Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα
Τα ΣΜΝ είναι παθογόνοι οργανισμοί που μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής. Οι κύριοι τρόποι προστασίας μας από αυτά είναι η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της επαφής και η διατήρηση καλής υγιεινής.
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι επίσης γνωστά ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις ή αφροδίσια νοσήματα. Περισσότερα από 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα είναι γνωστό ότι μεταδίδονται μέσω του σεξ. Συχνά ΣΜΝ περιλαμβάνουν τη σύφιλη, τα χλαμύδια, τη γονόρροια, τον HIV/AIDS, την τριχομονάδωση, την ηπατίτιδα Β, τον HPV και τον έρπητα των γεννητικών οργάνων.
Ασφαλές σεξ
Τα ΣΜΝ μεταδίδονται μέσω της ανταλλαγής μολυσμένων σωματικών υγρών, συνήθως κατά τη διάρκεια κολπικού, πρωκτικού ή στοματικού σεξ. Η λοίμωξη μπορεί επίσης να συμβεί από κοινή χρήση αντικειμένων που ενδέχεται να έχουν έρθει σε επαφή με υγρά του σώματος (όπως σύριγγες ή ξυραφάκια), κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων (να πλένετε τα χέρια σας!), ή φιλιά με άτομο που έχει πληγές στο στόμα. Μία μολυσμένη γυναίκα μπορεί επίσης να μεταδώσει ΣΜΝ στο παιδί της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού.
Αν και η αποχή είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος προστασίας από πιθανή λοίμωξη, οι περισσότερες δεν είναι έτοιμες να σταματήσουν εντελώς τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ευτυχώς, υπάρχουν και άλλα προληπτικά μέτρα. Δείτε τι μπορείτε να κάνετε:
- Πρώτα απ’ όλα, να χρησιμοποιείτε πάντα σωστά ανδρικά ή γυναικεία προφυλακτικά. Το προφυλακτικό αποτελεί τη μοναδική μέθοδο αντισύλληψης που προστατεύει από τα ΣΜΝ.
- Ενημερωθείτε για τα ΣΜΝ και τα συμπτώματά τους.
- Να είστε ανοιχτές και ειλικρινείς με τη σύντροφό σας. Η επικοινωνία είναι ουσιώδης για άμεση αντιμετώπιση πιθανών συμπτωμάτων. Σημειώστε ότι οι ασυμπτωματικοί φορείς μπορεί να μη γνωρίζουν ότι είναι μολυσμένοι.
- Να εξετάζεστε τακτικά, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, επίσης μετά από σεξ χωρίς προφυλακτικό με νέο σύντροφο ή μετά από σεξ χωρίς προφυλακτικό με άτομο με το οποίο δεν είχατε ξανά τέτοια επαφή.
- Διατηρείτε καλή υγιεινή. Να πλένεστε πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή και μην μοιράζεστε πετσέτες, εσώρουχα ή ξυραφάκια.
- Εμβολιαστείτε κατά της ηπατίτιδας Β και του HPV.
Αν τηρήσετε όλα τα παραπάνω, οι πιθανότητες είναι ότι θα είστε καλά. Η θλιβερή αλήθεια είναι πως οι περισσότερες προτιμούν να αγνοούν τον κίνδυνο μόλυνσης παρά να καλλιεργήσουν ώριμη στάση απέναντι στα ΣΜΝ. Κίνδυνοι σαν κι αυτόν αποτελούν κοινωνική ευθύνη, και πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας.
Ιαματικά ΣΜΝ
Τα περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι στην πραγματικότητα ιάσιμα, οπότε δεν έχετε καμία δικαιολογία να αποφεύγετε τις εξετάσεις. Προστατέψτε τον εαυτό σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα από άσκοπες ταλαιπωρίες.
Η σύφιλη είναι βακτηριακή λοίμωξη, πολύ εύκολο να θεραπευτεί και να ιαθεί, αρκεί να διαγνωστεί έγκαιρα. Ανεπεξέργαστη μπορεί να προκαλέσει απώλεια όρασης, απώλεια ελέγχου των μυών, άνοια, δυσμορφία και θάνατο.
Συμπτώματα σύφιλης:
- Μικρά, ανώδυνα έλκη στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του στόματος.
- Μικρές δερματικές αυξήσεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
- Εξάνθημα στις παλάμες των χεριών ή τα πέλματα.
- Πρησμένοι αδένες στο λαιμό, τη βουβωνική χώρα ή τις μασχάλες.
- Λευκές πλάκες στο στόμα.
- Πονοκέφαλοι, κόπωση, πόνοι στις αρθρώσεις, πυρετός.
Τα χλαμύδια είναι βακτηριακή λοίμωξη που θεραπεύεται εύκολα με αντιβιοτικά. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονώδη νόσο της πυέλου στις γυναίκες, η οποία μπορεί να προκαλέσει στειρότητα. Επίσης προκαλούν επιδιδυμίτιδα, αντιδραστική αρθρίτιδα ή τύφλωση.
Συμπτώματα χλαμυδίων:
- Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
- Ασυνήθιστες εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος.
- Πόνος ή πρήξιμο σε έναν ή και στους δύο όρχεις.
- Κοιλιακός πόνος.
- Πόνος κατά την επαφή.
- Πυρετός.
Η γονόρροια (γνωστή και ως clap) είναι βακτηριακή λοίμωξη που συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδη νόσο της πυέλου στις γυναίκες, περιηπατίτιδα, σηπτική αρθρίτιδα, σηπτική αποβολή, τύφλωση και στειρότητα. Μερικά στελέχη γονόρροιας γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, οπότε είναι ιδιαίτερα σημαντικό η θεραπεία να ξεκινά άμεσα.
Συμπτώματα γονόρροιας:
- Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
- Ασυνήθιστες εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος.
- Αιμορραγία μεταξύ περιόδων.
- Πόνος στη λεκάνη ή την κοιλιά.
- Πόνος κατά την επαφή.
Η τριχομονάδωση είναι το συχνότερο από όλα τα ιάσιμα ΣΜΝ. Πρόκειται για παρασιτικό νόσημα, που συχνά δεν δίνει συμπτώματα. Η τριχομονάδωση συνδέεται με αύξηση στη μετάδοση και λοίμωξη από HIV, καθώς και με επιπλοκές στην εγκυμοσύνη.
Συμπτώματα τριχομονάδωσης:
- Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
- Κνησμός στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
- Κίτρινες ή πράσινες δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις.
- Πόνος κατά την επαφή.
Η ψώρα είναι μεταδοτική παρασιτική προσβολή του δέρματος από το άκαρι Sarcoptes scabiei το οποίο σκάβει το δέρμα για να ζήσει και να γεννήσει αυγά. Τα συμπτώματα οφείλονται στην αλλεργική αντίδραση στον παρασιτικό οργανισμό.
Συμπτώματα ψώρας:
- Έντονη φαγούρα.
- Εξάνθημα που μοιάζει με σπυράκια.
- Μικροσκοπικές στοές στο δέρμα.
Οι ηβικές ψείρες (“καβούρια”) είναι μικροσκοπικά έντομα που βρίσκονται συνήθως στην ηβική περιοχή, αν και μπορούν να κατοικήσουν και σε άλλες περιοχές του σώματος με τρίχωμα. Τρέφονται αποκλειστικά με αίμα.
Συμπτώματα ηβικών ψειρών:
- Κνησμός.
- Ερυθρότητα.
- Φλεγμονή.
Τα περισσότερα είδη HPV. Υπάρχουν πάνω από 170 γνωστοί τύποι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Μπορεί να είναι ασυμπτωματικός. Τα στελέχη 6 και 11 ευθύνονται για το 90% των λοιμώξεων. Αυτοί οι τύποι είναι πλήρως ιάσιμοι και μπορεί να εξαφανιστούν και μόνοι τους — όμως καλό είναι να εξεταστείτε.
Συμπτώματα HPV:
- Κονδυλώματα ή βλάβες, συχνά στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
Μη ιάσιμα ΣΜΝ
HIV/AIDS. Ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) προκαλεί το σύνδρομο της επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS), δηλαδή προοδευτική ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος. Η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλά όχι να ιαθεί προς το παρόν.
Υπάρχουν τρία βασικά στάδια λοίμωξης:
- Οξύ στάδιο. Πολλές παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης — πυρετό, εφιδρώσεις, πρησμένους λεμφαδένες, εξάνθημα, ακούσια απώλεια βάρους, πονοκέφαλο, κόπωση, και μερικές φορές διάρροια ή εμετό.
- Κλινική λανθάνουσα φάση. Διαρκεί κατά μέσο όρο 8 έτη και συνήθως είναι ασυμπτωματική στην αρχή. Προς το τέλος, εμφανίζονται μυαλγίες, ακούσια απώλεια βάρους, πυρετός. Κάποιες εμφανίζουν παροδικό, ανώδυνο πρήξιμο των λεμφαδένων εκτός από τη βουβωνική χώρα.
- AIDS. Το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί ικανοποιητικά. Οι πάσχουσες είναι ευάλωτες σε ευκαιριακές λοιμώξεις που ένα λειτουργικό ανοσοποιητικό θα απέτρεπε. Αυτές μπορεί να είναι και θανατηφόρες.
Η χρόνια ηπατίτιδα Β είναι ιογενές νόσημα του ήπατος. Μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο ήπατος και κίρρωση. Περίπου 1 στις 5 ασθενείς πεθαίνει λόγω αυτών των επιπλοκών. Η ηπατίτιδα Β μπορεί να είναι ασυμπτωματική.
Συμπτώματα ηπατίτιδας Β:
- Ικτερώδες δέρμα (κιτρινωπό).
- Σκουρόχρωμα ούρα.
- Κοιλιακός πόνος.
- Κόπωση.
Η χρόνια ηπατίτιδα C είναι ιογενές νόσημα του ήπατος που με την πάροδο του χρόνου συνήθως οδηγεί σε καρκίνο και κίρρωση. Πριν τις επιπλοκές, συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Ορισμένοι τύποι HPV είναι επίμονοι και αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου τραχήλου, αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού, στόματος ή φάρυγγα. Αυτοί συνήθως είναι ασυμπτωματικοί.
Ανησυχώ, τι να κάνω;
Αν ανησυχείτε ότι ίσως έχετε ΣΜΝ, το πρώτο βήμα είναι να κάνετε εξετάσεις. Μπορείτε να επισκεφθείτε τον/τη γιατρό σας ή το τοπικό κέντρο σεξουαλικής υγείας. Ψάξτε online για τις τοπικές επιλογές που υπάρχουν. Αν οι εξετάσεις είναι θετικές, θα λάβετε οδηγίες για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος. Μην προχωρήσετε σε συμπεριφορές που ενδέχεται να εξαπλώσουν τη νόσο, ειδικά σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό.
Κάποιες θεωρούν τα ΣΜΝ ντροπιαστικά ή αμήχανα. Όμως μην αφήσετε αυτό το συναίσθημα να σας σταματήσει από τη φροντίδα του εαυτού σας! Οι νόσοι είναι ένα φυσικό, αν και δυσάρεστο, μέρος της ζωής που πρέπει απλά να αντιμετωπίσουμε.
Μπορείτε να παρακολουθείτε τη σεξουαλική σας ζωή με το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα:
