Επιλογή για έμμηνο ρύση ή όχι
Η μέση γυναίκα περνά περίπου έξι χρόνια της ζωής της έχοντας περίοδο. Οι περισσότερες το αποδεχόμαστε ως κομμάτι της ζωής, αλλά θα ήταν υπέροχο να μην χρειάζεται να το ανησυχούμε συνεχώς.
Τα θαύματα της σύγχρονης επιστήμης μας προσφέρουν αρκετούς τρόπους για να το πετύχουμε αυτό. Μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο λειτουργίας του σώματός μας σε θεμελιώδες επίπεδο, αν και απαιτείται κάτι παραπάνω από ένα μαγικό ραβδί. Υπάρχουν και ζητήματα ασφάλειας που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Γιατί κάποια να θέλει να σταματήσει την περίοδό της;
Αν και η έμμηνος ρύση είναι μια φυσική διαδικασία, για κάποιες γυναίκες είναι τόσο εξαντλητική που αναγκάζονται να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους. Ακόμα και όσες ταλαιπωρούνται λιγότερο, έχουν απαιτητική καθημερινότητα, οπότε η αντιμετώπιση των πόνων, πονοκεφάλων και της αιμορραγίας δεν είναι ευχάριστη. Δεν είναι σπάνιο να εύχεται κάποια να σταματούσε απλώς η περίοδος.
Πολλές γυναίκες δεν θέλουν να αποκτήσουν παιδιά και είναι σίγουρες πως αυτό δεν θα αλλάξει στο μέλλον. Για εκείνες, η διαδικασία που προετοιμάζει το σώμα για το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης μπορεί να φαίνεται εντελώς αχρείαστη.
Ορμονικά αντισυλληπτικά
Οι ορμόνες είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εμμηνορροϊκού κύκλου. Τα ορμονικά αντισυλληπτικά δρουν στο γυναικείο ενδοκρινικό σύστημα για να αποτρέψουν την εγκυμοσύνη. Αυτό επιτυγχάνεται με την πάχυνση της τραχηλικής βλέννας ώστε να εμποδιστεί το σπέρμα να εισέλθει στη μήτρα, με την αραίωση του ενδομητρίου για να αποτραπεί η εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου, με την πρόληψη της απελευθέρωσης ωαρίων — ή με κάποιον συνδυασμό των παραπάνω.
Υπάρχουν δύο ευρέως αποδεκτοί τρόποι ταξινόμησης των ορμονικών αντισυλληπτικών:
- Χρονικό διάστημα ανανέωσης; Αντισυλληπτικά βραχείας διάρκειας (SARCs) και αντισυλληπτικά μακράς διάρκειας (LARCs)
- Συστατικά: Μόνο προγεστίνη (περιέχουν, όπως λέει το όνομα, μόνο προγεστίνη) και συνδυασμένα αντισυλληπτικά (που περιέχουν τόσο προγεστίνη όσο και οιστρογόνα).
Αυτές οι διακρίσεις είναι σημαντικές, καθώς εξασφαλίζουν πληροφορίες για τη σωστή χρήση του αντισυλληπτικού που επιλέξατε, αλλά και επειδή ορισμένες παθήσεις αντιδρούν επικίνδυνα στα οιστρογόνα.
Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα αν είστε έγκυος ή στον πρώτο μήνα θηλασμού, αν είστε παχύσαρκη, καπνίστρια ή πρώην καπνίστρια άνω των 35, αν έχετε ιστορικό θρόμβωσης, εγκεφαλικού, καρδιολογικών προβλημάτων, καρκίνου, νόσων του ήπατος ή της χοληδόχου κύστης, διαβήτη ή σχετικών προβλημάτων, σοβαρών ημικρανιών (ιδίως με αύρα ως προειδοποιητικό σημείο), ή αν λαμβάνετε φάρμακα που ενδέχεται να αλληλεπιδρούν με τα αντισυλληπτικά (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αντιβιοτικών).
Ακόμα και η σωστή λήψη των αντισυλληπτικών δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Τυπικές πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν αύξηση βάρους, πονοκεφάλους, ευαισθησία στο στήθος, ακανόνιστη έμμηνο ρύση, αλλαγές διάθεσης, μειωμένη ερωτική επιθυμία, ακμή και ναυτία. Αυτά διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα, και συχνά είναι σύμπτωμα προσαρμογής του σώματος στα αντισυλληπτικά.
Όποιο είδος ορμονικών αντισυλληπτικών κι αν σκοπεύετε να πάρετε, να συμβουλεύεστε πάντα εξειδικευμένη επαγγελματία γιατρού σχετικά με πιθανούς κινδύνους. Ακόμη κι αν δεν σκεφτείτε κάτι που μπορεί να πάει στραβά, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να αγνοείτε σημαντικές πληροφορίες.
Το αντισυλληπτικό χάπι
Το «χάπι» κατατάσσεται στα SARC. Χρησιμοποιείται επιλεκτικά για να δημιουργήσει τεχνητό εμμηνορροϊκό κύκλο. Αυτό επιτυγχάνεται με τη λήψη μιας σειράς «ενεργών» χαπιών που περιέχουν ορμόνες ώστε να αποτρέπεται η περίοδος, και στη συνέχεια μιας σειράς «ανενεργών» χαπιών που δεν περιέχουν ορμόνες ή απλώς κάνοντας ένα διάλειμμα από τα χάπια, γεγονός που επιτρέπει στο ενδομήτριο να αποβληθεί.
Τα περισσότερα SARC ακολουθούν κύκλο 28 ημερών (όσο ο φυσικός μέσος όρος εμμηνορροϊκού κύκλου). Δηλαδή λαμβάνετε ορμόνες για 21 ημέρες και διακόπτετε για 7 ημέρες. Υπάρχουν και χάπια παρατεταμένου κύκλου, που λαμβάνονται συνεχώς για 12 εβδομάδες, ακολουθούμενα από μία εβδομάδα ανενεργών χαπιών, μειώνοντας τις ετήσιες περιόδους από 13 κατά μέσο όρο σε 4 ετησίως.
Μπορείτε να εξαλείψετε αυτήν την τεχνητή περίοδο απλώς παραλείποντας τα ανενεργά χάπια και ξεκινώντας το επόμενο σετ των ενεργών χαπιών. Το ενδομήτριο δεν θα αποβληθεί, επομένως δεν θα αιμορραγήσετε. Εφόσον τα χάπια λαμβάνονται σωστά, δεν προβλέπονται ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Οι πιθανές παρενέργειες της συνεχόμενης λήψης χαπιού για αρκετούς μήνες είναι ίδιες με εκείνες του κύκλου των 28 ημερών. Τα επίπεδα ορμονών παραμένουν σταθερά, άρα δεν υπάρχει συσσώρευση ενδομητρίου στη μήτρα. Μάλιστα, όσο περισσότερο διαρκεί η λήψη του χαπιού, τόσο λεπτότερη γίνεται η επένδυση της μήτρας. Όμως επανέρχεται στο φυσιολογικό όταν σταματήσετε.
Κάποιες γυναίκες εμφανίζουν σταγόνες αίματος (spotting) στην αρχή της συνεχούς λήψης χαπιού, που συνήθως εξαφανίζεται με τον καιρό καθώς το σώμα συνηθίζει. Άλλες μπορεί να εμφανίσουν σταγόνες αργότερα, οπότε λαμβάνουν τα ανενεργά χάπια και έρχεται η περίοδός τους.
Ενέσιμα αντισυλληπτικά
Τα ενέσιμα αντισυλληπτικά ανήκουν στα LARC. Δρουν καταστέλλοντας την ωορρηξία, εμποδίζοντας τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάριο. Παράλληλα, πυκνώνουν τη τραχηλική βλέννα ώστε να εμποδίζεται το σπέρμα να φτάσει στο ωάριο.
Υπάρχουν 4 βασικά είδη αντισυλληπτικών ενέσεων: Depo-Provera (DMPA), Συνδυασμένα Ενέσιμα Αντισυλληπτικά (CICs), Sayana Press, και Noristetat (NETE). Η διαθεσιμότητά τους διαφέρει ανάλογα με τη χώρα. Όλες οι ενέσεις είναι αποτελεσματικές κατά 99% όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Οι βασικές διαφορές τους είναι το σημείο ένεσης, η διάρκεια αποτελεσματικότητας και ο χρόνος επανόδου της γονιμότητας.
Αν και πολλές γυναίκες σταματούν να έχουν περίοδο μετά από μερικές ενέσεις, αυτό δεν ισχύει για όλες. Οι περίοδοι μπορεί να γίνουν βαρύτερες ή ελαφρύτερες, ή να σταματήσουν εντελώς. Η διακοπή της έμμηνου ρύσης δεν είναι ο κύριος στόχος των ενέσιμων αντισυλληπτικών LARC, αλλά παρενέργεια. Επομένως δεν είναι εγγυημένος τρόπος διακοπής της αιμορραγίας.
60–70% των γυναικών που ξεκινούν LARC ενέσεις σταματούν τελικά να έχουν περίοδο, αλλά συνήθως χρειάζεται ως και ένας χρόνος για να σταματήσει πλήρως η περίοδος.
Ορμονικό σπιράλ (IUD)
Το σπιράλ (ή ενδομήτρια συσκευή) είναι μια μικρή συσκευή που τοποθετείται στη μήτρα για την αποφυγή εγκυμοσύνης. Είναι επίσης LARC και από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους αντισύλληψης. Το ορμονικό σπιράλ απελευθερώνει μια μορφή προγεστίνης που πυκνώνει τη τραχηλική βλέννα, ώστε το σπέρμα να μην φτάσει στο ωάριο. Σε κάποιες γυναίκες, η προγεστίνη ενδέχεται να εμποδίζει και την ωορρηξία. Υπάρχει και μη ορμονικό σπιράλ που δεν επηρεάζει την παραγωγή ορμονών.
Κάποιες γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερες και πιο επώδυνες περιόδους στους πρώτους 3–6 μήνες χρήσης. Υπάρχει κάποιος κίνδυνος λοίμωξης ή απόρριψης της συσκευής — η ιατρός σας θα σας ενημερώσει πώς να ελέγχετε αν είναι στη θέση της. Το σπιράλ δεν συστήνεται σε γυναίκες με ιστορικό πυελικής λοίμωξης. Μπορεί να παραμείνει στη θέση του για 3 έως 5 χρόνια, ανάλογα με το σκεύασμα.
Υστερεκτομή
Η υστερεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας και ενίοτε και άλλων γύρω οργάνων.
Η αφαίρεση μήτρας, ωοθηκών ή σαλπίγγων προκαλεί μόνιμη στειρότητα και διακοπή της περιόδου. Η επέμβαση εμπεριέχει κινδύνους και συνήθως συστήνεται όταν οι άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει ή δεν είναι δυνατές.
Η υστερεκτομή χρησιμοποιείται για τη θεραπεία παθήσεων του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, όπως:
- ενδομητρίωση
- χρόνιος πυελικός πόνος
- έντονη έμμηνος ρύση
- ινομυώματα μήτρας
- γυναικολογικός καρκίνος
Υπάρχουν τρία είδη υστερεκτομής:
- Ολική υστερεκτομή: αφαίρεση μήτρας και τραχήλου
- Υφολική υστερεκτομή: αφαίρεση του κύριου μέρους της μήτρας, αφήνοντας τον τράχηλο στη θέση του
- Ριζική υστερεκτομή: πλήρης αφαίρεση μήτρας, τραχήλου, άνω τμήματος του κόλπου και παραμητρίου. Αυτή η επέμβαση εκτελείται κυρίως ως θεραπεία για καρκίνο.
Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές προσεγγίσεις για την υστερεκτομή. Κάθε μια έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της. Ο γιατρός σας θα καθορίσει ποια μέθοδος είναι κατάλληλη για την περίπτωσή σας.
Παρόλο που η επέμβαση θεωρείται γενικά ασφαλής, ενδέχεται σπάνια να εμφανιστούν τα παρακάτω προβλήματα: ακράτεια ούρων, πρόπτωση κόλπου (η μετακίνηση του κόλπου εκτός θέσης), σχηματισμός κολπικού συριγγίου (μη φυσιολογική επικοινωνία μεταξύ κόλπου και άλλων οργάνων), χρόνιος πόνος, έντονη αιμορραγία, θρόμβοι αίματος, αιμορραγία, τραυματισμός γειτονικών οργάνων και λοιμώξεις.
Μετά από επιτυχημένη υστερεκτομή, η ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο έως 5 ημέρες και αναμένεται πλήρης ανάρρωση σε 6 έως 8 εβδομάδες. Οι χρόνοι ανάρρωσης διαφέρουν ανάλογα με τη μέθοδο.
Χωρίς αίμα, χωρίς πρόβλημα;
Το να θέλετε να ζήσετε χωρίς περίοδο είναι απόλυτα κατανοητό και εφικτό, ωστόσο υπάρχουν πολλά να σκεφτείτε πριν πάρετε αποφάσεις. Ορισμένες φορές το πρόβλημα δεν είναι η περίοδος η ίδια, αλλά τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν.
Ανάλογα με αυτό που σας ενοχλεί, μπορεί να αξίζει να σκεφτείτε λιγότερο παρεμβατικές λύσεις. Κάποιες φορές, η αλλαγή μπορεί να είναι τόσο απλή όσο η μείωση του άγχους στην καθημερινότητα ή ο περιορισμός τροφών ή ουσιών που επηρεάζουν το σώμα σας.
Αυτό που μετράει, όμως, είναι ότι αν υποφέρετε, αξίζει να προβείτε στις ενέργειες που θεωρείτε αναγκαίες, αρκεί να μην βάζετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο και να γνωρίζετε καλά τις επιλογές σας. Είναι το δικό σας σώμα, άλλωστε.
Σημείωση από τη συντάκτρια: Λόγω επαναλαμβανόμενων πληροφοριών, παραθέτουμε αποσπάσματα από το άρθρο μας για Ορμονικά Αντισυλληπτικά.
Μπορείτε να παρακολουθείτε την περίοδό σας με το WomanLog. Κατεβάστε το WomanLog τώρα:
