν έχει αίσια κατάληξη. Η υιοθεσία μπορεί να είναι πιο δύσκολη για ομόφυλα ζευγάρια ή μονογονείς, αφού οι αιτούντες περνούν από λεπτομερείς και χρονοβόρους ελέγχους και το σύστημα συχνά λειτουργεί μεροληπτικά. Ακόμη, κάποιοι υποψήφιοι γονείς μπορεί να μη θέλουν υιοθεσία γιατί θέλουν να μεταδώσουν τα δικά τους γονίδια ή να βιώσουν τον τοκετό. Το οικογενειακό ιστορικό υγείας, τα τραύματα του παρελθόντος και άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι εκτός ελέγχου σε μια υιοθεσία· αυτοί οι άγνωστοι παράγοντες ενέχουν κινδύνους που δεν είναι όλοι διατεθειμένοι να αναλάβουν.
Διαβάστε στη συνέχεια: Μύθοι για την εγκυμοσύνη
Αν και όλες και όλοι διαφέρουμε, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να θέλει κάποια ή κάποιος να αποκτήσει παιδιά. Για όσους δεν μπορούν να το πετύχουν φυσικά, η παρένθετη μητρότητα προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία να συμμετέχουν στη διαδικασία από την αρχή και να περάσουν τα γονίδιά τους. Για τις παρένθετες μητέρες, το να βοηθούν υποψήφιους γονείς να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους και να βιώνουν την εγκυμοσύνη χωρίς να δεσμεύονται στην ανατροφή ενός παιδιού μπορεί να είναι μια πολύπλευρα ικανοποιητική εμπειρία. Όμως, πριν από αυτό το σημαντικό βήμα, οι μελλοντικοί γονείς και η παρένθετη μητέρα θα πρέπει να το σκεφτούν βαθιά και να μιλήσουν ανοιχτά μεταξύ τους ώστε να πάρουν μια πραγματικά ενημερωμένη απόφαση.
Μπορείτε να παρακολουθείτε τον κύκλο σας χρησιμοποιώντας το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα: